Nuair a fhágann an foghlaimeoir an pobal sin, áfach, le cur faoi in áit nach bhfuil daoine a thuilleadh, caithfidh sé brath ansin ar an draoi glórtha daonna ar an idirlíon.

Bhí mé ag iarraidh glór a thabhairt dóibh.

Anuas ar an ghleo agus ar an ghlór seo tá gliogarnach mhangairí an bhaile le cluinstin de shíor.

Ach tá rud amháin fíor go cinnte: tá an t-ádh dearg orm gur chuir mé aithne ar na Gaeil agus ar a nglór iontach.

Tá na ceoltóirí seo ag teacht ar a nglór féin agus ansin thig leo iad féin a chur in iúl, a gcuid ráitisí féin a chraobhscaoileadh.

Ach deirim libh nach raibh ar Sholamh féin, dá mhéad a ghlóir, cóir éadaigh mar atá ar cheann díobh seo.

Ann ach go dtiocfadh léi smaointiú air gan tocht a bheith ina glór.

* Gluais • Glossary mo dhícheallmy best a gheallaim dom féinI promise myself san fhásachin the desert d'fhéadfainn staonadh ó sheacláidI could abstain from chocolate don Charghasfor Lent cleastrick chuirfinn dallamullóg orm féinI'd delude myself blastatasty íobairtsacrifice maitheasgood bródúilproud casacht mhór ghroía great big cough tairseachthreshold tanaíthin fiáinwild de shíoralways seanfhaiseantaold-fashioned láchfriendly, pleasant mearbhallconfusion cheapasI thought a bhlas tuaisceartachhis northern accent chloisimis a chasachtwe used to hear his cough bhímis ar bíswe used to be excited/impatient cúbógacollections of Easter eggs scaoilimis gach uile ní uainnwe'd cast everything aside go scafántaspeedily ghlacadh sí buíochas leisshe would thank him chuireadh sí i bhfolach éshe would hide it ag iomrascáil lena chéilewrestling one another suachmáneasy-going person gan puth análawithout a puff of breath parlúsparlour, sitting-room deireadh sí linnshe would say to us cur i gcéill iomlántotal pretence thuigeadh siseshe'd understand bheannaímis dówe would greet him d'fhiafraímis dewe'd ask him d'fhreagraímiswe would answer go fuarbhruiteindifferently ag tóraíocht an mhálasearching for the bag nodclue go n-alpfadh Daidí siar iadthat Dad would devour them beadaílover of sweet things dá bharras a result d'éalaigh méI escaped cófrapress ag póirseáil thartrummaging about málaí plaisteachaplastic bags doirtealsink de phreabsuddenly go raibh mo chosa nitethat it was all up with me polaitíocht an tuaiscirtthe politics of the north daoine muinteartharelations díospóireachtaí bríomharalively debates a chuairteannahis visits b'annamh cuideachta na bhfear aigehe seldom had the company of men ag útamáilfumbling ba ghiorra in aois diclosest to her in age mo dhála féin agus Tríonajust like myself and Tríona fé mar a chaitheadh Tríona liomsaas Tríona used to treat me barrúilfunny de shíor dár gcáineadhalways criticizing us ag spochadh as m'uncailteasing my uncle agus uasal le híseal á dhéanamh aigesean uirthiseand he was patronizing her tá sé chomh maith agamI may as well á leanúintfollowing him garda gradaimguard of honour cársánwheeze inchreidtecredible plúchadhasthma ag sméideadh ar m'uncailnodding at my uncle dá mbéarfaí ormif I was caught isteach sna gnáthchróite folaighinto the usual hiding-places macalla na nglórthathe echo of the voices tuaromen, sign an ceann ab ansa liom féinthe one I liked best mealltachenticing bonnánhorn fardoraslintel of door vardúswardrobe bheir mé barróg airI hugged him ag cóiriú na n-adhartánarranging the cushions glicsly caoi a chur ar an áitto tidy up the place margadhdeal a roinntto share stróic méI tore daitecoloured dúil chráitetorturous desire candaí móra seacláidebig chunks of chocolate blúire ar bhlúirebit by bit giodalachperky bhuail fonn múisce muidwe felt like vomiting tháinig iarracht den cheann faoi orainnwe became a little bit down smeartha le seacláidcovered in chocolate teipfailure

Le tamall anuas, áfach, tá glórtha eile ag cur leis na rabhaidh a eisíonn eagraíochtaí ar nós Greenpeace.

Bhí an t-amhránaí Seosamh Mac Eachmharcaigh, a bhfuil a phictiúr ar chlúdach leabhar Hugh Shields, ag ceol mar amhránaí sráide de ghlór ard.

Scairteann sé *suas *agus scairteann sé *síos*: “An *thuas *a bhí mé nó *thíos*? Nó an ag dul *suas *an staighre a bhí mé nó ag dul *síos*? Nó ag teacht *anuas *nó ag teacht *aníos*?” Agus macalla na gceisteanna sin fós ag preabadh *anonn *agus *anall *ó bhalla go balla agus *suas síos *ó shíleáil go hurlár, cluintear glór uaigneach caointeach ag teacht ón seomra folctha: “Agus an ag dul *isteach *sa tobán seo a bhí mé, nó ag teacht *amach *as?” *Thíos *sa chistin, agus é fós ina shuí ag an tábla, beireann Réamó greim docht daingean ar a chupán.

? seanchaitewell-worn leidprompt inphógthakissable seithehide ceimiceáinchemicals g-spota mo choinsiasathe g-spot of my conscience chuimlínn mo shúileI used to rub my eyes loinnirbrightness líonadh a meallaher charms used to fill mo dhá bhasmy two palms cuaracurves sleasasides go cleitiúillike a feather néaróga a pléisiúirthe nerves of her pleasure a bharrchigiltto tickle a chaiteáthat you would wear na bróga cnocadóireachtathe hill-climbing shoes choisbheartfootwear briathra binnesweet words i ndiaidh na coisíochtaafter walking mo dhara ríomhaire glúinemy second laptop computer craiceann crogaillcrocodile skin méarchlárkeyboard lannablades d'íslíodh siadthey used to lower sclábhaí deonachvoluntary slave mo mhianmo desire spíontaexhausted in ísle brídepressed d'fháirbrí a héadainfrom the wrinkles in her forehead smálmark máchailíblemishes scórthaí na snáthaideneedle scratches fíneáltachtdelicacy nochtnocht brocachfilthy tolgcouch mo rogha de thogha na n-amhrán grámy choice of the best love songs fá dtaobh den chruthabout the appearance easnacharibs ciúnasquietness glór scairdinnilljet-engine voice cúil na dramhaíolathe rubbish heap fonóid faoiscoff at ar an choinníoll go n-athchúrsálfar iadon the condition that they will be re-cycled

"Hey Ireland," arsa sé, agus oiread na fríde den chumha ina ghlór, "say hello to the Old Country for me, okay?" *Tá Brian Ó Broin ag obair i Roinn an Bhéarla in Ollscoil William Paterson i Nua-Gheirsí áit a bhfuil sé ag plé leis an teangeolaíocht, Léann na Meánaoiseanna agus an Léann Éireannach.

Cad é a shílfeadh Máirtín Ó Cadhain de Ghaeltacht an lae inniu agus an gcloisfeadh sé aon ghlór radacach timpeall na háite? Bhí cuid den raidiciúlacht, cinnte, ag baint le Pól Ó Foighil, an gníomhaí Gaeltachta a cailleadh anuraidh.

Cúpla seachtain ó shin bhí mé i siopa bláthanna agus nuair a d’aithin an freastalaí orm nach de bhunadh na háite mé rinne sé iar-ghlór na Polainne a mhíniú dom.

D’aithin sí gur tháinig athrú ar a ghlór nuair a bhí fearg air.

Mheall Paul mé lena glórtha! Labhair sé liom fúithi.

Fágfar sibh le bhur mbéal ar leathadh an mhí seo a lucht léite *Beo Ar Éigean*, nó is sibhse – sea sibhse! – chan léitheoirí an *Ulster Protestant *nó an *Bullyboy Bulletin* nó fiú an *Garvaghy Gazette* – a léifidh an chéad agallamh riamh i nGaeilge le hIan Kyle Cuireata Curata Paisley an Ghlóir Mhóir agus na Tóna Leithne.

Seo údar a bhfuil glór macánta dá chuid féin aige aimsithe aige, treoraí a chuireann ceisteanna agus a chuireann eolas ar fáil ach nach n-éiríonn sotalach.

Tar éis do Matt Drudge an scéal a scaoileadh ar an idirlíon go raibh caidreamh collaí ag Uachtarán SAM, Bill Clinton, le hintéirneach sa Teach Bán, Monica Lewinsky, dúirt sé go raibh tréimhse úr i ndán do na meáin ina mbeadh macalla na milliún glórtha beaga le cluinstin go hard.

Tá ceisteanna á gcur ag Sasanaigh faoi cad chuige a bhfuil oiread sin glórtha Albanacha le cluinstin ar an raidió agus ar an teilifís agus cad chuige a bhfuil oiread postanna cumhachtacha acu i rialtas na Breataine? Lena chois sin, tá na Sasanaigh in amhras faoi chaiteachas Pharlaimint na hAlban in Holyrood, Dún Éideann.

” Ba léir dom ón tús go raibh Belchem bodhar le glór na nGael.

Bhí ciúnas iomlán ann agus éisteadh leis agus dúirt sé an t-amhrán agus bhí chuile dhuine faoi dhraíocht aige, ní hamháin ag an gcumas amhránaíochta nó fonnadóireachta a bhí ann, an glór faoi leith sin a bhí aige ach chomh maith leis sin an phearsantacht, go raibh sé i gceannas.

Agus tú ag léamh leat, bíonn an glór sin fós e cloisteáil i gcúl d’intinne mar a bheadh ceol béil ann.

Feiceann tú é agus é ag fulaingt,” a deir sí agus tocht ina glór, “agus ansin, feiceann tú é agus a chorp bocht ar tí a bheith curtha sa talamh.

Bhain mé an duais an bhliain sin” ar sé agus díobháil an iomarca mórtais ina ghlór.

Tá mo ghlór féin idir an dá cheol, measaim, agus níor chuala mé an rangú difríochta idir an dá cheol go dtí go ndeachaigh mé isteach sa ghrúpa Dervish.

Ach an dtabharfaidh sé faoina gcomhnascadh? Gan a bheith chomh héifeachtach céanna mar Aire Tuaithe agus mar ghlór an iarthair agus teipthe ar a bheartas taidhleoireachta i dtaobh conspóid phíobán gáis na Coiribe a réiteach.

Chinnteofaí glór na teanga ag bord na Comhaireachta ar a laghad.

Agus cupán caife an duine againn, buailimid fúinn ar chathaoireacha sócúla, ach is gearr go gcaithfimid crochadh linn arís as an áit mar gheall ar ghlór is ghlisiam na gcustaiméirí.

Athcraoladh an tsárshraith raidió 'Glórtha ón Gorta' le Cathal Póirtéir (1997) an mhí seo caite, mí na Samhna, agus chuir na guthanna agus na scéaltaí a chuala mé ar an chlár, an leabhar *'Irish, Catholic and Scouse, The History of the Liverpool Irish 1800-1939*' le John Belcham (Ollscoil Learphoill, 2007) i gcuimhne dom.

Tá glór na beirte againn iontach cosúil lena chéile agus caithfidh sé go raibh daoine measctha suas linn.

Bean í Róise Ní Bhaoill a bhfuil scoth an eolais aici ar an Ghaeilge ó dhúchas – le cois oidhreacht éagsamhalta sa traidisiún béil – agus de bharr a cuid oiliúna agus tá sí i ndiaidh an chuid is fearr den nua-theicneolaíocht a chur chun feidhme le glórtha sinseartha seo na draíochta a chur inár gcluasa an athuair.

An mbuailfear é le splanc tintrí má théann sé in aice na haltóra? Céad Litir an Duine Anaithnid 2: Maidir le m’iníon Maidir le m’iníon, is glór duine mé ag éamh san fhásach.

Cé gurb é an dara duine clainne agam é Odhrán, tháinig na deora liom nuair a chuala mé a ghlór don chéad uair.

Duaiseanna ===== Beidh beirt bhuaiteoirí i gceist agus gheobhaidh siad mar dhuais an leabhar seo: Sé an Saol an Máistir ========== Filíocht Learaí Phádraic Learaí Uí Fhínneadha Le Gearóid Denvir Cluintear duine san áit nach bhfeictear é, a deir an seanfhocal, agus breis agus deich mbliana tar éis a bháis anabaí tá glór breá láidir soiléir sin Learaí Phádraic Learaí Uí Fhínneadha le cloisteáil an athuair.

Tá an baol ann anois go bplúchfar an glór neamhspleách, a bhíodh ag an Údarás, taobh istigh den Roinn.

Ceolann Philipsz an t-amhrán dobrónach í féin agus gí gur i nDánlann Tate atá sé le cluinstin faoi láthair, bhí sé le cloisteáil roimhe seo mar ghlór taibhsiúil faoi thrí dhroichead i nGlaschú.

Ní amhránaí oilte í Philipsz, rud a chuireann tocht ina glór agus a dhéanann a cur i láthair leochailleach, macánta agus simplí.

Le haontas agus le glór phobal na Gaeilge (agus cás cúirte i gcoinne na Roinne Oideachais agus Scileanna) buafar an cath seo, táim cinnte.

” Seargluí an Mhílaochais ========== Fad is a bhí an comhrá seo ag dul ar aghaidh ar an ghuthán phóca, bhí an gheonaíl agus an phusaireacht le mothú ina ghlór agus Balor an Meatachán Míghaisciúil ag géilleadh arís agus arís eile d’údarás an eagarthóra.

” “Gabh mo leithscéal, a Thaoisigh,” a dúirt Balor i nglór a bhí lán d’umhlaíocht agus d’uirísle, agus é á nochtadh féin don Taoiseach úr.

D’ardaigh an cholainn a glór le gach duine acu agus stad, mar nach rabhthas ag éisteacht.

Chomh maith lena ghlór breá, tá soiléire agus cruinneas focal go sonrach ag Pádraig sna hamhráin seo.

Rosemary Nelson ========= Chuala muid glór an dlíodóra Rosemary Nelson agus í ag caint ag éisteacht de chuid Comhdháil na Stát Aontaithe, ag cur síos go mion ar an chiapadh a bhí na póilíní ag tabhairt di cionn is go raibh sí maith ag a cuid oibre, ag cosaint daoine a bhí os comhair na cúirte.

Damnú ar a dhá shúil, cac an diabhail air agus marbhfáisc air fosta,” a ghuigh sé i nglór staince nach raibh ag dul lena stádas nua ríoga.

An bhfuil deireadh le hiriseoireacht an tsaoránaigh as Gaeilge? An bhfuil an cleamhnas idir iriseoireacht na Gaeilge agus ardáin áirithe de chuid na meán úr tite as a chéile? Cá seasann an glór úr Gaeilge a aimsíodh don ghnáthdhuine a bhuíochas d’fhorbairtí ar líne? Traidhfil blianta ó shin, bhíothas ag caint ar bhreacadh ré úr do mheáin chumarsáide na Gaeilge.

Agus i ndiaidh do mhuintir bhocht na hÉireann dul ar ais go dtí an áit ar tháinig siad as, agus vótaí a chaitheamh de réir a dtola agus a méine agus a ndúile, thit mar a bheadh tost ar an tír, agus níor chualathas glór cantalach Chathail Mhic Ceithearnach Coille ag múscailt daoine ar maidin ná glór séimh binn Vincentius Brownius ag cur daoine ina dtámhnéal suain san oíche.

Agus níos fearr ná sin, tá dlúthdhioscaí dá cuid cainte ansin agus tá sé cosúil le glór ar ais ón tsíoraíocht.

Tá mo ghlór féin ansin.

Tá sí gan ghlór le dhá scór bliain.

Glór ciúin, séimh a d’fhreagair.

Deir Duggan gur tháinig glór Donna chuige ó na mná ar fad atá ina shaol féin – a bhean chéile Diane, a iníon, a mháthair chomh maith lena cúigear deirfiúracha agus chuidigh siad le blas an leabhair a aimsiú mar is ceart.

Ar a chluinstin seo d’fhear Loch Garman, tháinig racht caointe air, agus le tocht ina ghlór, d’admhaigh sé go stadach go raibh cúpla ceann sa bhreis aige i dtarraiceán ina oifig i nDáil Éireann, ar eagla na héigeandála; agus go raibh dhá fhobhríste bhándearga aige fosta.

Nod ón gceann foirne ansin, agus seacht nglór ag éirí mar a bheadh macalla i ngleann sléibhe.

“Scríobh Seosamh Mac Slua Muirí chugat?” a d’fhiafraigh Balor, agus idir dhíchreideamh agus iontas ina ghlór.

Na Gaeilgeoirí móra, tá go leor acu imithe uainn, ar bhrí na fírinne, ach an méid againn a bhí fágthaí; is anois a theastaigh sé níos mó ná ariamh, go mbeadh glór thuaisceart Chontae Mhaigh Eo le clons i nGaeilge.

Dream barbartha, aineolach, trodach, fiáin a bhí sna Gaeil, mar dhea, agus sin an fáth go raibh “bunaitheoir Bhéal Feirste” ábalta seo a rá:  “*I burned all along the Lough, (Loch nEachach) within four miles of Dungannon and killed one hundred people, sparing none of what quality, age or sex soever, besides many burned to death; we kill man, woman and child; horse, beast and whatsoever we find*,” Ba shin caint Sir Arthur Chichester, agus é ag trácht ar ghlanadh eitneach a chleacht sé ar na Gaeil sna bólaí thart ar Bhéal Feirste, do chum ghlóir Eilís I agus d’onóir Shasana.

Glór fir, glór daingean, dea-mhúinte, agus canúint Bhrandenburg na Gearmaíne air.

” “Ach ní thuigfeadh mórán daoine an tseanfhilíocht seo?” ar sé agus rian na himní ar a ghlór.

Ar an díolaim seo, cloistear binneas aoibhinn i nglór Eithne agus í ag ceol amhráin óna dúchas.

Mar sin, ba chóir go mbeadh guth na heite clé chomh láidir sna díospóireachtaí náisiúnta is atá glór na heite deise.

Thaispeáin mo sheanmháthair an féilire dom blianta ina dhiaidh sin agus is cuimhin liom an mórtas a bhí ina glór nuair a labhair sí faoin phost a bhí ag a hiníon.

An Múchfar Glór David Norris? ============= ’Sé an bhuncheist a bheas le réiteach sa reifreann: an bhfuil muintir na hÉireann ag iarraidh go ndéanfar glór neamhspléach David Norris a mhúchadh sa bpolaitíocht? Ní dóigh liom go bhfuil agus is ar an mbonn sin a chaillfear an reifreann.

” “Tugann tú Éireannach ort féin?” a dúirt sí, agus díchreideamh ina glór, “Agus níl aon chur amach agat ar an Modh Coinníollach?” Bhí sí ar tí imeacht uaidh nuair a chonaic sé go raibh cuileog ag snámh thart sa phionta Carlsberg a bhí sí ag ól.

Faoi cheann tamaill, bhí sí ag iarraidh bogadh go Baile Átha Cliath agus chuir sí iarratas isteach do RTÉ mar aisteoir glór.

Tá bhur nglór cloiste, a mhuintir na Lorgan.

Tá glór fíor-chumhachtach aici agus is cosúil go gcuireann sí a croí is a hanam sna amhráin a chanann sí.

Bhí an teach plódaithe agus monabhar díograiseach na nglór le cloisteáil aníos ó na cheithre chúinní.

Ach caithfear an cheist a chur cén ghlór sainiúil a bheas ag an nuachtán úr agus é i gcomórtas leis na céadta míle suíomh eile atá ar fáil chomh furasta céanna? ’Sé an t-aon dóigh go n-éireoidh leis an nuachtán nua meas an phobail a bhfuil sé dírithe air a chothú ná trí ardán a thabhairt do scéalta atá ag dó na geirbe acu.

“Bhuel, seachas an ghramadach a bheith rud beag amhrasach, an gciallaíonn sé gur bonkers iad agus go mbíonn siad ag bonkáil?” a d’fhiafraigh sé le meacan díchreidimh ina ghlór.

Glór na bpáirtithe éagsúla anuas as an ardchathair agus glór an phobail aníos as na toghcheantair; cá luíonn an daonlathas idir an dá ghlór? Ar féidir le ceantar láidir amháin amuigh faoin tír céim ar leith, nár tugadh riamh roimhe, a ghlacadh an iarraidh seo?

D'fhreastail Bearnaí Ó Doibhlin ar an taispeántas áit a raibh sé in ann éisteacht lena ghlór féin agus le glór a bhean chéile.