B'fhearr liomsa díreach dul isteach sa stiúideo agus Gaelainn a labhairt fé mar a dheinim le mo dheartháireacha agus le m'uncailí.

Maidir le cúrsaí iománaíochta, cé nach ionann bua sa tSraith Náisiúnta agus cinnteacht faoi bhua a bhaint amach sa Chraobhchomórtas ina dhiaidh sin, is díol spéise gur bhuaigh Tiobraid Árann agus Cill Chainnigh an dá chomórtas sin i 2001 agus 2002 fé seach.

* Gluais • Glossary mo dhícheallmy best a gheallaim dom féinI promise myself san fhásachin the desert d'fhéadfainn staonadh ó sheacláidI could abstain from chocolate don Charghasfor Lent cleastrick chuirfinn dallamullóg orm féinI'd delude myself blastatasty íobairtsacrifice maitheasgood bródúilproud casacht mhór ghroía great big cough tairseachthreshold tanaíthin fiáinwild de shíoralways seanfhaiseantaold-fashioned láchfriendly, pleasant mearbhallconfusion cheapasI thought a bhlas tuaisceartachhis northern accent chloisimis a chasachtwe used to hear his cough bhímis ar bíswe used to be excited/impatient cúbógacollections of Easter eggs scaoilimis gach uile ní uainnwe'd cast everything aside go scafántaspeedily ghlacadh sí buíochas leisshe would thank him chuireadh sí i bhfolach éshe would hide it ag iomrascáil lena chéilewrestling one another suachmáneasy-going person gan puth análawithout a puff of breath parlúsparlour, sitting-room deireadh sí linnshe would say to us cur i gcéill iomlántotal pretence thuigeadh siseshe'd understand bheannaímis dówe would greet him d'fhiafraímis dewe'd ask him d'fhreagraímiswe would answer go fuarbhruiteindifferently ag tóraíocht an mhálasearching for the bag nodclue go n-alpfadh Daidí siar iadthat Dad would devour them beadaílover of sweet things dá bharras a result d'éalaigh méI escaped cófrapress ag póirseáil thartrummaging about málaí plaisteachaplastic bags doirtealsink de phreabsuddenly go raibh mo chosa nitethat it was all up with me polaitíocht an tuaiscirtthe politics of the north daoine muinteartharelations díospóireachtaí bríomharalively debates a chuairteannahis visits b'annamh cuideachta na bhfear aigehe seldom had the company of men ag útamáilfumbling ba ghiorra in aois diclosest to her in age mo dhála féin agus Tríonajust like myself and Tríona fé mar a chaitheadh Tríona liomsaas Tríona used to treat me barrúilfunny de shíor dár gcáineadhalways criticizing us ag spochadh as m'uncailteasing my uncle agus uasal le híseal á dhéanamh aigesean uirthiseand he was patronizing her tá sé chomh maith agamI may as well á leanúintfollowing him garda gradaimguard of honour cársánwheeze inchreidtecredible plúchadhasthma ag sméideadh ar m'uncailnodding at my uncle dá mbéarfaí ormif I was caught isteach sna gnáthchróite folaighinto the usual hiding-places macalla na nglórthathe echo of the voices tuaromen, sign an ceann ab ansa liom féinthe one I liked best mealltachenticing bonnánhorn fardoraslintel of door vardúswardrobe bheir mé barróg airI hugged him ag cóiriú na n-adhartánarranging the cushions glicsly caoi a chur ar an áitto tidy up the place margadhdeal a roinntto share stróic méI tore daitecoloured dúil chráitetorturous desire candaí móra seacláidebig chunks of chocolate blúire ar bhlúirebit by bit giodalachperky bhuail fonn múisce muidwe felt like vomiting tháinig iarracht den cheann faoi orainnwe became a little bit down smeartha le seacláidcovered in chocolate teipfailure

Cuirimid béim fé leith (i) ar chúrsaí a chabhraíonn le daoine a chaitheann agallaimh nó scrúduithe cainte (sa scoil, i gcomhair poist nó i gcomhair áite i gcoláiste oilúna srl.

Cuirimid béim fé leith (i) ar chúrsaí a chabhraíonn le daoine a chaitheann agallaimh nó scrúduithe cainte (sa scoil, i gcomhair poist nó i gcomhair áite i gcoláiste oilúna srl.

MNíB: Fé mar a dúrt, chaomhnaigh muintir Uí Shé an seanathig mar ní raibh aon mhuirear ar James O’Shea, Lios na Graí agus ní raibh éinne ag rá leis *Marley* a chur ar an urlár ná *beauty board *a chur ar na fallaí ná “caith amach an seanachlog san”, “caith uait na lampaí íle”, “tabhair an *sacred heart lamp* don lucht siúil”.

Creidim gur maith an rud é simplíocht a choimeád os mo chomhair fé mar a dhein ár sinsear.

Bhí taithí agam, is dócha, ar chathracha ar nós *Chicago*, Nua-Eabhrac, agus áiteanna mar san, ach nuair a théann tú ar thros ar nós *Route 66*, nó *Highway 61*, buaileann tú leis na fíor-Mheiriceánaigh agus bhíodar díreach, is dóigh liomsa, fé mar a bhíomarna thart ar fiche bliain ó shoin.

Ní hamháin go rabhas ag teacht abhaile ó Mheiriceá, ach bhí mo chairde imithe chomh maith! (Dáithí ag gáire anseo) SMM: An raibh an doirseoireacht crua mar obair? DÓS: Bhí agus, shamhlóinn an rud céanna leis in Éirinn agus i Meiriceá, daoine ag iarraidh dul isteach, daoine fé aois, is rudaí mar san, ach ní raibh bruíonta, ní raibh aon achrann ann, fé mar a chífeá - SMM: - Bhíodar níos dea-mhúinte ná anso? DÓS: Is dóigh liom go raibh, mar chím daoine agus bíonn siad ag bruíon ar na sráideanna in Éirinn agus ní tharlódh sé sin i Meiriceá mar ní scaoilfeadh na gardaí leo.

(gáire) SMM: Guímid Nollaig Shona agus Athbhliain fé mhaise ort féin, ar do mhuintir agus ar an bhfoireann a bheas ag obair anseo in éineacht leat ar Lá Nollag a Dháithí.

Táimid fé chomaoin agat.

Cúthaileacht, géilliúlacht agus ceann-fé bhean traidisiúnta na Seapáine a léiríonn Haru - gamine/ingénue ina bhfuil macallaí Audrey Hepburn, Jean Seberg agus Audrey Tatou le feiscint inti.

Bhaist Truman Capote ‘taidhleoir na mothúchán’ tráth ar Mharlon Brando agus é fé lán seoil ar an ardán.

Agus foinsí máistreachta Milch á scagadh, d’fhéadfaí béim a chur ar thionchar an fhile Robert Penn Warren air, nó na blianta a chaith sé fé scáth Vicadin agus heroin sna 80idí a luadh, nó na hathruithe móra a chuir sé ar scéalta inmheánacha Hill Street Blues nuair a tugadh post scríbhneoireachta dó ar an gclár don chéad uair.

Gach uair a labhraíonn Ferguson fé fhréamhacha ár “sibhialtacht domhanda” nó fés na *“killer applications”* dar thug an lámh in uachtar don Iarthar nó fé bhorradh as cuimse na Síne, is maith is cuimhin liom an t-alt sin in aiste Nietzsche nuair a mhaíonn: *“What is history then other than the way in which the spirit of man takes in the events which are impenetrable to him, something in which only God knows whether there is a relationship holding it together, in which that spirit replaces an incomprehensible thing with something comprehensible, from the outside underwrites with his ideas of purposefulness a totality which really can be known only from within, and also assumes chance events, where a thousand small causes were at work.

Chuir sé ceithre leácht beo i dteannta a chéile fé dheireadh, léachtaí sotalacha a dhéanann tóraíocht ar fhreagraí uilíocha do cheisteanna domhanda.

Ar Maos in Umhlaíocht ========== Mhínigh sé an fhadhb seo do dhochtúir Breatnach amháin agus dúirt go gceapann Éireannaigh a théann fé bhráid na ndochtúirí gurb ionann an triail sin is a “mar a ghabhfá isteach ós comhair maithe móire nó tiarna talún fadó, ar crith agus go humhal.

D’iompair rialtais éagsúla na Beilge iad féin cosúil leis na cumhachtaí impriúlacha mór le rá in úrscéalta Joseph Conrad sa chéad seo a d’imigh tharainn, ach go háirithe ina scéal cáiliúil fé bhrúidiúlacht na nEorpach san Aifric fhiáin, *The Heart of Darkness*.

Déanann fear amháin comparáid idir muintir na Gaeilge agus na sean-Ghiúdaigh a cuireadh fé ghéibheann ag Pharaoh.

Seo cúpla ceann desna seoda liteartha a thug sé fé ndeara, seoda a shoilsíonn na cathanna cultúrtha ba thábhachtaí le linn óige an tSaorstáit nua againn.

Mhaígh na breithimh fé dheireadh ná féadfaidís cead a thabhairt do Marie Fleming socruithe a dhéanamh deireadh a chur lena saol le cabhair sheachtarach gan daoine leochaileacha eile sa chomhphobal a chur sa bhearna bhaoil.

Cruthaíonn an t-aineolas sin teannas ar leith, rud a chothaíonn suim, meas agus cion fé dheireadh.

Ach ó thaobh Joyce de, feictear na cleasanna céanna i bprós Wallace is a fheictear in oeuvre an Éireannaigh: an bhéim chéanna ar an leadránacht nó “*paralysis*”, an íogaireacht chéanna dos na riachtanaisí fisiciúla daonna is bunúsaí, an diúltú céanna don íoróin agus don searbhas, mar aon le rialacha stairiúla liteartha a rinne iarracht guth an scríbhneora a chur fé smacht.

D’fhonn nath nó íomhá nó léargas speisialta a dhaingniú i samhlaíocht an léitheora, chuireadh Joyce iad fé cheilt i lár aigéin próis.

Is féidir an straitéis seo a bhrath san aiste a scríobh Wallace ar bhuanna fisiciúla Roger Federer, an laoch leadóige Eilbhéiseach, fé theidil, Roger Federer as religious experience.

How did she answer her child’s question — the big one, the obvious one?*” Níor theastaigh páistí ó Wallace féin de réir dealraimh, ach ba mhór aige soineantacht na n-óg, rud a léiríodh ina scéal galánta, ‘*Forever Overhead*’, scéal fé cheiliúradh bhreithlá buachalla i lár linn snámha (“*you are mostly good…though not without spine*”).

*” Duine lách speisialta ab ea David Foster Wallace nár éirigh a mheabharghalar féin a shéimhiú fé dheireadh.

Dá léifí breithiúnais Hogan go stairiúil áfach, ní foláir nó go dtabharfaí tréith eile leanúnach fé dheara ina chuid scríbhneoireachta, agus sin easpa íoróine atá bunaithe ar thírghrá simplí.

Droim láimhe, fiú i ngan fhios dó féin, a thugann sé go minic do rabhadh cáiliúil Edmund Burke, an fealsamh polaitiúil a cháin na dlíodóirí a chaith le bunreacht fé mar *“the Penates of an Englishman”* ab ea é.

Cuireann an tírghrá a fheictear i smior scríbhneoireacht Hogan na tubaistí dleathacha seo fé cheilt air áfach.

B’é The Tallest Man in the World tionscnamh 2013, dráma a bhí fé stiúir triúir cumasach sa Triskel Arts Centre.

Droim Láimhe don Seanchas ========== Cromann de Paor fé mhionscagadh ar gach focal i ngach aon scéal dar chum an Cadhnach agus é ar thóir croílár a chuid intleachta liteartha.

Cé gur bhain rún an Fhrancaigh le ré ársa, is féidir linn na tréithe chéanna a aithint i saothar an stairí Bhriotanaigh Simon Schama, ach go háirithe ina chláracha teilifíse nua a chuireann scéal na nGiúdach fé chaibidil dúinn ar an mBBC, *The Story of the Jews*.

An ndéanfaidh an teilifís féin an líofacht dhramadúil a thachtadh fé dheireadh?

Is Beag Liom Cúiteamh Airgid ============== Ba chuma, áfach, leis an mBean Uasal O Keefe faoin airgead de réir dealraimh, agus ós rud é go raibh dlúthbaint ag an Stát féin leis na hionsaithe, chuaigh sí fé bhráid na gcúirteanna ionas go gcruthódh sí fuarchúis agus faillí an Stáit féin.

Ó 1921 ar aghaidh thug an Stát na mílte punt dos na scoileanna Caitliceacha sa Stát i riocht pá agus tuarastal na múinteoirí a bhí fé smacht ag na bainisteoirí Caitliceacha.

Agus an leabhar éirimiúil croíúil seo á léamh arís ag an nglúin nua, ní foláir go dtabharfaidh siad cruth Janus na hargóna fé deara.

Cé nár réitigh na seanfhreagraí polaitiúla agus stairiúla le de Fréine agus aghaidh á thabhairt aige ar shochaí níos sláintiúla ná sochaí a linne, fé dheireadh d’fhill sé ar leigheas ársa.

Luann Campbell eachtraí ilghnéitheacha eile sa leabhar a léiríonn meon tánaisteach Jenkins fé lán seol, an cur chuige mall muiníneach sin a bhí le feiscint agus é i gceannas ar Státchiste na Breataine ó 1967-70 agus ar Choimisiún an Aontais Eorpaigh ó 1977.

Comhairle don Cheannaire Nua ========== Fé brí duine a thógfas ceannaireacht ar an Lucht Oibre, tá sé tábhachtach go mbeadh sé/sí báiúil leis an aicme C2DE.

Bhí an ceart ag an sagart in Don Cíochóté: > “Sea!” arsan sagart, “na leabhair fé ndear an droch-obair go léir.

Cé go léiríonn Ignatieff cumha, macántacht agus cúthaileacht fiú agus an míniú á thabhairt, ní léir fé dheireadh an bhfuil freagra iomlán aige le tabhairt dá léitheoirí.