Cad é eile a dtiocfadh libh bheith ag dúil leis ach amháin teip, agus sibh ag gabháil do chluichí na nGall!!'" Ag sodar i ndiaidh na n-uaisle agus na nGall atá lucht seirbhíse na tíre seo dar le Balorina na Súile Glinne Nimhe.

Léiríonn na huimhreacha seo go bhfuil an chuid is mó de dhaonra Mheiriceá i mbaol breise ó ghalair a bhaineann le raimhre, roinnt cineálacha ailse, cuir i gcás, galar croí, strócanna, an diaibéiteas, ardbhrú fola, galar an domlais, agus na daitheacha cnámh.

Mhínigh Barra dhom go raibh cosc ar Ghaeil, tráth a bhí na Gaill i gceannas sa tír, aon bhall éadaigh buí a chaitheamh agus, dá bhrí sin, gur chúis mhórála dó féin an dath buí a bheith air go minic.

Bhí an teanga Lochlannach seo aonfhoirmeach go dtí gur thosaigh na Lochlannaigh ag dul go réigiúin dhifriúla (Albain, Sealtainn, Inse Orc, Inse Ghall, Oileáin Fharó agus an Íoslainn).

Bealaí OSP thar lear ======= Ní hí Éirinn an t-aon tír amháin a bhfuil bealaí OSP le fáil inti: is amhlaidh go bhfuil roinnt mhaith bealaí idir mórthír na hAlban agus Inse Orc, an tSealtainn agus Inse Ghall; cuid de na bealaí idir bailte iargúlta san Iorua; idir tír mór san Iodáil agus an tSairdín; agus (*vive la différence!*) bealaí idirnaisiúnta ó Strasbourg go cathracha Eorpacha, chun go mbeidh turas deas simplí abhaile ag na Teachtaí Eorpacha díograiseacha.

Is cinnte nach bhfuil sé seo ag tarlú i gcás cuid othar Dhún na nGall faoi láthair.

Ag an am sin, bhí mise i gcónaí ag tarraingt ar Dhún na nGall, ag tarraingt ar Rann na Feirste.

Agus beidh ceolchoirm de chuid salmairí ó Inse Ghall ar siúl, ina gceolfar i stíl amhránaíochta a bhí coitianta, tráth, i nGaeltacht na hAlban, ach atá imithe i léig anois i ngach áit ach amháin in Inse Ghall.

” Mhaígh Pól Ó Muirí: “Chaith mé seachtain in Iarthar Dhún na nGall uair dá raibh agus bhí mé in Iarthar Bhéal Feirste lá amháin ar mo rothar, ach cha raibh mé riamh in Iarthar Chorcaí.

Ag fás aníos dom, b’ionann a bheith gaelach agus an ghráin a bheith agat ar an sacar, an cluiche gallda, cluiche na mBlack a’ Tans, an cluiche a imríodh sna bailte garastúin agus i nDún na nGall! Nuair a bhéaradh na Bráithre Críostaí ar bhuachaill ag imirt sacair ar scoil, bhíodh sé ina míle murdair.

Anois níl mé á rá seo cionn is gur thug sé fúmsa go poiblí go minic, ach is cóir don Seáinín Buí sin imeacht ar ais go dtí cibé cuid de Thír na nGall a bhfuair sé an tuin chainte andúchasach sin ann.

**An duais** ‘Nasc na Fola, Eachtraí na nDálach i bPórtó Ríce’ ==================== Nuair a sheolann na déagóirí Séamas agus Tomás Ó Dálaigh as Gaillimh chun na Spáinne le héalú ó dhaorsmacht na nGall in Éirinn san 18ú céad, is beag a shíleann siad go bhfuil sé i ndán dóibh lorg drámatúil a fhágáil ar stair oileán i bhfad i gcéin, Pórtó Ríce.

Bhí Nesbitt ag maíomh go dtiocfadh leis na deicheanna míle vótairí a mhealladh, aontachaithe nach bhfuil suim dá laghad acu sa pholaitíocht agus náisiúnaithe atá sásta 800 bliain de dhaorsmacht Gall a chur ar leataobh cionn is go bhfuil "mo dhuine ón teilifis" ar tí domhan úr oscailte a chruthú dóibh mar cheannaire an UUP.

Is dócha go bhfuil an chanúint atá agaibhse anseo níos foisce le hÍle ná mar atá canúint Leodhais! **SMM: Dúirt tú rud spéisiúil roimhe seo, faoi na hoileáin go léir in Inse Gall, go gcuimhníonn muintir na hÉireann orthu mar oileáin bheaga anseo is ansiúd, ach níl sé fíor.

Ní hamháin gur lorg sé margaíocht ar a son ach chuir sé na bonnacha faoi na hionaid siamsaíochta agus óstáin nua ina mbeadh fáil ar a gcuid ceoil ag gnáthdhaoine, Gaeil agus Gaill le chéile.

Ba as an Ghaill é, agus cheap Pádraig é mar Easpag Ail Finn, mar a bhfuil a ainm le feiceáil ar chorrscoil is áras.

Caitheadh dímheas go leor ar mhodh peile Dhún na nGall faoi stiúir Mhic Géibheannaigh, modh a leag béim ar chosaint seachas ar an ionsaí, ar fhreasúra a chosc in ionad scór a aimsiú go minic.

D’fhan na Sean-Ghaill lena seanchreideamh, ní a dhealaigh iad de réir a chéile le lucht cinsil nua na tíre, na Nua-Ghaill agus óna dtailte féin dá réir.

Conchobair co sochraiti moir do Gaidelaib leis hi furtacht in Rig i mBretnaib, & ro milset an tir uili’ 1245AConn), Gaill in aghaidh Gaeil na hÉireann agus Protastúin in aghaidh na nGael nuair a d’fhóir sin, Muslamaigh in aghaidh Induach na hInde, ní a scoilt an tír a bhuí siúd do MtBatten, Tuirc in aghaidh Ghréagaigh na Cipire, Sínigh agus Mong in aghaidh Vítneamach i Víteam, Shia agus Curdaigh in aghaidh Sunni na hIaráice agus Sunni in aghaidh Shia agus Críostaithe na Siria ad infinitum.

An tseachtain seo chugainn, beidh lucht canta Salm ag teacht aduaidh as Eilean Leòdhais sna hInnse Ghall le bheith ag ceol i nDroichead Átha ar an 4 Bealtaine san Eaglais Agaistíneach i Sráid an tSiopa, ag toiseacht ar a 7.

Chun na rógairí a choimeád as achrann a chuirtí imeachtaí mar sin sin ar siúl, de réir dealraimh, ócáidí le haghaidh scliúchais is cearrbhachais agus ‘giota de conas tá t’athair’ mar a deir an Gall.