Dar leis go bhfuil macallaí a shean-namhad, agus iarchara, Seán Máire Ó Peann Luaidhe, ar an tincéireacht sin.

Agus scamhóga an mhileoidin ag análú isteach is amach, isteach is amach, bhí mé in ann macallaí na gcos seite a chloisteáil ag bualadh ar urlár adhmaid i seomra cúil éicint thiar i mo chuimhne.

Mhol siad bunreacht scríofa do Thuaiscert Éireann, córas roinnte cumhachta idir na páirtithe polaitíochta a bhfuil macallaí de i gComhaontú Aoine an Chéasta.

Is macalla an méid atá á rá ag an rialtas den chaint chogaíochta atá le cloisteáil as Washington.

Tá roinnt mhaith macallaí d'Éirinn le fáil anseo, agus ní comhtharlúint atá i gceist.

Táim sa phost ó bunaíodh Macalla.

Mothaíonn sí nach bhfuil aon "mhacallaí ag roinnt leis, ná aon téagar, sé sin, níl aon rud a bhraithfeá le bláth.

Tá sé ag ullmhú aistriúchán ar fhilíocht an fhile Dervish, a scríobh comhráite beaga fá shaol na hAfganastáine ársa agus a gcluineann Gearóid a macallaí i Meánoirthear an lae inniu.

Tá blaisín samhloidí ón litríocht chlasaiceach ann - is carbhad a bhád beag, mar shampla - agus tá macallaí na salm ann freisin.

Tá macalla den díospóireacht chéanna le cloisteáil ó thuaidh, áit ar fógraíodh plean le déanaí chun £1 billiún punt Sasanach a chaitheamh ar bhóithre agus ar iarnróid sa gcuid oirthearthach de Thuaisceart Éireann, ach fágadh an bóthar iarainn idir Béal Feirste agus Doire as an áireamh.

Cac an diabhail ar an té a dúirt nach raibh sa ghlór sin ach macalla na gaoithe ag séideadh fríd an fholmhach idir a dhá chluais.

* Gluais • Glossary mo dhícheallmy best a gheallaim dom féinI promise myself san fhásachin the desert d'fhéadfainn staonadh ó sheacláidI could abstain from chocolate don Charghasfor Lent cleastrick chuirfinn dallamullóg orm féinI'd delude myself blastatasty íobairtsacrifice maitheasgood bródúilproud casacht mhór ghroía great big cough tairseachthreshold tanaíthin fiáinwild de shíoralways seanfhaiseantaold-fashioned láchfriendly, pleasant mearbhallconfusion cheapasI thought a bhlas tuaisceartachhis northern accent chloisimis a chasachtwe used to hear his cough bhímis ar bíswe used to be excited/impatient cúbógacollections of Easter eggs scaoilimis gach uile ní uainnwe'd cast everything aside go scafántaspeedily ghlacadh sí buíochas leisshe would thank him chuireadh sí i bhfolach éshe would hide it ag iomrascáil lena chéilewrestling one another suachmáneasy-going person gan puth análawithout a puff of breath parlúsparlour, sitting-room deireadh sí linnshe would say to us cur i gcéill iomlántotal pretence thuigeadh siseshe'd understand bheannaímis dówe would greet him d'fhiafraímis dewe'd ask him d'fhreagraímiswe would answer go fuarbhruiteindifferently ag tóraíocht an mhálasearching for the bag nodclue go n-alpfadh Daidí siar iadthat Dad would devour them beadaílover of sweet things dá bharras a result d'éalaigh méI escaped cófrapress ag póirseáil thartrummaging about málaí plaisteachaplastic bags doirtealsink de phreabsuddenly go raibh mo chosa nitethat it was all up with me polaitíocht an tuaiscirtthe politics of the north daoine muinteartharelations díospóireachtaí bríomharalively debates a chuairteannahis visits b'annamh cuideachta na bhfear aigehe seldom had the company of men ag útamáilfumbling ba ghiorra in aois diclosest to her in age mo dhála féin agus Tríonajust like myself and Tríona fé mar a chaitheadh Tríona liomsaas Tríona used to treat me barrúilfunny de shíor dár gcáineadhalways criticizing us ag spochadh as m'uncailteasing my uncle agus uasal le híseal á dhéanamh aigesean uirthiseand he was patronizing her tá sé chomh maith agamI may as well á leanúintfollowing him garda gradaimguard of honour cársánwheeze inchreidtecredible plúchadhasthma ag sméideadh ar m'uncailnodding at my uncle dá mbéarfaí ormif I was caught isteach sna gnáthchróite folaighinto the usual hiding-places macalla na nglórthathe echo of the voices tuaromen, sign an ceann ab ansa liom féinthe one I liked best mealltachenticing bonnánhorn fardoraslintel of door vardúswardrobe bheir mé barróg airI hugged him ag cóiriú na n-adhartánarranging the cushions glicsly caoi a chur ar an áitto tidy up the place margadhdeal a roinntto share stróic méI tore daitecoloured dúil chráitetorturous desire candaí móra seacláidebig chunks of chocolate blúire ar bhlúirebit by bit giodalachperky bhuail fonn múisce muidwe felt like vomiting tháinig iarracht den cheann faoi orainnwe became a little bit down smeartha le seacláidcovered in chocolate teipfailure

leac oighirice liomóidlemon ag diúlsucking bodhairedeafness béasamanners gránnahorrible cumhachtpower mo leithéidsethe likes of me docharharm múrshower caiteover fás maithgood growth ag feadaílwhistling sáite amachstuck out stróeffort leidclue bodhraithedeafened gleonoise oibleagáideachtobligingness cothrom na Féinnefair play dúnárasachreticent cantalpetulance aisteachasqueerness, strangeness ar fheabhasexcellently a chur as a riochtto distort sádh amach an cloigeann údthat head was stuck out an iarraidh seothis time coiscéimstep filltefolded muinchillesleeve plaitbald patch burlaí bána gruaigewhite trusses of hair malaíbrows ag sméideadh a chloiginnnodding his head gach re soicindevery second second in ard a chinnas loud as he could ríforearm clúmhachdown (on face) smigchin dallamullóg a chur ormto hoodwink me nár thug mé neamhaird airthat I didn't ignore him ar feadh na síoraíochtafor an eternity bearnagap tuillteearned meangadhsmile clamhsáncomplaint luaigh séhe mentioned bréanfoul tá fíorbhrón ormI'm really sorry múiscnausea slisínslice chinn mé arI decided a chur díomto give up tioncharinfluence á tochasbeing scratched go gontaconcisely eachtra gadaíochtatheft incident trealamh lofarotten equipment ag geonaílwhimpering croitheadh uafásachterrible shaking samhlaighimagine a scáthhis shadow leata chomh móropen so wide macallaecho boinnsoles ag coisíochtpacing ag comhaireamh na gcoiscéimeannacounting the steps óltachdrunk dheasaighadjusted mo bhaithisthe top of my head luasc siarrocked backwards sálaheels glanbhearrthaclean-shaven olldoirdbasses bhreac mé na sonraí cuíI wrote down the appropriate details ceann dúbáiltea double bhain searradh asam féinI stretched myself shéid séhe blew á spreagadhencouraging him á thionlacanaccompanying him clingireachttinkling cantaireachtchanting grágaílcroaking, braying dalltavery drunk ag éalúescaping go séimhgently a chonúisyou useless person an oiread fuadair faoi teitheadhtrying to flee so quickly bailigh leat mar singet lost then mallachtaícurses líomhaintíallegations mhaslaigh éI insulted him barántas gabhálaarrest warrant ionchúiseamh poiblípublic prosecution cillíncell luaithreadáinashtrays stóltastools go ngéillfeadh sé gach rud domuntil he would surrender everything to me pleotafool sciotaíl searbhasachsarcastic tittering uirlisíinstruments píopaí lonrachashining pipes tiubhthick tanaíthin boghabow sreangáinstrings béicílyelling búireachroaring leis an imeacht thar fóir seofor this going overboard bródpride uabhararrogance i mbarr mo réimeat my peak a admháilto admit ní raibh neart agam airI couldn't help it iomrascálaíwrestler togha a

Tá cóipeanna den leabhar le buachan i gcomórtas mhí Mheán Fómhair *Beo!* Gluais • Glossary á fhoilsiúbeing published gnó turasóireachtatourism business músclaítear fiosracht na mnáthe woman's curiousity is awakened ailt nuachtáinnewspaper articles faillcliff seilbhpossession contúirtídangers bagairtíthreats creathán fuachtaa cold shudder fainicwarning foláireamhnotice, warning deireadh a haistir saoilthe end of her life's journey go fuarchúiseachindifferently buillí croíheartbeats anáil an tsonaisthe breath of happiness seargthawithered iachallcompulsion fíricífacts breacthawritten down rianmark d'aon ghnódeliberately blúire páipéirpiece of paper luaitementioned tarraiceándrawer stán síshe stared imlíneoutline scáilshadow gortcultivated field cruthanna dubhablack shapes ag corraí go bogmoving gently sceacha aitinnfurze bushes céadfaísenses ar tinneallon edge doircheachtdarkness ina glaicin her hand leiceanncheek á shlíocadhstroking it pollairí a sróineher nostrils b'in mar a shamhlaíodh sí iadthat's how she used to imagine them istoícheat night ina comhluadarin her company folamhempty dul i dtaithí arget used to cuachta go clutharnestled comfortably fál cosantaprotective fence fothramnoise gíoscáncreaking ag tnúth lelooking forward to brat teolaíwarm covering an tsíorgheonaílthe continuous droning ag dul thar bráidpassing by cloig rabhaidhalarms sianaílwhining otharchairr ag scréachaílambulances screeching pléascáinexplosives gleo cogaíochtathe noise of war ar fud na comharsanachtaall over the neighbourhood éalúto escape amhrasdoubt easpa fuaimelack of noise tranglamclutter ina sámhchodladhsleeping soundly cliotaráilclattering macalla a coiscéime féinthe echo of her own footstep pluidblanket ag siosarnachrustling a fallaing oícheher night gown taobh leisbeside it sciathánwing dallógblind duibheblackness crónánhumming leataopen an bunalt údthat original article carnánpile béicscream ag stánadh isteach uirthistaring in at her ag faire uirthilooking at her á slogadhswallowing her spléachadhglance sceonmharterrifying trí choiscéimthree steps scréachscream rith sé léiit occured to her cur síos ceartproper description ag tochailt isteach intidigging into her tanaíthin camcrooked go tostachsilently ag fairelooking ar diúitéon duty Ag baint lán na súl aisti.

Chuir sé a lámha i gciorcal thart ar a bhéal agus lig sé amach sraith nótaí áille, a rinne macallaí séimhe séisbhinne ar fud an chruinneacháin.

Scairteann sé *suas *agus scairteann sé *síos*: “An *thuas *a bhí mé nó *thíos*? Nó an ag dul *suas *an staighre a bhí mé nó ag dul *síos*? Nó ag teacht *anuas *nó ag teacht *aníos*?” Agus macalla na gceisteanna sin fós ag preabadh *anonn *agus *anall *ó bhalla go balla agus *suas síos *ó shíleáil go hurlár, cluintear glór uaigneach caointeach ag teacht ón seomra folctha: “Agus an ag dul *isteach *sa tobán seo a bhí mé, nó ag teacht *amach *as?” *Thíos *sa chistin, agus é fós ina shuí ag an tábla, beireann Réamó greim docht daingean ar a chupán.

Nuair a chasann an réamhchantóir ina aonar, tá macalla ann, dar liom, den ghlao chun guí ó mhiontúr.

Agus an tEagarfhocal - macalla de bhriathra Adams ar nuacht na hoíche roimh ré: “Killers are hostile to peace process”.

Cloistear macallaí na hóráide sin ar fud Mheiriceá go fóill lena “Four score and seven years ago” agus a “government of the people, by the people, for the people”.

Tráthnóna amháin, áfach, agus muid sa dara bliain, d’imíomar isteach chuig an seomra gléasta a bhí ar chúl na scoile in aice na foraoise – seanfhoirgeamh *pre-fab* lán le macallaí a rinne damhsa timpeall orainn.

Bhí claontaí faisisteacha iontu, macalla na haoise.

” Measann Ó Coileáin gurb é ba chúis leis gean a thabhairt do shaothar Uí Chriomhthain ná gur bhraith sé go raibh “macalla na Gaolainne ag dul siar i bhfad” le fáil sa leabhar.

Is mór an trua go bhfuil macallaí den tseantroid ann go fóill agus go bhfuil sé deacair éalú uathu.

Bainfidh páirtí Gerry Adams sólás as macallaí sin na staire agus iad ag breathnú ar an tubaiste a bhain dóibh ar an 24 Bealtaine.

Tar éis do Matt Drudge an scéal a scaoileadh ar an idirlíon go raibh caidreamh collaí ag Uachtarán SAM, Bill Clinton, le hintéirneach sa Teach Bán, Monica Lewinsky, dúirt sé go raibh tréimhse úr i ndán do na meáin ina mbeadh macalla na milliún glórtha beaga le cluinstin go hard.

Is scéal é a bhfuil macalla ann, ní hamháin do na Éireannaigh, den saol seo atá ag athrú ar ardluas.

Is macalla é an dearcadh seo ar ráiteas cáiliúil an tSasanaigh chruthanta úd PG Wodehouse: “It is never difficult to distinguish between a Scotsman with a grievance and a ray of sunshine.

Taobh istigh de sheachtain, fuair muid léargas ar an pholaitíocht úr agus macalla de chastacht na dtrioblóidí a réab an chuid seo d’Éirinn ar feadh 40 bliain.

B’fhéidir go mbainfeadh lucht ollscoile pléisiúr as codarsnacht, trastagairtí, macallaí na n-ainmneacha agus rianta an phlota a lorg sa dá théacs, ach baineann an léirmheastóir seo go dlúth le campa an ghnáthléitheora – an duine glórmhar sin a thógann leabhar áirithe ina lámh má tá fonn air é a léamh agus nach santaíonn fo-nótaí ná tráchtas a léamh sula dtugann sé faoi.

Tá an leabhar seo bric breac le himeartas, idir na focail agus na léaráidí, agus tá macallaí mhiotaseolaíocht is phiseoga na hÉireann le sonrú ann.

Tá ceol ó na tábhairní ag caitheamh macalla ar na sráideanna agus tá daoine amuigh faoin aer ag ól caife.

Macalla ansin d’Aunt Edna agus do mhuintir Griswold sa scannán National Lampoon’s Vacation! Jean-Claude Romand Ach is scéal níos casta fós é cás Jean-Claude Romand a chuir ina luí ar a bhean chéile agus ar a chomhluadar gur dhochtúir é a bhí ag obair don Eagraíocht Dhomhanda Sláinte sa Ghinéiv.

Duine ar bith atá ag lorg stair *Rock’n’Roll*, ag cuardadh anamacha *Bob Dylan, Janis Joplin, Leonard Cohen, Jim Morrison, Nico* nó *Patti Smith* – bheul, tá seans maith go dtiocfaidh tú orthu, nó ar mhacalla de shórt inteacht díofa sna ballaí dearga de chuid an *Chelsea Hotel*.

Macalla na hargóna faoin gConradh i ‘The Wind That Shakes the Barley’.

Rinne rialtas áitiúil amháin iarracht cosc a chur ar chaitheamh cheannbhirt agus tá, mar mhacalla de stair na hÉireann, cosc ar chroiméal sa státseirbhís.

Nuair a leagas mo chos ar Oileán Í, bhraitheas macalla ár sinsir timpeall orm.

Sea, sa bhliain 1911 go fiú, bhí macalla éigin le cluinstean ó chlanna Gael.

An réamh-mhacalla iad na ribíní bána seo de na comharthaí réaltógacha buí lena mbrandálfaí díchumhachtacha eile sa tsochaí céanna scór bliana ar aghaidh? Agus, más ea, arbh iad Klara agus Martin a smaoinigh ar a leithéid de chleas úiríslithe? Meabhrú na ‘ciontachta’, agus náiriú poiblí san am gcéanna? Arís, fágann Haneke an dúcheist ar oscailt dúinn.

’ (2005) Taobh amuigh den aineolas a léiríonn tús na habairte sin, is macalla ráiteas an Ollaimh Elliott ar theoiric ‘political economist’ na bliana 1848, Nassau Senior a dúirt le Benjamin Jowett, ‘*the celebrated Master of Balliol*’, go raibh eagla air ‘*the famine of 1848 would not kill more than a million people, and that it would scarcely be enough to do much good*.

Beirt a mhúscail macalla i nglúin saor na mbláthchumhachta, glúin réabhlóideach fhriothbhunaíoch na bliana 1967.

Cúthaileacht, géilliúlacht agus ceann-fé bhean traidisiúnta na Seapáine a léiríonn Haru - gamine/ingénue ina bhfuil macallaí Audrey Hepburn, Jean Seberg agus Audrey Tatou le feiscint inti.

Léiríonn an taispeántas féin stair na teicneolaíochta, ón osteilgeoir seanaimseartha go féidearthachtaí na teicneolaíochta digití, agus tá an comhoibriú a bhain le léiriú an taispeántais mar mhacalla ar an obair bhuíne a bhain le Conradh na Gaeilge nuair a bhí Ní Mhaolagáin páirteach ann.

Rac Ceilteach an ceol a bhíonn acu, rud cosúil le Capercaillie nó na Horslips, leide de Lúnasa, agus macalla den Battlefield Band.

Ach ní dhéanfaidh sé dearmad go deo ar bhéiceacha na cosmhuintire thall; iad fós mar a bheadh macalla ina chuimhne: “Arra, a fheara, tugaigí aire don Aire!” “Dia go deo leis na laethanta a bhí,” a deir Éamó.

Tá macalla na spéire múchta inti.

‘Fíor na spéire …’ Macalla na filíochta, b’fhéidir.

Nod ón gceann foirne ansin, agus seacht nglór ag éirí mar a bheadh macalla i ngleann sléibhe.

Briseann éadroime na seanspraoí amach eatarthu, rince sna súile, miongháire beag, macalla tréan an chaidrimh a bhíodh ann tráth.

Oighreata! D’fhág mé béal na huaimhe i mo dhiaidh mar sin, gach lapadaíl ag baint macalla as ballaí na huaimhe.

”* Is féidir macalla Meiriceánach eile a bhrath i bprós Hitchens, guth níos seanda ná é féin a rinne iarracht an bás a úsáid chun seandílseachtaí a áiteamh agus seanfhiacha a dhíol.

Tá macallaí ó ré sin an uafáis le cloisteáil i gcónaí.

Macalla Nuachtáin ======= Tá macalla den dráma seo sna nuachtán an tseachtain seo.

Seans go mbeidh macalla an aithisc a thug Joe Steve Ó Neachtain ag Fáiltiú an Oireachtais i ’74, le cloisteáil ar an Aoine 26 Meán Fómhair, nuair a chuirfear tús le hOireachtas Chois Fharraige 1974 – 2014.