Mar go bunúsach ní thuigeann siad géire an aighnis nó géire an fhuatha.

"Caithfimid glacadh leis go bhfuil sciar mór de mhuintir na hÉireann go bhfuil an ghráin dearg acu ar an teanga agus ar gach aon rud a bhaineann léi.

Mar a dúirt sé, ag lainseáil feachtas ollmhór frithsheicteachais: "Is dearbhú iad na bearta seo nach gcuirfidh Albain suas níos mó le gníomhartha ar léiriú iad ar an fhuath reiligiúnda .

Le tamall anuas freisin, tá an díospóireacht faoi scannán mór-ráchairte Mel Gibson, *The Passion of The Christ*, tar éis aird daoine a tharraingt ar na gnéithe is measa de chúrsaí reiligiúin - an éadulaingt agus an fuath seanbhunaithe.

Cuimhnigh go bhfuil an oiread sin de bhunadh Chúba ina gcónaí i bhFlorida, go bhfuil an dearg-ghráin acu ar Fidel Castro, is go bhféadfadh siadsan tionchar cinniúnach a imirt ar an toghchán - go deimhin thacaigh 80 faoin gcéad de shliocht Chúba i bhFlorida le Bush an uair dheiridh.

Cén fáth? Ar chruthaigh na sobaldrámaí Sasanacha seo dáimh chomh láidir sin le bunadh Weatherfield agus Albert Square gur fearr linn na sobaldrámaí seo na iad sin atá lán *Dubs*? An féinfhuath atá ann? (Níl a fhios agam cén lucht féachana atá ag “Fair City” ar an taobh thuaidh den teorainn, ach bheadh sé an-bheag, déarfainn).

Tá mé olc agus fuathúil, lán mioscaise agus aimhleasa, agus béarfaidh mé liom sibh síos go leac na bpian, in éineacht leis na hanamacha bochta atá sa mhála ar mo ghualainn.

Bhí an ghráin ag Mártan Mac Cormaic ar an gclog.

Bhí an ghráin ag Mártan Mac Cormaic ar an gclog.

leathnaíonn siadthey spread is tú ag dul tharstuas you pass them duine éicint dá shliochtone of his offspring éachtfeat ag maíomh asboasting about it brogús camphusacha sour-faced humourless person ina intinn míoltóigein his midge mind a mhalairtthe opposite próistethin, spindly person ag cur chuige ná uaidhbothering him a mhímhúineadhhis unmannerliness An ghráin shíoraídeep hatred faoi tharcaisneheld in contempt dá mbeadh breith ar a n-aiféala ag daoineif people could undo what they had done seaftaíshafts corrdhuinethe odd person deargscabhaitéaraa total blackguard airdheed nuair a thitidíswhen they used to fall ag tochas a mhullaighscratching the top of his head rúnintention é a dhíbirtto drive him out go raibh diomar airthat there was something wrong with him plódaícrowds Ag tairiscint breabanna.

Bhí an dearg-ghráin ag go leor de náisiúnaithe na sé chontae ar an eagras sna nóchaidí de bhrí gurbh é rialtas na Breataine a chuir maoiniú ar fáil dó ag an am agus chaith go leor acu go suarach leis an té a bhí agus atá i gceannas air, an Béal Feirsteach Aodán Mac Póilín.

Sa saothar atá idir lámha agam faoi láthair, agus a dtabharfaidh mé anois *Guernica* mar theideal air, agus sa saothar ealaíne uilig atá déanta agam le blianta beaga anuas, níl ach rud amháin á rá agam: go bhfuil gráin shíoraí agam ar an aicme mhíleata sin a bhfuil an Spáinn báite acu i lear dobróin agus báis.

**Dualgas** Sa chomhthéacs sin, is dóigh liom, bhí dualgas ar pholaiteoirí – go háirithe orthu siúd a bhí i gceannas na bpáirtithe móra – ráitis a mhúsclódh fuath a sheachaint.

Ag searmanas cuimhneacháin i Douaumont, gar do Verdun, áit a bhfuair os cionn trí chéad míle duine ón dá thaobh, is é sin, an Fhrainc agus an Ghearmáin, bás in 1916, dúirt Nicolas Sarkozy: ‘Anois go bhfuil deireadh tagtha leis an bhfuath, anois nach bhfuil fonn díoltais ann a thuilleadh, tá an uair tagtha chun ómós a thabhairt do gach aon duine a fuair bás sa chogadh seo – is cuma cé hé.

Taisteal thar Lear Tá an-drochíomhá ag Meiriceá thar lear go fóill: tír an chéasaithe, tír na maistíneachta, tír an oilc agus an fhuatha.

Is beag duine i stair na coimhlinte ó thuaidh a bhfuil a oiread céanna fuatha orthu i measc náisiúnaithe an tuaiscirt ná atá ar “iníon an ghrósaera”, Margaret Hilda Thatcher.

*" Ar ndóigh ba cheart neamhaird iomlán a dhéanamh d’ionsaithe spídiúla den chineál sin atá bunaithe ar aineolas agus fuath.

Tá fuath de chineál ínneacht acu ar an Ghaeilg.

Tá fuath ag cuid den phobal Protastúnach ar an Ord.

Maraíodh na céadta míle duine; chuaigh an fhuath i dtaobh na Breataine sna tíortha Ioslamacha i méid; rinneadh dochar don chomhaontas idir an Bhreatain agus an Eoraip; Agus tarraingíodh míchliú ar oidhreacht Blair agus ar ghníomhréim a pháirtí.

Ní mór a rá, áfach, gur mionlach an-bheag a théann i muinín an fhoréigin mar mhodh lena bhfearg agus lena bhfuath do lucht na héagóra a chur in iúl.

An Frith-Mheiriceánachas ============ Tá tráchtaire nua acu le déanaí, Glenn Beck, arbh é an mórtas tíre agus fuath don eite chlé a churfá, agus is mór a lucht féachana dá réir.

Tugann sé armlón don dream a bhfuil an ghráin dearg acu ar an dteanga agus gur fada leo í a bheith chomh marbh leis an Manannais.

I *Pygmalion* feictear an mhí-iontaoibh, fuath agus faitíos na n-íosaicmí bochta neamhliteartha i gcoinne na huasaicme, ach feictear go háirithe an srian a bhí ar mhná uasaicme chun a bheith ag tuilleamh airgid.

Drochbhastaird Seachas Gnáthbhastaird ================== Fíu amháin, i ndiaidh do Rory McIlroy an US Open a bhaint, bhí Bord Turasóireachta Thuaisceart Éireann ar bís ag iarraidh tógáil ar an dea-phoiblíocht a chruthaigh an galfadóir catach ach i bhfaiteadh na súl, bhí an dóchas sin ina smidiríní agus buamaí peitril á gcaitheamh, ionsaithe á ndéanamh ar an PSNI, fuath agus foréigean á nochtadh ar shráideanna Bhéal Feirste agus UVF oirthear Bhéal Feirste taobh thiar de.

” I bhforógra a foilsíodh ar líne tamall beag sula ndeachaigh sé ag scaoileadh is ag sléachtadh faoi is thairis, léirigh Breivik an meas mór atá aige ar an stát Síónach agus an fuath atá ann ar naimhde an stáit.

Tagann na foinsí fuatha seo uilig le chéile i mbaiclí beaga daoine nach bhfuil a dhath dearfach le déanamh acu.

Ó am go chéile, ámh, bíonn an méid sin fuatha ag daoine don sealbhóir go dteipeann air sa toghchán, agus éiríonn leis an bpáirtí eile a n-iarrthóir a chur isteach sa Teach Bán, mar a tharla nuair a chaill Jimmy Carter in aghaidh Ronald Reagan i 1979 agus nuair a chaill George H.

Dúirt Sandra McLellan nach bhfaca sí a leithéid riamh: "Ní thiocfadh liom an ghráin a creidiúint.

Ach tríocha bliain ó cuireadh deireadh le pionós corpartha i scoileanna na tíre, meas tú an bhfuil sé in am anois deireadh a chur leis an tuairim smolchaite gur buaileadh an teanga isteach ionainn? Ocht mbliana déag ó baineadh Peig den Ardteist an bhfuil sé in am fosta ag an ghlúin úr teacht ar phearsa fuatha eile chun a ngráin don teanga a chur in iúl? Agus cén chomhairle a chuirfinn orthu siúd uilig a shamhlaíonn gurb é cuimhní cinn seanmhná as Ciarraí tús agus deireadh gach oilc? Mar a déarfadh Muimhneach cáiliúil eile, Roy Keane, *'Get over it!'*

Ghearr an breitheamh dhá bhliain charcrach ar Nadezhda Tolokonnikova (22), Maria Alyokhina (24) agus Yekaterina Samutsevich (30) as a n-agóid, a mhair 40 soicind agus dúradh leo, ‘gur diamhasla míofar a bhí ann a bheith ag mallachtú san eaglais’ agus go raibh siad ciontach as drochmheas agus fuath a tharraingt ar an Eaglais Cheartchreidmheach.

Sin ansin romham iad, ag bualadh *The Sash* chomh callánach tintrí is a bhí ina gcnámha taobh amuigh den teach pobail, an dearg-ghráin atá acu do Chaitlicigh le feiceáil ina n-aghaidheanna agus sa gheáitsíocht a bhí a chleachtadh acu.

Ach tá an Afraic Theas de dhíth orainn go léir mar splanc dóchais, a léireoidh dúinn gur féidir an éagóir agus an bhrúidiúlacht a shárú agus gur féidir leis an daonnacht an lámh in uachtar a fháil ar an olc agus ar an dearg-ghráin – agus é sin a dhéanamh go mórchroíoch agus gan fuil a dhoirteadh.

Iamhchríoch na Cathrach Abú! ============ Dá mbeifí le scairteadh amach ar bhonn seicteach/daonra, b’fhéidir go scairtfí “an Contae go leith abú!” nó “an Dá Chontae abú!” nó arís, “na Trí Fhichead Contae abú!” óir is é mo mheas go bhfuil an-líon daoine nár sheol amach ar an bhád bhán, ach nár chaith vóta, mo dhála féin le barr staince, gránach, le teann fuatha nó le héadóchais, b’fhéidir.

Ní oibríonn stát mar sin ach ar feadh tamaill sula dtéann siad thar fóir le fuath ar an dream atá thíos.

Tráth den saol ba ar na poblachtánaigh amháin a bhí an ghráin dhearg ag na haontachtaithe.