Bhí an margadh faoi lán seoil nuair a shroich mé an baile agus bhí chóir a bheith achan duine ar deargmheisce.

Tá príomhfhéile chultúrtha na Gaeilge faoi lán seoil sa Daingean an deireadh seachtaine seo agus is dóigh faoin am go mbeidh tusa á léamh seo go mbeidh an Rógaire Dubh é féin ina shuí cois cuntair, pionta fuar fada dubh ina dhorn aige agus é ag caint agus ag cabaireacht le cairde maithe.

Bhí mé féin díreach ag tosnú ar bhóthar an cheoil agus mé fós ag foghlaim faoi na difríochtaí idir ríleanna agus portanna! Bhí mé ag seinm ar an mbodhrán ag an am agus bhí an seisiún faoi lán seoil agus lucht na teilifíse á thaifeadadh.

Leis na Chieftains ======= Bhí an athbheochan sa cheol traidisiúnta faoi lán seoil sna seachtóidí nuair a chuaigh Bell leis na Chieftains, grúpa a rinne iarrachtaí ceol na hÉireann agus an ceol clasaiceach a shnaidhmeadh le chéile.

* Gluais • Glossary beathaisnéis údaraitheauthorized biography a dialanna pearsantapersonal diaries páipéir phríobháideachaprivate papers go dtí gur insealbhaíodh í ina hUachtaránuntil she was installed as President dódh nó tréigeadh 1,800 teach1,800 houses were burnt or abandoned lámhachshooting rachtoutburst acraí tíhousehold utensils as go brách leooff they went léiriúproduction cheanncheathrúheadquarters coistí cosanta áitiúlalocal defence committees dírbheathaisnéisautobiography gan strówithout difficulty i dtaiscesaved do lá na coise tinnefor a rainy day bhí cúrsaí chomh dona sinthings were so bad dá mba gháif it was necessary leithleachasselfishness scoilt aduainstrange split chiap sé Máire ar fadit really tormented Máire easpa suimelack of interest tragóidítragedies Cumann Naomh Uinseann de PólVincent de Paul Society baill shinsearacha na heagraíochta sin cois Lifethe senior members of that society in Dublin tuairisc suas lena bhéal dóa report up to his face géarchéimcrisis chun an Cumann a ghríosadhto spur the Society into action saothar in aiscewaste of time déistindisgust ag cáineadhcriticising ciúnaithe go mórgreatly quietened línte síochánapeace lines ruathair laethúladaily raids polarúpolarization girseacha ógayoung girls nóibhéinenovena cailín aonaira lone girl ní ba ghaire don ghráscarnearer to the scuffle le dul i gcabhair ar Catherineto go to Catherine's help an cúigear a ruaigeadhto drive the five off riochtstate a cuid néarógher nerves clocharconvent ar an Iúrin Newry tachrántoddler eachtraincident círéibriot faoi lán seoilin full swing ag glioscarnachglistening bréan le boladh gáissmelling bad from gas comhracfight otharcharrambulance formhór an bhealaighmost of the way ag dul ar foscadhsheltering ag sciorradhsliding ag lámhacáncrawling fras lámhaighvolley babhlaíbowls a gciarsúirtheir hankies leachtliquid cosaintprotection bodhardeaf bhí scolaíocht speisialta de dhíth airhe needed special schooling ba ghnách leishe used to d'fhaigheadh sé síob abhailehe used to get a lift home stad an bhusthe bus stop thuirling séhe disembarked neamhurchóideachinnocent bábántainnocent ag cogarnaíl taobh thiar dewhispering behind him trup na mbrógthe sound of the shoes neamhchoireachinnocent níor shamhlaighhe didn't imagine an t-uafásthe horror anfaterror cortwist dírithe ar a chloigeann lomaimed at his bare head scáilshadow scoilteadh a bhlaoschis skull was split open scréachascreams na hionsaitheoiríthe attackers níos truacántamore plaintive go prasquickly ag maothú an chairpéidmoistening the carpet Ba dhóbair dó bás a fháilHe nearly died go raibh an t-ádh dearg airthat he was extremely lucky ar mire le feargmad with rage beaginmhehelplessness cé a bhí ciontachwho was responsible níor cúisíodh duine ar bith riamhnobody was ever charged ciontach i ndúnmharúguilty of murder go gairid i ndiaidh an ionsaitheshortly after the attack ag maíomhstating seanphionós na fuipethe old whip punishment i gcás coirpeach a gheofaí ciontach i dtromionsaíin case of criminals found guilty of assault peann a chur le párto put pen to paper aiféalaregret gur éiligh sí pionós corparthathat she demanded corporal punishment ag teacht salach ar gach ar chreid sí riamh anngoing against everything she ever believed in

Dhá bhliain déag ó shin, agus chéad chogadh na Murascaille faoi lán seoil, ní raibh ann ach CNN.

Ach, i Melaque/San Patricio, nuair a bhí an féasta faoi lán seoil ní fhaca mé bratach amháin Éireannach ná ní fhaca mé mórán den dath glas ach oiread.

Mar shampla, i láthair na huaire tá díospóireacht faoi lán seoil faoi ainm cruinn don pháirc nua, Cairngorm National Park.

Agus am Mòd seo faoi lán seoil, beimid ár gcrá féin ag smaoineamh cheana féin ar na fadhbanna a bhainfidh le Mòd 2005! "Níl mé ag gearán - is seachtain iontach í agus tá ríméad orm go bhfuil mé in ann mo chion féin a dhéanamh di.

Cé mhéad duine atá fostaithe in AOG faoi láthair? Cé mhéad duine a bheas ag obair ann amach anseo? Tá 60 duine fostaithe san Acadamh faoi láthair agus beidh suas le 200 duine fostaithe nuair a bheidh clár iomlán cúrsaí an Acadaimh faoi lán seoil.

Tháinig Donnchadh Ó Caoimh, Béal Feirsteach, isteach sa ghrúpa agus bhí an *Winter School Group* faoi lán seoil.

Tá Corn an Domhain faoi lán seoil agus na focail seo á scríobh agam.

“*Gaeilge 2010* an teideal atá ar an bplean seo agus táimid ag súil, faoi dheireadh Mheán Fómhair, go mbeidh plean réitithe ag gach pobal don tréimhse suas go 2010, go mbeidh spriocanna ann do gach aon bhliain, go mbeidh na cúrsaí faoi lán seoil agus go gcuirfear leis na himeachtaí de réir a chéile.

I mí na Bealtaine 1863, agus an cogadh faoi lán seoil, chinn an Ginearál Lee ar Arm Thuaisceart Virginia a mháirseáil ó thuaidh agus brú a chur ar an Tuaisceart éirí as an gcogadh.

Is le linn tréimhse ina raibh na rátaí úis ag leibhéal fíoríseal a bhí an tógáil as cuimse seo faoi lán seoil ach ní hamhlaidh atá anois.

– Oki faoi lán seoil.

Táimid faoi lán seoil.

Tá dhá shuíochán sna feithiclí seo, agus iad faoi lán seoil is féidir leo 60 ciliméadar san uair a bhaint amach, agus timpeall 80 ciliméadar an raon atá acu.

Bhí ré órga fhoireann pheile Átha Cliath faoi lán seoil.

Léiríonn iniúchadh mar seo, i mo thuairimse, go bhfuil ré úr oscailteachta agus trédhearcachta anois faoi lán seoil i leith fheidhmiú an fhórsa.

Baineann polaiteoirí úsáid as cleas ar a dtugtar “*pork-barrelling”,* agus tá an cleachtas seo faoi lán seoil san Astráil le tamall anuas.

Tá an fhíorpholaitíocht faoi lán seoil ó thuaidh na laethanta seo - ach tá meabhruithe ar na seanlaetheanta thart timpeall orainn fosta.

(Rudyard Kipling, *The Islanders, *1902) Tá séasúr an chruicéid faoi lán seoil – anois ar theacht an tsamhraidh sna Fritíortha! Tá “pleidhcí an fhlainín” – nó na *flannelled fools* mar a thug Kipling orthu – le feiceáil ar na páirceanna imeartha ar fud na hAstráile.

Nuair a bhí an oíche faoi lán seoil tháinig meitheal, nó ball amháin den IRA, d’fhág buama a bhí ceangailte le cannaí peitril ar leac na fuinneoige agus d’imigh leis.

Meastar gur chuir sé bac ar an bpróiseas athmhuintearais a bhí faoi lán seoil ag deireadh na haoise seo caite idir Bundúchasaigh na hAstráile agus na dreamanna eile sa tír.

Tá Lá Fhéile Pádraig ag teannadh linn agus ciallaíonn sé sin rud amháin: beidh Seachtain na Gaeilge – ar coicís na Gaeilge í na laethanta seo – faoi lán seoil roimh i bhfad.

Cé go bhfuil craobh láidir den eagraíocht faoi lán seoil i mBaile Átha Cliath, tá tuairim is 25 craobh eile lonnaithe lasmuigh den ardchathair agus bíonn ranganna ar siúl in achan chontae in Éirinn – agus sa tSairdín! Eagraítear ceardlanna in áiteanna a raibh easpa dúile sa rince i gceist iontu go stairiúil.

Ach anois, agus an cúlú faoi lán seoil, tá Údarás Aerfort Bhaile Átha Cliath ag iarradh ar an rialtas dreasachtaí a chur ar fáil chun daoine a spreagadh le húsáid a bhaint as an aerfort! Tá eagla ar Údarás Aerfort BhÁC go gcaillfear postanna má leantar leis an laghdú ar líon na n-eitiltí.

Bhí an Spealadh Mór (Great Depression) faoi lán seoil san am agus bhí an tír buailte go dona.

Bhí feachtas olltoghchánaíochta faoi lán seoil ag an am san Astráil agus mhaígh an príomhaire, John Howard, agus triúr de na hairí is sinsearaí ina chomhaireacht, go ndearna cuid de na paisinéirí bagairt go gcaithfidís a gcuid páistí i bhfarraige mura dtógfaí ar bord na loinge iad.

É sin ráite, tá an cúlú faoi lán seoil i Sasana freisin, áit ar dúnadh 70 nuachtán áitiúla ó thús na bliana 2008 (foinse economist.

Tá an meitheal faoi lán seoil agus de réir cosúlachta tá FIS sásta go bhfuil na húdaráis abhus i ndáiríre faoina ngeall na mic léinn a chosaint.

Ba léir go raibh borradh geilleagair faoi lán seoil: bhí ionaid siopadóireachta á n-oscailt sna cathracha, bhí carranna móra breátha i measc na seanrudaí caite, bhí traein faoi thalamh á tógáil i nDelhi.

An ghaoth taobh thiar díom, bhí mé faoi lán seoil nuair a stop an carr a bhí chun tosaigh orm go tobann.

Bhí, mar dhea, a fhios ag ceannaire Shinn Fein go raibh a dheartháir ag tabhairt drochíde gnéasúil d’Áine, le fada an lá, ó 1987 nuair nach raibh sí ach 14 bliana d’aois 1987 - deir Áine go raibh an drochíde ag dul ar aghaidh ó bhí sí ceithre bliana d’aois - ach ní thiocfaí a shamhlú go rachadh Gerry Adams chuig an RUC leis an líomhain agus an ‘streachailt armtha’ faoi lán seoil.

Ach i bhfaiteadh na súl, bhí Peter cóir ar ais arís agus cainteanna idir an DUP agus Sinn Féin faoi lán seoil arís.

Tá biaiste peile eile faoi lán seoil san Astráil anois agus sinn ag druidim le deireadh an tsamhraidh.

Bhí gluaiseacht an fhrithchultúir faoi lán seoil ar fud an domhain agus bhí agóidí móra ar siúl abhus in éadan rannpháirtíocht fhórsaí na hAstráile sa chogadh i Vítneam.

Agus feachtas thoghchán na huachtaránachta sa Bhrasaíl faoi lán seoil, tá an chuma ar scéal go bhféadfadh bean a bheith i gceannas ar an tír is mó sa leathsféar theas gan mhoill.

“Bhí an choimhlint faoi lán seoil ó thuaidh ach ní raibh aon duine ag caint air ó dheas,” ar sí, “ach in oifigí Trócaire bhí saineolaithe ar na hOileáin Fhilipíneacha, ar Mheiriceá Láir, ar an Afraic Theas.

Bhí mé ag caint a thug John Pilger i mBéal Feirste in 2009 agus grá-fest Barack Obama faoi lán seoil.

) Athrú mór atá tagtha ar an earnáil seo ná nach iad na *“gamers”* traidisiúnta atá taobh thiar den bhorradh mhór atá faoi lán seoil ann.

Chuir muid fúinn san Astráil sa bhliain 1972 agus ní raibh muid ach roinnt míonna sa tír nuair a bhí feachtas olltoghchánaíochta faoi lán seoil.

Bhí an Ghaeilg cineál úsáideach domhsa fosta mar bhí Feis Bhéal Feirste faoi lán seoil le linn m’óige agus bhí deis acu sin a ghnóthaigh na pointí ab airde sna comórtais éagsúla dul ar laethanta saoire Gaeltachta.

"Bhí an feachtas míleata faoi lán seoil agus shíl mé go raibh sé aisteach a bheith ag caint ar shíocháin," ar sé.

Nuair a thosaigh mé le Ericsson cuireadh ar obair mé ar fhoireann ollmhór idirnáisiúnta a bhí ag obair ar an tionscnamh AXE-N a tosaíodh seacht mbliana roimhe sin, agus a bhí fós faoi lán seoil.

Tá mé chun rith síos go dtí an bhialann Iodálach ar an choirnéal… Ceist Neafaiseach go Maith ======= **Balor: Ní maith liom cur isteach ort, a Richie, agus tú faoi lán seoil, ach ní miste dom ceist bheag bhídeach a chur ort: caidé an tuarastal atá agat féin, nuair a chuireann tú na dúthrachta airgid san áireamh?** Richie: Arú, a Bhaloir, dúirt tú nach gcuirfeá an cheist sin orm.

Tús na 1970aí bhí saol sóisialta iontach i mBleá Cliath i measc lucht na Gaeilge ag an am: Club an Chonradh faoi lán seoil agus comhluadar den scoth ann oíche ar bith den tseachtain; Tigh Néill ar Rae Muirfean lán go doras ar an Satharn le lucht na cúise ag cur is ag cúiteamh faoin saol agus faoi ghnóthaí na Gaeilge go áirid; club sóisialta eile do lucht na Gaeilge, An Bonnán Buí, bunaithe ag an bhfile Caitlín Maude ar bun ar an Domhnach.

Bhí Tóstal na hÉireann, nó an *Gathering* mar a thugtar air, faoi lán seoil i gcaitheamh an tsamhraidh, agus is beag baile nó sráidbhaile fiú nach raibh tóstal de shórt éigin acu.

Nuair a cuireadh príosún air sa bhliain 1962 bhí an chinedheighilt faoi lán seoil san Afraic Theas.

Ar feadh na míonna, bhí sé ag tarraingt aird na meán agus sa deireadh bhí air éirí as nuair a bhí feachtas toghcháin faoi lán seoil.

Ní bheidh toghchán na huachtaránachta ar siúl sna Stáit Aontaithe go ceann bliain go leith eile ach, mar a mhíníonn Brian Ó Broin, tá an feachtas faoi lán seoil anois le tamall anuas.

Tá Craobhchomórtas na hÉireann faoi lán seoil um an dtaca seo agus amharcann Breandán Delap ar an fhoireann a d’fhéadfadh ár dTaoiseach nua a chur chun páirce sa chomórtas.

Leis an ghéarchéim airgeadais faoi lán seoil timpeall orainn, táimid go léir ag tabhairt aire níos mó dos na pinginí.