báúil léi
sympathetic with it
Ait go leor, de réir fhigiúirí an daonáirimh dheireanaigh, is í an Ghaelainn an teanga bhaile atá ag breis is 60% de mhuintir na Rinne! Cé gur deacair é a chreidiúint, léiríonn an t-eolas seo go bhfuil na Déisigh bródúil as an nGaelainn agus
báúil léi.
ach ann ach go dtiocfadh léi a ceann a thógáil
she could barely lift her head with the embarrassment
"
"Rita," arsa an bhean eile
ach ann ach go dtiocfadh léi a ceann a thógáil.
ní raibh maith a bheith léi
it was no use talking to her
Rinne Nuala tréaniarrachta cur in iúl do Shinéad gur iomaí bean a bhí mar seo i ndiaidh an linbh ach
ní raibh maith a bheith léi.
ar comhaois léi
the same age as she was
Bhí aithine mhaith ag Joyce Taylor ar a lán daoine a mharaigh sé, mar gur mhná a bhí
ar comhaois léi ab ea an chuid is mó acu.
Moladh léi
Just agreed with her to please her
Moladh léi nó bhí a fhios ag gach duine dá suífeadh sí bomaite go ligfeadh sí le sruth agus nach mbeadh ceansú le déanamh uirthi.
incurtha léi
comparable to it
Tá sé deacair aon scoil samhraidh nó féile cheoil eile a shamhlú atá
incurtha léi.
go gcaithfí léi
that it be treated
Cén fhís atá agat féin don Ghaeilge?
Theastódh fiche eagrán de *Beo!* uaim féin chun an cheist seo a fhreagairt!
Teanga is ea an Ghaeilge, díreach glan ar nós aon teanga eile, agus ba mhaith liom
go gcaithfí léi dá réir.
Beidh a sháith féin ag Mark léi siúd
Mark will have his work cut out with her, he'll have more than enough to handle
"
Beidh a sháith féin ag Mark léi siúd.
nach dtiocfadh léi a athrach a iarraidh
she couldn't ask for any better
Bhí torthaí na scrúduithe chomh maith sin
nach dtiocfadh léi a athrach a iarraidh agus bheadh sí ábalta a dhul ar a rogha ollscoil anois.
na hamhráin ab ansa léi
the songs she liked best
"
Gan mhoill i ndiaidh a bua san Oireachtas, rinne Gearóidín
na hamhráin ab ansa léi a thaifeadadh agus d'eisigh Cló Iar-Chonnachta iad ar an albam *Ar Fhoscadh na gCnoc*.
tar éis dise bailiú léi
after she had left
Nuair a chuaigh a chailín go Tír na mBascach ar feadh bliana chun Spáinnis a fhoghlaim, chuaigh Hector léi, ach d'fhan sé ansin trí bliana
tar éis dise bailiú léi.
ag streachailt léi
struggling with it
I 1996, agus mé dhá bhliain déag agus fiche d'aois, thosnaigh mé ag foghlaim na Gaeilge agus tá mé
ag streachailt léi ó shin i leith.
Thiontaigh sí a droim léi
she turned her back on her
Thiontaigh sí a droim léi agus chrom ar an obair.
dhiúl sí isteach a hanáil chomh domhain agus a thiocfadh léi
she took as deep a breath as she could
Nuair a d'oscail doras an ardaitheora,
dhiúl sí isteach a hanáil chomh domhain agus a thiocfadh léi, ag dúil go dtabharfadh sin rud beag uchtaigh di.
Ann ach go raibh sí ag tabhairt a hanála léi
She could barely breathe
Ann ach go raibh sí ag tabhairt a hanála léi.
Ba ghnách léi
she used to
Ba ghnách léi péintéireacht radharcanna tíre a dhéanamh ach is maith léi anois a bheith ag péinteáil portráidí.
ag bualadh léi
meeting her
Thosaigh mé
ag bualadh léi ag seisiúin agus ag féiltí éagsúla.
báúil léi
well-disposed towards it
Sin ráite, tá feisirí eile a bhfuil roinnt Gàidhlig acu - nó nach bhfuil sí acu ach atá
báúil léi mar sin féin.
Bhí an dá lámh síos léi
her arms were killing her
Bhí an dá lámh síos léi faoin am a tháinig sí a fhad leis an tábla.
chaoch sé súil léi
he winked at her
"
"Ó," arsa Aindí, agus
chaoch sé súil léi.
rabhthas ag tnúth le fada léi
which was long-anticipated
Sin an áit a raibh ócáid an Kelly Gang, a
rabhthas ag tnúth le fada léi, ar siúl le hairgead a bhailiú do theaghlach Michael Kelly, an t-iriseoir agus eagarthóir a fuair bás le linn dó a bheith ag cur tuairiscí ar fáil faoin chogadh ansin.
chun dul i ngleic léi
to tackle it
Caithfidh nach mé an t-aon duine atá buartha faoin bhfadhb seo mar tá na bainc agus comhlachtaí creidmheasa ag caitheamh airgid
chun dul i ngleic léi.
go n-éireodh léi
that she'd succeed
"
Údar cruthanta anois í Angela agus deir sí go raibh sí ag iarraidh a bheith ina scríbhneoir ó bhí sí an-óg, cé nár shíl sí
go n-éireodh léi.
rith sé léi
it occured to her
Tá cóipeanna den leabhar le buachan i gcomórtas mhí Mheán Fómhair *Beo!*
Gluais • Glossary
á fhoilsiúbeing published
gnó turasóireachtatourism business
músclaítear fiosracht na mnáthe woman's curiousity is awakened
ailt nuachtáinnewspaper articles
faillcliff
seilbhpossession
contúirtídangers
bagairtíthreats
creathán fuachtaa cold shudder
fainicwarning
foláireamhnotice, warning
deireadh a haistir saoilthe end of her life's journey
go fuarchúiseachindifferently
buillí croíheartbeats
anáil an tsonaisthe breath of happiness
seargthawithered
iachallcompulsion
fíricífacts
breacthawritten down
rianmark
d'aon ghnódeliberately
blúire páipéirpiece of paper
luaitementioned
tarraiceándrawer
stán síshe stared
imlíneoutline
scáilshadow
gortcultivated field
cruthanna dubhablack shapes
ag corraí go bogmoving gently
sceacha aitinnfurze bushes
céadfaísenses
ar tinneallon edge
doircheachtdarkness
ina glaicin her hand
leiceanncheek
á shlíocadhstroking it
pollairí a sróineher nostrils
b'in mar a shamhlaíodh sí iadthat's how she used to imagine them
istoícheat night
ina comhluadarin her company
folamhempty
dul i dtaithí arget used to
cuachta go clutharnestled comfortably
fál cosantaprotective fence
fothramnoise
gíoscáncreaking
ag tnúth lelooking forward to
brat teolaíwarm covering
an tsíorgheonaílthe continuous droning
ag dul thar bráidpassing by
cloig rabhaidhalarms
sianaílwhining
otharchairr ag scréachaílambulances screeching
pléascáinexplosives
gleo cogaíochtathe noise of war
ar fud na comharsanachtaall over the neighbourhood
éalúto escape
amhrasdoubt
easpa fuaimelack of noise
tranglamclutter
ina sámhchodladhsleeping soundly
cliotaráilclattering
macalla a coiscéime féinthe echo of her own footstep
pluidblanket
ag siosarnachrustling
a fallaing oícheher night gown
taobh leisbeside it
sciathánwing
dallógblind
duibheblackness
crónánhumming
leataopen
an bunalt údthat original article
carnánpile
béicscream
ag stánadh isteach uirthistaring in at her
ag faire uirthilooking at her
á slogadhswallowing her
spléachadhglance
sceonmharterrifying
trí choiscéimthree steps
scréachscream
rith sé léiit occured to her
cur síos ceartproper description
ag tochailt isteach intidigging into her
tanaíthin
camcrooked
go tostachsilently
ag fairelooking
ar diúitéon duty
Ag baint lán na súl aisti.
dul i ngleic léi
to confront
Lean sé ar aghaidh: "Bímis soiléir faoi - cúrsaí teicniúla, polaitíocht, cuntasacht - tabhair do rogha ainm air, is sofhriotail iad uilig ar an réaltacht úr a bhfuil ar an DUP
dul i ngleic léi, is é sin go gcaithfidh siad an chumhacht a roinnt ar bhonn cothrom le poblachtánaigh nó nach mbeidh cumhacht ar bith acu.
ag tnúth go mór léi
really looking forward to it
Bíonn comhdhálacha bríomhara ag NAACLT i gcónaí, agus bhí mé
ag tnúth go mór léi.
Thiocfadh léi a rá
she could say
"
Thiocfadh léi a rá nach dtaitníonn an phéintéireacht léi níos mó.
níor mhian léi an choirt gheir a fhéicéail
she didn't want to see the film of grease
Dá dtiocfadh léi an tae a bheith aici agus a dhá súil druidte, sin an rud a dhéanfadh sí, nó
níor mhian léi an choirt gheir a fhéicéail thart fán tsorn nó an dóigh a raibh sí ag lí suas taobh an dá phrios a bhí os a chionn.
Thóg sí dá dtiocfadh léi
she picked up all she could
Thóg sí dá dtiocfadh léi de thrioc a bheadh ina cosán agus chuir sí an t-iomlán i mullach an toilg mhóir a bhí i lár an tseomra.
Ní háil léi iad a dhíol
she doesn't want to sell them
Gluais • Glossary
slatairea slip
ar dhath na mealahoney-coloured
lasairflame
tochtdeep emotion
ó shaol na mbeofrom the world of the living
deorantachtaloofness
colgrage
caidéisinquisitiveness
ar a buaicat its highest point
go lomghéagachwith bare limbs
reoitefrozen
leáitemelted
carnthaheaped
gágacracks
saothar na seanbhaiclethe work of the old crowd
cleiteánpainter's brush
cuideachtúilsociable
leafa gáirefaint smile
brí fhiáin na beathathe wild meaning of life
amhrasachsuspicious
ag bá na dtuamaídrowning the tombs
go híoróntaironically
go neamhshaoltaethereally
í a fháscadhto squeeze her
tathagsubstance
go duasmántagloomily
Ní háil léi iad a dhíolshe doesn't want to sell them
an dúluachairmidwinter
cor tolgachstrong turning movement
Fastaím!Nonsense!
an chreachthe booty
bruth féasóigea fluff of beard
sméid sí isteach éshe beckoned him in
súimínsip
coscairtthaw
i ngátarin distress
ar foluainfluttering
i mbreo samhratain a summer-like glow
ciumhaisedge
ina sheilbhin his possession
agus shín uaidh a lámh á lorgand he extended his hand looking for it
rian a choshis footprints
Mhol Colm léi
Colm agreed with here (to please her)
Ní thabharfaidh sé an bás chugat cúpla punt breise a dhíol ar áit dheas, anois an dtabharfaidh?"
Mhol Colm léi nó chonaic sé go raibh na súile ag éirí tintrí aici agus dá ndiúltódh sé í, bheadh sí á chaitheamh suas dó go dtiocfadh thiar aniar.
ar an phort chéanna léi féin
of the same opinion as herself
Bhí rún aici teitheadh go Nua-Eabhrac ach ba é donas an scéil nach raibh a fear céile
ar an phort chéanna léi féin.
ar daoraí léi
furious with her
Bhí Aindí
ar daoraí léi nó, cé gur breithlá Shusaidh a bhí ann, bhí Kate i lár an aonaigh mar ba ghnách.
Ní raibh maith a bheith léi fán ghruaig
it was no use talking to her about the hair
Ní raibh maith a bheith léi fán ghruaig – bhéarfadh sé gráinneog fhéir i do cheann agus bhí cuma shalach, leathnite uirthi i gcónaí.
bhí an dá chos síos léi
her feet were killing her
Ní ag déanamh scéal fada gairid atá mé nuair a deirim ach raibh siad ag teacht le chéile fá éadach a phioc Aoife ach ghéill Gráinne sa deireadh nó
bhí an dá chos síos léi, bhí sí leathbhodhar agus thuig sí go raibh fiche máthair eile ar a laghad amuigh ansin a raibh iníon acu a bhí ar chuma Aoife.
rith sé léi
it occured to her
go leisciúillazily
ag fógairt ormcalling to me
bodhardeaf
go crostacrossly
ligthe ar cíosrented out
go hiondúilusually
ar mhaithe le do shláintesefor the sake of your health
neart rudaí spéisiúlaplenty of interesting things
seala period of time
tá airde ag teacht ionatyou've grown
a thagadh muid ar cuairtwhen we used to come to visit
an-mhochvery early
sciuirda quick dash, flying visit
leamhboring
mo náire thúshame on you
múineadhmanners
ón matalfrom the mantelpiece
pussulky expression
ná bac leisdon't bother with it
galpuff
go mífhoighdeachimpatiently
ar fánwandering
á ndóbeing burnt
rith sé léiit occured to her
sna sceachain the bushes
cheapfá go raibh siad trí thineyou would think that they were on fire
cuid an dreoilínthe wren's portion
an siúladh Mamó síos chuig an siopa fadó .
threabh sí léi
she kept going
” Dobair nach deachaigh Siobhán thar a béal cúpla uair í féin ach, cibé mar a rinne sí é, choinnigh sí na cosa fúithi agus
threabh sí léi.
a thaitneodh léi
that she would like
Ní raibh Bounds den tuairim i dtosach gur seo an cineál áite
a thaitneodh léi.
gafa léi
taken with it
Mar thoradh air sin, tá Vicipéid ag feabhsú an t-am ar fad agus sin an fáth chomh maith a bhfuil líon chomh mór sin daoine
gafa léi.
rith sé léi
it occured to her
go leisciúillazily
ag fógairt ormcalling to me
bodhardeaf
go crostacrossly
ligthe ar cíosrented out
go hiondúilusually
ar mhaithe le do shláintesefor the sake of your health
neart rudaí spéisiúlaplenty of interesting things
seala period of time
tá airde ag teacht ionatyou've grown
a thagadh muid ar cuairtwhen we used to come to visit
an-mhochvery early
sciuirda quick dash, flying visit
leamhboring
mo náire thúshame on you
múineadhmanners
ón matalfrom the mantelpiece
pussulky expression
ná bac leisdon't bother with it
galpuff
go mífhoighdeachimpatiently
ar fánwandering
á ndóbeing burnt
rith sé léiit occured to her
sna sceachain the bushes
cheapfá go raibh siad trí thineyou would think that they were on fire
cuid an dreoilínthe wren's portion
an siúladh Mamó síos chuig an siopa fadó .
céim anois agus céim arís léi
dawdling, taking her time
“Sin Síle agat,” arsa an mháthair agus í ag amharc ar an iníon ag teacht aniar an t-ard agus
céim anois agus céim arís léi.
mheasc léi
she continued stirring
”
“Idir an bheirt agaibh!” arsa an mháthair agus d’oscail sí an pionta bláiche agus chuir isteach sa bhabhla é agus
mheasc léi.
agus ar conas a dhéileálfaidh an rialtas léi
and how the government will deal with it
Bhí taighde cuimsitheach déanta ag lucht eagraithe na comhdhála ar cheithre thoradh a d’fhéadfadh bheith ann sa todhchaí, ag brath ar cathain a tharlóidh buaic na hola
agus ar conas a dhéileálfaidh an rialtas léi.
in éindí léi
along with her
*
Gluais • Glossary
úrscéalnovel
gráinhatred
shamhlaigh séhe imagined
údar bróidreason to be proud
brúpressure
déistindisgust
ní túisceno sooner
scíthrest
bata agus bótharthe sack
cloí leis an spriocto stick to deadlines
sobalcólaísoapaholic
mealltabeguiled
sáiteengrossed
fuil ina chuisleblood in his veins
anáil ina pholláiríbreath in his nostrils
ruaig séhe banished
néaróganerves
mírpiece
airdattention
torann ceolmhar an fhóinthe musical noise of the phone
a leannán nuaher new boyfriend
lán de chacfull of shit
giúmar an leithristoilet humour
dleachtaroyalties
go borbabruptly
go searbhasachsarcastically
ag caint seafóidetalking rubbish
sáiteánjibe
otharpatient
a ainm baistehis first name
gearáncomplaint
údarreason
chaon duineeach of us
ciontachguilty
tostsilence
mar is iondúilas usual
cruógachbusy
garmhacgrandson
cionaffection
a d’aimsigh an galar sinwho discovered the disease
in éindí léialong with her
sách ísealin a low voice
béimstress
ar bís le thú a fheiceáildying to see you
tá do thuairisc á cur aicishe's asking for you
dearmadachforgetful
contúirteachdangerous
d’fhéadfadh sí an teach a lasadhshe could set the house alight
airecare
go mífhoighdeachimpatiently
aird iomlán a dhíriú ar a chuid oibreto fully concentrate on his work
díomhaoinidle
docharharm
cuideachtacompany
aghaidh a phróiseálaí focalin front of the word processor
dá dtiocfadh an crú ar an tairneif the worst came to the worst
curtha amúwasted
leath a dhóthain ama dóhalf enough time to him
coscban
seafóidrubbish
iarrachteffort
chéad Chomaoineachfirst hold Communion
ag tnúth leis an lá mórlooking forward to the big day
an mac drabhlásachthe prodigal son
brionglóiddream
den seandéanamhof the old kind
greamaithe lena rúitín le sreang leictreachaistied to his ankle with an electric cable
deisopportunity
smaoineamhidea
ar scáileánon screen
aiféalaregret
an cailín ba thaitneamhaí sa sobaldrámathe most likeable girl in the soap opera
in ainm is a bheith ag réiteachsupposed to be preparing
greimbite
ag béiceach agus ag screadaílshouting and screaming
i mbun trodaengaged in fighting
iontas na n-iontassurprise surprise
iriseoirjournalist
taithíexperience
comhiriseoirfellow journalist
mionsciortamini-skirt
beannacht a bhí ceilte air go dtí sina blessing in disguise
ar mhaithe lena cheirdfor the sake of his trade
ann ach go dtiocfadh léi an gáire a cheilt
she could barely suppress the laughter
Fán am a tháinig Sadhbh isteach bhí Eibhlín ag damhsa le Féilim agus
ann ach go dtiocfadh léi an gáire a cheilt.
in éindí léi
along with her
*
Gluais • Glossary
úrscéalnovel
gráinhatred
shamhlaigh séhe imagined
údar bróidreason to be proud
brúpressure
déistindisgust
ní túisceno sooner
scíthrest
bata agus bótharthe sack
cloí leis an spriocto stick to deadlines
sobalcólaísoapaholic
mealltabeguiled
sáiteengrossed
fuil ina chuisleblood in his veins
anáil ina pholláiríbreath in his nostrils
ruaig séhe banished
néaróganerves
mírpiece
airdattention
torann ceolmhar an fhóinthe musical noise of the phone
a leannán nuaher new boyfriend
lán de chacfull of shit
giúmar an leithristoilet humour
dleachtaroyalties
go borbabruptly
go searbhasachsarcastically
ag caint seafóidetalking rubbish
sáiteánjibe
otharpatient
a ainm baistehis first name
gearáncomplaint
údarreason
chaon duineeach of us
ciontachguilty
tostsilence
mar is iondúilas usual
cruógachbusy
garmhacgrandson
cionaffection
a d’aimsigh an galar sinwho discovered the disease
in éindí léialong with her
sách ísealin a low voice
béimstress
ar bís le thú a fheiceáildying to see you
tá do thuairisc á cur aicishe's asking for you
dearmadachforgetful
contúirteachdangerous
d’fhéadfadh sí an teach a lasadhshe could set the house alight
airecare
go mífhoighdeachimpatiently
aird iomlán a dhíriú ar a chuid oibreto fully concentrate on his work
díomhaoinidle
docharharm
cuideachtacompany
aghaidh a phróiseálaí focalin front of the word processor
dá dtiocfadh an crú ar an tairneif the worst came to the worst
curtha amúwasted
leath a dhóthain ama dóhalf enough time to him
coscban
seafóidrubbish
iarrachteffort
chéad Chomaoineachfirst hold Communion
ag tnúth leis an lá mórlooking forward to the big day
an mac drabhlásachthe prodigal son
brionglóiddream
den seandéanamhof the old kind
greamaithe lena rúitín le sreang leictreachaistied to his ankle with an electric cable
deisopportunity
smaoineamhidea
ar scáileánon screen
aiféalaregret
an cailín ba thaitneamhaí sa sobaldrámathe most likeable girl in the soap opera
in ainm is a bheith ag réiteachsupposed to be preparing
greimbite
ag béiceach agus ag screadaílshouting and screaming
i mbun trodaengaged in fighting
iontas na n-iontassurprise surprise
iriseoirjournalist
taithíexperience
comhiriseoirfellow journalist
mionsciortamini-skirt
beannacht a bhí ceilte air go dtí sina blessing in disguise
ar mhaithe lena cheirdfor the sake of his trade
Thug sí na cosa léi ar éigean.
She barely escaped.
ceardcorner
chinn orthuthey failed
scáthfear
muinínconfidence
leitheadachconceited
praiseachmess
samhlaíochtimagination
cuartaíochtvisiting
marach chomh súpláilte is bhí síif it wasn't for her fitness
diabhal fata a changlódh sí choidhchindevil the potato she would ever chew
Thug sí na cosa léi ar éigean.
bhí mé réidh léi
I had finished with her
“An bhfuil a fhios agat seo?” arsa bean acu, “
bhí mé réidh léi agus an ghruaig agus eile déanta.
ag leanúint léi
continuing with it
ENÍG: An bhfuil plean ar bith eile agat maidir leis an Ghaeilge nó imeachtaí Gaeilge a eagrú?
MO: Beidh le feiceáil! Tá mé
ag leanúint léi ar aon nós!
a raibh deora léi
who was crying
Bhí cailín in aice liom - as Fear Manach ó dhúchas -
a raibh deora léi nuair a maraíodh fear de chuid an IRA.
cumainn na múinteoirí a mhealladh léi
to win over the teachers' organisations
Éirithe go maith léi
cumainn na múinteoirí a mhealladh léi.
go n-éireoidh léi mar straitéis
that the strategy will succeed
Tá Príomhfheidhmeannach eagraíocht lucht Leaba agus Bricfeasta, Town and Country Homes, tar éis straitéis nua a fhorbairt a bhfuil sé mar aidhm aici an earnáil sin a shábháil, agus tá súil ag go leor daoine
go n-éireoidh léi mar straitéis.
chomh muiníneach agus a thiocfadh léi.
as confidently as she could.
Ní thacaím leis,” a dúirt sí
chomh muiníneach agus a thiocfadh léi.
gan réiteach go maith léi.
not to get on well with her.
Fiú sular thángamar le chéile san óstán, chonacthas dom gur bhean shocair shochma í Justine, a mbeadh sé deacair
gan réiteach go maith léi.
dul i ngleic léi.
to tackle it.
An rud is tábhachtaí, dar liom, ná go gcuirfeadh tuismitheoirí agus múinteoirí na ndaltaí spéis sa tromaíocht seo, agus go mbeadh siad sásta
dul i ngleic léi.
nach raibh ag éirí léi an Afraic a shárú.
that it wasn't managing to be better than Africa.
Ag deireadh mhí Dheireadh Fómhair, thosaigh mé ar thuras síos cósta thiar na hAstraile – mé féin agus na mílte cúlphacálaí eile! Is cinnte go raibh a draíocht féin ag baint leis an Astráil, ach dar liomsa
nach raibh ag éirí léi an Afraic a shárú.
dul i dteagmháil léi
to contact her
Nár éirigh leis
dul i dteagmháil léi ar feadh seachtaine (ní raibh fón aici sa tigh; tús na seascaidí a bhí ann).
ina sámhchodladh léi féin
sound asleep on her own
Ar aghaidh leis chuig seomra a mhamaí agus a dhaidí, ach nuair a d’oscail sé an doras bhí mamaí
ina sámhchodladh léi féin sa leaba.
Ní háil léi mé a thuilleadh.
She doesn't desire me any more.
Ní háil léi mé a thuilleadh.
Ní háil léi mo bheola fliucha ná mo mhéaracha mánla.
She doesn't desire my wet lips or my gentle fingers.
Ní háil léi mo bheola fliucha ná mo mhéaracha mánla.
ag canadh léi
singing away
Ní raibh mé ag iarraidh é a thabhairt suas ach ní bheinn ábalta é a dhéanamh anois!”
Deir sí go raibh éad uirthi le Tríona agus Mícheál nuair a bhí siadsan sa Bothy Band ach deir sí fosta gur dóigh léi gur fhorbair sí mar amhránaí ó bheith
ag canadh léi féin i gclubanna i mBaile Átha Cliath mar an Tradition Club agus i gcinn eile ar fud na tíre.
Ba ghnách léise
she used to
Ba ghnách léise bheith i gcónaí ag ceol linn.
Bhímis ag rá léi
we used to be saying to her
Bhímis ag rá léi *go raibh* go leor airgid aici go cinnte.
a chabhródh léi
who would help her
An raibh sé deacair di agus gan Polannaigh
a chabhródh léi a bheith anseo roimpi?
“Chuaigh mé abhaile i gcomhair na Nollag 2001 agus laistigh de sheachtain bhí a fhios agam gur theastaigh uaim a bheith ar ais i mBaile Átha Cliath.
Eisean a déarfaidh léi
it is himself who will tell her
Eisean a déarfaidh léi
cén áit a mbeidh na himreoirí ag imirt ar an pháirc agus cad é atá le déanamh acu.
nach dtig léi airgead breise a thabhairt dóibh
that she can't give them more money
Tá ráite ag an Aire Ruane go bhfuil “bá” aici leis na cúntóirí ach, ag an am chéanna, tá sí ag rá leis na Boird Oideachais
nach dtig léi airgead breise a thabhairt dóibh leis an fhadhb a réiteach.
ní hé go raibh cúis amháin léi.
there wasn't only one reason for it
Ach an oiread le téip ar bith eile i dtoghchán,
ní hé go raibh cúis amháin léi.
go mbíonn idir mhic léinn agus fhoireann thíos léi
that both students and staff suffer because of it
Ach tá mé lánchinnte
go mbíonn idir mhic léinn agus fhoireann thíos léi agus ní thaitníonn sí liom, ar chor ar bith.
cuirfear clabhsúr léi
it'll come to an end
Cuirfear tús le féile na bliana seo ar an 16 Eanáir agus
cuirfear clabhsúr léi ar an 3 Feabhra.
gur bhreá léi canadh liom.
that she would love to sing with me
Bhuaileas léi blianta sula ndearnamar an taifeadadh agus dúirt sí ansin
gur bhreá léi canadh liom.
bonn a bhreith abhaile leis nó léi
take a medal home with him or her
Ach cá bhfios nach ndéanfaidh leithéidí Derval O'Rourke nó David Gillick nó buachaill nó cailín éigin nár chuala aon duine againn trácht air nó uirthi go fóill gaisce mór agus
bonn a bhreith abhaile leis nó léi ón tSín? Ach fiú amháin mura dtarlaíonn sé sin, tá ag éirí linn mar náisiún, dar liom féin, fealsúnacht bhunaitheoirí na gCluichí Oilimpeacha a chothú.
an tír ar léi an t-eitleán
the country which owns the plane
Tá an ceart ag tíortha eile a bheith páirteach san imscrúdú chomh maith – mar shampla,
an tír ar léi an t-eitleán, an tír inar tógadh é, an tír inar tógadh a innill, agus uaireanta, más saoránaigh de chuid tíre faoi leith iad formhór na bpaisinéirí, tabharfar cead don tír sin a bheith páirteach san imscrúdú freisin.
sásta glacadh léi
willing to accept it
Ach tá sé aisteach nach bhfuil níos mó daoine sna Stáit Aontaithe
sásta glacadh léi go fóill.
nár chaith RTÉ i gceart léi ag an am,
that RTÉ didn't treat her properly at the time,
Nuair a bhuail mé léi i mbruachbhaile na Carraige Duibhe i ndeisceart Chontae Bhaile Átha Cliath le gairid d’fhiafraigh mé di ar cheap sí
nár chaith RTÉ i gceart léi ag an am, gur bhrúigh siad chun cinn barraíocht í.
in éineacht léi
with her
Chaith sí naoi mbliana ansin, agus ba mhinic nach mbíodh a máthair
in éineacht léi i rith na tréimhse sin.
Thiteas i ngrá léi.
I fell in love with her.
Thiteas i ngrá léi.
arbh iad na manaigh ba chúis léi.
for which the monks were responsible
Dar leis an Sasanach seo – a thug cuairt ar an Tibéid sa bhliain 1895 – bhí tíorántacht dhofhulaingthe i gceist sa tír,
arbh iad na manaigh ba chúis léi.
a bhí ar an ardán in éineacht léi
who was with her on stage
Chuir sí damhsa i láthair a bhí cumtha ag a deirfiúr Liz,
a bhí ar an ardán in éineacht léi i rith an tseó.
nach bhfuil mórán den bhréagchráifeacht ag baint léi,
that she is not too sanctimonious,
Is maith leis
nach bhfuil mórán den bhréagchráifeacht ag baint léi, ná mórán den chur i gcéill, ná mórán den eolas sin ar chóir a bheith ag airí faoi chúrsaí na hEorpa.
ar aon intinn léi
in agreement with her
’ Nuair nár tháinig aon scéal ar ais ón phápa ag cur dogma na heaglaise i gcuimhne di, dúirt sí gur ghlac sí leis go raibh an pápa
ar aon intinn léi maidir lena raibh ar siúl aici.
An réitíonn an taisteal thar lear léi
does overseas travel agree with her
”
An réitíonn an taisteal thar lear léi nó a mhalairt? -“Ní maith liom an taisteal ó A go B, an t-aerfort, an scuaine agus mar sin.
is mian léi
she wishes to
’ Bhí ar a laghad dhá insint ar an scéal (3): (a) tá lánchead ag Dati dul ar ais ag obair aon uair
is mian léi taobh istigh den tréimhse ama atá dlite di, fágaimis an cinneadh fúithi féin nó (b) ag dul ar ais ag obair chomh luath sin, nach bhfuil Dati ag tabhairt le fios gur tábhachtaí a cuid oibre ná a hiníon agus nach gá saoire máithreachais chomh fada a bheith ann in aon chor.
ní mar ba mhian léi é
not as she wanted it to be
Tá Tuaisceart an lae inniu tógtha ag Margaret Thatcher, ach
ní mar ba mhian léi é.
na cosa léi
to come away in one piece
Óir is beag seans ag an tráth seo go dtabharfaidh Roinn na Gaeltachta
na cosa léi mar roinn iomlán rialtais ón scláradh a tharlós de thoradh na tuarascála.
fulaingt léi
to suffer with her
Ní leor an féinmhilleadh dá haithrí, tá ar a fear
fulaingt léi de bharr a ról siúd ina neamairt.
bainteach léi
pertaining to it
Tá Uluru, nó Carraig Ayers, ar cheann de na seoda aiceanta is cáiliúla san Astráil a mheallann turasóirí chucu, ach tá stair chontúirteach
bainteach léi beagnach ón lá a chonaic an fear geal í de chéaduair.
ag saothrú léi
working away
) Níorbh iad na heasaontóirí ba théama don chaint a bhí ag iarfheisire Westminister atá
ag saothrú léi sa ghrúpa pobail *STEP* i nDún Geannainn faoi láthair.
Beidh léi
she’ll succeed
Beidh léi.
dá n-éireodh léi
were she to
I measc chuntair an chomhaontaithe, gheall ceannaire Pháirtí an Lucht Oibre, Julia Gillard, go mbeadh díospóireacht faoin gcogadh sna tithe parlaiminte
dá n-éireodh léi rialtas a bhunú.
is minic a bheireas an mhoill an barr léi
some things are worth waiting for
Is fada muid ag feitheamh leis an leabhar seo, ach mar a deir siad
is minic a bheireas an mhoill an barr léi.
go raibh na deora léi
that she cried
Is é seo an chéad uair riamh a bhain saothar fuaime an duais chlúiteach agus tá sé ag dul i bhfeidhm ar go leor daoine, d’admhaigh bean amháin
go raibh na deora léi ag éisteacht leis an cheol.
léi aneas
bordering it from the south
Tá sí buailte leis an gCéinia ar an teorainn thuaidh agus tá an Mhósaimbíc
léi aneas.
shnaidhmiú léi
to connect with it
Ar mullach ghné na liogeolaíochta, is fearrde an tír an t-aos óg a fhásfas aníos ann a
shnaidhmiú léi sa dóigh go bpillfidh siad abhaile i ndiaidh sealanna oibre is oideachais thar lear.
Thaitin sé léi
she liked
Thaitin sé léi a bheith ag déanamh cur síos uirthí féin agus mhínigh sí go raibh seo amhlaidh mar gur chaith sí an oiread sin ama ina haonar agus go raibh aithne níos fearr aici uirthi féin ná ar dhuine ar bith eile.
á lua léi
being mentioned with it
*We are a different people* - Is pobal ar leith muidne
– (Nan Joyce, údar Traveller (Farmar Publishing 1985)
Nuair a phléitear litríocht na Gaeilge sa lá atá inniu ann is minic an ‘t-imeallachas’
á lua léi.
ag fás léi
experiencing growth
Tá earnáil na honnmhairíochta
ag fás léi cheana féin.
ag roinnt léi
pertaining to her
Ná níl oiread agus ribe den maoithineachas
ag roinnt léi.
slua ag feitheamh léi
a crowd waiting on her
Bhí
slua ag feitheamh léi gach áit a ndeachaigh sí le spléachadh den bhean óg a fháil.
fhanann go dilís léi
loyally stick by her
Is marthanóir í Donna agus tarraingíonn sí ar fhoinsí inmhéanacha agus seachtracha le í féin a choinneáil slán agus, mar aon leis an tacaíocht agus sólás a fhaigheann sí óna muintir féin, a máthair agus a deirfiúracha Anna agus Martha, a
fhanann go dilís léi i gcónaí.
ar caitheadh léi
she was treated
Níl an tAontas Eorpach (AE) sona sásta leis an mbealach
ar caitheadh léi, ná baol air, agus bhíothas ag bagairt go ndéanfadh 27 coimisinéir an AE baghcat ar an gcomórtas dá dheasca.