de dhroim an domhain
off the face of the earth
Sin mar a cuireadh in iúl dhom féin go raibh an t-ionad do chuairteoirí a bhfuil Ceol mar ainm air le himeacht
de dhroim an domhain sul i bhfad.
bhí an aghaidh chomh lasta sin aige
his face was so red
Bhí sé ar steallaí ar meisce agus
bhí an aghaidh chomh lasta sin aige gur chuir sé fonn ar Chian a dhul anonn agus a ghoradh a dhéanamh leis.
bhí an aghaidh chomh lasta sin aige
his face was so red
Bhí sé ar steallaí ar meisce agus
bhí an aghaidh chomh lasta sin aige gur chuir sé fonn ar Chian a dhul anonn agus a ghoradh a dhéanamh leis.
crochadh éadain
face-lift
"Glacadh an pictiúr sin sula ndeachaigh mé isteach le
crochadh éadain a fháil," a deir sé.
ghnúisín
face
Ní raibh crochadh de dhíth áit ar bith eile seachas ar mo
ghnúisín aoibhinn.
ag dingeadh as
grinding out (usually with a noise, also used to describe a red-faced child doing his 'thing' in his nappy)
"Buaileann tallannacha iontacha an rud sin, ní luaithe é
ag dingeadh as nó é ina stad glan.
bainfidh sé an gaosán duit
he'll chew the face off you
Fan go bhfeicfidh an Stiúrthóir seo,
bainfidh sé an gaosán duit.
a ghnúis mhaorga mhairgiúil
his quiet, sorrowful face
Bhí sé dodhéanta fiú leamhgháire a bhaint as
a ghnúis mhaorga mhairgiúil 'fhad is a bhí na cláracha gáifeacha teilifíse agus na pictiúir léanmhara ag teacht amach, ceann i ndiaidh a chéile.
ní fhéadfaí Tadhg an dá thaobhachas a chur ina leith
they couldn't be accused of being two-faced
D'fheicfí go raibh an Lucht Oibre ag tabhairt teachtaireacht shoiléir don phobal agus
ní fhéadfaí Tadhg an dá thaobhachas a chur ina leith.
Bhí an aghaidh crupaithe aige leis an phian
His face was contorted with pain
Bhí an aghaidh crupaithe aige leis an phian.
smut chomh fada le bliain
a big long face
Bhí sé de chlú ar McAllister go raibh
smut chomh fada le bliain air agus nach raibh sé de nós aige pas a thabhairt do dhuine ar bith ar an chéad iarraidh.
smut chomh fada le bliain air
face as long as a Lurgan spade, very sulky expression
Bhí sé ina shuí ansin agus
smut chomh fada le bliain air nuair a tháinig a chara Máire isteach.
Thiontófá tórramh
You'd turn a funeral, again a long face but desperately so
"
Thiontófá tórramh," arsa sí.
dul i ngleic leo
to face, tackle
Mar fhocal scoir, ba mhaith liom a rá nach mbaineann na ceisteanna a bhfuil ar Mary's Center
dul i ngleic leo le Washington DC amháin.
a ghnúis ghnaíúil
his comely face
Gabhann Balor a mhíle buíochas leis na sluaite léitheoirí a bhí imníoch nuair nach bhfaca siad
a ghnúis ghnaíúil agus nár léigh siad a scríbhinn scothúil ar *Beo ar Éigean* na míosa seo caite.
leagfadh sí thú leis an aghaidh a bhí uirthi
she was po-faced
"
Shuigh Emma isteach gan focal a rá ach
leagfadh sí thú leis an aghaidh a bhí uirthi.
chealtair chaointeach
mournful face
D'aithneodh agus d'fháilteodh gach duine roimh a
chealtair chaointeach arís.
ní shílim go bhfuil caitheamh mo chodach ionam
I don't think I could face my food/eat a bite, I'm past hunger
"
"An bhfuil a fhios agat seo,
ní shílim go bhfuil caitheamh mo chodach ionam, tá mé chomh tuirseach sin," arsa Bríd.
aoibh ar a ngnúis
a happy look on their face
"Shílfeá go gcuirfeadh sin
aoibh ar a ngnúis.
ar a ghnúis
on his face
"Ní bheidh an darna suí sa bhuaile agam ach dul ar ais chuig mo sheanphost i *Timire An Chroí Ró-Naofa*, ag cumadh litreacha ó na léitheoirí agus freagraí ó Dhia, mura scríobhfaidh mé altanna a mbeidh an guilpín sin sásta leo," arsa an Laoch Liteartha agus cuma iontach míshásta
ar a ghnúis.
glan suas le mo bhéal
right up to my face
Dheimhnigh an Cairdinéal Deasóg Ó Conaill liom,
glan suas le mo bhéal, nach bhfuil fírinne ar bith sa ráfla go bhfuil Ard-Deoise Bhaile Átha Cliath ag comhoibriú leis an stáisiún teilifíse, Cainéal 4, sa tsraith úr cláracha atá beartaithe acu sin, sraith dar teideal 'Father Ped'.
níltear sásta tabhairt faoi na fadhbanna móra
there is an unwillingness to face the big problems
Pé cad is brí leis na focail sin, ní dócha go gcuirfidh siad an Ghearmáin ar an mbealach ceart mar
níltear sásta tabhairt faoi na fadhbanna móra.
ar a ghnúis
on his face
"Ní bheidh an darna suí sa bhuaile agam ach dul ar ais chuig mo sheanphost i *Timire An Chroí Ró-Naofa*, ag cumadh litreacha ó na léitheoirí agus freagraí ó Dhia, mura scríobhfaidh mé altanna a mbeidh an guilpín sin sásta leo," arsa an Laoch Liteartha agus cuma iontach míshásta
ar a ghnúis.
glan suas le mo bhéal
right up to my face
Dheimhnigh an Cairdinéal Deasóg Ó Conaill liom,
glan suas le mo bhéal, nach bhfuil fírinne ar bith sa ráfla go bhfuil Ard-Deoise Bhaile Átha Cliath ag comhoibriú leis an stáisiún teilifíse, Cainéal 4, sa tsraith úr cláracha atá beartaithe acu sin, sraith dar teideal 'Father Ped'.
tuairisc suas lena bhéal dó
a report up to his face
*
Gluais • Glossary
beathaisnéis údaraitheauthorized biography
a dialanna pearsantapersonal diaries
páipéir phríobháideachaprivate papers
go dtí gur insealbhaíodh í ina hUachtaránuntil she was installed as President
dódh nó tréigeadh 1,800 teach1,800 houses were burnt or abandoned
lámhachshooting
rachtoutburst
acraí tíhousehold utensils
as go brách leooff they went
léiriúproduction
cheanncheathrúheadquarters
coistí cosanta áitiúlalocal defence committees
dírbheathaisnéisautobiography
gan strówithout difficulty
i dtaiscesaved
do lá na coise tinnefor a rainy day
bhí cúrsaí chomh dona sinthings were so bad
dá mba gháif it was necessary
leithleachasselfishness
scoilt aduainstrange split
chiap sé Máire ar fadit really tormented Máire
easpa suimelack of interest
tragóidítragedies
Cumann Naomh Uinseann de PólVincent de Paul Society
baill shinsearacha na heagraíochta sin cois Lifethe senior members of that society in Dublin
tuairisc suas lena bhéal dóa report up to his face
géarchéimcrisis
chun an Cumann a ghríosadhto spur the Society into action
saothar in aiscewaste of time
déistindisgust
ag cáineadhcriticising
ciúnaithe go mórgreatly quietened
línte síochánapeace lines
ruathair laethúladaily raids
polarúpolarization
girseacha ógayoung girls
nóibhéinenovena
cailín aonaira lone girl
ní ba ghaire don ghráscarnearer to the scuffle
le dul i gcabhair ar Catherineto go to Catherine's help
an cúigear a ruaigeadhto drive the five off
riochtstate
a cuid néarógher nerves
clocharconvent
ar an Iúrin Newry
tachrántoddler
eachtraincident
círéibriot
faoi lán seoilin full swing
ag glioscarnachglistening
bréan le boladh gáissmelling bad from gas
comhracfight
otharcharrambulance
formhór an bhealaighmost of the way
ag dul ar foscadhsheltering
ag sciorradhsliding
ag lámhacáncrawling
fras lámhaighvolley
babhlaíbowls
a gciarsúirtheir hankies
leachtliquid
cosaintprotection
bodhardeaf
bhí scolaíocht speisialta de dhíth airhe needed special schooling
ba ghnách leishe used to
d'fhaigheadh sé síob abhailehe used to get a lift home
stad an bhusthe bus stop
thuirling séhe disembarked
neamhurchóideachinnocent
bábántainnocent
ag cogarnaíl taobh thiar dewhispering behind him
trup na mbrógthe sound of the shoes
neamhchoireachinnocent
níor shamhlaighhe didn't imagine
an t-uafásthe horror
anfaterror
cortwist
dírithe ar a chloigeann lomaimed at his bare head
scáilshadow
scoilteadh a bhlaoschis skull was split open
scréachascreams
na hionsaitheoiríthe attackers
níos truacántamore plaintive
go prasquickly
ag maothú an chairpéidmoistening the carpet
Ba dhóbair dó bás a fháilHe nearly died
go raibh an t-ádh dearg airthat he was extremely lucky
ar mire le feargmad with rage
beaginmhehelplessness
cé a bhí ciontachwho was responsible
níor cúisíodh duine ar bith riamhnobody was ever charged
ciontach i ndúnmharúguilty of murder
go gairid i ndiaidh an ionsaitheshortly after the attack
ag maíomhstating
seanphionós na fuipethe old whip punishment
i gcás coirpeach a gheofaí ciontach i dtromionsaíin case of criminals found guilty of assault
peann a chur le párto put pen to paper
aiféalaregret
gur éiligh sí pionós corparthathat she demanded corporal punishment
ag teacht salach ar gach ar chreid sí riamh anngoing against everything she ever believed in
gnúis
face
ie)
Gluais • Glossary
ar an drabhlásdrinking heavily
dá bharras a result
geallwager
a bheatha a shaothrúto earn his living
i dtuilleamaí ar a chuid airgiddepending on his money
cneadgroan
damantadamned
clár éadainforehead
ag sá priocairí te ina ghoilesticking hot pokers into his stomach
spící biorachasharp spikes
ag lúbarnaíltwisting
go míshuaimhneachuneasily
imeachtaíevents
galántaelegant
meidhreachmerry
dreoilín teaspaighgrasshopper
drithlín gliondaira spark of joy
gnúisface
folthair
faoi dhraíochtunder a spell
comwaist
cuireadhinvitation
go fonnmhareagerly
a chompánaighhis companions
sméideadhwink
a gcuid ráiteas graostatheir obscene comments
maorgamajestic
cornchlársideboard
i ndlúthchipíin serried ranks
táim sáchI have enough
leachtliquid
mionscáth gréinemini parasol
do bharraicíníyour toes
dlúthdhiosca rómánsachromantic CD
tolgcouch
chuimil sí a gruashe rubbed her cheek
de chogar mealltachin an enticing whisper
eiteogawings
súimínsip
milissweet
mearbhalldizziness
nuair a tháinig sé chuige féinwhen he came to
céimeannasteps
ar na cannaíheavy drinking
a chártaí creidmheasahis credit cards
cloigínbell
toradhresult
iarrachtaíattempts
lámh leis an teachbeside the house
curtha i leataobhset aside
an bhean ghlantacháinthe cleaning woman
shrac a chuid éadaigh de féinhe pulled his clothes off
le tuawith an axe
osnasigh
crotshape
láibeachmuddy
drochbholadhbad smell
anáilbreath
stán síshe stared
dallógablinds
céastatortured
breoiteill
a chomhairligh síshe advised
cearrwrong
galardisease
An Crannchur NáisiúntaThe National Lottery
duaisprize
a sheol ar bhóthar d'aimhleasa túwhich lead you astray
drabhlásdebauchery
ragairnerevelry
geallghlacadóiríbookmakers
fiántaswildness
nuair a bhí ort do bheatha a shaothrúwhen you had to earn a living
ní mór dom éiríI have to get up
gnó práinneachurgent business
í ag machnamh ar éagóir an tsaoilthinking about the unfairness of the world
na heasláinthe sick
ina seilbh féinin her possession
a goideadh uaidhstolen from him
burla nótaí airgida wad of notes
sonraídetails
théadh séhe used to go
goileappetite
bhíodh meadhrán ina cheannhis head would be swimming
spadántasluggish
fuinneamhenergy
comhairleadvice
dochtúir comhairleachconsultant
buidéal leighismedicine bottle
oideas oiriúnacha suitable prescription
máinliasurgeon
seomra feithimhwaiting room
plódaithepacked
cuma na bochtaineachtathe look of poverty
go fiosrachinquisitively
míchompordachuncomfortable
lig sé airhe pretended
scuainequeue
le dímheaswith lack of respect
a chuid otharhis patients
do shealsayour turn
sciob ColmColm snatched
go dubhachgloomily
go giorraiscabruptly
níos críonnamore prudent
níl mo ghoile thar mholadh beirtemy stomach isn't great
sracfhéachaintglance
aclaíochtexercise
draidgháiregrin
tréaniarrachta strong effort
a choinneáil faoi shrianto keep under control
bia róshaibhirfood that is too rich
córas néarógachnervous system
aclaífit
i mbarr do shláintein the best of health
géilleann tú do gach mianyou give in to every desire
baoisfoolishness
sólássolace
saothraigh do bheathaearn your living
mair ar an bpá a íoctar leatlive on the wage that you're paid
maslaitheinsulted
go drochmheasúilcontemptuously
níor chorraigh ColmColm didn't move
geallwager
maireachtáil arlive off
eagraíocht charthanachtacharitable organization
meangadh searbhsarcastic smile
cairde rachmasachawealthy friends
toilteanachwilling
faghairtflash
buntáisteadvantage
éigeandáilemergency
sochar pearsantapersonal benefit
má aithnítear méif I'm recognised
i ndáiríreserious
lándáiríretotally serious
a dhearbhai
de dhroim an domhain
off the face of the earth
Gan a bheith ag iarraidh leatrom a dhéanamh ar aon saghas eile ceoil, is ceart a lua nach n-imeodh *ballet *nó *opera *
de dhroim an domhain ar fad dá dteipfeadh orthu in Éirinn.
Éadan síonchaite rocach
weather-worn wrinkled face
*
Gluais • Glossary
as an tom coillfrom the hazel bush
scoilbsplinters
ina chiotógin his left hand
cloch speilescythe-stone
faobharsharp edge
lann na scinethe blade of the knife
dheamhan a gcloisfeadh sé béicíl na ngasúrhe wouldn't hear the shouting of the children
araebecause
clósyard
i ngeall ar an mbáisteachbecause of the rain
a ghoilehis stomach
dornán eileanother small quantity
slámamount
ag an gcrann mór darachat the big oak tree
beartbundle
lagweak
an scoththe best
cáilreputation
a bhí uaidhthat he wanted
garbhchomhaireamha rough count
deich scillingten shillings
gadwithe, rope
chuir sé an ruaig ar an madrahe chased the dog
seascaircosy, snug
caonachmoss
stoc storrúil an chrainnthe strong trunk of the tree
choisrigh sé é féinhe blessed himself
Éadan síonchaite rocachweather-worn wrinkled face
ar mhullach a chinnon the top of his head
scáinteacht ghruaigesparseness of hair
bun tornapathe bottom of a turnip
eala bhána white swan
ag
fairewatching
thuirling an spideog ar an talamhthe robin landed on the ground
le dúilwith desire
ag preabadhjumping
ruainnín aráina small piece of bread
beathafood
sprúillemorsel
ag samhlúimagining
síógínlittle fairy
dea-shíóga good fairy
de dhoirte dhairtedartingly, suddenly
a dhá luaithe isas soon as
in airde ar leac na fuinneoigeup on the window-sill
a broinn deargher red breast
giodamachfrisky, jaunty
mífhoighdeachimpatient
ag bíogaílchirping
go háiridespecially
uaibhreachproud, spirited
ar leathadhopen
lena bréagadhtoo woo her
babhtaísometimes
cuinneogchurn
drisiúrdresser
dos cabáistetuft of cabbage
máimín fataía handful of potatoes
ag cuardach na nuachreafóigesearching the new soil
cruimhmaggot
bagrachthreatening
binnsweet
a ghlaoití amanta air féinhe used to be called sometimes
spideoga difriúladifferent robins
á leanúintfolllowing him
conairpathway
ag moilliúslowing
nuair a d'iniúch séwhen he examined
súil ribesnare (of thin cord or wire)
d'fheith siseshe waited
de réir dealraimhapparently
ina ghnóthaíin his affairs
ar nós gasúirínlike a young child
go n-abrofaíthat it be said
gileacht a súlthe brightness of her eyes
frídthe smallest thing
go beachtprecisely
chomh haerach céannaevery bit as lively
achairína very short time
seafóidnonsense
<td cl
Fágadh an gáire ar an taobh eile den leiceann ag Dónall
The smile was knocked off Dónall's face
Fágadh an gáire ar an taobh eile den leiceann ag Dónall agus shuigh sé ansin, an teas ag spréadh óna chluas, anuas ar a leiceann.
dul i ngleic leis an dúshlán ba mhó a bhí riamh aici
to face up to its greatest ever challenge
Go deimhin, ó Nua-Eabhrac go hiarthar na hÉireann, tá ceann de na cuntais is fearr agus is géarchúisí sa chéad phearsa ag Nicholson, dar le go leor daoine, ar na hÉireannaigh ar an dá thaobh den Aigéan Atlantach, ag am a raibh ar an tír
dul i ngleic leis an dúshlán ba mhó a bhí riamh aici, b'fhéidir.
ghnúis
face
Inniu agus mé ag spaisteoireacht thart i gcúl-lánaí gortacha na cathrach in Balaju casadh Ganesh orm, buachaill trí bliana déag d'aois, rian an ocrais ar a
ghnúis bheag ghnaíúil.
soc fada
a long face
Ní shílfeá gur ualach ar bith é," arsa sí agus í ag tiontú i dtreo a mic agus
soc fada uirthi.
luchtaigh tú féin
stuff your face
An bhfuil tú ag iarraidh mé a leagan le boladh muiceola nó cad é?"
"Órú fuist agus suigh síos ansin agus
luchtaigh tú féin nó beidh sé tamall maith sula bhfaighidh tú greim eile," arsa Emma.
gnúis
face
bunúsmost
cé a bheadh ina dhiaidh ormwho would blame me
faraoralas
leaspáindancing, coloured lights before eyes
ag gliosarnachglistening
dhá liathróid mearcairtwo balls of mercury
le míshuaimhneasuneasily
clóscríobhántypewriter
úsáid inteachtsome use
i sruthannain torrents (of words)
ainmhí fiáinwild animal
teorainneacha mo chuid leathanachthe borders of my pages
aibhneacha mo chuid dúighthe rivers of my ink
déistinnausea
samhnasdisgust
ag tarraingt na léine allasaípulling the sweaty shirt
buarthaworried
scalltawretched, puny
sa bhúireachin the roaring
ag preabarnaílthrobbing
aicíd ghallda inteachtsome foreign disease
folcadh mór fadaa very long bath
tintreacha ifrinnthe sparks of hell
i dtólamhalways
galar na dúiseachtathe disease of wakefulness
bándeargpink
níor chuir duine ar bith chugam ná uaimnobody bothered me
seileogaspits
mo mhacasamhailsethe likes of me
doilighdifficult
mo phlucmy cheek
nimhneachsore
conáiltefreezing
ailleog cheoilburst of song
i mo chuid samhlaíochtain my imagination
creathashivers
trupnoise
gnúisface
farraige fhíochmharferocious sea
go fuarbhruitelistlessly
ealaíswans
faitíos millteanacha great fear
tráidiretray
clúmhach
down (on face)
leac oighirice
liomóidlemon
ag diúlsucking
bodhairedeafness
béasamanners
gránnahorrible
cumhachtpower
mo leithéidsethe likes of me
docharharm
múrshower
caiteover
fás maithgood growth
ag feadaílwhistling
sáite amachstuck out
stróeffort
leidclue
bodhraithedeafened
gleonoise
oibleagáideachtobligingness
cothrom na Féinnefair play
dúnárasachreticent
cantalpetulance
aisteachasqueerness, strangeness
ar fheabhasexcellently
a chur as a riochtto distort
sádh amach an cloigeann údthat head was stuck out
an iarraidh seothis time
coiscéimstep
filltefolded
muinchillesleeve
plaitbald patch
burlaí bána gruaigewhite trusses of hair
malaíbrows
ag sméideadh a chloiginnnodding his head
gach re soicindevery second second
in ard a chinnas loud as he could
ríforearm
clúmhachdown (on face)
smigchin
dallamullóg a chur ormto hoodwink me
nár thug mé neamhaird airthat I didn't ignore him
ar feadh na síoraíochtafor an eternity
bearnagap
tuillteearned
meangadhsmile
clamhsáncomplaint
luaigh séhe mentioned
bréanfoul
tá fíorbhrón ormI'm really sorry
múiscnausea
slisínslice
chinn mé arI decided
a chur díomto give up
tioncharinfluence
á tochasbeing scratched
go gontaconcisely
eachtra gadaíochtatheft incident
trealamh lofarotten equipment
ag geonaílwhimpering
croitheadh uafásachterrible shaking
samhlaighimagine
a scáthhis shadow
leata chomh móropen so wide
macallaecho
boinnsoles
ag coisíochtpacing
ag comhaireamh na gcoiscéimeannacounting the steps
óltachdrunk
dheasaighadjusted
mo bhaithisthe top of my head
luasc siarrocked backwards
sálaheels
glanbhearrthaclean-shaven
olldoirdbasses
bhreac mé na sonraí cuíI wrote down the appropriate details
ceann dúbáiltea double
bhain searradh asam féinI stretched myself
shéid séhe blew
á spreagadhencouraging him
á thionlacanaccompanying him
clingireachttinkling
cantaireachtchanting
grágaílcroaking, braying
dalltavery drunk
ag éalúescaping
go séimhgently
a chonúisyou useless person
an oiread fuadair faoi teitheadhtrying to flee so quickly
bailigh leat mar singet lost then
mallachtaícurses
líomhaintíallegations
mhaslaigh éI insulted him
barántas gabhálaarrest warrant
ionchúiseamh poiblípublic prosecution
cillíncell
luaithreadáinashtrays
stóltastools
go ngéillfeadh sé gach rud domuntil he would surrender everything to me
pleotafool
sciotaíl searbhasachsarcastic tittering
uirlisíinstruments
píopaí lonrachashining pipes
tiubhthick
tanaíthin
boghabow
sreangáinstrings
béicílyelling
búireachroaring
leis an imeacht thar fóir seofor this going overboard
bródpride
uabhararrogance
i mbarr mo réimeat my peak
a admháilto admit
ní raibh neart agam airI couldn't help it
iomrascálaíwrestler
togha a
strainceanna
contortions of face
Scaití feiceann tú daoine ag cur
strainceanna orthu féin agus iad ag gabháil d'amhrán mall agus iad ag gáire agus iad ag gabháil d'amhrán scafánta.
aghaidh ghránna ollghnó idirnáisiúnta an Iarthair
the ugly face of Western mass business
Ar thaobh amháin, ba é seo
aghaidh ghránna ollghnó idirnáisiúnta an Iarthair ar cuma leis faoi nósanna nó cultúr aon dream eile.
ghnúiseanna
faces
Fiú na leamhgháirí a bhíonn ar
ghnúiseanna Joe Mac Dunno agus Maggie Martin, ní bhogann siad riamh ón doichte chéanna agus muid ag fuirseadh fríd leathanaigh *Saol *gach mí: Joe agus Maggie; Maggie agus Joe; Joe gan Maggie; Maggie gan Joe.
pus chomh fada le bliain
a big long face
Bhí Siobhán ina suí ar a uillinn chlé agus
pus chomh fada le bliain uirthi.
gealgháire ar a ghnúis
a smile on his face
"Tá a Bhanríon," ar seisean, agus
gealgháire ar a ghnúis.
a éadan
his face
Lena chois sin, ní chloistear a ghlór nó ní fheictear
a éadan rómhinic ar na haerthonnta.
alltacht ina ghnúis
surprise on his face
*Aniar *leis de phreab agus an phléasc fós ag goin na gcluas aige: “Cé a bhuail rap mar sin ar an doras?” a fhiafraíonn sé, agus
alltacht ina ghnúis, “Agus arbh é doras na gaoithe nó doras an fhoscaidh?”
Léaráid: Seán Ó Domhnaill ((www.
clár an domhain
the face of the earth
DENIS: Nach raibh Naomh Agaistín ina pheacach chomh mór is a shiúil
clár an domhain riamh? Agus rinneadh easpag agus fealsamh de.
ghnúis
face
Agus ina sheasamh ag doras an eitleáin bhí pápa beag baoideach a raibh meangadh mór ar a
ghnúis.
mo phus
my face
*
Gluais • Glossary
áilleagántrinket
farasbarrsurplus
seoidjewel
conúsrubbish
go cúil an spruadairto the refuse dump
giollaí na leisceidle people
gamailllouts
glugaithesoft, flabby people
ceannlitreachacapital letters
cuidsúlachtbeauty
scéimhebeauty
A Rí na bhfeart!O, almighty God!
caifeachwasteful
ba í mo thríú huaireadóir íit was my third watch
glacgrasp
mo chuislemy pulse
bhuaileadh mo chroí níos gaistemy heart used to beat more quickly
nuair a mhothaínnwhen I used to feel
mo phusmy face
cad chuige a mbacfadh sí .
soc mór fada
a big long face
Bhí Gráinne á sabháil féin don rud a bhí roimpi agus bhí
soc mór fada ar Aoife cionn is nach dtiocfadh léi brístí a chaitheamh chun na bainse.
féadann tú an smut sin a chaitheamh díot
you might as well get rid of that sulky face
Siúil leat agus
féadann tú an smut sin a chaitheamh díot anois nó scanróidh tú lucht an tsiopa.
dul i ngleic leis
to face
I mí an Aibreáin 1959, theastaigh ó O’Brien fáil amach cén cineál biogóideachta frith-Chaitlicí a mbeadh ar Kennedy
dul i ngleic leis agus é i mbun a fheachtais.
Las a haghaidh.
Her face lit up.
Las a haghaidh.
tharraing sí buille leis trasna an éadain air
she hit him across the face with it
Thóg sise uaidh é, agus
tharraing sí buille leis trasna an éadain air.
gnúis
face
”
Tá an fhearg le sonrú i n
gnúis Bhriain nuair a labhraíonn sé ar an drochíde a tugadh don lucht siúil agus dá gcultúr.
tharraing sí buille leis trasna an éadain air
she hit him across the face with it
Thóg sise uaidh é, agus
tharraing sí buille leis trasna an éadain air.
ag alpadh siar an bhia
stuffing his face
De ghnáth fán am seo d’oíche bheadh sé
ag alpadh siar an bhia.
ar chlár na cruinne
on the face of the earth
Níl rud ar bith
ar chlár na cruinne a chuireann teachtaireacht ina luí orthu siúd níos fearr ná an buidéal, an bríce agus an buama peitril.
grua
face
Bhí péire bróg leathair snasta fir chomh dubh le pic le feiceáil ag gobadh amach faoi bhun ghúna an aingil, chomh maith le heirbeall sútáin le cúpla cnaipe corcra; bhí
grua an aingil tais le deora aithreachais, agus bhí craiceann snasta blagaide ag lonrú faoin lampa sráide san áit nach raibh an folt
gruaige ag clúdach iomlán na baithise.
in éadan carraige
in a rock face
Thugamar cuairt ar Chaisleán Predjama, caisleán ón 15ú haois atá tógtha
in éadan carraige.
gealgháire ar a ghnúis
radiant smile on his face
Cad é an bronntanas atá Balor ag gabháil a thabhairt d’fhear Chorcaí, más ea? Seanphoóstaer d’fhear óg i ngeansaí sacair na Sé Chontae,
gealgháire ar a ghnúis agus loinnir ina shúile; scrábáil mhór faoi bhun an phictiúir ag tiomnú an phóstaera dá chara Roy Ó Keanó, sínithe ag *Seoirse Is Fearr*.
éadan
face
Mar sin, ba mise an t-
éadan, mar a déarfá, a bhí leis na tuairimí seo.
a ghnúis
his face
Ó nach mise atá dalba? Ó, nach tusa atá dána? Mo náire thú, a Bhaloir!”
Balor Bocht! Bhí
a ghnúis ar aon dath leis an sais a bheas á caitheamh ag Cruise Missile Ó Briain ag an *Love Ulster Rally *ar Shráid Uí Chonaill ag deireadh na míosa; é ar a ghlúine, cromtha lena chloigeann ar an urlár réidh le caitheamh amach.
cleachtann siad Tadhg an dá thaobhachas
they act in a two-faced way
Ina áit sin,
cleachtann siad Tadhg an dá thaobhachas agus, mar gheall air sin, ní théitear i ngleic le mórcheisteanna éagsúla.
Brogús camphusach
a sour-faced humourless person
leathnaíonn siadthey spread
is tú ag dul tharstuas you pass them
duine éicint dá shliochtone of his offspring
éachtfeat
ag maíomh asboasting about it
Brogús camphusacha sour-faced humourless person
ina intinn míoltóigein his midge mind
a mhalairtthe opposite
próistethin, spindly person
ag cur chuige ná uaidhbothering him
a mhímhúineadhhis unmannerliness
an ghráin shíoraídeep hatred
faoi tharcaisneheld in contempt
dá mbeadh breith ar a n-aiféala ag daoineif people could undo what they had done
seaftaíshafts
corrdhuinethe odd person
deargscabhaitéaraa total blackguard
airdheed
nuair a thitidíswhen they used to fall
ag tochas a mhullaighscratching the top of his head
rúnintention
é a dhíbirtto drive him out
go raibh diomar airthat there was something wrong with him
plódaícrowds
Ag tairiscint breabanna.
gnúiseanna
faces
“Ní fhaca tú, agus ní fhaca duine ar bith eile iad,” a d’fhreagair Cú Chulainn Cróga, “ach bhí siad ann ina gcéadta, iad ar fad i mbréagriocht – faoi bhrístí géine agus *hoodies*, scairfeanna thart ar a n
gnúiseanna, na muinchillí crochta suas, tatúnna ar a sciatháin agus iad ag cruinniú cloch ina gcairn agus á gcaitheamh le mo leithéid.
ghnúis
face
Tá sé iontach furasta an tAire Dlí is Cirt a shamhlú faoi chaille; é ag stánadh ort fríd na spéaclaí clochair sin, draothadh gáire ar a
ghnúis, rialóir adhmaid ina ghlac agus é ag bagairt agus ag drannadh mar a dhéanann sé.
aghaidh ar aghaidh
face to face
Agus an tArdeaspag Desmond Tutu ina chathaoirleach, tháinig daoine ó thaobhanna difriúla sa choimhlint in Éirinn
aghaidh ar aghaidh le chéile den chéad uair.
go n-uamhnódh mo ghnúis ghnaíúil ghalánta duine ar bith
that my beautiful lovely face would frighten anyone
Bhí mé ag iarraidh dul suas ar an altóir le Finbar Furey mar chuid den cheolchoirm ag deireadh an Aifrinn ach dúirt siad go scanróinn an pobal – amhail is
go n-uamhnódh mo ghnúis ghnaíúil ghalánta duine ar bith.
dreach
surface, face
Nuair a bheadh
dreach Pharthais scriosta as éadan againn dhíreodh muid ar thailte níos faide i gcéin mar Phurgadóir nó Liombó agus bheadh ag na milliúin peacaí ag díol cíosa linn.
aicne ar éadan déagóra
acne on a teenager's face
Ná cuirimis dallamullóg orainn féin go leanfaidh a leithéid de thurasóir air ag teacht anseo ar mhaithe leis na hóstáin mhóra atá ag gobadh aníos go flúirseach ar fud na tíre mar a bheadh
aicne ar éadan déagóra.
a ghnúis chruinn fhiata
his round fierce face
Oireann an dea-aimsir seo go breá dó nó ní thugtar aird ar bith ar an luisne shíoraí a bhíonn ar
a ghnúis chruinn fhiata.
ar an ghnúis scéiniúil sin
on that scary face
Nuair a rugadh é thug a mhuintir sracfhéachaint
ar an ghnúis scéiniúil sin agus bhaist siad Fear le Dia air.
le fear na gnúise cruinne biata fiata
with the man of the round, well-fed, fierce face
Beidh mé ar ais! Agus ní ghabhfaidh mé leithscéal go deo
le fear na gnúise cruinne biata fiata!”
Nóta eile ón Eagarthóir: Beidh le feiceáil – mar a deir siad ar “Nuacht TG4”.
aghaidh gheal eile
another white face
Ar an gcéad dul síos, ní raibh
aghaidh gheal eile le feiscint áit ar bith.
inchurtha leis an éadan sin
comparable to that face
‘Ní chuireann crampóin scanradh orainn! Níl aill ar domhan
inchurtha leis an éadan sin lastuas.
chun príomhthréithe na haghaidhe a aithint
to recognise the main traits of the face
Baineadh úsáid as ceamara gréasáin le scrúdú a dhéanamh ar aghaidh duine
chun príomhthréithe na haghaidhe a aithint – cruth an bhéil, mar shampla, malaí cruinnithe nó éadan rocach – agus an t-eolas sin a sheachadadh chuig bogearra speisialta a dhéanann anailís air agus a dhéanann íomhá dhigiteach de.
aghaidheanna feargacha
angry faces
Spreagann
aghaidheanna feargacha íomhá le dathanna dorcha agus marcanna garbha scuaibe agus spreagann aghaidh ghealgháireach dathanna bríomhara atá measctha go fíneálta.
aghaidh ghealgháireach
a cheerful face
Spreagann aghaidheanna feargacha íomhá le dathanna dorcha agus marcanna garbha scuaibe agus spreagann
aghaidh ghealgháireach dathanna bríomhara atá measctha go fíneálta.
sa ghnúis
in the face
Bhí *Bean Dubh an Ghleanna* ag éirí dubh
sa ghnúis nó bhí súil s’aicise ar an leaid céanna ach ní raibh sí in inmhe an tsúil chéanna a chaochadh.
na haghaidheanna agus an meon.
the faces and the mentality.
Bhí an-oíche agam leis an DVD – ag breathnú ar conas a d’athraigh an ceol,
na haghaidheanna agus an meon.
tháinig claochlú ar a ghnúis ghránna
his ugly face was transformed
Léim sé siar ón tine,
tháinig claochlú ar a ghnúis ghránna agus thosaigh sé ag tuar agus ag tairngreacht de réir mar a nochtadh rúin na bliana 2007 dó.
is iomaí gnúis
many's a face
Agus
is iomaí gnúis nach raibh le feiceáil in áiteanna poiblí le fada an lá a fheicfear ar leaca doirse ar fud na tíre agus ar thairseacha tithe pobail agus ar chúil leoraithe agus leantóirí.
san aghaidh dhaonna
in the human face
Bhí suim mhór ag Rembrandt
san aghaidh dhaonna agus d’fhill sé ar an ábhar sin arís agus arís eile ar feadh a shaoil – seanaghaidheanna agus aghaidheanna óga agus go háirithe a ghnúis féin, ó Rembrandt an t-ógánach spionnúil aigeanta, go dtí an seanduine spíonta, ag machnamh ar an saol.
seanaghaidheanna
old faces
Bhí suim mhór ag Rembrandt san aghaidh dhaonna agus d’fhill sé ar an ábhar sin arís agus arís eile ar feadh a shaoil –
seanaghaidheanna agus aghaidheanna óga agus go háirithe a ghnúis féin, ó Rembrandt an t-ógánach spionnúil aigeanta, go dtí an seanduine spíonta, ag machnamh ar an saol.
a ghnúis féin,
his own face,
Bhí suim mhór ag Rembrandt san aghaidh dhaonna agus d’fhill sé ar an ábhar sin arís agus arís eile ar feadh a shaoil – seanaghaidheanna agus aghaidheanna óga agus go háirithe
a ghnúis féin, ó Rembrandt an t-ógánach spionnúil aigeanta, go dtí an seanduine spíonta, ag machnamh ar an saol.
agus aoibh ar a gnúis,
with a smile on her face,
Pictiúir a insíonn a scéal féin, an dtuigeann tú?”
“*Blíp! Blíp! Blíp! *a Bhaloir, a bhastaird,” a d’fhreagair an tAire
agus aoibh ar a gnúis, agus í i ndiaidh ár laoch a leagan arís, leis an deasóg an t-am seo.
le haoibh bheag ainglí ar a ghnúis.
with a little angelic smile on his face.
An chéad uair a casadh dom an húirín sin d’amharc sé orm idir an dá shúil
le haoibh bheag ainglí ar a ghnúis.
ceardaíocht, péinteáil éadan,
crafts, facing painting,
Ina measc beidh stallaí,
ceardaíocht, péinteáil éadan, cluichí do pháistí, taispeántais ealaíne agus iarsmaí.
gortaithe san éadan,
injured in the face,
Lean muid na deora trasna na habhann go Vermorkbrufoss Vest (WI 5), áit ar bhuail muid le hAlbanach a bhí
gortaithe san éadan, in ainneoin clogad a bheith air.
aghaidheanna bána,
white faces,
Athair Ger in aice liom, é go hiomlán trína chéile, é ag breith barróige orm; Dee, máthair pháistí Ger, ag gol is ag gol is ag gol; Bríde, deirfiúr leis, ciúin, dúnta, faoi scáth;
aghaidheanna bána, báite le brón i ngach cúinne den tigh.
aghaidh phoiblí
public face
Deirtear go minic gurb é Peter
aghaidh phoiblí na ndeartháireacha Quinn – is é Seán Quinn (atá i bhfad níos príobháidí mar dhuine) an dara duine is saibhre in Éirinn, agus baint aige le táirgí cairéalaithe, árachas agus an tionscal fáilteachais, i measc rudaí eile.
gur aithin siad a aghaidh
that they recognised his face
Ach diaidh ar ndiaidh, a dúirt Henry, tháinig sé ar an tuiscint go raibh daoine ag stánadh air, ní mar gheall ar
gur aithin siad a aghaidh ón teilifís, ach mar gheall ar gurbh é an t-aon duine gorm sa chathair.
a aghaidhsean
his face
Ní hé go raibh “Eala Avon” riamh ansin, ach go gcuireann cruth na haille
a aghaidhsean i gcuimhne do dhaoine.
aghaidheanna dearga
red faces
Bhí
aghaidheanna dearga sa Chomhaireacht agus baill den Rialtas ag teacht ar an tuiscint go mbeadh orthu an t-athrú polasaí a chur ar athló go dtí an samhradh seo chugainn.
agus é ag tabhairt aghaidhe
while he is facing
Ach is comhartha láidir é toradh an vóta seo maidir leis an dóigh ina bhfuil ag éirí le páirtí, agus tugann an vóta móiminteam don bhuaiteoir
agus é ag tabhairt aghaidhe ar na cácais a bheas ag teacht chun cinn i stáit eile go gairid ina dhiaidh sin.
lena n-aghaidheanna geala
with their white faces
Lena n-airgead agus lena n-oideachas – agus
lena n-aghaidheanna geala – bhí siad lánpháirtithe taobh istigh de chúpla glúin.
aghaidh nua an ghailf
the new face of golf
Mar a scríobhadh i nuachtán amháin faoin bhfear óg: “Is é Won Joon Lee
aghaidh nua an ghailf san Astráil.
Tig cuma neamhghnách ar a n-aghaidh
an unusual expression comes over their faces
Tig cuma neamhghnách ar a n-aghaidh nuair iarraim rud inteacht orthu.
gnúis
face
An dtiocfadh leat
gnúis mar seo a shamhlú ar phápaire, a bhómáin? Bhuel, an dtiocfadh leat?
Balor: Le do chead, a Ian, ní thiocfadh liom
gnúis mar sin a shamhlú ar dhuine ar bith, seachas ort féin.
An dtiocfadh leat gnúis mar seo a shamhlú ar phápaire,
could you imagine a face like this on a papist
An dtiocfadh leat gnúis mar seo a shamhlú ar phápaire, a bhómáin? Bhuel, an dtiocfadh leat?
Balor: Le do chead, a Ian, ní thiocfadh liom gnúis mar sin a shamhlú ar dhuine ar bith, seachas ort féin.
ghnúis ghráiciúil ghránna
shapeless ugly face
Ní chuirfidh duine ar bith biogóideacht nó seicteachas i mo leith, go háirithe crúbachán cúngaigeantach colach cunúil de chunús, mar atá ionat, mar is léir ó do
ghnúis ghráiciúil ghránna.
dul i ngleic le scéal nuachta mar sin
to face up to a news story like that
Níor glacadh leis an líomhain sin go rósciobtha, mar is ait le muintir na tíre
dul i ngleic le scéal nuachta mar sin – uaireanta feictear cait ar strae mar ábhar ar an nuacht teilifíse.
bhí a éadan le feiceáil
his face was seen
Nuair a labhair mé le Lunny le gairid bhí sé 6,000 míle uaim, ina bhaile nua, ach
bhí a éadan le feiceáil go soiléir ar scáileán mo ríomhaire agus a ghuth le cloisteáil go glé glinn, a bhuíochas sin ar an bhogearra iontach sin Skype.