Ag bualadh daoine neamhchiontacha agus ag cumadh ráiteas agus fianaise bréige b'fhéidir? Míshuaimhneach ======= Tá a lán Moslamach a rá go mothaíonn siad míshuaimhneach ag dul amach ag siopadóireacht agus mar sin de.

" - *David Lee, eagarthóir na hirise ealaíne* The Jackdaw Bhí triúr eile in iomaíocht le Creed chun duais £20,000 an Turner a bhuachan: an grianghrafadóir Richard Billingham as Birmingham a úsáideann a theaghlach mífheidhmiúil mar fhoinse; an scannánadóir Isaac Julien as Londain a dhéanann scannáin, físeáin agus suiteálacha bunaithe ar bhunchruthanna ciníocha agus inscneacha; agus an t-ealaíontóir suiteála Mike Nelson a chruthaíonn timpeallachtaí bréagacha atá breac le tagairtí stairiúla, cultúrtha agus sóisialta.

Tá deoraithe anseo ó gach áit agus léiríonn na ceisteanna agus na freagraí - gan trácht ar an aighneas bréige idir na foirne - an teagmháil chaol ghóstúil atá acu lena bhfód dúchais, má tá a leithéid acu níos mó.

Is cineál *cliché* a leithéid a rá agus is minic a shamhlaítear bréagmholadh le caint na pearsa mór-le-rá, bíodh sé ina pholaiteoir nó ina fheidhmeannach den chumann féin agus é ag labhairt ag ócáid phoiblí faoina clubanna céanna.

Bhí Rialtas Shasana ag iarraidh iadsan agus Éireannaigh eile ar rugadh orthu i Sasana a chur isteach in arm Shasana ach bhí sé deacair dóibh iad a aimsiú i measc na bpríosúnach eile, mar thug siad ainmneacha bréige ag glaoch an rolla agus mar sin de.

Ceisteanna ======= Tá go leor samplaí eile ann d'fhaoistiní nár cruthaíodh sa chúirt go fóill iad a bheith bréagach ach go bhfuil ceisteanna go leor fúthu.

Chuala an fiosrúchán gur scríobh Shipman cúiseanna bréige ar 215 teastas eile ar an laghad agus dúirt Angela Woodruff go raibh sé ábalta leanúint ar aghaidh mar seo de bharr go raibh an córas lochtach agus nár chaith duine ar bith amhras air go dtí bás a máthar féin.

Dar le tuairiscí sna meáin idirnáisiúnta, is scéim atá sna hollscoileanna as an ngnách seo chun céimeanna bréige a dhíol le daoine.

I Meán Fómhair 2002, rialaigh an chúirt i dtriail an Uasail Short go raibh na Gardaí tar éis fianaise bhréige a chumadh, fianaise a chuir an fear bocht i bpríosún ar feadh 27 mí.

Níos luaithe sa bhliain, sa Chúirt Choiriúil Speisialta, i dtriail Colm Murphy, a raibh sé curtha ina leith go raibh baint aige le buamáil na hÓmaí, rialaigh an breitheamh go ndearna an bleachtaire Liam Donnelly ráiteas bréige a chur i mbéal an Uasail Murphy.

"Níl misneach bréige féin agat, a chodaí chaoch na bréige, ná ag duine ar bith agaibh, a chladhairí.

Ní féidir a bheith iomlán cinnte nach bhfuil tag nó lipéad bréagach curtha ar bheithíoch, cuir i gcás, agus ainmhí a bhfuil galar air á thabhairt chuig an seamlas i ngan fhios don saol mór.

Is léir anois go raibh an ráiteas seo bréagach.

Agus tú ag tiomáint chun an ospidéil dhá uair, trí huaire, ansin ceithre huaire, agus gáir bhréige i gceist gach am, tá sé deacair gan aird a thabhairt ar na sráideacha.

Cruthaíonn sí dromchla orgánach nádúrtha ach bréagach.

Bhí an oiread sin daoine ag lorg paistí chun dul i ngleic le *Blaster* gur tháinig na scríbhneoirí víreas ar chleas nua: chuir siad paistí bréige ar fáil.

Arís, ag an am sin, bhí na póilíní á fhiosrú maidir le síniú seiceanna bréige.

"I dtraidisiún atá chomh sean le Tuaisceart Éireann, glacfaidh David Trimble agus Jeffrey Donaldson páirt sa troid bhréagach ag Scarva," a scríobhann Emerson.

Agus cad é is féidir le duine marbh a dhéanamh faoi líomhaintí bréagacha? Is léir gur ceist airgid é seo don *Telegraph*, agus do McLaughlin agus Hall.

es) sa Spáinn a chuireann dathanna bréige isteach in íomhánna agus a chruthaíonn macasamhail 3D d'íomhánna ó mhicreascóip.

" Faoi láthair, in aon chás clúmhillte a thógtar sa stát seo, tá dualgas ar an chosantóir a chruthú go bhfuil an rud a scríobh nó a dúirt sé fíor, seachas ar an chúisitheoir a chruthú go bhfuil sé bréagach.

Mar a dúirt an Taoiseach, ag caint dó ar an ábhar an mhí seo caite, "Imagine what the public would think of us if I referred Michael Collins (an TD a fuarthas ciontach le gairid as cuntas bréige a bheith aige lasmuigh den tír) the other day to a cumann in West Limerick to investigate him.

Tá an Toy-Boy is mó acu uilig anois ina bhoc mór ó thuaidh, an buachaill bréagáin bréige bréagach sin Ian Mór an Páiseadóir, an fear a dúirt riamh anall gur aige féin amháin agus ag a Shlánaitheoir, dar ndóigh, a bhí iomlán na fírinne agus an chirt (seachas nuair a bhíonn a Shlánaitheoir bog ar na Pápaigh, dar ndóigh.

Tá an baothgháire bréige bliantúil déanta faoi na ceisteanna beaga amaideacha ar na giotaí beaga páipéir a bhíonn taobh istigh de na pléascóga Nollag.

Anuas air sin, tá teachtaireachtaí á scaipeadh anois atá ag mealladh custaiméirí na mbanc mór chuig suímh ghréasáin bréige.

Tarlóidh sé ar Lá na Saoirse, an 4 Iúil, nuair a shíneoidh daoine ar fud na Stát an dearbhú sin agus é curtha faoi bhun bratacha bréige ar a bhfuil lógónna na gcorporáidí móra ar nós IBM, Exxon agus McDonald's curtha in áit na ngnáthréalt a sheasann don 13 stát bunaidh de chuid an aontais.

Thug an bheirt acu ainm bréige agus iad ag síniú san Irish Club in Eatons Square i Londain.

AÓF: Cén chaoi a n-aithníonn tú mothúcháin bhréagacha ó fhíormhothúcháin? ÁNíD: Má tá amhránaí sách cleachtach, is féidir mothúcháin bhréagacha a chur i leith go paiteanta.

Agus ceapaim gur tóraíocht i ndiaidh na hAislinge Bréige cuid mhór de.

Ach is í an cheist ná, an muinín cheart nó bréagmhuinín atá á cruthú sa tír seo? Tá a lán airgid sa tír, ach níl a lán saibhris inti.

Déanann roinnt mhaith daoine bochta éilimh bheaga bhréagacha, mar shampla ar dhamáiste sa teach.

Anuas ar na scéalta suaracha seo, creidim go bhfuil sraith de scéalta bréagacha a foilsíodh ar na mallaibh ag cur inchreidteacht na nuachtán i mbaol.

Thar aon rud eile, is é an claonadh thar na blianta ag údaráis stáit seasamh le fianaise an Gharda Síochána, fiú ar uairibh agus fios ag gach mac máthar é a bheith bréagach (mar a tharla i "gCás Leanaí Chiarraí" i 1985), a chruthaigh an cultúr neamhfhreagrach sa Gharda Síochána.

Ní raibh aon fhíseán nó athchruthúchán bréige faoi.

Cairde bréige iad an Ghaeilge agus an Ghàidhlig, dar ndóigh.

* Gluais • Glossary fríd ghloine dhorchathrough a dark glass smúidmist, murkiness bréagachfalse is annamhit is seldom mionrudaíminor things doiléirvague i sruth na éiginnteachtain the stream of uncertainty glas ceart na gcuibhreannthe correct green of the fields sin an tuigethat's why ag stánadh amachstaring out léanalawn ag croitheadh a gcinnshaking their heads íomhánnaimages iontassurprise machnamh ceartproper thinking scáileánscreen ag preabadhjumping bladhaire coinnlea candle flame eachtraíevents chan éthat's not it dá thairbhe sinbecause of that rudaí neamhiontachaunexciting, ordinary things ar bharr na mbeannon the cliff tops an lá fá dheireadhthe other day ag coimhéad ar thonnta ag briseadh go díbhirceachwatching waves breaking with ardour substaintsubstance dá dtitfeadh mo chorp de bharr na mbeannif my body fell from the top of the cliffs taoidetide fiúntasworth gníomhact nó a mhalairtor the opposite blaiseadhtaste gan rud ar bith bheith gnóthaithe agam as m’aistearwithout having gained anything from the journey fuaimeanna fánachaoccasional noises díoscadhcreaking coiscéimeanna folmhaempty footsteps stánadh fadaa long stare craos na tineadhthe roaring fire dromchlasurface cha dtig liomI can't cha dtig liom í á threorúI can't guide it déanaim iarracht a gciall a scaoileadhI try to release their meaning le rachtanna fiáinein wild fits seileogaspits sáthadh scinethe stabbing of a knife aonarachsolitary staidéarthalevel-headed teas an phaisinthe heat of passion breithbirth a cheiltto hide anáilbreath is annamhit is seldom fiúntachworthwhile dathanna seachantachaelusive colours goitsecome on, come here neadrachanests seanbhallógaíold ruins deifrehurry cha raibh faill aigehe hadn't the time contráiltewrong go brách síoraíever ag déanamh iontaiswondering i bpeannaireacht chruinn shlachtmharin accurate neat writing stócach ógyouth bodhardeaf pian a fhuilstinto suffer pain mo bheomy life lena dhornwith his fist le mé féin a chosaintto protect myself ní léimfinn amach as a bhealachI wouldn't jump out of the way cinneadhdecision cinntídecisions go fadálachslowly chan fhuil an cinneadh déantathe decision has not been made déanaim mo chac agus mo mhúnI defecate and urinate cuideachtúilhelpful athrú séasúrthe change of seasons de ghlanmheabhairoff by heart gialljaw gobachprotruding gruaig fhionnblond hair dóighiúlachtbeauty tarraingteachattractive rud inteachtsomething buaireamhsorrow ag bruidearnaighthrobbing coimhthíochstrange idir barra na gcrannbetween the tops of the trees ag iarraidh mairstin airtrying to live on it nimhneachsore bhlais mé an phianI tasted the pain tchíthear domhit seems to me go dianstrictly samhailimage mar nach bhfuil sé de dhánacht ionam a bheith éagsúilbecause I haven't got the guts to be different daonnachtaíhumanist an cine daonnathe human race bréanfoul an bréantas a cheiltto hide the foulness cumhráin bhréigefalse perfumes lofarotten gnásanna sóisialtasocial customs béasamanners seanseiteannaold sets ag foscladhopening ag scamhadhpealing creatlachframe-work creidbheáilto believe scigdhráma an tsaoilthe farce of life de réir mar atáthar ag dréimas is expected táirgíproducts caiteoir eiseamláireachexemplary spender lúcháireachjoyous teorainneacha luaisspeed limits ag cailleadh foighdelosing patience sceadamánthroat mo bhrú folamy blood pressure sciathánarm go hionraice is a thiocfadh liomas honestly as I could comhairleadvice díomádisappointment sólassolace lagmheasarthachtrather small amount ag tochailtdigging

* Gluais • Glossary fríd ghloine dhorchathrough a dark glass smúidmist, murkiness bréagachfalse is annamhit is seldom mionrudaíminor things doiléirvague i sruth na éiginnteachtain the stream of uncertainty glas ceart na gcuibhreannthe correct green of the fields sin an tuigethat's why ag stánadh amachstaring out léanalawn ag croitheadh a gcinnshaking their heads íomhánnaimages iontassurprise machnamh ceartproper thinking scáileánscreen ag preabadhjumping bladhaire coinnlea candle flame eachtraíevents chan éthat's not it dá thairbhe sinbecause of that rudaí neamhiontachaunexciting, ordinary things ar bharr na mbeannon the cliff tops an lá fá dheireadhthe other day ag coimhéad ar thonnta ag briseadh go díbhirceachwatching waves breaking with ardour substaintsubstance dá dtitfeadh mo chorp de bharr na mbeannif my body fell from the top of the cliffs taoidetide fiúntasworth gníomhact nó a mhalairtor the opposite blaiseadhtaste gan rud ar bith bheith gnóthaithe agam as m’aistearwithout having gained anything from the journey fuaimeanna fánachaoccasional noises díoscadhcreaking coiscéimeanna folmhaempty footsteps stánadh fadaa long stare craos na tineadhthe roaring fire dromchlasurface cha dtig liomI can't cha dtig liom í á threorúI can't guide it déanaim iarracht a gciall a scaoileadhI try to release their meaning le rachtanna fiáinein wild fits seileogaspits sáthadh scinethe stabbing of a knife aonarachsolitary staidéarthalevel-headed teas an phaisinthe heat of passion breithbirth a cheiltto hide anáilbreath is annamhit is seldom fiúntachworthwhile dathanna seachantachaelusive colours goitsecome on, come here neadrachanests seanbhallógaíold ruins deifrehurry cha raibh faill aigehe hadn't the time contráiltewrong go brách síoraíever ag déanamh iontaiswondering i bpeannaireacht chruinn shlachtmharin accurate neat writing stócach ógyouth bodhardeaf pian a fhuilstinto suffer pain mo bheomy life lena dhornwith his fist le mé féin a chosaintto protect myself ní léimfinn amach as a bhealachI wouldn't jump out of the way cinneadhdecision cinntídecisions go fadálachslowly chan fhuil an cinneadh déantathe decision has not been made déanaim mo chac agus mo mhúnI defecate and urinate cuideachtúilhelpful athrú séasúrthe change of seasons de ghlanmheabhairoff by heart gialljaw gobachprotruding gruaig fhionnblond hair dóighiúlachtbeauty tarraingteachattractive rud inteachtsomething buaireamhsorrow ag bruidearnaighthrobbing coimhthíochstrange idir barra na gcrannbetween the tops of the trees ag iarraidh mairstin airtrying to live on it nimhneachsore bhlais mé an phianI tasted the pain tchíthear domhit seems to me go dianstrictly samhailimage mar nach bhfuil sé de dhánacht ionam a bheith éagsúilbecause I haven't got the guts to be different daonnachtaíhumanist an cine daonnathe human race bréanfoul an bréantas a cheiltto hide the foulness cumhráin bhréigefalse perfumes lofarotten gnásanna sóisialtasocial customs béasamanners seanseiteannaold sets ag foscladhopening ag scamhadhpealing creatlachframe-work creidbheáilto believe scigdhráma an tsaoilthe farce of life de réir mar atáthar ag dréimas is expected táirgíproducts caiteoir eiseamláireachexemplary spender lúcháireachjoyous teorainneacha luaisspeed limits ag cailleadh foighdelosing patience sceadamánthroat mo bhrú folamy blood pressure sciathánarm go hionraice is a thiocfadh liomas honestly as I could comhairleadvice díomádisappointment sólassolace lagmheasarthachtrather small amount ag tochailtdigging

Dúirt Pádraig Mac Piarais i 1912 dá n-imreodh na Sasanaigh feall eile ar Éirinn, “there is a band in Ireland, and I am one of them, who will advise the Irish people never again to consult with the Gall, but to answer them with violence and the edge of the sword.

Tá an baothgháire bréige bliantúil déanta faoi na ceisteanna beaga amaideacha ar na giotaí beaga páipéir a bhíonn taobh istigh de na pléascóga Nollag.

Fágfaimid na ceisteanna faoi fhóirsteanacht Frank Connolly mar stiúrthóir ar an Centre for Public Inquiry (CPI) agus na líomhaintí gur thaistil sé chun na Colóime i dteannta baill shinsearaigh den IRA ar phas bréagach ar leataobh ar feadh bomaite.

“Na cairde bréagacha, ceapann siad go bhfuil mé iomlán tógtha liom féin agus nach bhfuil suim agam tada a dhéanamh.

Ina gcás siúd, bhíothas ag lorg cóipe den ghrianghraf a bhí istigh leis an iarratas bréige a líomhnaítear a rinne Frank Connolly ar phas.

Bhí na bréagíocóin dhiamhaslacha amuigh ar an Satharn an 18 Márta ag tórramh Milosevic i mBelgrade.

Bréagíomhá a mhaslaíonn an Ceartchreideamh Críostaí agus Seirbiach araon.

Ach tar éis do líomhaintí a bheith ann go raibh lámh ag bean chéile Gretzky i gciorcal cearrbhachais a chuireadh geallta mídhleathacha ar imeachtaí spóirt phroifisiúnta agus tar éis do Gretzky féin páirt stiúrtha a bheith aige san fhoireann mhírathúil Cheanadach nár thug an bonn cré-umha féin abhaile leo ó Chluichí Oilimpeacha an Gheimhridh in Torino na hIodáile, tá gaoth an fhocail eiriciúil le mothú den chéad uair: an féidir nach bhfuil i Gretzky ach dia bréige? Pele an tsacair agus Mohammed Ali na dornála.

Bolton, ar ambasadóir Mheiriceá ag na Náisiúin Aontaithe é anois, Donald Rumsfeld, atá anois mar Rúnaí Cosanta Mheiriceá, Paul Wolfowitz, iar-Rúnaí Cosanta Mheiriceá, agus Lewis Libby, státseirbhíseach in oifig an leasuachtaráin, a dhíotáil binse fiosraithe Comhdhála le déanaí as leabhar éithigh a thabhairt.

Chuir mé in iúl san alt go raibh baill den Derry Club ag eagrú bailiúchán bréagach le haghaidh daoine dífhostaithe agus gur mheas mé go raibh an t-airgead á thabhairt don UVF.

Seo ag am nuair a bhí Seisear Birmingham, Ceathrar Guildford, Annie agus Paddy Maguire agus araile fós sa phríosún le blianta fada mar gheall ar fhianaise bhréagach, a chruthaigh na póilíní.

Fosta, bheadh sé deacair súil a choinneáil orthu; mar shampla, dá rachadh duine acu chuig an leithreas, thiocfadh leis a bheith ag amharc ar rudaí príobháideacha nó a bheith ag fágáil fianaise bhréagach i do theach,” dúirt sé liom.

Bhí fótachóip de m’alt acu agus bhí siad ag iarraidh fáil amach cén dóigh a bhfuair mé eolas faoin Derry Club agus faoi na bailiúcháin bhréagacha.

Cruthaítear scéalta bréagacha gan bhunús faoi dhaoine, chun iad a náiriú agus a ghortú.

Dhéanadh Drewe teastais agus sonraisc bhréagacha le cur le gach saothar chun iad a "fhíorú".

Mhaígh sé go raibh PhD aige san fhisic agus fuair sé post ag obair leis an British Atomic Energy Authority ar feadh cúpla bliain go dtí gur nochtadh gur cáilíocht bhréagach a bhí inti.

Ní raibh bunús ar bith leis na líomhaintí sin, áfach, agus cuireadh i leith na ngardaí gur thug baill den fhórsa faisnéis bhréagach do na meáin ar eagla go mbeidís ag ceistiú ról na ngardaí san eachtra.

Tá an pionós á ghearradh ag aontachtaithe a chaith vóta in éadan an achta ar bhunús seafóideach polaitiúil agus ar bhunús eile bréagach – go gcosnódh sé an dú-rud airgid an t-acht a bhí molta a chur i bhfeidhm.

I measc na n-earraí a raibh spéis aige iontu bhí fiacla bréige, troscán *Art Deco* agus táirgí an-choitianta mar phrócaí brioscaí in ollmhargaí a raibh rian na comóntachta ag baint leo.

Tuairiscíodh anuraidh go raibh daoine in Éirinn ag fáil ríomhphost bréagach ó oifig chrannchur náisiúnta na Breataine atá lonnaithe anseo i Learpholl.

Agus an t-alt seo á scríobh agam, tá clár faisnéise ar an teilifís faoi chaimiléirí sa Nigéir a mheallann daoine aonaránacha ar fud an domhain trí sheirbhísí bréagacha déanta coinní a thairiscint dóibh.

Agus dá mbeadh éigeandáil gheilleagrach ann amach anseo, cá bhfios go ndéanfadh meisias bréagach eile níos mó dochair fós.

Deir go leor daoine a bhfuil inchreidteacht ag baint leo, áfach, go bhfuil an scéal seo róshimplí agus bréagach.

Tá sé curtha i leith Drew go ndearna sí cuntas bréagach Bebo a shocrú, faoin ainm “Josh”, agus é mar aidhm aici ón tús bulaíocht a dhéanamh ar Megan mar gheall ar gur bhraith sí go raibh Megan ag déanamh bulaíochta ar a hiníon-sa.

Cé go raibh formhór mhuintir na hAstráile i gcoinne an chogaidh, agus gur tháinig sé chun solais ní ba dhéanaí go raibh bunús bréagach leis an ionradh, ní raibh an cogadh riamh róthábhachtach in gcúrsaí polaitiúla abhus.

) Tá ciolar chiot déanta de chúrsaí ach leanann Gregory Campbell de bheith ag tabhairt tacaíochta agus spreagtha do lucht aisling bhréige na hUltaise.

Chuaigh Cerný chomh fada le ráítis agus beathaisnéisí a fhoilsiú ó gach ealaíontóir bréige, a ghlac páirt sa taispéantas agus rinneadh cur síos ar an mhodh oibre agus an raison d’être a bhí taobh thiar den tsaothar uilig.

Is é Chalabi an bréagadóir cruthanta a chuireadh Judith Miller, tuairsceoir leis an *New York Times*, a chuid faisnéise mímhacánta faoin Iaráic i láthair mar nuacht go rialta.

Phleadáil Franklin, a bhí ag obair in oifig Douglas Feith as ar tháinig an fhaisnéis bhréige i dtaobh na hIaráice, ciontach do spiaireacht i 2005.

Ar an deichiú lá Bealtaine, tháinig deireadh leis an gCogadh Bréige nuair a thug arm na Gearmáine ruathar ar an Lucsamburg, ar an mBeilg agus ar an Ísiltír agus ghlac seilbh orthu.

Ach bíodh is go bhfuil go leor faisnéis bhréagach á scaipeadh maidir le riachtanais an Achta, níor mhór a admháil go bhfuil teip cumarsáide ann fosta.

Ní nach ionadh gur i ndomhan falsa, míréadúil na meán cumarsáide a thiteamar dá dheasca.

Is deas an rud é aitheantas a bhaint amach i ngeall ar do chuid buanna – nílim á shéanadh sin – ach nuair a cheapann na páistí bunscoile gur dia beag é Simon Cowell, is follas go bhfuil fadhb ann! Le tamall de bhlianta anuas, tá déithe bréige déanta de mhainicíní, d’aisteoirí, agus fiú de ‘réaltaí’ Big Brother nach bhfuil tallann shuaithinseach ar bith léirithe acu.

**** Dubhtheicneolaíocht, Hippí-eolaí, 9/11, comhcheilig, Tesla - níl aon tuairim agam faoi na nithe seo - ní eolaí mé agus nílim ach ag siamsaíocht le mo fheadóg i mo bhéal agus mé ag cuartú foinn! Agus ar nós síoga, leictreoin agus ceol, ní hé go bhfuil nithe bréagach toisc nach féidir linn iad a fheiscint! Agus tuigim freisin gur san ní fánach agus corr a thagann draíocht an cheoil go mion minic, an innuachan, nó fiú an fhírinne.

Bodach na Saoirse Bréagaí Agus nárbh í an ghlúin sin páistí, ar ball, a leanfadh Ostarach eile go leaca fuara Ifrinn, agus tharstu? Ní ardaíonn Haneke an cheist sin sa scannán a bhain an Palme d’Or i Cannes ar deireadh dó i mbliana.

Ba mheisias bréige é, dar leo, nach ndearna ach na teagasca a thug Eoin Baiste dó a shaobhadh.

Bean fhuar brúite faoi í Mimi, ag sodar de shíor i ndiaidh na bréag-ghalántachta.

Ba é aiséirí an bhréagnuachtáin Ar Son na Cúise a spreag sinn chun machnamh a dhéanamh ar chúrsaí grinn.

Bíodh sé fíor nó bréagach, bhí an cháil amuigh gur earnáil í seo a dtáinig bolg air le linn caiteachas rábach réimeas an Tíogair Cheiltigh.

Geallann na dathanna aduaine seo deireadh ár n-andúile i bhfoinsí fuinnimh allmhairithe, mar is íomhá dath bréige é seo a léiríonn cumhacht na dtonn timpeall chósta na hÉireann.

Má bhuail, ámh, ní cuimhin liom é (agus is é sin bua an spiaire, ar ndóigh!), agus is mór an trua dom é, ó bhíodar ag spiaireacht faoi phasanna Éireannacha leis an ainm Murphy! Caithfidh sé nach raibh an bheirt seo ródháiríre faoina n-ionannais bréige, ó bhí canúintí láidre Slavacha acu, in ainneoin an ainm! Dar le comharsana na beirte, bhí na "Murphys" (fíorainmneacha: Vlaidimir agus Lidia Gúrdheiv) á bhfaire le tamall.

Ardaítear barántúlacht na healaíne - cad tá fíor, cad tá bréagach? - in umar na coganta eatarthu.

Fíor nó bréagach, imríonn Beck agus a chlár teilifíse an-tionchar ar phobal Mheiriceá, chomh mór sin, dar fia, gur thograigh Beck a lucht féachana a eagrú go polaitiúil agus a ghríosadh chun gnímh le déanaí.

Cruthaigh fionnán praiseach mná ar imeall an trí scór, tabhair miongháire seasta bréige di, cuir tuin chainte isealaicme Astrálach ina béal, agus, mar nod do chur síos Mitterand ar Thatcher, tabhair ‘beola Monroe agus súile Caligula’ di, agus ansin tá mearphictiúr breactha agat, sceitse beag tapaidh den tseanmháthair bhlúsach Janine ‘Smurf’ Cody, matrarc thréad fuilteach mac a dhúnmharaíonn gan taise ná cúis chuile dhuine a thagann idir iad agus a gcraos don maoin éasca, is dá sábháltacht féin, is chun ‘onóir’ tóin-in-airde an teaghlaigh a shásamh.

” Cúis mhór ghearáin eile a bhí ag Balor faoi Oireachtas na Gaeilge i gCill Airne ná líon na mbaincéirí, na n-iarbhaincéirí, na bhfobhaincéirí agus na neasbhaincéirí a bhí i láthair agus a bhí ag cur samhnais ar na fíor-Ghaeil lena mbréagchrábhadh faoi thábhacht theanga na Gaeilge ina saol agus i saol an náisiúin.

Bíodh sin fíor nó ná bíodh, cé nach bhfuil i ngrianghraf ach mionspléachadh ar ábhar nó ar eachtra, is minic a insíonn sé go leor ina thaobh.

Aigne ‘bhréagach’ mar faoin am ar gabhadh é i 1991, bhí sé tar éis briseadh isteach i ríomhairí, nár leis iad, ar fud an domhain, ach bhí an aigne ‘uasal’ fós ann, mar ag an am céanna bhí rialacha aige.

An Cholóim ====== I ndiaidh sé bliana de bheith ag plé leis an fheile agus í ag iarraidh bogadh ar aghaidh, go tobann, bhí Caitríona Ruane le feiceáil ar scáileáin ar fud na cruinne i ndiaidh do thriúr fear, Niall Connolly, James Monaghan agus Martin McCauley a bheith gaibhte ag aerfort Bogatá ar an 11ú Lúnasa 2001 agus pasanna bréagacha acu.

Más féidir Troy Davis a chur chun báis ar fhocal beirt choirpeach, cad chuige nárbh fhéidir le dream ar bith fianaise bhréagach a thabhairt i dtaobh dhúnmharuithe agus agairt an bháis a tharraingt ar dhuine neamhchiontach? Agus seo ar aigne acu, rinne Amnesty International, An Pápa Benedict XVI, an t-iar-Uachtarán Jimmy Carter, an tArdeaspag Desmond Tutu, agus go leor eile, iarrachtaí idirghabháil a dhéanamh thar ceann Davis.


Tá gortuithe na dTrioblóidí a tháinig chun deiridh (tá súil againn) i 1994 ag déanamh angaidh go fóill fiú i measc pholaiteoirí an deiscirt nár fhulaing a dhath mar gheall orthu taobh leis na híobartaigh aontachtacha, náisiúnaíocha agus bhaill na bhfórsaí slándála ó thuaidh, ach tá cluiche bréagach polaitíochta á imirt acu.

Ar fhaitíos go gceapfadh muintir na Libia go raibh Iosrael ag tacú leis na ceannaircigh, cuireadh amach scéal bréagaisnéise i nuachtán Eabhraise ag tabhairt le fios go raibh Tel Aviv ag seoladh saighdiúirí tuarastail chun cabhrú le deachtóir na Libia an t-éirí amach a chur faoi chois.

Feictear fógraí bréagacha sna meáin nó ar an idirlíon ó am go chéile ag spochadh as fíorshaol na fógraíochta, ach cuma shnasta proifisiúnta orthu.

Bhí sé chomh hoilte sin – go háirithe ó thaobh seiceanna bréagacha a chruthú de – gur thug an FBI post dó sa deireadh.

Bréagriocht ===== (Ar ndóigh is ceist slándála atá anseo freisin.

Ní lú iompar foréigniúil na dtuismitheoirí, in ainneoin gothaí éadoimhne na bréagshiabhialtacha a rialaíonn ionad sugartha na ndaoine fásta, ’sé sin, an seomra suí meánaicmeach.

Cuireann bodacht, mímhúinteacht agus maistíneacht Waltz alltacht ar a bhean Winslet, agus chuir riamh, ach nár fhéad sí é sin a chur in iúl go dtí gur thug an chogaíocht bhinbeach go léir agus na taoscáin fuisce misneach di; tiomáineann géilliúlacht agus filistíneacht Reilly a bhean mhóiréiseach Foster thar imeall na foighne freisin ; pléascann Reilly chomh maith céanna – scread príomhordúil an fhir chéile, an *‘regular guy’* ar beagán oideachais ag cur suas thar na blianta fada le mustar, soncanna beaga agus tón ardmhórálta na soithe ardnósaí a phós sé fada siar, céastóir néaróiseach a bhíonn de shíor ag sodar i ndiaidh na barántúlachta agus na bréag-ghalántachta araon.

Trasnaíonn na hinimircigh seo an teorainn go folaitheach uaireanta, nó tugtar inimirceach ar dhuine mar gheall ar cháipéisí bréige.

Is cuimhneach liom go mbíodh ar ghasúir as dúichí tithíochta i gCathair na Gaillimhe, le haitheantas oifigiúil Ghaeltachta, seoladh bréagach a thabhairt sara nglacfaí leo ar chúrsa i gColáiste Ghaeilge! Níl aon amhras orm ach go ndéanann an tréimhse a chaitheann daoine óga sa Ghaeltacht an-leas dóibh ó thaobh forbairt pearsanta.

Tá an fásach bréagach seo beagnach chomh mór le Contae Pórt Lairge agus táimse i m’aonar ag siúl tríd ag lorg fuaráin ina lár agus na ndaoine a chónaíonn ann.

Le barr easpa airgid agus ag cur mo mhuiníne i mo phuball féin, dhiúltaigh mé fanacht leo, ach ar son a bheith béasach, chruthaigh mé an leithscéal go raibh sé níos fearr dom siúl i rith na oíche, in ionad siúl faoi theas na gréine, scéal nach raibh iomlán bréagach.

D'admhaigh sé gur thug sé mionn éithigh sa chúirt agus fianaise bréige in éadan Mhaolra Seoighe.

Mhothaíomar go raibh rud éigin beagáinín bréagach ag baint leis, gur bhain sé le cur i gcéill de shaghas éigin maidir le ‘treisiú foirne’ san ionad oibre.

Tá an baothgháire bréige bliantúil déanta faoi na ceisteanna beaga amaideacha ar na bileoga beaga amaideacha a bhíonn taobh istigh de na pléascóga beaga amaideacha a ceannaíodh Tigh Lidl agus Tigh Aldi.