Deir Mairéad go bhfuil sé cineál íorónta go gcaithfidh grúpa atá ag seinm ceol Gaelach an tír a fhágáil lena mbeatha a thabhairt i dtír.

Tá na cathanna céanna le troid acu agus atá ag Gaeltachtaí beaga eile lena gcultúr a thabhairt slán, ach tá ag éirí leo é sin a dhéanamh.

Ba iad a mharaigh John McCormack i gCúil Raithin an mhí seo caite, is iad atá ag eagrú an fhoréigin i dtuaisceart Bhéal Feirste, ba iad a bhí ciontach as an iliomad ionsaithe buamaí peitril i lár Aontroma agus in áiteanna eile, agus tá siad ag ullmhú do Alamo Dhroim Cria lena n-anamchairde san LVF.

" Deir sí go bhfuil claonadh ann airgead a chur ar fáil d'ealaíontóirí a bhfuil clú bainte amach acu cheana, seachas é a thabhairt do dhaoine atá ag streachailt lena mbeatha a thabhairt i dtír.

Bhí cannaí beorach agus buidéil cider ceannaithe acu nó, cé go raibh an t-airgead gann, ní ligfeadh an náire do Dhónall tarraingt ar theach Úna agus a dhá láimh chomh fada lena chéile.

Bhí cannaí beorach agus buidéil cider ceannaithe acu nó, cé go raibh an t-airgead gann, ní ligfeadh an náire do Dhónall tarraingt ar theach Úna agus a dhá láimh chomh fada lena chéile.

Leis sin, thosaigh an fear a bhí ar chúl an tseastáin arís, chuaigh grabhróg lena hanáil agus ann ach nár tachtadh í ar an toirt.

Bhí an tine lán luatha nó níor cuireadh amach iad lena chuimhne.

Easpa taithí ag an leibhéal is airde is dóigh ba chúis lena gcloí ar deireadh, ach thosaigh ullmhúcháin agus traenáil na foirne thart ar 6 nó 7 de bhlianta ó shin le scéim óige ar nós Scéim Luimnigh.

Agus tá sí marbh anois agus gan aon duine beo ann lena cronú seachas an cat.

Cá bhfuil na cnaipí lena chur siar agus aniar? Tá mé ag iarraidh amhrán a trí a bhualadh duit.

Dá mbeadh ábhar maith ar fáil do lucht bunscoile agus meánscoile féin, bheadh gá fós lena chur in oiriúint do dhaoine fásta, ach mar atá, is beag uilig atá le fáil, in aon áit, ag aon leibhéal i dteagasc scileanna litearthachta do chainteoirí dúchais Gaeilge.

Tá deoraithe anseo ó gach áit agus léiríonn na ceisteanna agus na freagraí - gan trácht ar an aighneas bréige idir na foirne - an teagmháil chaol ghóstúil atá acu lena bhfód dúchais, má tá a leithéid acu níos mó.

Nuair a rith na fír óga as Biorra, Droichead an Chláirín, Nemo agus Baile an Doire amach ar Pháirc Semple ar Lá Fhéile Pádraig, a gcroí lán le bród agus paisean dá n-áit dhúchais is dá bpobal féin, bhí siad réidh lena míle dícheall a dhéanamh ar son cairde agus comharsana ar fhás siad suas in éineacht leo.

" Ag tús na bliana 1998, cúpla mí tar éis dá chéad albam aonair teacht amach, d'fhág Spillane Nomos lena ghort féin a threabhadh.

Gealltanais á dtabhairt, póstaeir á gcrochadh, leanaí á bpógadh: damhsa traidisiúnta na bpolaiteoirí agus na n-iriseoirí, iad chomh gafa sin lena chéile nach dtugann siad faoi deara go bhfuil an halla á thréigean ag an lucht féachana.

Ar a laghad, ó Washington go Manhattan, is slí é dóibh siúd atá fós beo lena mbuíochas ó chroí a chur in iúl.

Samhlaím sa chás seo an pictiúr sin a fheicimid ar an teilifís den éan beag ar dhroim an tsrónbheannaigh - níl siad i gcomórtas lena chéile.

"Sin an rud fá Frank," arsa sise léi féin, "chan ag suirí lena chuid airgid a bíos sé cibé.

Lena chois sin, faigheann muid urraíocht ó roinnt grúpaí Gaelacha agus ó Ghaeil aonair sa chathair.

An bealach lena chinntiú nach mbeidh do pháiste fein ina measc ná an seanoideas traidisiúnta a leanacht: bia sláintiúil agus neart aclaíochta.

Déarfaidh mé leo go bhfuil agam le dhul ag obair, go bhfuil duine inteacht tinn agus go bhfuil agam lena áit a dhéanamh.

" Mhol Áine lena hathair agus í ag smaointiú go gcaithfeadh dóigh inteacht a bheith thart air seo.

Bíonn an cúigear seo páirteach i gcomórtais scéalaíochta agus sean-nóis go leanúnach agus is minic beirt nó triúr acu in iomaíocht lena chéile.

Thug sé seo sásamh an-mhór di féin go pearsanta ach, lena chois sin, bhraith sí go raibh an bua seo tábhachtach don cheantar.

Creideann sí go láidir san aos óg agus tá sí den tuairim gur botún mór é a bheith ag tromaíocht orthu agus ag tabhairt amach dóibh de bharr go bhfuil droim láimhe á thabhairt acu lena n-oidhreacht.

Is beag an seans, dar le Balor an Bhéil Bhinn, go n-éistidh na déithe lena achainí nó níor éist siad riamh lena chuid achasán.

Is beag an seans, dar le Balor an Bhéil Bhinn, go n-éistidh na déithe lena achainí nó níor éist siad riamh lena chuid achasán.

Lena chois sin, ba cheart don Eaglais luí isteach ar mhaoin a dhíol le ciste cúitimh a chur ar fáil do na daoine a bhfuil dochar déanta dóibh.

Lena chois sin, tá na mílte teach bán i nGaoth Dobhair.

Ach bhí air a admháil nach ndéantar aon saghas scrúdú lena chinntiú go gcomhlíontar na téarmaí seo.

Tá triúr ina measc a rugadh i dToronto, atá anois ina gcónaí i dTobar Phádraig agus a chaitheann a gcuid ama saor ar fad, beagnach, ag cleachtadh agus ag spraoi lena gcamáin.

Baineann an dream a bhíonn ar chainéil mhóra teilifíse na Breataine, mar shampla, cáil mhór amach, i gcomparáid lena leithéidí féin.

Beidh áit ar leith ag madraí na sráide anois lena gcos a ardú agus a lorg a fhágáil ina ndiaidh ar phríomhshráid na cathrach.

Chun a chinntiú go dtugann déantúsóirí todhchaí fhadtéarmach a dtrealaimh san áireamh, tá sé á mholadh ag an Aontas Eorpach go mbeadh orthu féin íoc as athchúrsáil an trealaimh nuair atá deireadh tagtha lena shaolré.

"Bhí sí i gcónaí réidh lena lámh a shíneadh amach i dtreo rudaí nua.

Bhí sé mar chuid den sprioc ag an ghrúpa seo daoine óga ón cheantar a mhealladh isteach chun a bheith ag obair ar thionscadal lena dtimpeallacht a dhéanamh níos deise agus dóchas a chruthú don todhchaí agus don ghlúin atá le teacht.

D'fhéadfadh sé tosú lena shuíomh gréasáin féin.

* Gluais • Glossary beathaisnéis údaraitheauthorized biography a dialanna pearsantapersonal diaries páipéir phríobháideachaprivate papers go dtí gur insealbhaíodh í ina hUachtaránuntil she was installed as President dódh nó tréigeadh 1,800 teach1,800 houses were burnt or abandoned lámhachshooting rachtoutburst acraí tíhousehold utensils as go brách leooff they went léiriúproduction cheanncheathrúheadquarters coistí cosanta áitiúlalocal defence committees dírbheathaisnéisautobiography gan strówithout difficulty i dtaiscesaved do lá na coise tinnefor a rainy day bhí cúrsaí chomh dona sinthings were so bad dá mba gháif it was necessary leithleachasselfishness scoilt aduainstrange split chiap sé Máire ar fadit really tormented Máire easpa suimelack of interest tragóidítragedies Cumann Naomh Uinseann de PólVincent de Paul Society baill shinsearacha na heagraíochta sin cois Lifethe senior members of that society in Dublin tuairisc suas lena bhéal dóa report up to his face géarchéimcrisis chun an Cumann a ghríosadhto spur the Society into action saothar in aiscewaste of time déistindisgust ag cáineadhcriticising ciúnaithe go mórgreatly quietened línte síochánapeace lines ruathair laethúladaily raids polarúpolarization girseacha ógayoung girls nóibhéinenovena cailín aonaira lone girl ní ba ghaire don ghráscarnearer to the scuffle le dul i gcabhair ar Catherineto go to Catherine's help an cúigear a ruaigeadhto drive the five off riochtstate a cuid néarógher nerves clocharconvent ar an Iúrin Newry tachrántoddler eachtraincident círéibriot faoi lán seoilin full swing ag glioscarnachglistening bréan le boladh gáissmelling bad from gas comhracfight otharcharrambulance formhór an bhealaighmost of the way ag dul ar foscadhsheltering ag sciorradhsliding ag lámhacáncrawling fras lámhaighvolley babhlaíbowls a gciarsúirtheir hankies leachtliquid cosaintprotection bodhardeaf bhí scolaíocht speisialta de dhíth airhe needed special schooling ba ghnách leishe used to d'fhaigheadh sé síob abhailehe used to get a lift home stad an bhusthe bus stop thuirling séhe disembarked neamhurchóideachinnocent bábántainnocent ag cogarnaíl taobh thiar dewhispering behind him trup na mbrógthe sound of the shoes neamhchoireachinnocent níor shamhlaighhe didn't imagine an t-uafásthe horror anfaterror cortwist dírithe ar a chloigeann lomaimed at his bare head scáilshadow scoilteadh a bhlaoschis skull was split open scréachascreams na hionsaitheoiríthe attackers níos truacántamore plaintive go prasquickly ag maothú an chairpéidmoistening the carpet Ba dhóbair dó bás a fháilHe nearly died go raibh an t-ádh dearg airthat he was extremely lucky ar mire le feargmad with rage beaginmhehelplessness cé a bhí ciontachwho was responsible níor cúisíodh duine ar bith riamhnobody was ever charged ciontach i ndúnmharúguilty of murder go gairid i ndiaidh an ionsaitheshortly after the attack ag maíomhstating seanphionós na fuipethe old whip punishment i gcás coirpeach a gheofaí ciontach i dtromionsaíin case of criminals found guilty of assault peann a chur le párto put pen to paper aiféalaregret gur éiligh sí pionós corparthathat she demanded corporal punishment ag teacht salach ar gach ar chreid sí riamh anngoing against everything she ever believed in

lena chois sin bíonn duine inteacht as an bhaile i gcónaí anseo ar cuairt agus bíonn sé deas bualadh leo agus an scannal uilig a fháil ón bhaile, scéalta ar ndóighe nach mbeadh le fáil ar Raidió na Gaeltachta! Tá an damhsóir Breandán de Gallaí anseo i Sydney i láthair na huaire le Riverdance.

Agus pé argóint faoi mhoráltacht atá ag na rialtais sin, beidh deireadh leis nuair a fheicfear an sléacht a bheas déanta ag na sceimhlitheoirí agus na dúnmharfóirí atá fostaithe acu lena gcuid aidhmeanna polaitiúla a bhaint amach.

Bhí luisne de chineál inteacht ina grua agus bhí sí ina suí aníos sa leaba ag caint agus ag comhrá lena raibh thart uirthi.

"Tháinig mé anseo agus mo dhá lámh chomh fada lena chéile.

" Ní raibh a fhios ag Aifric cad é le rá agus shuigh siad ansin go díreach, lámh ar lámh, ag amharc ar achan duine eile ag imeacht lena dtoisc féin.

Ní aontaím lena bhfigiúirí ná lena gcinneadh.

Ba thiarna brúidiúil é a chaith go dona lena thionóntaí.

Theastódh an chos mar fhianaise lá na cúirte lena chruthú nach raibh an fear gonta ar leathchois roimh an timpiste.

Ar an gcéad dul síos tá feirmeoirí thíos leis go mór - tá deacrachtaí acu beostoc a bhogadh agus a dhíol toisc an gnáthpháipéarachas a bhaineann lena mbeithígh a bheith gafa sa Roinn, gan trácht ar na deontais atá reoite istigh ann - ach tá cúis imní ann don phobal i gcoitinne.

" D'inis an fear eile an scéal mar a chonacthas dósan é agus ní raibh cuma ar an gharda go raibh sé ag teacht lena chuntas ar dhóigh amháin nó an dóigh eile.

org) den tuairim go gcaithfear cuimhneamh ar na hoibrithe tarrthála a bhrostaigh isteach sna túir agus iad trí thine, agus daoine eile ag teitheadh lena n-anam astu.

as Meiriceá ag bualadh lena gcol seisir agus col ochtair as Éirinn.

D'éirigh mé féin agus Ruairí mór lena chéile agus choinnigh muid i dteagmháil lena chéile thar na blianta.

" Shuigh siad siar ag ól an fhíona a fhad agus a bhí siad ag fanacht lena gcuid.

"Chloígh mé go docht lena bplean, ach níor oibrigh sé.

"I dtaca liom féin de, bhí tionchar mór ag an pholaitíocht ar mo shaol - cén dóigh a dtiocfadh lena mhalairt a bheith fíor? - agus caithfidh mé aghaidh a thabhairt ar cheisteanna polaitiúla, agus iad a phlé fríd an fhilíocht.

Agus, lena chois sin, is rud cineál aisteach é le tabhairt faoi deara.

Lean siad orthu lena gcuid gearán faoi theanga dhothuigthe na mBavárach ceanndána.

"Bheadh sé brónach na daltaí a scaipeadh ar na meánscoileanna Béarla, mar réitíonn siad go maith lena chéile sa bhunscoil agus tá an-dul chun cinn déanta acu i ngach ábhar trí Mhanainnis," arsa Paul.

Bhuail mé le seanfhear ar an eitleán go Chicago - ar a bhealach ar ais abhaile go Chicago tar éis filleadh go hÉirinn lena dheirfiúr a chur san uaigh.

I Feabhra 2003, thug breis agus 100,000 duine aghaidh ar na sráideanna lena míshásamh a léiriú le seasamh an rialtais i leith an chogaidh in aghaidh na hIaráice.

Cén fhís atá agat féin don Ghaeilge? Ag leibhéal simplí, bunúsach is é an fhís atá agam ná go mairfidh an teanga, leis an saibhreas atá aici faoi láthair, agus go mbeidh mo pháistí féin in ann tarraingt ar an saibhreas sin, agus go gcuirfidh sé lena saol, sa chaoi chéanna is atá an Ghaeilge tar éis cur le mo shaol féin.

* Gluais &#149; Glossary as an tom coillfrom the hazel bush scoilbsplinters ina chiotógin his left hand cloch speilescythe-stone faobharsharp edge lann na scinethe blade of the knife dheamhan a gcloisfeadh sé béicíl na ngasúrhe wouldn't hear the shouting of the children araebecause clósyard i ngeall ar an mbáisteachbecause of the rain a ghoilehis stomach dornán eileanother small quantity slámamount ag an gcrann mór darachat the big oak tree beartbundle lagweak an scoththe best cáilreputation a bhí uaidhthat he wanted garbhchomhaireamha rough count deich scillingten shillings gadwithe, rope chuir sé an ruaig ar an madrahe chased the dog seascaircosy, snug caonachmoss stoc storrúil an chrainnthe strong trunk of the tree choisrigh sé é féinhe blessed himself éadan síonchaite rocachweather-worn wrinkled face ar mhullach a chinnon the top of his head scáinteacht ghruaigesparseness of hair bun tornapathe bottom of a turnip eala bhána white swan ag fairewatching thuirling an spideog ar an talamhthe robin landed on the ground le dúilwith desire ag preabadhjumping ruainnín aráina small piece of bread beathafood sprúillemorsel ag samhlúimagining síógínlittle fairy dea-shíóga good fairy de dhoirte dhairtedartingly, suddenly a dhá luaithe isas soon as in airde ar leac na fuinneoigeup on the window-sill a broinn deargher red breast giodamachfrisky, jaunty mífhoighdeachimpatient ag bíogaílchirping go háiridespecially uaibhreachproud, spirited ar leathadhopen lena bréagadhtoo woo her babhtaísometimes cuinneogchurn drisiúrdresser dos cabáistetuft of cabbage máimín fataía handful of potatoes ag cuardach na nuachreafóigesearching the new soil cruimhmaggot bagrachthreatening binnsweet a ghlaoití amanta air féinhe used to be called sometimes spideoga difriúladifferent robins á leanúintfolllowing him conairpathway ag moilliúslowing nuair a d'iniúch séwhen he examined súil ribesnare (of thin cord or wire) d'fheith siseshe waited de réir dealraimhapparently ina ghnóthaíin his affairs ar nós gasúirínlike a young child go n-abrofaíthat it be said gileacht a súlthe brightness of her eyes frídthe smallest thing go beachtprecisely chomh haerach céannaevery bit as lively achairína very short time seafóidnonsense <td cl

Na liúis sa chlaise i mbéal na habhann ag feitheamh lena n-alpadh.

Thosaigh na póilíní agus na saighdiúirí a bhí in éineacht leis na turasóirí ag scaoileadh leis na hagóideoirí agus mharaigh siad seisear, páiste ocht mbliana d'aois ina measc nach raibh baint dá laghad aici lena raibh ar siúl.

Tá na húdaráis áitiúla ag dul i gcomhairle lena n-oibrithe faoi chosc ar thobac ina gcuid foirgneamh - hallaí baile agus mar sin de.

Chuir Alan Jones, tábhairneoir The Ring O' Bells i West Kirby, cóngarach do Learpholl, cosc ar an tobac i Meitheamh 2003 agus tá ag éirí go hiontach lena ghnólacht ó shin.

Anuas air sin, tá na comhlachtaí a dhéanann na clibeanna in iomaíocht lena chéile agus úsáideann siad caighdeáin teicniúla éagsúla - rud a fhágann nach féidir le gach léitheoir gach saghas clibe a léamh.

65) pá saoire lena chois sin.

* Gluais &#149; Glossary fáilteachwelcoming iontach fiafraitheachvery inquisitive lochtblame a mhalairt ar fadquite the opposite le haoibh an gháirewith a smile fial lena ndáimhgenerous with their affection croíúilcordial cumannfriendship luachmharvaluable tá dúil mhór agamI really like saoithiúlachtoddness snagcheol preabach an tráchtathe throbbing jazz of the traffic mo chéadfaímy senses ricseánnarickshaws gíoscánsqueaking uchtógabumps ag spréachadhspluttering pléascántaexuberant dordándrone siamsánhumming crónánmurmuring rosc ceoilrhapsody clapsholastwilight mheasfáyou would think searradhstretch fonn súchaitetrite melody solúbthaflexible spleodrachboisterous castaí úranew turns tromchúiseachimportant, weighty ag súgaíochtmaking merry gan spionnadhwithout vigour spreang spreagthaimpulse to inspire a dtiúin dhiamhair féintheir own mysterious tune rúndasecret léargasinsight mo thriallmy journey gaosánnose i dtólamhalways do chuid rámhaí a ligean le sruthletting your oars go with the flow i mbéal na séibesuddenly ní aimseoidh duine é féin go deoa person will never find himself balcóiníbalconies glas olóigeolive green stainnínístands síodasilk cadáscotton glébright gleoitepretty seodajewels tráchtáilcommerce dronggang an dubh a chur ina gheal ortto bamboozle you stuaicsullen appearance dreach diúltacha negative appearance a ndíograistheir enthusiasm a gcuid pionsúr amplachtheir greedy pincers téann siad i bhfostú ionatthey become entangled in you deilín na mbacachthe rigmarole of the tramps ag margáil leatbargaining with you ag dréim leatexpecting you a athrachany better bratógrag in aicearracht aimsirein a short period of time amhrasachsuspicious tuahatchet mangairísellers seálta ollawool shawls fidileachafiddles saoltachtwordliness spioradáltachtspiritiuality neamhchoireachinnocently manaslogan teachtairímessengers smailcmouthful dúidíní draíochtamagical clay pipes smálblemish clúreputation eiteogawings áras mórluachachimportant dwelling beadaíconceited tíorántatyrannical ceannsmachtupper hand daonlathasdemocracy éileamhdemand go slachtmharneatly neartplenty giollaservant ordúilorderly fairsingspacious fionnuarcool babhta trom meitifisicea heavy session of metaphysics toiteachsmoky mífholláinunhealthy truaillithe go holcbadly polluted galsteam ag sceitheadh ina scamaill dhubha ghalrachaescaping in black sickly clouds stúrdust ina phlá phlúchtachin a suffocating plague sceadamáinthroats scamhógalungs cársánachwheezy screamh ghlas sheileogachgreen salivary scum ag spaisteoireacht thartstrolling around gnúisface gnaíúilcomely ag rúscadhrummaging i gcarn bruscairin a pile of rubbish áilleagántrinket séarachassewerage bradaílpilfering lena ruaigeadh as bealachto drive them out of the way seilbh shaoltaworldly possessions burlabundle níos tibhethicker go bhfóirfeadh na bróga i gceart dóthat the shoes would suit him fine Tír Tairngire na féilethe Promised Land of generosity miantadesires Úll Mór na bhféidearthachtaíthe Great Apple of possibilities brioscbrittle tnáiteweary dílleachtaorphan brúidiúlachtbrutality gluaiseachtaímovements go míorúilteachmiraculously méithrich cothaitheachsustaining gealbhan binnehouse-sparrow broiddistress dia an áidh agus an rachmaisthe god of luck and wealth gaoiswisdom coimirceprotection bratógachragged barróghug

* Gluais &#149; Glossary fáilteachwelcoming iontach fiafraitheachvery inquisitive lochtblame a mhalairt ar fadquite the opposite le haoibh an gháirewith a smile fial lena ndáimhgenerous with their affection croíúilcordial cumannfriendship luachmharvaluable tá dúil mhór agamI really like saoithiúlachtoddness snagcheol preabach an tráchtathe throbbing jazz of the traffic mo chéadfaímy senses ricseánnarickshaws gíoscánsqueaking uchtógabumps ag spréachadhspluttering pléascántaexuberant dordándrone siamsánhumming crónánmurmuring rosc ceoilrhapsody clapsholastwilight mheasfáyou would think searradhstretch fonn súchaitetrite melody solúbthaflexible spleodrachboisterous castaí úranew turns tromchúiseachimportant, weighty ag súgaíochtmaking merry gan spionnadhwithout vigour spreang spreagthaimpulse to inspire a dtiúin dhiamhair féintheir own mysterious tune rúndasecret léargasinsight mo thriallmy journey gaosánnose i dtólamhalways do chuid rámhaí a ligean le sruthletting your oars go with the flow i mbéal na séibesuddenly ní aimseoidh duine é féin go deoa person will never find himself balcóiníbalconies glas olóigeolive green stainnínístands síodasilk cadáscotton glébright gleoitepretty seodajewels tráchtáilcommerce dronggang an dubh a chur ina gheal ortto bamboozle you stuaicsullen appearance dreach diúltacha negative appearance a ndíograistheir enthusiasm a gcuid pionsúr amplachtheir greedy pincers téann siad i bhfostú ionatthey become entangled in you deilín na mbacachthe rigmarole of the tramps ag margáil leatbargaining with you ag dréim leatexpecting you a athrachany better bratógrag in aicearracht aimsirein a short period of time amhrasachsuspicious tuahatchet mangairísellers seálta ollawool shawls fidileachafiddles saoltachtwordliness spioradáltachtspiritiuality neamhchoireachinnocently manaslogan teachtairímessengers smailcmouthful dúidíní draíochtamagical clay pipes smálblemish clúreputation eiteogawings áras mórluachachimportant dwelling beadaíconceited tíorántatyrannical ceannsmachtupper hand daonlathasdemocracy éileamhdemand go slachtmharneatly neartplenty giollaservant ordúilorderly fairsingspacious fionnuarcool babhta trom meitifisicea heavy session of metaphysics toiteachsmoky mífholláinunhealthy truaillithe go holcbadly polluted galsteam ag sceitheadh ina scamaill dhubha ghalrachaescaping in black sickly clouds stúrdust ina phlá phlúchtachin a suffocating plague sceadamáinthroats scamhógalungs cársánachwheezy screamh ghlas sheileogachgreen salivary scum ag spaisteoireacht thartstrolling around gnúisface gnaíúilcomely ag rúscadhrummaging i gcarn bruscairin a pile of rubbish áilleagántrinket séarachassewerage bradaílpilfering lena ruaigeadh as bealachto drive them out of the way seilbh shaoltaworldly possessions burlabundle níos tibhethicker go bhfóirfeadh na bróga i gceart dóthat the shoes would suit him fine Tír Tairngire na féilethe Promised Land of generosity miantadesires Úll Mór na bhféidearthachtaíthe Great Apple of possibilities brioscbrittle tnáiteweary dílleachtaorphan brúidiúlachtbrutality gluaiseachtaímovements go míorúilteachmiraculously méithrich cothaitheachsustaining gealbhan binnehouse-sparrow broiddistress dia an áidh agus an rachmaisthe god of luck and wealth gaoiswisdom coimirceprotection bratógachragged barróghug

* Gluais &#149; Glossary mo dhícheallmy best a gheallaim dom féinI promise myself san fhásachin the desert d'fhéadfainn staonadh ó sheacláidI could abstain from chocolate don Charghasfor Lent cleastrick chuirfinn dallamullóg orm féinI'd delude myself blastatasty íobairtsacrifice maitheasgood bródúilproud casacht mhór ghroía great big cough tairseachthreshold tanaíthin fiáinwild de shíoralways seanfhaiseantaold-fashioned láchfriendly, pleasant mearbhallconfusion cheapasI thought a bhlas tuaisceartachhis northern accent chloisimis a chasachtwe used to hear his cough bhímis ar bíswe used to be excited/impatient cúbógacollections of Easter eggs scaoilimis gach uile ní uainnwe'd cast everything aside go scafántaspeedily ghlacadh sí buíochas leisshe would thank him chuireadh sí i bhfolach éshe would hide it ag iomrascáil lena chéilewrestling one another suachmáneasy-going person gan puth análawithout a puff of breath parlúsparlour, sitting-room deireadh sí linnshe would say to us cur i gcéill iomlántotal pretence thuigeadh siseshe'd understand bheannaímis dówe would greet him d'fhiafraímis dewe'd ask him d'fhreagraímiswe would answer go fuarbhruiteindifferently ag tóraíocht an mhálasearching for the bag nodclue go n-alpfadh Daidí siar iadthat Dad would devour them beadaílover of sweet things dá bharras a result d'éalaigh méI escaped cófrapress ag póirseáil thartrummaging about málaí plaisteachaplastic bags doirtealsink de phreabsuddenly go raibh mo chosa nitethat it was all up with me polaitíocht an tuaiscirtthe politics of the north daoine muinteartharelations díospóireachtaí bríomharalively debates a chuairteannahis visits b'annamh cuideachta na bhfear aigehe seldom had the company of men ag útamáilfumbling ba ghiorra in aois diclosest to her in age mo dhála féin agus Tríonajust like myself and Tríona fé mar a chaitheadh Tríona liomsaas Tríona used to treat me barrúilfunny de shíor dár gcáineadhalways criticizing us ag spochadh as m'uncailteasing my uncle agus uasal le híseal á dhéanamh aigesean uirthiseand he was patronizing her tá sé chomh maith agamI may as well á leanúintfollowing him garda gradaimguard of honour cársánwheeze inchreidtecredible plúchadhasthma ag sméideadh ar m'uncailnodding at my uncle dá mbéarfaí ormif I was caught isteach sna gnáthchróite folaighinto the usual hiding-places macalla na nglórthathe echo of the voices tuaromen, sign an ceann ab ansa liom féinthe one I liked best mealltachenticing bonnánhorn fardoraslintel of door vardúswardrobe bheir mé barróg airI hugged him ag cóiriú na n-adhartánarranging the cushions glicsly caoi a chur ar an áitto tidy up the place margadhdeal a roinntto share stróic méI tore daitecoloured dúil chráitetorturous desire candaí móra seacláidebig chunks of chocolate blúire ar bhlúirebit by bit giodalachperky bhuail fonn múisce muidwe felt like vomiting tháinig iarracht den cheann faoi orainnwe became a little bit down smeartha le seacláidcovered in chocolate teipfailure

Le linn dom a bheith ag caint le Proinsias tháinig a bhean Kitty isteach sa seomra lena ngariníon, Nia, páiste Mhairéad agus Dermot.

"Duine ar bith a dhearbhaíonn a chreideamh Caitliceach lena bheola agus a thugann tacaíocht go poiblí ag an am chéanna do reachtaíocht nó d'iarrthóirí a théann i gcoinne dlí Dé, tá an duine sin ag déanamh ceap magaidh don chreideamh sin agus dá fhéiniúlacht Chaitliceach," a scríobh an tEaspag Michael J.

Tá sé féin, le cois a chomhghleacaí Michael Daly, go láidir den tuairim gur ar mhaithe leo féin a bhíonn go leor de na coimeádaithe ealaíne agus na gnólachtaí móra, agus go bhfuil siad ag teacht i dtír ar phíosaí ealaíne atá faoina gcúram ar mhaithe lena leas féin.

Ach níl ceachtar coimhlint inchurtha lena bhfuil ag tarlú idir an tUasal Ryan agus an tUasal Brady.

Óg agus eile a bhí na páistí, thuig siad go gcaithfí ligean lena n-athair corruair agus shuigh siad beirt siar, ach ní le croí mór maith a rinneadh é.

Chomh minic lena athrach, bíonn na mná á ndíspeagadh acu fosta.

Ar íoróiní an tsaoil, spreag na deacrachtaí sin an comhlacht le dlús a chur lena iarrachtaí margaí agus treonna nua a aimsiú - rud nach dtarlódh chomh sciobtha céanna, b'fhéidir, dá mbeadh an saol ar a gcompord acu sa mbaile i gcónaí.

Ach cá háit a dtéann amhraí eile na hÉireann lena scíth a ligean agus le teacht chucu féin arís i ndiaidh bliain mhór oibre a chur isteach? Tá Éamon Ó Caoimhnis, Aire na Galltachta, ag dul ar ais go dtí Féile na nGael i Milwaukee Cois Locha, ach tá ár sáith ráite faoi Joe Mac Dunno agus é féin agus a gcuid eachtraí ann anuraidh - an bheirt acu in iomaíocht lena chéile ag iarraidh an óráid ab fhaide a thabhairt agus an líon ba mhó daoine a chur ina gcodladh.

Tá cuid acu ag baint úsáide as na híospartaigh ar mhaithe lena leas féin.

Agus cúrsaí mar atá, ní fhéadfaimis bheith ag súil lena mhalairt, dar liom.

"Radharc glórmhor a bheas ann, ag breathnú ar leithéidí Willie McCrea agus Ian Óg ag loic go humhal ar achan rud dár dhúirt siad riamh lena lucht leanúna," a scríobh sé san *Irish News.

Tuigtear do *Beo! *go bhfuil an tAire faoi láthair ag plé cheist Chnoc na Teamhrach lena roinn féin agus le foireann Ard-Mhúsaem na hÉireann, agus go bhfógróidh sé a chinneadh roimh dheireadh na míosa.

Sin an comhartha is mó go bhfuil an DUP agus Sinn Féin ag suirí lena chéile agus go bhfuil socrú beagnach bainte amach, ach tá fadhbanna cruthaithe ag Paisley dó féin mar gur cháin sé David Trimble as an oiread dímhíleataithe a bhí ceannaire an UUP sásta cur suas leis.

Chonaic Ifor deireadh agus bhéarfá mionna go raibh fonn air éirí; ach bhí leisce air ligean lena lasta agus shuigh sé ansin ag amharc ar Thadhg.

I ndáiríre, tá na healaíona agus an gnáthshaol fite fuaite lena chéile.

Sin í an fhadhb lena leithéid d'athrú rialach ag leibhéal club agus scoile.

An lena leas féin nó le leas an chomhlachta a rinneadh na cinntí sin? Tá Martin Cullen sa riocht céanna is a bhí Bill Clinton sna míonna deireanacha dá uachtarántacht.

Scríobh Pádraig Ó Cearbhaill aiste mhaith dar teideal "An Amhránaíocht ar an Sean-Nós" in *Oghma *7 (1995) faoi na cúrsaí seo agus bheinn ag teacht cuid mhaith lena chuid tuairimí.

Dar leis gur ghríosaigh na Bráithre a ndaltaí i gcónaí lena lánacmhainneacht a chomhlíonadh.

Is léir fosta gur fear é atá sásta lena ghairm bheatha, cé go maíonn sé go modhúil nach bhfuil “cumas speisialta nó tallann aige”.

Suaimhneas síoraí lena n-anam.

Cathair atá saortha ón stair, ach fós gafa lena hoidhreacht.

Ar deireadh, cúpla mí ó shin, bhí na fíricí agus an ficsean ag sáraíocht lena chéile i gcás cúirte i Manhattan a raibh *mobsters *agus aisteoirí Éireannacha agus Iodálacha páirteach ann.

An bhféadfadh sé go raibh sé ag déanamh tagairt chliathánach don chúléisteacht a líomhnaíonn dlíodóirí áirithe a rinneadh orthu nuair a bhí siad ag caint lena gcuid cliant i stáisiún na nGardaí? Ní chuirfeadh sé iontas ar éinne dá bhfíorófaí na líomhaintí sin mar, ar ndóigh, *Up here it’s different.

Cathair atá saortha ón stair, ach fós gafa lena hoidhreacht.

An bhféadfadh sé go raibh sé ag déanamh tagairt chliathánach don chúléisteacht a líomhnaíonn dlíodóirí áirithe a rinneadh orthu nuair a bhí siad ag caint lena gcuid cliant i stáisiún na nGardaí? Ní chuirfeadh sé iontas ar éinne dá bhfíorófaí na líomhaintí sin mar, ar ndóigh, *Up here it’s different.

Deirtear freisin gurbh é Hain a mhol i 1998 go labharfadh Leas-Rúnaí Ginearálta an ANC, Thenjiwe Mtintso, ag Ardfheis Shinn Féin le tathant ar bhaill an pháirtí sin glacadh lena raibh á thairscint i gComhaontú Aoine an Chéasta.

Cathair atá saortha ón stair, ach fós gafa lena hoidhreacht.

Nuair a bhain siad an trá amach, bhí an t-uisce suas go dtí a mbrollach nuair a léim siad as an LCA agus bhí greim dhá lámh ag Jim ar a raidhfil os cionn a chinn, agus piléir ag feadaíl thart lena chluasa.