Dar ndóigh, ní bhaineann an feiniméan seo leis an Rinn amháin ach tá sé níos feiceálaí i nGaeltacht na nDéise toisc go bhfuil an ceantar chomh beag sin.

Bhí Gaeilge sa bhaile agus ar scoil ag a bpáistí ach bhraith siad gur ghá céim eile a thógaint le saol níos leithne a chur ar fáil dóibh trí imeachtaí sóisialta agus oideachasúla, ranganna, ceardlanna, cóisirí, etc.

Is beag áit atá níos cóngaraí do mo chroí ná áit ar bith eile, ach amháin trá Mhálainn Bhig i nGleann Cholm Cille lá breá samhraidh, b'fhéidir.

Is é an t-aon áit in Éirinn, go bhfios domhsa, atá níos gaofaire ná Gleann Cholm Cille! Tá mé féin den bharúil go bhfuil cósta Aontroma ar cheann de na háiteacha is deise sa tír.

Bhí iontas orm i 1997 nuair a fuair mé amach go raibh sé ag obair in Oifig Thuaisceart Éireann, go dtí go bhfuair mé amach go raibh Adam Ingram, iarbhall den Ord Oráisteach, ag obair sa roinn chéanna leis, mar Aire Slándála! Bhain Ingram triail go pearsanta as an L21A1, an piléar nua plaisteach atá ag an arm/RUC agus dúirt sé go raibh sé níos beaichte.

An mbeidh sí níos báúla leis na náisiúnaithe nó an mbeidh sí cosúil leis an L21A1?

Ar an ábhar sin tá gutháin shoghluaiste agus na ríomhairí neamhshreangaithe ar nós PDA (Personal Digital Assistants/Cúntóirí Pearsanta Digiteacha) ag éirí níos leitheadaí agus níos riachtanaí i measc an ghnáthphobail agus an lucht gnó chomh maith.

Bhí mé ag samhlú páistí ag teacht chuige ar thuras scoile i mí an Mheithimh, daoine a bhí aineolach ar an gceol roimhe sin ag imeacht leo agus tuiscint níos doimhne acu ar an traidisiún.

Mhínigh sí dom go bhfuil an méid daoine atá beo bocht in Éirinn imithe i léig de bharr an laghdú sa ráta dífhostaíochta; dúirt sí, áfach, go bhfuil an bochtanas agus an fhulaingt atá ann níos géire ná mar a bhí riamh agus na daoine atá bocht níos scoite amach ón tsochaí ná mar a bhí cheana.

Tá sé an-tábhachtach bealaí a aimsiú chun é seo a dhéanamh agus tá mná níos fearr chuige ná fir.

An mbaineann sé le cén saghas daoine sinn, lenár stair, lenár gcultúr, leis an saghas pobail ina bhfuilimid ag iarraidh a bheidh ag maireachtáil - sochaí níos cothroime, níos cóire, níos caoinfhulangaí? An múintear gach ábhar sa tslí sin? Ní dóigh liom é.

An mbaineann sé le cén saghas daoine sinn, lenár stair, lenár gcultúr, leis an saghas pobail ina bhfuilimid ag iarraidh a bheidh ag maireachtáil - sochaí níos cothroime, níos cóire, níos caoinfhulangaí? An múintear gach ábhar sa tslí sin? Ní dóigh liom é.

Is oscailt súl an méid atá le rá aici agus bhraitheas go raibh mo shúile féin oscailte i bhfad níos leithne tar éis bualadh léi.

Cad é faoin Fhronta Pan-Náisiúnaíoch? Tá bearna idir an SDLP agus Sinn Féin, tá Bertie Ahern ag obair lámh ar láimh le Tony Blair (agus é ag breathnú ar an chéad olltoghchán eile ó dheas), tá rialtas úr i Meiriceá nach bhfuil chomh tógtha sin fá cheist na hÉireann, ainneoin go raibh siad níos gníomhaí go dtí seo ná mar bhí daoine ag dúil leis (ach ní chuideoidh cás "Thriúr Bogota" le nascanna rathúla le Washington a chothú do Shinn Féin).

Táthar níos doicheallaí leo i saol comhaimseartha na hÉireann.

B'fhéidir lá níos faide anonn? An Ghaeilge go brách, a chairde!

Tá daoine níos ciúine agus níos béasaí.

Anuraidh, agus níos túisce i mbliana, bhí go leor cainte i dtaobh Chumann na nImreoirí (GPA) sa Chumann Lúthchleas Gael.

Níl daoine chomh sásta is a raibh súil ag na déantúsóirí leis ríomhairí níos cumhachtaí a cheannach.

Nuair a shroicheann aon táirge an staid ar an dtimthriall go bhfuil an móramh á cheannach, bíonn an iomaíocht níos géire, mar go bhfuil an margadh sáithithe le táirgí.

Le sin a dhéanamh, bíonn orthu a bpraghsanna a ísliú, agus bíonn an bua ag an dream ar féidir leo an táirge a mhargú ar bhealach níos tarraingtí, nó a dhéanamh ar bhealach níos éifeachtúla, agus dá bhrí sin ar chostas níos ísle.

Bímis ag faire go géar ar an réaladh seo mar is fíric níos trombhríche ná an GNP í.

Tá an Ghaeilge níos feiceálaí i gceantair a bhfuil coistí Ghlór na nGael iontu.

An óige a bheith níos lárnaí agus níos páirtí in obair Ghlór na nGael.

rogha níos soiléire ======= Ach bheadh buntáiste níos fadtéarmaí ag baint leis an straitéis seo don Lucht Oibre.

Ní an leon aonraic atá sí ag cuartú ná an *rhino* geal, nó fiú an t-aonbheannach breac, ach dúil níos teirce fós atá á cuartú aici: an Misinéir Éireannach.

Éagórach ======= An rud a chuir olc ar go leor do lucht tacaíochta an stáisiúin ná go raibh an chuma ar an scéal go raibh na ciorruithe a bhí á ndéanamh ar RnaG níos déine ná mar a bhí ar a deirfiúracha in RTÉ, Radio 1 agus 2FM.

Thabharfadh seo an deis dóibh réimse níos leithne sainchláracha a chur ar fáil agus sceideal níos éagsúla a sholáthar.

Bhí na víris ríomhaireachta a bhí sa timpeall níos forleithne ná riamh, agus fuair siad i bhfad níos mó poiblíochta dá bharr.

Má cheapann tú nach gá duit do shaol a athrú ach gur mhaith leat é a bheith níos eagraithe, b'fhéidir go gcabhródh féilire ar líne leat ar nós an chinn atá curtha ar fáil ag Yahoo! ag http://uk.

I ndiaidh scor an cháis ina éadán, dúirt Stobie féin gur "mionimreoir i gcluiche i bhfad níos mó agus níos fuiltí" a bhí ann.

Cad é an áit ba cheart a bheith ag an Ghaeilge i gCeanada an lae inniu? Táim i bhfad níos cóngaraí don fhreagra anois.

Measaim féin go bhfuil na fadhbanna níos duibheagánaí ná sin.

Is ar scáth a chéile a mhaireas na daoine, agus cabhraíonn an obair dheonach le daoine scileanna nua a fhorbairt, a bheith níos féinmhuiníní, agus leasuithe a chur i gcrích ina bpobal féin.

Thosaigh sé ag breathnú níos géire ar an nádúr agus braitheann sé gur ag an am seo a thosaigh an réamhobair don dráma "Pádraic Ó Conaire".

Tá cáil dhomhanda ar an saothar seo, agus deir Ó hEadhra go bhfuil an leagan Gaeilge "níos dorcha, níos fírinní agus níos géire ná an bunleagan".

Mhaígh siad go mbeadh na hathruithe a bhíothas ag cur i gcrích ina míbhuntáiste acusan, go mbeadh an córas i gcoitinne thíos leis, nach n-ardófaí na caighdeáin, agus go mbeadh nithe níos casta ná riamh do na daltaí agus do na múinteoirí.

Cathair is ea Lublin atá in Oirthear na Polainne (ceantar a dtugtar an Pholainn B uirthi mar go bhfuil sé níos daibhre ná an chuid den Pholainn atá ar an taobh thiar d'abhainn na Wisla).

" Ní ag tagairt do lábán shuíomh na tógála i mBaile an Aba atá sé, ach do chlábar atá níos cáidhí go mór.

Dar le príomhchoileach seo na sicíní i gContae Chiarraí go bhfuil an smíste *baseball* anois níos coitianta ná an camán faoi Thuaisceart Chiarraí.

Scéal níos tromchúisí go mór a bheadh ann dá mbeadh Caitliceach ag iarraidh comaoineach a ghlacadh in Eaglais Phrotastúnach!"

Bhí an tír breac le póstaeir a thaispeáin a aghaidh ghriandaite agus ar a raibh manaí mar "cathracha níos sábháilte, post agus cánacha níos ísle do gach duine".

" Tá sé sásta leis an chonradh nua atá faighte aige le EMI ach braitheann tú go bhfuil sé níos amhrasaí anois de bharr an mhéid a tharla dó le Hummingbird.

Agus tá sé seo ag tarlú ag am nuair atá daltaí ag éirí níos dána.

Níos minice ná a mhalairt, áfach, níor ghá focal Béarla a úsáid toisc go raibh focal Gearmáinise leis an mbrí chéanna ar fáil.

"Ní fhéadfá níos mó a iarraidh," ar seisean.

Glacadh leis an rún go mbeadh Fianna Fáil ag eagrú ar fud an oileáin, nó go gcothófaí nasc níos láidre leis an SDLP.

Tá an taispeántas seo luachmhar ó thaobh cúrsaí tráchtála de, ach nach mbeadh sé níos cothroime do na healaíontóirí dá mbeadh níos lú saothar i gceist agus an taispeántas a bheith ar siúl dhá uair sa bhliain? Tá roinnt saothar a sheasann amach in ainneoin na ndeacrachtaí seo - an tsraith portráidí, cuir i gcás, go háirithe ceann Nick Miller de John Mc Gahern atá déanta as gualach, agus portráid aicrileach de chuid Michael O'Dea den amhránaí craobhlasrach Jack L.

Sa bhliain 2000 gabhadh 62,000 duine; astu sin cúisíodh níos mó ná leath.

I ndiaidh dhá chlár teilifíse John Ware ar "Panorama", tá léargas níos glinne againn ar mhodhanna oibre fhórsaí "slándála" na Breataine.

Féachtar ar Celtic go minic mar cheann de phríomhchrainn taca an chultúir Éireannaigh-Chaitlicigh in Albain ach chomh maith leis sin chabhraigh an club le Caitlicigh a bheith níos rannpháirtí agus níos gníomhaí sa tsochaí.

Is féidir a rá go raibh comhluadar maith ag foireann na Poblachta sa mhéid sin, mar d'fhág foirne mór le rá ar nós na Fraince agus na hAirgintíne níos túisce ná na hÉireannaigh agus phacáil an Iodáil, Sasana, an Spáinn is araile a gcuid málaí i bhfad níos luaithe ná mar a bhí ceaptha dóibh a dhéanamh roimh an gcomórtas.

Rinne sé cúrsa oiliúna seachtaine le Raidió na Gaeltachta le déanaí agus d'fhoghlaim sé go leor rudaí, ina measc an tslí lena ghuth a úsáid ar dhóigh níos éifeachtaí.

"Agus tá mo shúilse níos glinne agus níos gangaidí, níos géire agus níos goimhiúla ná súilín slim sleaiceáilte Bhalor.

"Agus tá mo shúilse níos glinne agus níos gangaidí, níos géire agus níos goimhiúla ná súilín slim sleaiceáilte Bhalor.

"Agus tá mo shúilse níos glinne agus níos gangaidí, níos géire agus níos goimhiúla ná súilín slim sleaiceáilte Bhalor.

Léiríonn staid Phort Láirge cé chomh seafóideach is atá an córas atá ann faoi láthair (cé gur fearr é ná an seanchóras) agus is argóint ann féin le deireadh a chur leis an socrú atá ann agus córas níos cothroime agus níos suimiúla (ar nós Chorn an Domhain sa sacar) a chur ina áit.

De réir taighde atá déanta ar dhaoine a dheineann teilea-obair ón mbaile nó nuair a bhíonn siad ag taisteal, bíonn an saghas sin oibre idir 10 agus 30 faoin gcéad níos éifeachtaí toisc go mbíonn níos lú cur isteach ar an oibrí agus toisc nach gá am a chur amú ag taisteal chun na hoifige.

"Feileann sé níos fearr dom oibriú ón mbaile mar nach gá taisteal fada a dhéanamh chuig oifig ar bith.

Mar sin féin, tá an moladh atá déanta ag Méara Bloomberg faoi arduithe a bheith ceangailte le táirgiúlacht níos airde ag cur isteach go mór ar Lynch.

Rinne na foraoiseacha dochar mór do na locha agus na haibhneacha le fiche bliain anuas ach anois tá rialacha níos déine ann, rud a chuideoidh leis an cheantar.

Go dtí le déanaí, ní raibh gearáin le cloisint ach faoi phraghas na nglaonna gutháin chuig an gcomhlacht a bhí ag soláthar an cheangail idirlín, agus cé go bhfuil na gearáin sin fós le cloisint (agus daoine ag éirí níos glóraí i gcónaí), tá ábhar clamhsáin nua ag úsáideoirí ríomhairí na laethanta seo: gur gá dóibh íoc as na bogearraí agus as na seirbhísí idirlín a bhíonn á n-úsáid acu.

Cé go bhfuil bunús le hargóint an Uasail Mullan, creidim féin go bhfuil an scéal níos casta agus go bhféadfadh cás de Róiste a bheith ceangailte leis an eagraíocht mhistéireach Saor Éire agus an gaol a bhí ag airí áirithe i rialtas Fhianna Fáil ag an am leis an eagraíocht chéanna.

Tháinig rud maith amháin as sin: cruthaíodh níos mó spáis sna pictiúrlanna do scannáin áitiúla.

Sa gcás sin beidh an Bosca Lóin agus a bhfuil istigh ann níos conspóidí ná riamh.

Beidh cainteanna chomh luath agus is féidir ag an "New UUP", atá níos faide ar an eite dheas ná mar a bhí le fada, le Tony Blair.

Dúirt sí gur bhraith sí gur cineál Oisín i ndiaidh na Féinne a bhí inti ar feadh i bhfad ach nach mothaíonn sí mar sin níos mó de bharr go bhfuil oiread suime ag a cuid páistí féin sna hamhráin agus sna scéalta.

"Is iomaí uair a smaointím air sin ach ansin tógann mo chroí ná tá mo chlann féin ag éirí aníos agus níl mé i m'Oisín níos faide.

Tá go leor dá shaothar fágtha oscailte, rud a chuireann brú ar an bhreathnóir dul faoi chraiceann na bpíosaí chun teagmháil níos doimhne a dhéanamh leis na sonraí atá de dhlúth agus d'inneach iontu.

Beidh glór na n-óg níos gliondraí fós má bhaintear an cuspóir sin amach.

Tá ceist chaomhnú na Gaeilge i bpobail Ghaeltachta chomh dúshlánach céanna, áfach, agus níos casta ar go leor bealaí ná an obair atá ar siúl lasmuigh de na Gaeltachtaí.

Bíonn fadhbanna dlí i gceist freisin - ábhar atá i bhfad níos tromchúisí toisc go ndéantar damáiste fadtéarmach d'ainm agus do sparán na heagraíochta.

Anuas ar sin, más amhlaidh go ndéantar na rialacha a athrú i gcas ábhair a bhaineann le leas an phobail, tá argóint mhaith ann ar son pionós níos troime a ghearradh ar chlúmhilleadh nach mbaineann le leas an phobail.

Mar aon le hachtú bille nua ar chúrsaí chlúmhillte, a bheadh níos fabhraí do na meáin, creidtear go bhfuil seans láidir ann go ndéanfaidh an tAire iarracht na dlíthe príobháideachta a neartú agus foras a bhunú le monatóireacht a dhéanamh ar na meáin.

Ar dtús bhíomar ag cloí le ceol traidisiúnta amháin, mar tá sé níos éasca, b'fhéidir, é sin a chanadh gan tionlacan.

Tá sé ag obair ar úrscéal níos réadúla chomh maith, a bhfuil an teideal caolchúiseach *Crackheads* air.

Go deimhin, tá níos mó cúl scóráilte aige ná imreoir ar bith sa Bhreatain - 474 in 882 cluiche.

Ach mar sin féin, bhí an chuma ar an scéal go raibh an iris ag déanamh a díchill gan an duine a bheadh níos feiliúnaí ná éinne eile a roghnú dá n-onóir: an tUachtarán George W.

Faoi dheireadh na míosa seo, beidh spíce caol ard, a bheas sé huaire níos airde ná Ardoifig an Phoist, ag síneadh i dtreo na spéire ar Shráid Uí Chonaill i mBaile Átha Cliath.

Braithim go bhfuil siad i bhfad níos cliste agus níos aite anois.

Déanann na mic léinn iarchéime obair níos déine arís, le linn na gcúpla seachtain a chaitheann siad sa chathair gach samhradh.

In ainneoin an uafáis seo, is cosúil go bhfuil an rialtas lárnach i Maidrid agus an rialtas áitiúil in Santiago de Compostela níos buartha faoi na fadhbanna polaitiúla a bhaineann leis an tubaiste ná faoi chúrsaí eacnamaíocha, sóisialta nó faoin scrios ar an timpeallacht.

D'fhéadfadh easpa comhoibrithe an MOD fós a bheith mar chionsiocair le Rialtas na hÉireann fiosrúchán poiblí níos cumhachtaí a bhunú amach anseo leis an scéal uilig a fhiosrú ar shlí níos mine.

Caithfear cuimhneamh nach bhfuil i mbandaleithead leathan ach slí chun eolas a scaipeadh ar an idirlíon níos tapúla ná mar a dhéantar faoi láthair - agus caithfear fadhbanna eile a shárú chun a chinntiú go meallfar comhlachtaí agus postanna go dtí an tír seo.

Gach seachtain, cailltear níos mó agus níos mó postanna i monarchana traidisiúnta timpeall na tíre.

Agus ar aon nós téann fadhbanna Fhine Gael i bhfad níos sia agus níos doimhne ná fadhbanna sa gceannasaíocht.

Agus ar aon nós téann fadhbanna Fhine Gael i bhfad níos sia agus níos doimhne ná fadhbanna sa gceannasaíocht.

Ach tá a leithéid scaipthe fud fad iarthar na hEorpa, agus níos faide soir fosta, mar shampla in aice leis an Mhuir Dhubh, san Iordáin, agus fiú sa Chóiré.

Tá na *pardons *sa Bhriotáin i bhfad níos foirmiúla agus oifigiúla, ach tá an seantionchar págánach ann go fóill.

* Gluais • Glossary beathaisnéis údaraitheauthorized biography a dialanna pearsantapersonal diaries páipéir phríobháideachaprivate papers go dtí gur insealbhaíodh í ina hUachtaránuntil she was installed as President dódh nó tréigeadh 1,800 teach1,800 houses were burnt or abandoned lámhachshooting rachtoutburst acraí tíhousehold utensils as go brách leooff they went léiriúproduction cheanncheathrúheadquarters coistí cosanta áitiúlalocal defence committees dírbheathaisnéisautobiography gan strówithout difficulty i dtaiscesaved do lá na coise tinnefor a rainy day bhí cúrsaí chomh dona sinthings were so bad dá mba gháif it was necessary leithleachasselfishness scoilt aduainstrange split chiap sé Máire ar fadit really tormented Máire easpa suimelack of interest tragóidítragedies Cumann Naomh Uinseann de PólVincent de Paul Society baill shinsearacha na heagraíochta sin cois Lifethe senior members of that society in Dublin tuairisc suas lena bhéal dóa report up to his face géarchéimcrisis chun an Cumann a ghríosadhto spur the Society into action saothar in aiscewaste of time déistindisgust ag cáineadhcriticising ciúnaithe go mórgreatly quietened línte síochánapeace lines ruathair laethúladaily raids polarúpolarization girseacha ógayoung girls nóibhéinenovena cailín aonaira lone girl ní ba ghaire don ghráscarnearer to the scuffle le dul i gcabhair ar Catherineto go to Catherine's help an cúigear a ruaigeadhto drive the five off riochtstate a cuid néarógher nerves clocharconvent ar an Iúrin Newry tachrántoddler eachtraincident círéibriot faoi lán seoilin full swing ag glioscarnachglistening bréan le boladh gáissmelling bad from gas comhracfight otharcharrambulance formhór an bhealaighmost of the way ag dul ar foscadhsheltering ag sciorradhsliding ag lámhacáncrawling fras lámhaighvolley babhlaíbowls a gciarsúirtheir hankies leachtliquid cosaintprotection bodhardeaf bhí scolaíocht speisialta de dhíth airhe needed special schooling ba ghnách leishe used to d'fhaigheadh sé síob abhailehe used to get a lift home stad an bhusthe bus stop thuirling séhe disembarked neamhurchóideachinnocent bábántainnocent ag cogarnaíl taobh thiar dewhispering behind him trup na mbrógthe sound of the shoes neamhchoireachinnocent níor shamhlaighhe didn't imagine an t-uafásthe horror anfaterror cortwist dírithe ar a chloigeann lomaimed at his bare head scáilshadow scoilteadh a bhlaoschis skull was split open scréachascreams na hionsaitheoiríthe attackers níos truacántamore plaintive go prasquickly ag maothú an chairpéidmoistening the carpet Ba dhóbair dó bás a fháilHe nearly died go raibh an t-ádh dearg airthat he was extremely lucky ar mire le feargmad with rage beaginmhehelplessness cé a bhí ciontachwho was responsible níor cúisíodh duine ar bith riamhnobody was ever charged ciontach i ndúnmharúguilty of murder go gairid i ndiaidh an ionsaitheshortly after the attack ag maíomhstating seanphionós na fuipethe old whip punishment i gcás coirpeach a gheofaí ciontach i dtromionsaíin case of criminals found guilty of assault peann a chur le párto put pen to paper aiféalaregret gur éiligh sí pionós corparthathat she demanded corporal punishment ag teacht salach ar gach ar chreid sí riamh anngoing against everything she ever believed in

Tá sé furasta go leor aige a sheasamh polaitiúil maidir leis an chogadh in aghaidh na hIaráice a chur in iúl ach is dócha go gcaithfidh sé a bheith níos cúramaí agus é a labhairt faoin institiúid ina bhfuil sé fostaithe le roinnt blianta anuas, Ollscoil na hÉireann, Gaillimh.

Bhí sé sin, b'fhéidir ar shlí, níos spreagúla agus níos tábhachtaí ar go leor slite ná go leor des na cúrsaí foirmeálta ach san am gcéanna bhí na cúrsaí teagaisc a bhí ag an Tuamach ana-neamhchoitianta ar fad.

Measann sé go bhfuil sé i bhfad níos uaigní a bheith ag saothrú i ngort an léinn.

Tá cosúlachtaí go leor idir Éire agus na Stáit Aontaithe, go háirithe ó thaobh na teanga de (in ainneoin an bhéarlagair), ach feictear dom go bhfuil difríochtaí radaiceacha i gceist chomh maith, ar leibhéal níos doimhne cultúrtha.

Measaim go mbíonn ceangal níos dlúithe idir baill an teaghlaigh Éireannaigh, mar sin, agus nuair a bhogann na páistí fásta amach sa deireadh, tá claonadh acu fanacht gar do theach na dtuismitheoirí, agus an baile inar tógadh iad.

D'fhéach lucht a fhorbartha le cearnóg baile mhóir seanfhaiseanta a athchruthú, sa dóigh is go mbraithfeadh muintir na háite go raibh siad ag maireachtáil i sráidbhaile beag ina raibh "stíl mhaireachtála níos simplí agus níos taitneamhaí" ná mar atá le fáil áiteanna eile.

Seans dá ndéanfadh muid an méid sin, go mbeadh barúil níos fearr againn cé muid féin, fiú sa náisiún seo ina bhfuil daoine chomh scaipthe sin, agus ina bhfuil na roghanna seo gan teorainn maidir le stíl mhaireachtála, roghanna a bhíonn go minic ina mbac ar dhaoine.

Tá gníomhairí áirithe teanga (*reintegracionistas *a thugtar ar an dream seo) den tuairim go mbeadh todhchaí i bhfad níos tréithí ag an teanga dá mbeadh daoine sásta dul ar ais chuig "ré órga na litríochta" agus litriú na Portaingéilise a úsáid.

Cé go bhfuil daoine imníoch na laethanta seo faoi thodhchaí na Gaeilge sa Ghaeltacht, táthar níos dearfaí faoin mhéid atá ag tarlú ó thaobh na teanga de i gceantair eile.

Cad iad na laigí agus na láidreachtaí a bhaineann leis an ionad agus leis an eagraíocht? Is iad na laigí atá ag baint linn ná na dúshláin a gcaithfidh gach eagraíocht Ghaeilge déileáil leo ó thaobh stádas mionlach na teanga de ach, níos mó ná sin, tá an dúshlán níos géire agus níos deacra do ghníomhaithe Gaeilge sa Tuaisceart.