an chéad iarraidh seo
this first time round
Triallom! (= Triallaimis!)
Bíodh gur 'Beo' is ainm don iris beolíne seo, triallfaimid tamall i measc na marbh
an chéad iarraidh seo.
achainí a iarraidh
make a request, a wish
D'éiligh an *witch doctor* a bhí lena thaobh buidéal Quetzalteco orm (bíonn tart millteanach ar Maximón, ní foláir) sular ligeadh dom aon
achainí a iarraidh.
an iarraidh seo
this time
Theip ar an chosaint sin
an iarraidh seo, áfach.
an iarraidh seo
this time around
Chuir sé a dhroim leis an obair
an iarraidh seo agus fán am a bhí sé réidh ní aithneofá an t-urlár.
ar iarraidh
missing
"Tá a fhios aige nár thug Bronwen aon chuairt uirthi le blianta agus nach mbeidh a fhios aici céard a bheas
ar iarraidh.
an chéad iarraidh
the first time
Bhí sé de chlú ar McAllister go raibh smut chomh fada le bliain air agus nach raibh sé de nós aige pas a thabhairt do dhuine ar bith ar
an chéad iarraidh.
an iarraidh seo
this time
Ach is annamh a bhíonn siad chomh dona agus chomh forleathan is a bhí
an iarraidh seo.
ag iarraidh tuar
trying to predict
Is cearrbhachas amach is amach é an margadh airgeadais agus bíonn na trádálaithe
ag iarraidh tuar an ardóidh nó an ísleoidh luach airgeadra tíre amháin in aghaidh airgeadra tíre eile.
ag iarraidh gan í féin a thachtadh ar a dea-mhéin
trying not to choke on her own goodwill (i.e. it's not genuine)
"
"Tá an t-ádh oraibh mar sin," arsa Nell agus í
ag iarraidh gan í féin a thachtadh ar a dea-mhéin.
an iarraidh seo
this time
Bhí sé ar ais sa Cobblestone arís ag deireadh na míosa seo caite ach,
an iarraidh seo, bhí an áit dubh le daoine.
ag iarraidh a bheith ag áiteamh ar
trying to persuade
"
Bhíodh Mac Coille agus iriseoirí eile sa tuaisceart
ag iarraidh a bheith ag áiteamh ar a gcomhghleacaithe ó dheas cur i gcoinne na cinsireachta agus ba chúis mhór díomá dó nach raibh ach fíorbheagán acu sásta seasamh a ghlacadh ar an cheist.
Ní fhéadfá níos mó a iarraidh
You couldn't ask for anything better
"
Ní fhéadfá níos mó a iarraidh," ar seisean.
ar iarraidh
missing
Admhaíonn an Australian Bureau of Statistics gur cosúil go bhfuil tuairim is leathmhilliún duine
ar iarraidh sa daonáireamh.
an iarraidh dheireanach
the last time
"Órú, chuir mé i dtaisce iad nuair a tháinig muid ar ais
an iarraidh dheireanach agus dheamhan má thig liom smaointiú cá bhfuil siad," arsa Bróna.
nach bhfuil a athair á iarraidh
whose father doesn't want him
Baineann *Delbaran *le teifeach óg ón Afganastáin, agus baineann *The Colour of Paradise* le buachaill beag dall
nach bhfuil a athair á iarraidh.
ag iarraidh muid a shuimhniú
trying to calm us
Chaith na leaids cuid mhaith ama an chéad seachtain
ag iarraidh muid a shuimhniú.
nach dtiocfadh léi a athrach a iarraidh
she couldn't ask for any better
Bhí torthaí na scrúduithe chomh maith sin
nach dtiocfadh léi a athrach a iarraidh agus bheadh sí ábalta a dhul ar a rogha ollscoil anois.
gach iarraidh
every time
Chonaic Dónall gur las aghaidh Áine agus ní nach ionadh, nó is cosúil gur imir an t-athair an cleas
gach iarraidh dá ndeachaigh sé amach.
mar nach raibh mé ag iarraidh aird na dtablóidí Sasanacha a dhíriú air
because I didn't want to draw the attention of the English tabloids to him
Sa deireadh, níor scríobh mé an scéal
mar nach raibh mé ag iarraidh aird na dtablóidí Sasanacha a dhíriú air.
Níor ghá dúinn déirc a iarraidh
we wouldn't have to look for charity
Níor ghá dúinn déirc a iarraidh sa mBruiséal: bheadh neart airgid againn chun ár gcuid mótarbhealach féin a thógáil.
ag iarraidh an tocht a cheilt
trying to hide the emotion
Praghas: €25 (clúdach crua)*
Gluais • Glossary
beathaisnéis údaraitheauthorized biography
a dialanna pearsantapersonal diaries
páipéir phríobháideachaprivate papers
go dtí gur insealbhaíodh í ina hUachtaránuntil she was installed as President
bailithe le chéilegathered together
bhriseadh lárthéarmamid-term break
ghuigh Patrick oíche mhaith ar gach duinePatrick bade everyone goodnight
as go brách leisoff he went
ina sámhchodladhsound asleep
clagarnachclatter
liúigh Patrick féinPatrick himself yelled
den chosán bristeof the broken pavement
foscadhshelter
tolgcouch
phléasc gloine fhuinneoga an doraisthe glass of the windows in the door exploded
rinne lámhachánshe crawled
dallógablinds
leathorlachhalf an inch
grúpa confachan angry group
idirboth
ag béiceachshouting
casúrhammer
tairnínails
cláir adhmaidwooden boards
gráscardisorderly mob
bosca na bhfiúsannathe fuse box
lúth na ngéagthe power in her limbs
marbhintinneach le heaglamentally paralysed with fear
crógachtbravery
cinnireachtleadership
fuaraigeantacool-headed
ag síneadh na sreinge thart an coirnéalextending the chord around the corner
ag stiúradh cúrsaí cosantadirecting defence matters
as a támhnéal faitísfrom her trance of fear
ag breith ar dhá chamángetting hold of two hurleys
shín amach a cosshe extended her leg
Baineadh tuisle as an bheirt acuBoth of them tripped
a fhad a mhair an t-ionsaías long as the attack lasted
i mbaol a mbáisin danger of being killed
scanraithe as a mbeathascared to death
trost na mbrógthe tramp of the shoes
carr coimhthíoch bána strange white car
go tráthrialtaregularly
nach ndéanfadh Paddy iarracht teacht abhailethat Paddy wouldn't try to come home
róchontúirteachtoo dangerous
í ar a díchealldoing her best
ag iarraidh an tocht a cheilttrying to hide the emotion
leis an mhinicíocht raidió sinwith that radio frequency
barúilidea
gluaiseachtaímovements
i bhfianaisein light of
nach bhfuil an dara rogha aici ach a admháilthat she has no choice but to admit
drogallreluctance
an t-aon chosaintthe only protection
ag iarraidh éalú
trying to escape
Bhíothas ag tuar roimh an gcogadh go mbeadh na scórtha míle teifeach
ag iarraidh éalú isteach san Iordáin ón Iaráic.
an iarraidh seo
this time
Níl aon mhíniú tugtha ag an rialtas ar cén fáth a raibh fórsaí as 32 tír páirteach sa bhfeachtas a dhíbir an Iaráic as Cuáit i 1991 ach nach bhfuil páirteach
an iarraidh seo ach na Stáit Aontaithe, an Bhreatain agus an Astráil.
atá ag iarraidh a láthair a cheilt
which is trying to hide its location
Ach cruthóidh sé seo fadhbanna freisin - ní arm Mheiriceá amháin
atá ag iarraidh a láthair a cheilt.
san áit nach raibh iarraidh air
where it wasn't wanted
Ní raibh a bua le fáil nuair a bhí tú ag iomarscáil le gas searbháin nó cuilceach ar bith eile a raibh a shíol curtha aige
san áit nach raibh iarraidh air.
ag iarraidh an bhanríon a chosaint
trying to protect the queen
Nuair a chuaigh mé anonn le scrúdú a dhéanamh air, chonaic mé gur scaoth beach a bhí ann, iad ar fad i mbun a chéile,
ag iarraidh an bhanríon a chosaint agus iad á bogadh go nead eile.
ag iarraidh páirtí úr a dhíol
trying to sell a new party (to the public)
Bheadh an dhébhríocht sin ina fadhb agus iad
ag iarraidh páirtí úr a dhíol, más sin an rún atá ag na heasaontóirí.
ag iarraidh na rialacha a chur i bhfeidhm
trying to enforce the rules
Níl súile ar chúl a gcinn ag réiteoirí agus déanann siad botún ó am go ham, ach sa deireadh thiar níl siad ach
ag iarraidh na rialacha a chur i bhfeidhm.
ar iarraidh
missing
Anuas air seo, tuigtear do *Beo! *go bhfuil gach eolas maidir le glaonna gutháin agus cúrsaí cánach Rupert
ar iarraidh freisin.
ag iarraidh raic as longbháití a bhailiú
trying to harvest shipwrecks
Tá gardaí cósta ann, a chuireadh isteach ar mhuintir na háite agus iad
ag iarraidh raic as longbháití a bhailiú.
ag iarraidh cruthú
trying to prove
Agus baineann sin leis an choilíneacht droim ar ais, daoine
ag iarraidh cruthú go raibh traidisiún fada litríochta againn.
ón iarraidh dheireanach a bhí tú anseo
since the last time you were here
Fan go bhfeice muid cén dochar atá déanta agat
ón iarraidh dheireanach a bhí tú anseo.
atá á hiarraidh
who want it
Ag leibhéal eile, is é an fhís atá agam ná go mbeadh eagar níos fearr ar fhorbairt na Gaeilge:
le gur féidir linn an teanga a chur ar fáil don réimse mór den phobal
atá á hiarraidh;
le nach gcuirfear amú aon chuid den obair atá á déanamh, ag aon leibhéal, don teanga;
le go mbeidh comhtháthú iomlán ann i gcás gníomhaíochtaí Gaeilge, idir chinn dheonacha, chinn stáit agus chinn Ghaeltachta, ó cheann ceann na tíre.
ag iarraidh an dá thrá a fhreastal
trying to do two things at once
(Chítear dom go bhfuil Dodgson
ag iarraidh an dá thrá a fhreastal.
ag iarraidh tuilleadh
looking for more
Páirc an Chrócaigh: ar chóir í a chur ar fáil do spóirt eile? Ceist amháin faoi sin: cén chaoi a bhféadfaí cead a thabhairt do lucht rugbaí imirt ansin nuair nach dtugann siad ómós cuí do "Amhrán na bhFiann"?
Ticéid: an praghas ró-ard (aontaím) agus faigheann na daoine míchearta iad i mí Mheán Fómhair (níl tuairim agam cén chaoi); rud eile: cá mbíonn na "*genuine supporters*" go léir an chuid eile den bhliain?
An GAA: an "Grab All Association" - céard a dhéanann siad leis an airgead go léir a thagann isteach ag na cluichí móra gach bliain? Agus tá siad
ag iarraidh tuilleadh ón rialtas!
Peil Ghaelach: an dtuigeann éinne na rialacha? An bhfuil rialacha ann? Sampla: cóirigh an mhinicíocht a ardaíonn imreoirí an liathróid den talamh go neamhdhleathach gan saorchic ina gcoinne.
ag iarraidh dídine
looking for refuge/shelter
Nuair a theip ar na prátaí in Éirinn in 1845, thosaigh na teifigh ag teacht go Learpholl ar na báid ó Bhaile Átha Cliath agus Droichead Átha
ag iarraidh dídine.
ag iarraidh teacht chucu féin
trying to recover
Tá cathracha agus bailte in áiteanna eile sa tír nach bhfuil go maith as ar chor ar bith, agus atá fós
ag iarraidh teacht chucu féin i ndiaidh dheireadh ré an Chumannachais.
ag iarraidh iad a sheachaint
trying to avoid them
Bhí cuid mhaith den phobal a bhí i dteagmháil linn faoi strus de chinéal éigin, agus go minic bhíodh daoine san oifig
ag iarraidh iad a sheachaint.
an iarraidh dheireanach
the last time
Tugadh Big Bird orm
an iarraidh dheireanach a chaith mé sin," arsa Ingrid.
ag iarraidh éirí as
trying to quit
"Ní chaitheann 71% de muintir Learphoill tobac agus tá 70% de na caiteoirí tobac
ag iarraidh éirí as," a dúirt sí.
ag iarraidh cuidithe
looking for help
Bliain amháin, bhí an Dr Conn McCluskey, duine de bhunaitheoirí Chumann na gCearta Sibhialta ó thuaidh, ag bailiú staitisticí ar an bhail a bhí ar Chaitlicigh sa Tuaisceart agus ní raibh sé ábalta duine ar bith a fháil ar an Lorgain a chuideodh leis - go dtí go ndeachaigh sé tigh Rodgers
ag iarraidh cuidithe.
an iarraidh seo
this time
Ar ndóigh, pearsantachtaí láidre iad an bheirt seo agus beidh sé suimiúil a fheiceáil an bhfaighidh a gcomharbaí, Allister agus Martin Morgan ón SDLP, an líon céanna vótaí (192,762 a bhí ag Paisley agus 190,731 ag Hume)
an iarraidh seo.
an iarraidh seo
this time
leac oighirice
liomóidlemon
ag diúlsucking
bodhairedeafness
béasamanners
gránnahorrible
cumhachtpower
mo leithéidsethe likes of me
docharharm
múrshower
caiteover
fás maithgood growth
ag feadaílwhistling
sáite amachstuck out
stróeffort
leidclue
bodhraithedeafened
gleonoise
oibleagáideachtobligingness
cothrom na Féinnefair play
dúnárasachreticent
cantalpetulance
aisteachasqueerness, strangeness
ar fheabhasexcellently
a chur as a riochtto distort
sádh amach an cloigeann údthat head was stuck out
an iarraidh seothis time
coiscéimstep
filltefolded
muinchillesleeve
plaitbald patch
burlaí bána gruaigewhite trusses of hair
malaíbrows
ag sméideadh a chloiginnnodding his head
gach re soicindevery second second
in ard a chinnas loud as he could
ríforearm
clúmhachdown (on face)
smigchin
dallamullóg a chur ormto hoodwink me
nár thug mé neamhaird airthat I didn't ignore him
ar feadh na síoraíochtafor an eternity
bearnagap
tuillteearned
meangadhsmile
clamhsáncomplaint
luaigh séhe mentioned
bréanfoul
tá fíorbhrón ormI'm really sorry
múiscnausea
slisínslice
chinn mé arI decided
a chur díomto give up
tioncharinfluence
á tochasbeing scratched
go gontaconcisely
eachtra gadaíochtatheft incident
trealamh lofarotten equipment
ag geonaílwhimpering
croitheadh uafásachterrible shaking
samhlaighimagine
a scáthhis shadow
leata chomh móropen so wide
macallaecho
boinnsoles
ag coisíochtpacing
ag comhaireamh na gcoiscéimeannacounting the steps
óltachdrunk
dheasaighadjusted
mo bhaithisthe top of my head
luasc siarrocked backwards
sálaheels
glanbhearrthaclean-shaven
olldoirdbasses
bhreac mé na sonraí cuíI wrote down the appropriate details
ceann dúbáiltea double
bhain searradh asam féinI stretched myself
shéid séhe blew
á spreagadhencouraging him
á thionlacanaccompanying him
clingireachttinkling
cantaireachtchanting
grágaílcroaking, braying
dalltavery drunk
ag éalúescaping
go séimhgently
a chonúisyou useless person
an oiread fuadair faoi teitheadhtrying to flee so quickly
bailigh leat mar singet lost then
mallachtaícurses
líomhaintíallegations
mhaslaigh éI insulted him
barántas gabhálaarrest warrant
ionchúiseamh poiblípublic prosecution
cillíncell
luaithreadáinashtrays
stóltastools
go ngéillfeadh sé gach rud domuntil he would surrender everything to me
pleotafool
sciotaíl searbhasachsarcastic tittering
uirlisíinstruments
píopaí lonrachashining pipes
tiubhthick
tanaíthin
boghabow
sreangáinstrings
béicílyelling
búireachroaring
leis an imeacht thar fóir seofor this going overboard
bródpride
uabhararrogance
i mbarr mo réimeat my peak
a admháilto admit
ní raibh neart agam airI couldn't help it
iomrascálaíwrestler
togha a
ag iarraidh dallamullóg a chur air
trying to hoodwink him
Is féidir cás láidir a dhéanamh nach dtiocfadh le Trimble sin a dhéanamh ar eagla go mbeadh poblachtánaigh
ag iarraidh dallamullóg a chur air, ach creideann go leor go gcuireann sé le dearcadh s'acu nach mian le haontachtaithe cothrom na Féinne a thabhairt do náisiúnaithe.
ag iarraidh scéal mór a dhéanamh as
trying to make a lot of it
"
Rogers: "Tá (an Seanadóir Edward) Kennedy
ag iarraidh scéal mór a dhéanamh as.
ar iarraidh
missing
Bhí an pictiúr
ar iarraidh ar feadh dhá bhliain agus le linn na tréimhse seo sheas na mílte Francach i scuainí chun féachaint ar an spás lom a bhí fágtha ar an bhalla! Agus deirtear nár tháinig an t-íosachas chun cinn go dtí na seascaidí!
*Is as Doire ó dhúchas í Ciara Nic Gabhann ach tá sí ina cónaí i mBaile Átha Cliath anois, áit a bhfuil sí ag obair mar mhúinteoir ealaíne.
ag iarraidh sárú ar an eagla
trying to overcome the fear
tabharfaidh mé a dhúshlánI'll challenge him
scrogalllong thin neck
á bodhradhdeafening her
obair athleictritherewiring work
meirgrust
ag smúrthachtprowling around
go teanntightly
tiubhthick
tréanstrong
bolta righinstiff bolt
i ngan fhios dóibhwithout them knowing
lomnochttotally naked
ar thóir rud éigin eileafter something else
ar tí cnagadhabout to knock
ag iarraidh sárú ar an eaglatrying to overcome the fear
le neart a tola is a réasúinwith the strength of her will and her reason
ag iarraidh é a ruaigeadh as oifig
trying to drive him out of office
Ach má tá náisiúnaithe ag gáire agus iad ag breathnú ar Ian Paisley ag taisteal go Baile Átha Cliath den chéad uair riamh le cainteanna polaitíochta a bheith aige leis an Taoiseach - 30 bliain ó shin bheadh Paisley
ag iarraidh é a ruaigeadh as oifig! - beidh orthu fanacht go dtí go bhfaigheann siad amach cad é tá rialtas na hÉireann sásta a ghéilleadh don DUP le hiad a choinneáil ar bord.
chuaigh 60,000 ballód neamhláithreach ar iarraidh
60,000 absentee ballots went missing
An tseachtain seo caite, go díreach, in Florida,
chuaigh 60,000 ballód neamhláithreach ar iarraidh i gcontae ar Daonlathaigh iad formhór na vótóirí, agus níltear ag tabhairt deise ach do chuid de na daoine sin vóta a chaitheamh arís.
ar iarraidh
missing
D'úsáid siad an leabhar agus bhí sé á scríobh agus á athscríobh, agus dá bhrí sin, má tá aon rud dothuigthe nó
ar iarraidh, orthusan atá an locht ós rud é nach dúirt siad liom go raibh fadhbhanna ann!
ÉÓD: Cad iad na deacrachtaí is mó a bhí agat féin agus tú ag foghlaim na Gaeilge?
DW: Ní rabhas agus nílim in ann labhairt le daoine as Gaeilge go minic a dhóthain - bíonn "Breac-Ghaeltacht" i mBerkeley gach Máirt, ach bíonn sé ródheacair dom an turas a dhéanamh agus an méid sin oibre le déanamh agam gach oíche den tseachtain.
gur maith an iarraidh orm é
that it serves me right
"Tá a fhios agam féin
gur maith an iarraidh orm é.
ar iarraidh
missing
Chothaigh an ghníomhaíocht seo muinín ionam as mo chuid Gaeilge ó thús mar gur thug mé faoi deara go raibh mé ag tosú a thuiscint na gramadaí níb fhearr, agus é sin gan iarracht a dhéanamh!
De réir a chéile, d’aithin mé go raibh rud éigin
ar iarraidh, áfach.
níor chuir sé fiacail ann an iarraidh seo
he didn't mince his words this time
Bhíodh dearcadh rómánsúil, soineanta fiú, ag King i leith na gluaiseachta ach
níor chuir sé fiacail ann an iarraidh seo nuair a d'éiligh sé go neamhbhalbh go scorfaí an IRA.
ar iarraidh
missing
Ar nós na Gaeilge, tá a lán dea-thola ann i leith na hiomána i gCumann Lúthchleas Gael ach tá cur chuige
ar iarraidh.
ar iarraidh
missing
Chothaigh an ghníomhaíocht seo muinín ionam as mo chuid Gaeilge ó thús mar gur thug mé faoi deara go raibh mé ag tosú a thuiscint na gramadaí níb fhearr, agus é sin gan iarracht a dhéanamh!
De réir a chéile, d’aithin mé go raibh rud éigin
ar iarraidh, áfach.
bhí sí ag iarraidh greim fáithime a choinneáil ar an sciorta
she was trying to hold on to the hem of the skirt
Bhí Dearbhall tamall ag déanamh sin nó
bhí sí ag iarraidh greim fáithime a choinneáil ar an sciorta agus suí isteach san iarraidh amháin.
ar iarraidh
missing
Thángthas ar chorp Gareth O’Connor i ndiaidh dó bheith
ar iarraidh le dhá bhliain anuas.
an iarraidh seo
this time
Liam a chuaigh go dtí an doras
an iarraidh seo.
ag iarraidh teacht i bhfóir ar dhaoine
trying to help people
Bhí cuid acu a raibh an saol fágtha acu, tuilleadh as a gcéill le pian, daoine eile a bhí balbh leis an eagla, agus tuilleadh arís a bhí ag siortadh thart fríd chonamar an charráiste
ag iarraidh teacht i bhfóir ar dhaoine nach raibh tarrtháil le déanamh orthu.
ag iarraidh mairstin air
trying to live on it
*
Gluais • Glossary
fríd ghloine dhorchathrough a dark glass
smúidmist, murkiness
bréagachfalse
is annamhit is seldom
mionrudaíminor things
doiléirvague
i sruth na éiginnteachtain the stream of uncertainty
glas ceart na gcuibhreannthe correct green of the fields
sin an tuigethat's why
ag stánadh amachstaring out
léanalawn
ag croitheadh a gcinnshaking their heads
íomhánnaimages
iontassurprise
machnamh ceartproper thinking
scáileánscreen
ag preabadhjumping
bladhaire coinnlea candle flame
eachtraíevents
chan éthat's not it
dá thairbhe sinbecause of that
rudaí neamhiontachaunexciting, ordinary things
ar bharr na mbeannon the cliff tops
an lá fá dheireadhthe other day
ag coimhéad ar thonnta ag briseadh go díbhirceachwatching waves breaking with ardour
substaintsubstance
dá dtitfeadh mo chorp de bharr na mbeannif my body fell from the top of the cliffs
taoidetide
fiúntasworth
gníomhact
nó a mhalairtor the opposite
blaiseadhtaste
gan rud ar bith bheith gnóthaithe agam as m’aistearwithout having gained anything from the journey
fuaimeanna fánachaoccasional noises
díoscadhcreaking
coiscéimeanna folmhaempty footsteps
stánadh fadaa long stare
craos na tineadhthe roaring fire
dromchlasurface
cha dtig liomI can't
cha dtig liom í á threorúI can't guide it
déanaim iarracht a gciall a scaoileadhI try to release their meaning
le rachtanna fiáinein wild fits
seileogaspits
sáthadh scinethe stabbing of a knife
aonarachsolitary
staidéarthalevel-headed
teas an phaisinthe heat of passion
breithbirth
a cheiltto hide
anáilbreath
is annamhit is seldom
fiúntachworthwhile
dathanna seachantachaelusive colours
goitsecome on, come here
neadrachanests
seanbhallógaíold ruins
deifrehurry
cha raibh faill aigehe hadn't the time
contráiltewrong
go brách síoraíever
ag déanamh iontaiswondering
i bpeannaireacht chruinn shlachtmharin accurate neat writing
stócach ógyouth
bodhardeaf
pian a fhuilstinto suffer pain
mo bheomy life
lena dhornwith his fist
le mé féin a chosaintto protect myself
ní léimfinn amach as a bhealachI wouldn't jump out of the way
cinneadhdecision
cinntídecisions
go fadálachslowly
chan fhuil an cinneadh déantathe decision has not been made
déanaim mo chac agus mo mhúnI defecate and urinate
cuideachtúilhelpful
athrú séasúrthe change of seasons
de ghlanmheabhairoff by heart
gialljaw
gobachprotruding
gruaig fhionnblond hair
dóighiúlachtbeauty
tarraingteachattractive
rud inteachtsomething
buaireamhsorrow
ag bruidearnaighthrobbing
coimhthíochstrange
idir barra na gcrannbetween the tops of the trees
ag iarraidh mairstin airtrying to live on it
nimhneachsore
bhlais mé an phianI tasted the pain
tchíthear domhit seems to me
go dianstrictly
samhailimage
mar nach bhfuil sé de dhánacht ionam a bheith éagsúilbecause I haven't got the guts to be different
daonnachtaíhumanist
an cine daonnathe human race
bréanfoul
an bréantas a cheiltto hide the foulness
cumhráin bhréigefalse perfumes
lofarotten
gnásanna sóisialtasocial customs
béasamanners
seanseiteannaold sets
ag foscladhopening
ag scamhadhpealing
creatlachframe-work
creidbheáilto believe
scigdhráma an tsaoilthe farce of life
de réir mar atáthar ag dréimas is expected
táirgíproducts
caiteoir eiseamláireachexemplary spender
lúcháireachjoyous
teorainneacha luaisspeed limits
ag cailleadh foighdelosing patience
sceadamánthroat
mo bhrú folamy blood pressure
sciathánarm
go hionraice is a thiocfadh liomas honestly as I could
comhairleadvice
díomádisappointment
sólassolace
lagmheasarthachtrather small amount
ag tochailtdigging
gur thug cuid acu iarraidh péas a mharú
that some of them tried to kill police officers
”
Bhí siad chomh feargach sin
gur thug cuid acu iarraidh péas a mharú, gur scrios siad a gceantracha féin, gur chuir siad moill ar na mílte duine agus iad ar a mbealach chun a gcuid oibre, chun na hotharlainne agus dá réir.
ag iarraidh sochaí úr shíochánta shochma a chruthú
who are trying to create a new peaceful placid society
Nárbh fhearr labhairt lena macasamhail sa phobal náisiúnach, iad sin atá beo bocht, iad sin ar cuireadh cosc ar a gcultúr, iad sin atá
ag iarraidh sochaí úr shíochánta shochma a chruthú?
Nárbh fhearr foghlaim ón fhéinmhuinín úr i measc na náisiúnaithe an dóigh le dul i ngleic lena gcuid fadhbanna mar atá déanta in iarthar Bhéal Feirste, mar shampla.
Ní raibh mé ag iarraidh neamhaird a thabhairt ar
I wasn't trying to ignore
Ní raibh mé ag iarraidh neamhaird a thabhairt ar riachtanais dhaoine bochta na hAfraice Theas, ach chuaigh mé féin ansin ag lorg eolais agus taithí ar chaomhnú an chomhshaoil.
an iarraidh seo
this time
An é gur cheart dúinn glacadh le focal Mheiriceá mar chnámh lom na fírinne? Ar iarr Ronald Reagan cead ar an stát i 1986 tráth a baineadh úsaid as suaitheantas Aer Lingus nuair a bhíothas ag díol armlóin le rialtas na Iaráine in éiric gialla Meiriceánacha a scaoileadh saor sa Liobáin? Ar thug muid ár mbeannacht dó an brabach a rinneadh as an mhargadh cam seo a úsáid le harmlón a thabhairt do threallchogaithe a bhí ag iarraidh rialtas na *Sandinistas* i Nicearagua a chur as cumhacht? Ar gabhadh leithscéal linn fiú as an dóigh a ceanglaíodh comhlacht stáit de chuid na hÉireann leis an chamastaíl náireach seo? Cad chuige mar sin go nglacfaí gan cheist le focal an CIA
an iarraidh seo nó an é go bhfóireann sé dúinn neamhaird a thabhairt ar an fhírinne?
Ní inniu ná inné a tháinig an rialtas ar an tuairim gur gaire i bhfad an tír seo do Bhostún ná do Bheirlin.
an iarraidh seo
this time
Ach
an iarraidh seo, is iad na haontachtaithe atá ag gearán.
faoi shaothar ag iarraidh uafás agus alltacht an tsaoil a thuigbhéail
struggling to understand the horrors and the terrors of the world
Bhí sé
faoi shaothar ag iarraidh uafás agus alltacht an tsaoil a thuigbhéail.
an iarraidh seo
this time
folachcovering
nochtnaked
slaitín saileachwillow rod
á lascadhthrashing her
ar chúl na gclaíochabehind the stone walls
an iarraidh seothis time
Cuardaitheoirí Rudaí AisteachaSearchers for Strange Things
saineolaitheexperts
ráflaírumours
cleamhnaitherelations by marriage
fireann nó baineannmale or female
a ndrioballtheir tail
ganntan olaoil shortage
stangadhstart
ag útamáilfumbling
ag cogarnaílchewing
gaibhte a chodladhgone to bed
sórt baoitea kind of bait
go mbéarfaidís airthat they would catch him
drochfhliúa bad flu
cragtha ceartbadly hit
cliabhrachchest
cáirseán aisteachstrange wheeze
duáinkidneys
ag fual ina threabhsarwetting his trousers
fliuchándrenching
eascainecurse
bá is múchadh airdrowning and smothering on him
cóir leighistreatment
seanmóirsermon
a rachthis outburst
a phaca diabhalyou pack of devils
ar bhealach bhur n-aimhleasaon the road to ruin
go bagrachthreateningly
fainicwarning
cúrfoam
ag gíoscángrating
i ngábhin a dangerous situation
collachcrude, fleshy person
scuaid tearraa splattering of tar
isteach ina chlabinto his mouth
an iarraidh sin
this time
*
Gluais • Glossary
glúin nuaa new generation
brívigour
ag dul ó neart go neartgoing from strength to strength
fiontar foilsitheoireachtapublishing enterprise
cnuasach gearrscéaltacollection of short stories
cé gur mhionnaigh Artairalthough Artair swore
slíomairesmooth, flattering, hypocritically friendly person
saint an ghoilethe greed of his stomach
a chomhairle a athrúto change his mind
ar fheabhas uiligabsolutely excellent
osnasigh
ar chúl an mhuinílbehind the neck
muisiriúnmushroom
ní réitíonn siad sin liom beag ná mórthey don”t agree with me at all
snaghiccups
gráinnínpinch
cainéalcinnamon
síoltaseeds
a sháith biaenough food
ag cruthú rud úrcreating something new
má thuigeann tú leat méif you know what I mean
a sheachaintto avoid
muiníntrust
blastatasty
ordóg coisetoe
an iarraidh sinthis time
cnapheap
á ghreadadh go cúramachcarefully mixing it
babhlabowl
scilléadskillet
shamhlaigh séhe imagined
go díbhirceacheagerly
subhachascheerfulness
ag leathadhspreading
geirfat
bréanfoul
doilighdifficult
a chreidbheáilto believe
ar leithseparately
mar a thit rudaí amach domhow things worked out for me
ní raibh dadaidh le fáilthere was nothing available
i mo ghlacin my hand
ag diúlsucking
bhí an t-ádh dearg ormI was dead lucky
dea-chumthashapely
láchfriendly
fialgenerous
níor bhlais mé riamhI never tasted
faic na ngrástnot a thing
ag cuimilt a béilrubbing her mouth
a mháshis thigh
seanmóireachtpreaching
greimbite
iomrámention
deisopportunity
luachmharvaluable
seanchaslore
as ar fáisceadh iadfrom which they were wrought
doilíssorrow, difficulty
i leathchogarin a half-whisper
iad a chur i ngníomhto put them in action
seal beag gearra short period
sa Nua-Shéalainnin New Zealand
ina ghabhalcrotch
ag sápressing
críonmhíoltawood-worms
corrachprojecting
lorgashin
damanta nimhneachdamn sore
scoilteadh a chraiceannhis skin was split
crá gan mhaolútorment without alleviation
chun an tí bhigto the toilet
ina gcuideachtain their company
báisteach mhillteanachterrible rain
foscadhshelter
a bhaint amachto reach
ag bleadaracht go díchéillíblattering senselessly
scaiftecrowd
ag casachtachcoughing
breallánfool
millteanach dóighiúilextremely pretty
as miosúrextraordinary
gan choinneunexpected
blas searbha sour taste
breis agus a sáithmore than her fill
strambánachlong-winded
smut féin den fhírinneeven a small bit of truth
é a thionlacanto accompany him
a bhéarfadh íthat would take her
críochend
gan mhórchuid náirewithout a lot of embarrassment
gnóthachbusy
straois léanmharwoeful grimace
trína gruaig mhín bhánthrough her soft white hair
sula bpléascfadh a lamhnánbefore his bladder would explode
ag cogaint a spúnóigechewing the spoon
déaraimislet us say
drochnósannabad habits
tuairimíopinions
cogaíwars
slí mhaireachtála fholláinhealthy way of life
a mhealladhto coax
a chuir fíorionadh uirthiwhich really surprised her
ag cur tharstutalking away
go díbhirceach dícheallacheagerly and diligently
d’fholmhaigh séhe emptied
sásarsaucer
doirtealsink
thriomaigh éhe dried it
slachtmhartidy
á thionlacan féinaccompying himself
sultmharenjoyable
spídslander
gan mhuirnwithout tenderness
magairlítesticles
nuair a dheifrigh Artair tharstu de léimwhen Artair hurried past them with a jump
<t
ag iarraidh a bheith ag fás
trying to grow
Ach táimid
ag iarraidh a bheith ag fás.
an iarraidh seo
this time
Tá gníomhaíochtaí radacacha úrnua ag teastáil agus tá an chuma ar an scéal nach ón Ghaeltacht a thiocfaidh an splanc
an iarraidh seo.
ag iarraidh a n-aird a tharraingt ón éalú
trying to distract their attention from the escape
“Shíl siad go raibh tú
ag iarraidh a n-aird a tharraingt ón éalú,” a dúirt sé liom ag magadh.
an iarraidh seo
this time
Phléasc mé féin amach ag gáire
an iarraidh seo.
ag iarraidh capall rása a dhéanamh d’asal
trying to make a race horse out of a donkey
Is cur amú ama é bheith
ag iarraidh capall rása a dhéanamh d’asal.
ag iarraidh aithris a dhéanamh
trying to copy
Bíonn sí
ag iarraidh aithris a dhéanamh ar a deartháir mór an t-am ar fad.
ag iarraidh maithiúnais
looking for forgiveness
Freagra fuar a fuair sé, ámh, ní hamháin ón ghrúpa féin, ach ó dhaoine eile sa charráiste, duine acu
ag iarraidh maithiúnais ón ngrúpa thar ceann an ógánaigh dhrochbhéasaigh.
ag iarraidh an dá thrá a fhreastal
trying to do two things at once
“Nuair a thosaigh na Trioblóidí dhírigh an chléir ar an dá thaobh aird an phobail ar Fhear Dia Mac an Ali mar eiseamláir dóibh siúd a bhí
ag iarraidh an dá thrá a fhreastal.
ag iarraidh a gcumhacht a laghdú
trying to lessen their power
Gach áit a mbreathnaíonn na Stáit Aontaithe, ní fheiceann siad ach naimhde atá
ag iarraidh a gcumhacht a laghdú.
ag iarraidh aird a tharraingt air féin
trying to draw attention to himself
Ní chuirfeadh an saghas seo spéise i mic léinn ionadh orm dá mba léachtóir óg glas a bhí i gceist agus é
ag iarraidh aird a tharraingt air féin agus dul chun cinn a dhéanamh sa saol acadúil.
ag iarraidh an t-ísliú céime a thabhairt dó
trying to bring him down a notch
Dá mbeadh duine eile
ag iarraidh an t-ísliú céime a thabhairt dó, ní ghlacfadh sé leis.
ag iarraidh teacht chuige féin
trying to recover
Tá moill ar a tháirge nua, an A380, tá cúpla duine dá bhainisteoirí sinsearacha éirithe as a bpost, agus tá sé ar a dhícheall
ag iarraidh teacht chuige féin.
ag iarraidh bealaí nua a chruthú
trying to create new routes
Fuair a lán den ghlúin sin bás
ag iarraidh bealaí nua a chruthú.
maoiniú trasteorann a iarraidh
to seek cross-border funding
Mar gheall ar athruithe a thiocfas leis an chéad chlár eile de Chistí Struchtúracha na hEorpa 2007-13, beidh cead ag Albain
maoiniú trasteorann a iarraidh faoin Territorial Co-operation Objective.
cé go dtuigim dóibh siúd nach bhfuil ag iarraidh bogadh
although I understand how the people who don't want to move feel
Cad is fiú D Four a mhalartú le C Four?
Sa chomhthéacs sin, is doiligh cur i gcoinne pholasaí Aire na Gaeltachta cuid d’Fhoras na Gaeilge a dhílárú go Gaoth Dobhair,
cé go dtuigim dóibh siúd nach bhfuil ag iarraidh bogadh de bharr a gcuid teaghlach etc a bheith socraithe i mBaile Átha Cliath.
an iarraidh seo
this time
Ní móide go mbeidh an rath céanna orthu
an iarraidh seo agus glactar leis go gcaillfidh siad idir deich suíochán agus cúig shuíochán déag.
a chuaigh ar iarraidh
which went missing
An bhfuil cuimhne agaibh ar an *six iron* sin de chuid Tiger
a chuaigh ar iarraidh le linn Chorn Ryder? Thángthas air cúpla lá ina dhiaidh sin in Otharlann an Mater i mBaile Átha Cliath, i ndiaidh do cheathrar máinlianna sé huaire an chloig a chaitheamh ag iarraidh é a bhaint amach as tóin iriseora.
go bhfuil na himreoirí á iarraidh
that the players want it
Deirtear
go bhfuil na himreoirí á iarraidh agus dúil acu ann agus seans maith go bhféadfaí urraíocht a mhealladh ó lucht ghnó ach pacáiste maith a chur le chéile.
nach stopfadh a hathair í an iarraidh seo.
that her father wouldn't stop her this time.
“Tá mé,” a dúirt Aoibheann agus fios aici
nach stopfadh a hathair í an iarraidh seo.
ag iarraidh a theacht ar chomhréiteach
trying to reach a compromise
Tá sé furasta go leor, ar ndóigh, rudaí a cháineadh ó na taobhlínte – mar a chruthaigh an DUP – ach is scéal eile ar fad é nuair atá freagracht ort agus tú i ndeabhaidh polaitíochta le do shean-namhaid agus sibh
ag iarraidh a theacht ar chomhréiteach a shásódh an bheirt agaibh.
bhí mé ag iarraidh éalú ó na sluaite,
I wanted to escape the crowds,
Cé gur áit dheas é Cairns,
bhí mé ag iarraidh éalú ó na sluaite, agus bhí Cape Tribulation foirfe dá leithéid.
ag iarraidh dul ar aghaidh sa saol.
trying to get on in life.
An dara glúin, an t-oideachas a bhí ag déanamh tinnis dóibh agus iad
ag iarraidh dul ar aghaidh sa saol.
ag iarraidh mailís a chothú
trying to cause trouble
”
“Ní fios cé a chum,” a d’fhreagair an t-aire, agus í ag cuimilt sú dá smiog le cúl a doirn, “ach ar nós go leor eile de na dánta atá curtha síos do *ní fios cé a chum*, is *Brit* inteacht a scríobh – mac mioscaise inteacht a bhí
ag iarraidh mailís a chothú i measc fheirmeoirí na hÉireann.
ní raibh mé ag iarraidh aon drochmheas a léiriú,
I wasn't trying to show any disrespect,
“An chéad rud a dúirt mé ná, agus
ní raibh mé ag iarraidh aon drochmheas a léiriú, agus bhí ríméad orm glacadh le honóir iontach mar seo, ‘ach nach seanl*ads* is mó a bhíonn ag plé leis?’” Is é dúirt Liam ar ais ná go mb’fhéidir gur cheart do Thadhg breathnú ar a theastas breithe agus an dáta a sheiceáil!
Cineál ambasadóra don Fhéile is ea Uachtarán an Oireachtais agus beidh Tadhg ag freastal ar na trí phríomhócáid: Oireachtas na Cásca i Leitir Ceanainn, bronnadh na nduaiseanna liteartha i mBaile Átha Cliath, agus Oireachtas na Samhna i gCathair na Mart.
ag iarraidh athchló a chur ar mo luathshaothair,
wanting to reprint my early work,
“Nuair a tháinig na foilsitheoirí Reed (foilsitheoirí fhoclóir agus litríocht Mhaoraise) chugam le gairid, mar sin,
ag iarraidh athchló a chur ar mo luathshaothair, thapaigh mé an deis an rud a chur ina cheart faoi dheireadh.
ag iarraidh eolais fúmsa.
looking for information about me.
D’fhan mé cúpla oíche le cairde i mBaile Átha Cliath agus nuair a d'fhill mé ar ais go Learpholl fuair mé scairt ghutháin uathu ag rá gur thug an brainse speisialta cuairt orthu
ag iarraidh eolais fúmsa.
ag iarraidh a shamhlú
trying to imagine
Ag an am, bhíos i gcónaí
ag iarraidh a shamhlú cá raibh m’athair – bhíos ag ceapadh gur sa stiúideo teilifíse a bhí sé.
Bím ag iarraidh an t-amhrán a scaoileadh amach.
I'm trying to let the song come out.
AÓF: Nuair a bhíonn tú ag canadh céard leis a mbíonn tú ag éisteacht, taobh istigh de d'intinn féin?
ENíC:
Bím ag iarraidh an t-amhrán a scaoileadh amach.
ag iarraidh fáil réidh leis na teangacha dúchasacha
trying to get rid of the native languages
Ach bhí an Roinn Oideachais san ollscoil ar a dícheall ag an am
ag iarraidh fáil réidh leis na teangacha dúchasacha agus ag iarraidh an daonra dúchasach a ghalldú.
ag iarraidh an daonra dúchasach a ghalldú.
trying to anglicise the native population.
Ach bhí an Roinn Oideachais san ollscoil ar a dícheall ag an am ag iarraidh fáil réidh leis na teangacha dúchasacha agus
ag iarraidh an daonra dúchasach a ghalldú.
ag iarraidh deirce,
looking for alms,
San am atá le theacht, b’fhéidir go bhfeicfeadh muid an DUP agus Sinn Féin ag dul go Londain le chéile
ag iarraidh deirce, *oops*, ag iarraidh laghdú i ráta na cánach corparáidí ar Gordon Brown.
tá mé ag iarraidh bheith glanta liom sul má thagann sí.
I want to be gone before she comes.
* *Sure*, níl aon chuma ocrais ormsa, is
tá mé ag iarraidh bheith glanta liom sul má thagann sí.