" "Whaaaaaaaaaa?" Tá cúpla agam atá ag fágáil na bunscoile lán-Ghaeilge a bhfuil siad ag freastal uirthi le seacht mbliana anuas agus castacht mhorálta na *snog*ála ar a n-intinn.

Labhair leascheannaire an pháirtí, Reg Empey fán "aincheist mhorálta" a bhí ag céasadh a pháirtí de dheasca iad a bheith ag roinnt na cumhachta le Sinn Féin.

Ionsaithe gnéis ar pháistí ======= Más iad na Gardaí atá freagrach as a chinntiú nach mbrisimid an dlí, chomh fada agus a bhaineann sé le go leor de mhuintir an oileáin seo is í an Eaglais Chaitliceach atá freagrach as treoir mhorálta a thabhairt dúinn.

Más amhlaidh go bhfuil an fhianaise i dtuarascáil Barron chomh láidir agus atáthar ag tuar, beidh dualgas morálta agus dleathúil ar an rialtas muintir agus flaitheas na hÉireann a chosaint agus fiosrúchán ceart a chur ar bun, macasamhail fhiosrúchán Saville.

Creideann Cathaoirleach Chumann na nIascairí, Frank Doyle, go bhfuil pé seasamh morálta ar leith a bhí ag iascairí na tíre seo caillte anois dá bharr.

Deir na healaíontóirí féin go bhfuil brí mhorálta lena saothar, dar teideal *Death*, ina bhfuil dhá bhábóg phlaisteacha (an cineál a shéideann tú suas) múnlaithe i gcré-umha acu agus léirithe ag déanamh *Soixante-Neuf*.

An chéad cheann ná cén aidhm atá ag na drugaí sa chéad áit? Is dóigh gurb é airgead agus brabach an freagra agus an peaca is bunúsaí ar fad laistiar dó - saint - an tsaint chéanna a chuireann cathú orainn ar fad an deis a thapú chun airgead bog a ghnóthú ar dhóigh nach bhfuil iomlán morálta nó dleathach.

B'in a dúirt Seán Liam agus Máire Cháit, go gcaithfeadh an tsuáilceacht a bheith ann rá' s gur fhan sí leis mar a d 'fhan, rá' s gur neadaigh sí chomh gar sin dá theach, nár le chuile dhuine a d'fhan spideoigín.

Ní aon seasamh morálta atá i gceist.

" Dúirt King fosta: "Smaoinigh ar na mílte páiste sna Stáit Aontaithe agus in Éirinn a ndearna sagairt agus mná rialta ionsaí gnéis orthu - caithfidh tú ceist a chur ort féin cá bhfuil compás morálta na Vatacáine.

De réir an fhealsaimh Antonio Gramsci, coinníonn an stát smacht ar an tsochaí fríd an fhorneart (forneart “dlisteanach”) agus ag an am chéanna baintear heigeamaine amach nuair a ghlacann an grúpa ceannasach tús áite i riaradh morálta agus intleachtúil na sochaí.

Bhain siad le Sasana nó Meiriceá, tíortha nach raibh na luachanna morálta céanna acu.

An bhfeiceann sé an t-aingeal in Osama bin Laden? Chuir an cheist mishuaimhneas air, eagla air go scríobhfainn go raibh sé ag tabhairt tacaíocht mhorálta do bin Laden, fear ar bhuail sé leis trí huaire.

Maidir leis na feilméaraí a bhfuil cruithneacht á táirgeadh acu, ní ceisteanna moráltachta atá ag cur as dóibh faoi na breabanna ach an baol atá anois ann nach mbeidh margadh le fáil dá gcuid cruithneachta.

Bhí taithí againn mar phobal ar an gclaonadh a bhí ag na polaiteoirí a bhí ag reáchtáil na tíre gan an fhírinne iomlán a insint i gcónaí agus anois bhí an rud céanna ar bun acu siúd atá in ainm is treoir mhorálta a thabhairt dúinn.

Tá Sinn Féin ar an talamh ard morálta, dar leo féin.

Tá fearg ar Phoblachtánaigh freisin, go háirithe iad siúd a chaith a vótaí sna toghcháin dheireanacha ar bhonn moráltachta.

pluais urchóide! Brocais bhrocach cháidheach! Caithfidh reachtaire na háite sin an tsíoraíocht ag stócáil thinte Ifrinn as scaoilteacht mhorálta an choláiste sin.

Ní féidir le *Beo!* breithiúnas a thabhairt maidir le cé acu an bhfuil coir – ceann morálta nó cion de réir an dlí – déanta ag Ó Searcaigh, nó nach bhfuil.

An bhfuil sé cothrom go bhfuiltear ag iarraidh go bhfeidhmeoidh an lucht spóirt mar chaomhnóirí morálta na cruinne le linn do dhaoine eile a bheith ag déanamh gach iarrachta – ar chúla téarmaí – an caidreamh tráchtála agus trádála leis an tSín a threisiú? Is léir go bhfuil ceannairí an domhain ag iarraidh an craiceann is a luach a bheith acu – tá cáineadh géar i gceist óna dtaobhsan de, ach easpa gnímh chomh maith.

Bhíodh sé saor ar fad ón tslabhra mhorálta a chuireann an pobal ar chosa an aonaráin.

Muna ngnóthaíonn Jacki Weaver ainmniúchán Oscar sa chatagóir ‘Aisteoir Mná i Ról Tánaisteach’, ar a laghad, dá páirt in *‘Animal Kingdom’*, is beag údarás mórálta atá fágtha ag an Acadamh.

Dar liomsa, ón uair a pléascadh an chéad bhuama a mharaigh seisear ar shráideanna Bhéal Feirste ar 20 Márta, 1972, ní raibh aon bhunús mórálta le modhanna cogaíochta na bProvos agus is ceart go mbeadh sé ina údar náire d’aon duine a bhí bainteach leis.

Buanna Mórálacha agus an Geilleagar ============== Cé acu gur chóir tús áite a thabhairt dóibh, iompar príobháideach an tsaoránaigh nó forais ghinearálta dár thóg na saoránaigh céanna? An rud dleathach seachas matamaticiúil í sláinte an gheilleagair i ndeireadh báire? An n-éireoidh le Páirtí Cumannach na Síne riamh glúin dúchasach cosúil le Jefferson agus Madison na Meiriceánach a chruthú roimis chúlú i bhforbairt a ngeilleagair? Bhain ceann amháin des na léachtaí leis an nasc idir an dlí coiteann agus sláinte an gheilleagair.

Blas ar an nGontacht ======== Cá bhfuair an fear seo an fhéinmhuinín agus an íogaireacht mhórálta shainiúil seo? Cé go raibh an-chosúlachtaí idir Lincoln féin agus na daoine neamhoilte a phlódaigh prós tuaithe William Carleton in Éirinn roimis Chogadh na gCarad, d’éirigh leis an bhfear ait ó Springfield Illinois ceol ar leith a bhaint as an mBéarla le linn a shaoil.

Tugann an dialann seo dar scríobhadh i Northhampton sna caogaidí droim láimhe dos na fir léinn sin a deir go bhfuil uaisleacht mhórálta de shaghas éigin ag baint leis an mbochtanas saolta, bochtanas a sheasann mar sciath ós comhair chathú agus thruailliú na gcathracha nua-aimseartha.

Thug ceannairí na bpáirtithe aontachtacha tacaíocht do na léirsithe ar ndóigh, Robinson agus Mike Nesbitt – an ceannaire páirtí is measa dá bhfaca mé riamh agus suim agam sa pholaitíocht le 40 bliain - an bheirt ag treorú daoine ach gan compás morálta acu féin.

Nuair a insíonn polaiteoir bréag ar cheart dúinn mímhoráltacht a chasadh leis i gcónaí? Ní dóigh liom é.

Murab ionann is gort na moráltachta gona rialacha dochta daingne, cuirim i gcás, ní lochtaítear polaiteoirí i gcónaí má bhaineann siad feidhm as bréaga, deargbhréaga nó ‘bréaga amhra’ Platónacha, fiú, d’fhonn aidhmeanna polaitiúla a bhaint amach.

Chomh fada lem’ thuairimse, níl aon bhac morálta ar Theachta Dála ar bith agus tá tuathal catagóire i gceist sa chás seo, leis.

Is mar gheall air seo a dhéanann Stáit dlíthe is beartais i réimse na hinimirce nach bhfuil ciall mhórálta ná gheilleagrach ag baint leo uaireanta.