meon
mentality
Tá spiorad na nAontachach in isle brí, meon an léigir níos láidre ná mar a bhí riamh.
meon an léigir
siege mentality
Tá spiorad na nAontachach in isle brí, meon an léigir níos láidre ná mar a bhí riamh.
athrú meoin
change of mentality
Tá athrú meoin ag teastáil i gcás mhuintir na Gaeltachta féin, áfach.
meon
mentality
Deighilt
=======
Léirigh an eachtra seo an deighilt mhór idir meon na glúine a d'fhás aníos sna seascaidí agus sna seachtóidí agus an ghlúin níos óige.
meon
mentality
Tá glacadh ag Lucht Oibre leis an meon seo atá ag na páirtithe eile: nach bhfuil aon chóras polaitíochta ná eacnamaíochta eile le fáil seachas an caipitleachas.
meon
mentality
Tá meon ana-dhifriúil ann anois agus braithim i bhfad níos sona in Éirinn ná mar a dhein sna hochtóidí.
meon
mentality
meon daoine
=======
Caithfidh mé a rá gur chuir meon daoine sá dá chás seo iontas orm.
mheon
mentality
Ach más léiriú é ráiteas cheannaire an GRA - gur iarchoirpigh agus *subversives *formhór na ndaoine a dhéanann gearán faoi iompar na nGardaí - ar mheon an fhórsa i gcoitinne, is féidir a bheith measartha cinnte go bhfuil troid láidir roimh pé rialtas a thugann faoi seo a chur i bhfeidhm.
meon
mentality
Is é an meon, is cosúil, ná gur gá ní hamháin a bheith aclaí, láidir, lúfar ach is gá a bheith níos aclaí, níos lúfaire agus níos láidre ná an dream eile.
meon iarchoilíneach
post-colonial mentality
Deir saineolaithe ar an meon iarchoilíneach, leithéidí Frantz Fanon, gur oidhreacht iarchoilíneach é mí-úsáid alcóil.
meon
mentality
) Anois, agus beagnach ocht mbliana caite in Éirinn agam, bíonn deacrachtaí agam fós ó am go chéile an meon seo a thuiscint, mar gurb é malairt ghlan mheon na nÍsiltíreach i leith teangacha é.
athrú meoin
change of mentality
Seo ceist nó dhó ar féidir le léitheoirí *Beo!* a machnamh a dhéanamh orthu:
Cén dóigh a dtig linn athrú a dhéanamh i measc pobal, a bhfuil nós labhairt na Gaeilge beagnach caillte ag an ghlúin déagóirí atá iontu faoi láthair?
Cén dóigh ar féidir athrú meoin a chur i bhfeidhm i gcás tuismitheoirí atá ag labhairt Béarla lena gclann agus nach bhfuil ag glacadh aon chinneadh teanga ar thaobh na Gaeilge?
Cén dóigh a dtig linn na bunscoileanna sa Ghaeltacht a fhorbairt mar scoileanna lán-Ghaeilge san dóigh is go mbeidh na páistí ag súgradh sa chlós i nGaeilge agus achan ábhar á theagasc go hiomlán trí mheán na teanga?
Níl iontu seo a trí cheist shimplí.
mheon na bpóilíní
the mentality of the police
Ní raibh an fear armtha, rud a thugann armlón polaitiúil dóibh sin a deir nach bhfuil athrú ar bith tagtha ar mheon na bpóilíní ó rinneadh an PSNI den RUC.
meon na sochaí
the mentality of society
Tá cúiseanna eile ann atá fréamhaithe go domhain i struchtúr agus meon na sochaí.
seanmheon na rúndachta
the old secretive mentality
Má tharlaíonn sé sna tíortha Lochlannacha, cén fáth nach féidir leis tarlú abhus?
seanmheon na rúndachta
=======
Nuair a baineadh neamhspleáchas teoranta amach don Saorstát i 1922, glacadh scun scan leis an gcóras riaracháin stáit a bhí ann.
athrú meoin
change of mind/mentality
Faoin gceannteideal caithréimeach "We are all Iraqis now", scríobh Shukrallah faoin athrú meoin a tharla san Éigipt nuair a thuig daoine nach cogadh cúig lá a bheadh ann, agus go raibh muintir na hIaráice ag troid go calma i gcoinne lucht an ionraidh.
meon
mentality
Ní féidir an córas polaitiúil agus na luachanna atá againn san iarthar a bhrú ar dhaoine sa Mheánoirthear a bhfuil cultúr agus meon eile acu.
meon áirithe
a certain mentality
Is dóigh go léiríonn sé meon áirithe i dtaobh cúrsaí spórt a deir gurb é an bua an rud is tábhachtaí agus mura mbíonn tú buacach is "*loser*" thú! Chloisfeá gasúir go fiú ag glaoch *loser *ar ghasúir eile uaireanta.
meon
mentality
Bhí mé ag magadh nuair a bhí mé ag fágaint an Acadaimh Ríoga go raibh mé ag fágaint an naoú haois déag agus ag dul isteach san aonú haois is fiche, mar tá an meon, an dearcadh, an luas oibre, na modhanna cumarsáide go hiomlán éagsúil.
aigne choilíneach
colonial mentality
Is minic an téarma seo á úsáid, rud a léiríonn gur aigne choilíneach a bhí i réim sa díospóireacht agus gur ar éigean a admhaítear gur dream ar leith iad na Gaeil san Astráil.
mheoin
mentality
De thoradh an mheoin seo, tá páistí Baváracha ann nach bhfuil sásta teanga a dtuismitheoirí a labhairt.
aigne choilíneach
colonial mentality
Is minic an téarma seo á úsáid, rud a léiríonn gur aigne choilíneach a bhí i réim sa díospóireacht agus gur ar éigean a admhaítear gur dream ar leith iad na Gaeil san Astráil.
meoin
mentality
Cén sórt meoin atá acu? Tá na lúthchleasaithe ag brath orthu in a lán slite ach an bhfuil siad ag déanamh a leasa? Céard tá i ndán do na lúthchleasaithe amach anseo nuair a éireoidh siad as an spórt? Tuilleadh cur i gcéill agus uisce faoi thalamh b'fhéidir? Agus drochfhadhbanna sláinte níos déanaí is dóigh.
meon
mentality
Bíonn critéir faoi leith againn agus muid ag earcú fostaithe: ní mór dóibh a bheith cliste, ní gá go mbeadh taithí acu ach go mbeadh meon agus dearcadh faoi leith acu ar an saol.
meon
mentality
' Ghlaoigh mise isteach chuig Fianna Fáil agus dúirt mé, 'An é sin an meon atá ag Aire Airgeadais na tíre seo?' Baineadh an rud den chéad nuacht eile - is léir go ndúirt sé é.
an meon "nualiobrálach"
the 'neo-liberal' mentality
Cháin formhór na ngrupaí an meon "nualiobrálach" a bhíonn i réim, dar leo, agus polasaithe eacnamúla an Aontais á gcur le chéile - sa mbaile agus i gcéin.
meon
mentality
Dar lenár laoch nach dtuigeann sé meon lucht an rialtais.
meon
mentality
Sílim go bhfuil sé iontach go mbeadh an meon sin ag duine th'éis 28 mbliana i bpríosún agus, ar bhealach, dá mbeadh an meon céanna againn sa tír seo bheadh muid i bhfad níos fearr as.
meon
mentality
Anois, an meon atá ann ná "stop an fear, ní an sliotar".
meon
mentality
Ar aon nós, caithfear teacht ar shocrú éigin mar nach cabhair é don Eoraip dhá thír a bheith in aghaidh a chéile mar seo, agus caithfidh na daoine i nGiobráltar a meon a athrú má tá todhchaí níos fearr ag teastáil uathu.
meon
mentality
Dealraíonn sé, fiú, go bhfuil an meon seo le fáil go pointe i measc bhreithiúna na tíre seo.
meon seo an léigir
this siege mentality
Ar scáth a chéile a mhair siad agus chothaigh meon seo an léigir cruas agus ceanndánacht iontu in aghaidh a naimhde.
meon
mentality
“Mar shampla, i gcás Shinn Féin, an rud atá ann le cuid de na daoine atá ag plé leis ná go bhfuil meon thar a bheith docht acu.
mheon
mentality
Ach easaontaíonn lucht cáinte na nguthán póca, daoine mar an síciteiripeoir Rozie Friedman, leis an mheon seo, agus deir siad go bhfuil sé mar chuid de “Chultúr an Fhaitís” atá tagtha chun cinn ar fud na Stát Aontaithe ó tharla ionsaithe 11 Meán Fómhair.
meon
mentality
D’imrímis cluichí eile freisin – iománaíocht, peil, cruicéad – agus bhíodh rásaí capall againn gan chapaill trí ghairdíní na gcomharsan!
Seans maith go raibh fios maith ag mo mháthair gur ag imirt sacair a bhíomar, ach rinne sí cinnte de go raibh a meon féin ar an ábhar soiléir dúinne, meon agus dearcadh a bhí coitianta i measc cuid áirithe de mhuintir Baile Átha Cliath a bhí páirteach in Éirí Amach na Cásca agus i gCogadh na Saoirse agus a bhí i láthair i bPáirc an Chrócaigh ar Dhomhnach na Fola.
meon poblachtánach
republican mentality
Más fíor an méid sin, is léiriú eile é ar a láidre is a bhí an meon poblachtánach i bhFianna Fáil ag an am.
meon
mentality
Tá meon áirithe ann – síleann siad go bhfuil an t-airgead tuillte acu.
meon na ndílseoirí ó thuaidh
the mentality of the loyalists in the north
Alt ar leith atá ag Balor an Bhéil Bhinn daoibh an mhí seo, a léitheoirí, go háirithe daoibhse ón iasacht, nó i gConamara, nó i gCorca Dhuibhne, nach dtuigeann cúrsaí círéibe in Éirinn, nó nach dtuigeann meon na ndílseoirí ó thuaidh.
An meon coilíneach amháin
the same colonial mentality
An meon coilíneach amháin a bhí taobh thiar den dá rud.
athrú meoin
change of mentality
Ach an bhfuil athrú meoin ar bith le brath i measc an phobail? An bhfeiceann muid corp, ealaín nó míchumas nuair a mheabhraíonn muid ar an saothar seo de chuid Marc Quinn? Nó an bhfuil sé ag baint úsáide as Alison Lapper nó ag ceiliúradh an cineál difriúil áilleachta atá le feiceáil inti? Nó an raibh amhras riamh ar Alison Lapper faoin dóigh ar leiríodh í sa saothar seo?
“Bhí mé féin ag déanamh obair den chineál céanna ach bhí a fhios agam nach mbeinn ábalta rud chomh suntasach agus ar an scála céanna leis seo a dhéanamh,” a dúirt sí.
an dá mheon dhifriúla
the two different mentalities
Taispeánann an dá chlub seo an dá mheon dhifriúla atá ann i leith infheistíochta i Sraith Eircom faoi láthair.
mheanma
mentality
Níl uathu ach go leanfaí ar aghaidh leis an bpeitreal saor, na hearraí iompórtáilte, agus an mheanma "cuma liom", ach ag an am céanna, táid ag iarraidh dianslándáil a choimeád i bhfeidhm.
meoin
mentality
“Ar Scoil Bhríde, bhí b’fhéidir cuid de sin ann agus bhí an saghas meoin ann go raibh an Ghaeilge níb fhearr ar gach aon bhealach ná an Béarla, go raibh tú go maith dá mba rud é gur labhair tú Gaeilge agus go raibh rud éigin mícheart leis an mBéarla.
mheon
mind, mentality
Is doiligh a shamhlú sa lá atá inniu ann an tionchar a bhí ag na “haistriúcháin” seo ar mheon aos ealaíon na hEorpa san 18ú agus an 19ú haois.
meon na nAstrálach
the mentality of the Australians
Ceann de na leithscéalta ba sheafóidí a léigh mé ná ráiteas a thug cathaoirleach Choiste Thír Eoghain inar dhúirt sé, is cosúil, go raibh meon na nAstrálach tar éis dul i gcion ar na peileadóirí! Chuir sin ag gáirí mé.
meon
mentality
Ní gá ach ceist shimplí a chur leis an eachtra a chur sa chomhthéacs ceart: an dtarlódh an rud céanna dá mbeadh foireann sinsear pheile Thír Eoghain i gceist? Ní gá dúinn an cheist sin a fhreagairt, ach beidh ar an stiúrthóir nua iomána aghaidh a thabhairt ar an meon a ligeann d’eachtraí den saghas sin tarlú.
an meon nua
the new mentality
Níor thaitin an meon nua leis.
meon éagsúil
different mentality
Chonacthas dom san am go raibh meon éagsúil ag na páistí seo agus rinne mé taighde ar an dátheangachas.
meon speisialta
special mentality
Sílim féin go raibh meon speisialta ag an bhfoireann sin ina leith féin; an cur chuige a bhí acu ná dul ar an ionsaí mar bhealach cosanta agus níos mó cúl a fháil ná an freasúra.
meon an ghnáth-Éireannaigh
the mentality of the ordinary Irish person
Ní thuigim daoine a deir nach dtuigeann siad meon an ghnáth-Éireannaigh i leith fhoireann Shasana is cuma sacar, rugbaí, cruicéad agus araile a bheith i gceist.
meon
mentality
Cháin formhór na ndúchasach Abbott freisin ag rá gurbh é sin an meon a ba chúis leis na “glúnta goidte” (nuair a tógadh páistí dúchasacha óna muintir lena dtógáil le teaghlaigh gheala) agus polasaithe eile sa gcéad seo caite a rinne an-dochar.
meon dearfach
positive mentality
Mí-ádh ar Phort Láirge arís? An dtarlóidh sé sin i mbliana? B’fhéidir é, ach tá foireann na nDéise ag léiriú den chéad uair, i gcás na foirne áirithe seo, go mb’fhéidir go bhfuil gnéithe den iomáint sciliúil, cur chuige láidir agus meon dearfach acu sa deireadh atá ag teastáil chun dul chun cinn suntasach a dhéanamh sa chomórtas craoibhe.
meon an-diúltach
a very negative mentality
Bhí meon an-diúltach i leith na Gaeilge ag an am sin, mhothaigh muidne, i gCathair na Gaillimhe, ag daoine óga.
meon dearfach
positive mentality
Nuair a fheictear an meon dearfach i leith na teanga atá ag na daoine óga atá ag plé le Cumann na bhFiann, tá sé soiléir go bhfuil an aidhm seo bainte amach.
na haghaidheanna agus an meon.
the faces and the mentality.
Bhí an-oíche agam leis an DVD – ag breathnú ar conas a d’athraigh an ceol, na haghaidheanna agus an meon.
meon an tromlachais,
the majoritarianism mentality,
Leoga, níor imigh meon an tromlachais, tá a fhios agat.
ar mheon na n-údarás
on the mentality of the authorities
”
Tháinig athrú ar mheon na n-údarás de réir a chéile, áfach.
meon,
mentality,
Go minic, níor thuig siad meon, comhthéacs ná stair an ábhair a bhí faoi chaibidil ach ba mhic léinn éirimiúla iad agus Gaeilge bhreá acu.
meon áirithe
a certain mentality
Ach tá meon áirithe ag teastáil lena aghaidh.
an meon neamhspleách,
the independent mentality,
Feicimid fosta an meon neamhspleách, dáigh, dochloíte a bhí mar bhunús lena chuid ábhar eile próis – a chuid litreacha agus aistí.
an meon céanna
the same mentality
Bhí siad ag déanamh an oiread sin gáire go ndearna siad dearmad gur i nGaeilge a bhí sé!”Cé go ndealraíonn sé go n-éiríonn le Fíbín an lucht féachana a shásamh, cuireann sé as do Dharach nach mbíonn an meon céanna ag cuid de na múinteoirí a gcasann sé leo.
ar an mheon bídeach éadmhar sin
of that small jealous mentality
Tá Seamus Heaney ann – é ina impire os cionn aos dána na tíre, agus cuireann Ní Dhuibhne síos go beacht ar an mheon bídeach éadmhar sin atá mar chuid d’imeachtaí liteartha na tíre.
do mheon an léigir
to the siege mentality
Is iomaí tagairt do mheon an léigir i measc na n-aontachtaithe agus, le teacht na síochána, in áit an chaint seo a bheith ag dul i léig, tá sí le cloisteáil ar bhonn níos forleithne.
meon den sórt
that sort of mentality
Ba thrua dá gcuirfeadh meon den sórt sin daoine ó dhoras an leabhair seo nó, bíodh is go mbaineann na scéalta leis an am atá caite, ní sean atá siad ar chor ar bith.
aigne an léigir
siege mentality
Tá aigne an léigir beo beathach go fóill!
Búistéireacht
======
Sin ráite, le tamall beag anuas, tá aitheantas a thabhairt, diaidh ar ndiaidh, go raibh siocair ghearáin ag Caitlicigh/Náisiúnaigh an tuaiscirt, rud a shéantar go minic.
an meon faoi léigear
the siege mentality
Is dócha gur ag trácht ar an Anti-Partition League agus an feachtas idirnáisiúnta a bhí ar bun ag Seán Mc Bride, mar Aire Gnothaí Eachtracha, a bhí de Blaghd nuair a scríobh sé i 1955 go mbíonn ‘ár gcuid Frith-Chríchdeighilteoirí de shíor ag déanamh a ndíchill go neamh-choinfheasach chun na hAondachtóirí agus na Náisiúntaigh a scarúint níos faide óna chéile agus chun an críchdheighilt a fhágaint tríd is tríd, níos doimhne agus níos daingne ná mar a bhí riamh!’ I bhfocla eile chuile uair a ardaíonn náisiúntóirí an cheist faoi Éire a athaontú, daingnítear i measc na bProtastúnach ó thuaidh an meon faoi léigear is cúis lena bhformhór mór a gcuid Éireannachais a shéanadh, amhail is gur cosaint é sin ar a dtraidisiúin mar Phrotastúnaigh, de shliocht na gcóilíneach.
meoin
thinking, mentality
Tá Robert McMillen den tuairim, áfach, go gcaithfidh athrú a theacht ó thaobh meoin de, ní hamháin ar na PSNI, ach ar Shinn Féin chomh maith.
meon
mentality
Ní thiocfaidh feabhas ar an scéal go dtí go gcuirfear iachall ar dhaoine a meon a athrú, go háirithe an t-aos óg.
mheon na nOráisteach
the mentality of the Orangemen
D’éirigh le Balor léargas an-mhaith a fháil ar mheon na nOráisteach le gairid.
Tá Gluais Beo! Pota Focal faoi chóipcheart ag Oideas Gael, foilsitheoirí na hirise Beo!
Pota Focal Beo! Glossary is under the copyright of Oideas Gael, publishers of Beo! magazine.
