a d'éalaigh mé
that I escaped
(Is iomaí uair
a d'éalaigh mé síos na céimeanna sin agus a chaith mé lá iomlán ar an trá nuair a bhí súil liom áit éigin eile - sa phortach, mar shampla.
éalú
to escape
Bhí mé ar mo sháimhín só ann! Cúpla uair an chloig ina dhiaidh sin, áfach, bhí mé i mo shuí ar bharr bus ag déanamh mo sheacht ndícheall
éalú as an áit chomh gasta is a thiocfadh liom.
Éalaíonn sí
she escapes
Éalaíonn sí go Sasana ach ní chreideann na húdaráis a scéal.
Níor imigh seo ar Chaitríona
this didn't escape Caitríona's notice
Níor imigh seo ar Chaitríona a bhí ina suí i ndeas do Rita agus rinne sí tarrtháil uirthi sula raibh de pháipéar sa teach úsáidte aici.
éalú
escape
As Cali, Columbia ó dhúchas, tháinig Gomez ar imirce go DC nuair a bhí sí dhá bhliain déag chun
éalú ón chíor thuathail pholaitiúil ina tír féin.
ealú
escape
Atmaisféar seicteach
=======
An fáth a bhfuil mé i mo shuí anseo i mBaile Cliath, ná go raibh orm
ealú ón Tuaisceart arís.
ag éalú
escaping
Tar éis cúig bliana sa Tuirc, áfach, bhraith sí go raibh an Ghaeilge "
ag éalú uaithi" agus chinn sí ar fhilleadh go hÉirinn.
le héalú go gasta
to escape quickly
Seans go mbeidh an t-airgead de dhíth orm
le héalú go gasta ón áit seo.
éalú
escape
Ainm Dé á fhógairt go féiltiúil aige agus a bhéic bheannaithe á méadú ag callaire sa tslí nach bhfuil aon
éalú uaidh.
D'éalaigh siad
they escaped
D'éalaigh siad ón seomra ranga ag an am céanna fosta agus caitheann siad a gcuid ama in oifig anois ag obair mar "bhainisteoirí oideachais", ag cur brú agus struis ar na daoine bochta atá fágtha sa seomra ranga.
teitheadh isteach i ndomhan eile
to escape into another world
Aithnítear gur galar spioradálta é mí-úsáid alcóil nó ábhair ar bith a chuireann ar ár gcumas
teitheadh isteach i ndomhan eile.
éalú
escaping
Gailearaí den scoth
=======
Faoin uair go raibh an cúl fealltach sin scóráilte ag na Spáinnigh, bhí mé tar éis
éalú ó na Yeaincs, le filleadh ar an Tate Modern.
gur éalaigh mé
that I escaped
Is amhlaidh, mar sin,
gur éalaigh mé as Tuaisceart Bhéal Feirste arís.
éalú intinne
mental escape
" Ach tá sise cleachtaithe leis an
éalú intinne sin, agus níl mise.
bealach éalaithe
escape route
"
In ainneoin gur shínigh Trimble an conradh réamhphósta ar Aoine an Chéasta tá sé ag cuartú
bealach éalaithe ó shin.
le héalú
to escape
Cén t-ionadh? Tá muintir na Gearmáine ag íoc as málaí plaisteacha san ollmhargadh le fiche bliain anuas!
I gcathair Hainseatach Bhremen dom ar an mbealach abhaile, thugas cuairt ar na Bremer Stadtmusikanten - síscéal dheartháireacha Grimm faoin asal, an madra, an cat agus an coileach a bhailigh leo go Bremen
le héalú ón bhfeirmeoir cruálach, agus le ceol a dhéanamh.
éalú
escape
Tá atmaisféar an-deas sa chaife i láthair na huaire agus daoine ag iarraidh
éalú ón fhuacht agus ón dorchadas chun seacláid the a bheith acu! Cainteoirí Gaeilge thart ar leath den fhoireann, an leath eile is as áiteanna ar fud an domhain iad, agus cuidíonn sé sin le hatmaisféar bríomhar a chruthú.
éalú ó fhreagracht
escape from responsibility
Ba thithe déirce iad ón taobh amuigh; thug siad deis don phobal
éalú ó fhreagracht agus a bheith saor ó chiontacht.
éalú
escape
Ní féidir
éalú uathu.
éalú
to escape
Áit amháin a chuaigh i bhfeidhm go mór air ná an Airgintín, cé go raibh sé sásta
éalú on tír agus teorainn na Sile a bhaint amach.
a d'éalaigh ar éigean
who barely escaped
Ag tarraingt ar an lá féin, ní fhéadfá na hócáidí cuimhneacháin a sheachaint, ná cur síos caointeach theaghlaigh agus chairde na ndaoine a cailleadh san uafás, agus na bhfear dóiteáin
a d'éalaigh ar éigean.
éalú
escape
Cad é chiallaíonn an ealaín seo? Níl aon
éalú ó cheisteanna dá leithéid.
éalú
escape
éalú
=======
Gan amhras, cuireann timpeallacht mar seo ar chumas daoine atá éirithe as a bpost saol compordach a bheith acu agus
éalú ó dhomhan mór an bhrú tráchta agus na drochaimsire.
éalú
escape
Le roinnt blianta anuas anois,
éalú ón sceimhlitheoireacht atá sna samhraí atá caite ag Walsh i Nua-Eabhrac le Jack agus Anne Monahan ó New Dorp.
chun éalú
to escape
Téann na sluaite as Castile, go háirithe as Maidrid, go Galicia i rith an tsamhraidh
chun éalú ó theas dofhulaingthe lár na Spáinne.
níor imigh an méid sin ar Nuala
that didn't escape Nuala's attention
Ar ndóighe,
níor imigh an méid sin ar Nuala agus dúirt sí le Stiofán, "Nach tusa atá mór le hAisling.
ag iarraidh éalú
trying to escape
Bhíothas ag tuar roimh an gcogadh go mbeadh na scórtha míle teifeach
ag iarraidh éalú isteach san Iordáin ón Iaráic.
éalú
escape
*
Gluais • Glossary
sprioctarget
ní túisce anseo thúno sooner are you here
iontach slachtmharvery tidy
beathalife
mórphearsa ficsingreat fictional character
dílleachtaorphan
sa tsraithin the series
uaighgrave
an oiread is siolla amháin dá shaotharnot even a syllable of his work
oilithreachtpilgrimage
clúiteachrenowned
a mhaíomhto boast
iarsmalannmuseum
tairgtear camchuairteannatours are offered
bantreoraífemale guide
díomhaoinidle
ag blaiseadh den saolgetting a taste of the life
troscánfurniture
sprúillí mionsonraíochaminor fragments
col ceathrachacousins
ní chónaíodh Montgomery féin ann riamhMontgomery himself never used to live in it
adhlacthaburied
i do chomhchuairteoiríin your fellow-visitors
iad a rangúto categorise them
SeapánaighJapanese
díograiseachenthusiastic
searmanasceremony
a fhiafraí deto ask
dúilliking
luachannavalues
chomh patuar intias apathetic towards her
smidword, syllable
carrchlóscarpark
mionsamhailminiature
éalúescape
proinntitherestaurants
camchuairt oidhreachtaheritage tour
baiste asnamed after
a cuid pearsanher characters
bunchlochfoundation-stone
straitéis mhargaíochtamarketing strategy
uimhirphlátaínumber plates
gléastadressed
príomhsheómain show
Oileánaighisland-people
mórtasach asproud of
dúchasachnative
mangairísellers
ollúna mórluachachaself-important professors
tionscalindustry
débhríochambiguous
bréan den ealaín ar fadsick of the whole carry-on
tuairiscítearit is reported
frith-Anneanti-Anne
Is stáitsíodh an t-ilsiamsa AnnekensteinAnd the variety show Annekenstein was staged
fonóidmockery
d'íomhá fholláin Anneof Anne's clean image
casadhtwist
is barrúlafunniest
cúiseamhaccusation
leispiachaslesbianism
(chuir sí(she
nuair a d'áitighwhen she argued
comhdháilconference
leispiachas folaithehidden lesbianism
cairdeasfriendship
cumann leispiach nár cuireadh i gcríchunfulfilled lesbian love
oirirceminent
flúirse tagairtílots of references
homa-anghráchhomo-erotic
traidisiúnaithetraditionalists
ábhar a stoitheadhto take material
comhthéacscontext
náireachshameful
scannalachscandalous
nach bhfuil bun nó barr leiswhich has no basis
i dtólamhalways
treoraí ar leitha separate guide
na sluaite leispiachathe crowds of lesbians
díoltas DéGod's revenge
mallaithedamned
go mear ocrachquickly and hungrily
páirc mhór siamsaíochtaa big amusement park
tithe itheacháineating houses
tuirlingtto alight
ar an drochuairunfortunately
níl tásc nó tuairisc arthere is no sign of
ag foghlúplundering
ag creachlooting
fáilteachwelcoming
go gealgháireachcheerfully
le teann diabhlaíochtaout of devilment
sé glúinesix generations
dubh le turasóirípacked with tourists
cárgrimace
níos féile ó thaobh síntiúis láimhe demore generous when it comes to tips
oineachhonour
freastalaíwaitress
babhla seabhdairbowl of chowder
ciseán bonnóg is craicéira basket of scones and crackers
féachaint an bhfuil aiste ar an iasc sa linn bhainneto see if the fish are taking the bait in the pool of milk
diúilicínímussels
breallachclam
portáncrab
gliomachlobster
trosccod
róshrónachtoo nosey
meascthamixed
glasraívegetables
diúgann tú an t-anraithyou drain the soup
an braonán blasta deiridhthe last tasty droplet
ag impí air cabhrú leo éalú
begging him to help them escape
Chuir siadsan litir chuig O'Reilly ("glór ón tuama" mar a thug siad air)
ag impí air cabhrú leo éalú.
ag éalú ó Sergio
escaping from Sergio
ón gcéfrom the quay
ag éalú ó Sergioescaping from Sergio
bhí dul amú uirthishe was wrong
láithreachimmediately
díomádisappointment
ón mbriseadh croífrom the heart-break
spriocannatargets, ambitions
santachgreedy
craosvoracity
matáinmuscles
a chúl leathanhis broad back
N'fheadar an fear séimh éI wonder if he's a gentle man
ceachtlesson
dainséarachdangerous
pónairíbeans
ar bhonn páirt- nó lánaimsearthaon a part-time or full-time basis
grástúlachtgracefulness
gníomharthaactions
friochtánfrying-pan
gluaiseachtmovement
rinceoirdancer
le fáil go fliúrseachplentiful
ag taitneamhshining
go hainnismiserable
nuair a bhíonn na líonta folamhwhen the nets are empty
Bíonn go deimhinIt is indeed
a chuid pleidhcíochtahis fooling around
Ní bhaineann sin leatMind your own business
ró-áthasachto happy
Gabhaim pardún agatI apologise
fiosrachinquisitive
castacomplicated
conas a chríochnóidh cúrsaíhow things will finish up
mo mhuinínmy trust
ar teitheadh uaidhfleeing from him
ionraichonest
mímhacántadishonest
deoratears
déistindisgust
mórthimpeall orthuaround them
ag soilsiúshining
ná bac leisdon't bother with him
nach bhféadfaidís éalú uaidh
that they couldn't escape from it
AÓF: Agus tugaim faoi deara go mbíonn do chuid gasúr féin ag gabháil fhoinn chomh maith?
ÉÓD: Bíonn an oiread ceoil agus amhránaíochta sa teach
nach bhféadfaidís éalú uaidh.
Bhí an t-ádh dearg liom éalú ón tír
I was really lucky to escape from the country
(
Bhí an t-ádh dearg liom éalú ón tír; cuireadh stop le heitiltí isteach agus amach ó La Paz go gairid i ndiaidh dom fágáil!)
D'fhéach na saighdiúirí leis na hagóideoirí a chur faoi chois le gás agus scaoil siad leo.
ag sceitheadh ina scamaill dhubha ghalracha
escaping in black sickly clouds
*
Gluais • Glossary
fáilteachwelcoming
iontach fiafraitheachvery inquisitive
lochtblame
a mhalairt ar fadquite the opposite
le haoibh an gháirewith a smile
fial lena ndáimhgenerous with their affection
croíúilcordial
cumannfriendship
luachmharvaluable
tá dúil mhór agamI really like
saoithiúlachtoddness
snagcheol preabach an tráchtathe throbbing jazz of the traffic
mo chéadfaímy senses
ricseánnarickshaws
gíoscánsqueaking
uchtógabumps
ag spréachadhspluttering
pléascántaexuberant
dordándrone
siamsánhumming
crónánmurmuring
rosc ceoilrhapsody
clapsholastwilight
mheasfáyou would think
searradhstretch
fonn súchaitetrite melody
solúbthaflexible
spleodrachboisterous
castaí úranew turns
tromchúiseachimportant, weighty
ag súgaíochtmaking merry
gan spionnadhwithout vigour
spreang spreagthaimpulse to inspire
a dtiúin dhiamhair féintheir own mysterious tune
rúndasecret
léargasinsight
mo thriallmy journey
gaosánnose
i dtólamhalways
do chuid rámhaí a ligean le sruthletting your oars go with the flow
i mbéal na séibesuddenly
ní aimseoidh duine é féin go deoa person will never find himself
balcóiníbalconies
glas olóigeolive green
stainnínístands
síodasilk
cadáscotton
glébright
gleoitepretty
seodajewels
tráchtáilcommerce
dronggang
an dubh a chur ina gheal ortto bamboozle you
stuaicsullen appearance
dreach diúltacha negative appearance
a ndíograistheir enthusiasm
a gcuid pionsúr amplachtheir greedy pincers
téann siad i bhfostú ionatthey become entangled in you
deilín na mbacachthe rigmarole of the tramps
ag margáil leatbargaining with you
ag dréim leatexpecting you
a athrachany better
bratógrag
in aicearracht aimsirein a short period of time
amhrasachsuspicious
tuahatchet
mangairísellers
seálta ollawool shawls
fidileachafiddles
saoltachtwordliness
spioradáltachtspiritiuality
neamhchoireachinnocently
manaslogan
teachtairímessengers
smailcmouthful
dúidíní draíochtamagical clay pipes
smálblemish
clúreputation
eiteogawings
áras mórluachachimportant dwelling
beadaíconceited
tíorántatyrannical
ceannsmachtupper hand
daonlathasdemocracy
éileamhdemand
go slachtmharneatly
neartplenty
giollaservant
ordúilorderly
fairsingspacious
fionnuarcool
babhta trom meitifisicea heavy session of metaphysics
toiteachsmoky
mífholláinunhealthy
truaillithe go holcbadly polluted
galsteam
ag sceitheadh ina scamaill dhubha ghalrachaescaping in black sickly clouds
stúrdust
ina phlá phlúchtachin a suffocating plague
sceadamáinthroats
scamhógalungs
cársánachwheezy
screamh ghlas sheileogachgreen salivary scum
ag spaisteoireacht thartstrolling around
gnúisface
gnaíúilcomely
ag rúscadhrummaging
i gcarn bruscairin a pile of rubbish
áilleagántrinket
séarachassewerage
bradaílpilfering
lena ruaigeadh as bealachto drive them out of the way
seilbh shaoltaworldly possessions
burlabundle
níos tibhethicker
go bhfóirfeadh na bróga i gceart dóthat the shoes would suit him fine
Tír Tairngire na féilethe Promised Land of generosity
miantadesires
Úll Mór na bhféidearthachtaíthe Great Apple of possibilities
brioscbrittle
tnáiteweary
dílleachtaorphan
brúidiúlachtbrutality
gluaiseachtaímovements
go míorúilteachmiraculously
méithrich
cothaitheachsustaining
gealbhan binnehouse-sparrow
broiddistress
dia an áidh agus an rachmaisthe god of luck and wealth
gaoiswisdom
coimirceprotection
bratógachragged
barróghug
bealach éalaithe
means of escape
Tríd is tríd níl aon dochar iontu agus is minic go dtugann siad pléisiúr soineanta agus
bealach éalaithe ó chuid den teannas agus strus a mbíonn orainn go léir déileáil leo ó lá go lá.
ag éalú
escaping
Tá bua eile ann freisin: mar gheall ar na leacáin, ceaptar go bhfuil thart faoi 1,700 cileagram CO2 *nach bhfuil *
ag éalú isteach san atmaisféar níos mó.
d'éalaigh mé
I escaped
*
Gluais • Glossary
mo dhícheallmy best
a gheallaim dom féinI promise myself
san fhásachin the desert
d'fhéadfainn staonadh ó sheacláidI could abstain from chocolate
don Charghasfor Lent
cleastrick
chuirfinn dallamullóg orm féinI'd delude myself
blastatasty
íobairtsacrifice
maitheasgood
bródúilproud
casacht mhór ghroía great big cough
tairseachthreshold
tanaíthin
fiáinwild
de shíoralways
seanfhaiseantaold-fashioned
láchfriendly, pleasant
mearbhallconfusion
cheapasI thought
a bhlas tuaisceartachhis northern accent
chloisimis a chasachtwe used to hear his cough
bhímis ar bíswe used to be excited/impatient
cúbógacollections of Easter eggs
scaoilimis gach uile ní uainnwe'd cast everything aside
go scafántaspeedily
ghlacadh sí buíochas leisshe would thank him
chuireadh sí i bhfolach éshe would hide it
ag iomrascáil lena chéilewrestling one another
suachmáneasy-going person
gan puth análawithout a puff of breath
parlúsparlour, sitting-room
deireadh sí linnshe would say to us
cur i gcéill iomlántotal pretence
thuigeadh siseshe'd understand
bheannaímis dówe would greet him
d'fhiafraímis dewe'd ask him
d'fhreagraímiswe would answer
go fuarbhruiteindifferently
ag tóraíocht an mhálasearching for the bag
nodclue
go n-alpfadh Daidí siar iadthat Dad would devour them
beadaílover of sweet things
dá bharras a result
d'éalaigh méI escaped
cófrapress
ag póirseáil thartrummaging about
málaí plaisteachaplastic bags
doirtealsink
de phreabsuddenly
go raibh mo chosa nitethat it was all up with me
polaitíocht an tuaiscirtthe politics of the north
daoine muinteartharelations
díospóireachtaí bríomharalively debates
a chuairteannahis visits
b'annamh cuideachta na bhfear aigehe seldom had the company of men
ag útamáilfumbling
ba ghiorra in aois diclosest to her in age
mo dhála féin agus Tríonajust like myself and Tríona
fé mar a chaitheadh Tríona liomsaas Tríona used to treat me
barrúilfunny
de shíor dár gcáineadhalways criticizing us
ag spochadh as m'uncailteasing my uncle
agus uasal le híseal á dhéanamh aigesean uirthiseand he was patronizing her
tá sé chomh maith agamI may as well
á leanúintfollowing him
garda gradaimguard of honour
cársánwheeze
inchreidtecredible
plúchadhasthma
ag sméideadh ar m'uncailnodding at my uncle
dá mbéarfaí ormif I was caught
isteach sna gnáthchróite folaighinto the usual hiding-places
macalla na nglórthathe echo of the voices
tuaromen, sign
an ceann ab ansa liom féinthe one I liked best
mealltachenticing
bonnánhorn
fardoraslintel of door
vardúswardrobe
bheir mé barróg airI hugged him
ag cóiriú na n-adhartánarranging the cushions
glicsly
caoi a chur ar an áitto tidy up the place
margadhdeal
a roinntto share
stróic méI tore
daitecoloured
dúil chráitetorturous desire
candaí móra seacláidebig chunks of chocolate
blúire ar bhlúirebit by bit
giodalachperky
bhuail fonn múisce muidwe felt like vomiting
tháinig iarracht den cheann faoi orainnwe became a little bit down
smeartha le seacláidcovered in chocolate
teipfailure
nuair a éalóidh m'aigne
when my mind will escape
Tá mé faoi gheasa leabhair mar í, agus leabhair nach í, a cheannach agus toiseacht ar a léamh, agus ansin, chomh dóiche lena mhalairt, iad a charnadh ar an urlár cois leapa go bhfaighe mé an fhaill ar a gcríochnú lá níos faide anonn, nó
nuair a éalóidh m'aigne ó chuing na heagarthóireachta.
d'éalaigh sé
he escaped
I 1967 bhí Joe Dillon le dul os comhair cúirte ach, ar bhealach éigin, d'aimsigh sé gunna sna leithris agus
d'éalaigh sé.
sa ghluaisteán éalaithe
in the escape car
Dúirt na Gardaí go bhfuarthas méarloirg na beirte ar nuachtán an *Evening Herald *a fuarthas
sa ghluaisteán éalaithe.
ag éalú
escaping
leac oighirice
liomóidlemon
ag diúlsucking
bodhairedeafness
béasamanners
gránnahorrible
cumhachtpower
mo leithéidsethe likes of me
docharharm
múrshower
caiteover
fás maithgood growth
ag feadaílwhistling
sáite amachstuck out
stróeffort
leidclue
bodhraithedeafened
gleonoise
oibleagáideachtobligingness
cothrom na Féinnefair play
dúnárasachreticent
cantalpetulance
aisteachasqueerness, strangeness
ar fheabhasexcellently
a chur as a riochtto distort
sádh amach an cloigeann údthat head was stuck out
an iarraidh seothis time
coiscéimstep
filltefolded
muinchillesleeve
plaitbald patch
burlaí bána gruaigewhite trusses of hair
malaíbrows
ag sméideadh a chloiginnnodding his head
gach re soicindevery second second
in ard a chinnas loud as he could
ríforearm
clúmhachdown (on face)
smigchin
dallamullóg a chur ormto hoodwink me
nár thug mé neamhaird airthat I didn't ignore him
ar feadh na síoraíochtafor an eternity
bearnagap
tuillteearned
meangadhsmile
clamhsáncomplaint
luaigh séhe mentioned
bréanfoul
tá fíorbhrón ormI'm really sorry
múiscnausea
slisínslice
chinn mé arI decided
a chur díomto give up
tioncharinfluence
á tochasbeing scratched
go gontaconcisely
eachtra gadaíochtatheft incident
trealamh lofarotten equipment
ag geonaílwhimpering
croitheadh uafásachterrible shaking
samhlaighimagine
a scáthhis shadow
leata chomh móropen so wide
macallaecho
boinnsoles
ag coisíochtpacing
ag comhaireamh na gcoiscéimeannacounting the steps
óltachdrunk
dheasaighadjusted
mo bhaithisthe top of my head
luasc siarrocked backwards
sálaheels
glanbhearrthaclean-shaven
olldoirdbasses
bhreac mé na sonraí cuíI wrote down the appropriate details
ceann dúbáiltea double
bhain searradh asam féinI stretched myself
shéid séhe blew
á spreagadhencouraging him
á thionlacanaccompanying him
clingireachttinkling
cantaireachtchanting
grágaílcroaking, braying
dalltavery drunk
ag éalúescaping
go séimhgently
a chonúisyou useless person
an oiread fuadair faoi teitheadhtrying to flee so quickly
bailigh leat mar singet lost then
mallachtaícurses
líomhaintíallegations
mhaslaigh éI insulted him
barántas gabhálaarrest warrant
ionchúiseamh poiblípublic prosecution
cillíncell
luaithreadáinashtrays
stóltastools
go ngéillfeadh sé gach rud domuntil he would surrender everything to me
pleotafool
sciotaíl searbhasachsarcastic tittering
uirlisíinstruments
píopaí lonrachashining pipes
tiubhthick
tanaíthin
boghabow
sreangáinstrings
béicílyelling
búireachroaring
leis an imeacht thar fóir seofor this going overboard
bródpride
uabhararrogance
i mbarr mo réimeat my peak
a admháilto admit
ní raibh neart agam airI couldn't help it
iomrascálaíwrestler
togha a
chun éalú
to escape
Ar ndóigh, níor chuir an Tíogar Ceilteach stad leis eisimirce - téann Éireannaigh fós go dtí an Bhreatain le post a fháil nó b'fhéidir
chun éalú ó dheacrachtaí atá acu sa bhaile.
éalú
to escape
Tá cóipeanna den leabhar le buachan i gcomórtas mhí Mheán Fómhair *Beo!*
Gluais • Glossary
á fhoilsiúbeing published
gnó turasóireachtatourism business
músclaítear fiosracht na mnáthe woman's curiousity is awakened
ailt nuachtáinnewspaper articles
faillcliff
seilbhpossession
contúirtídangers
bagairtíthreats
creathán fuachtaa cold shudder
fainicwarning
foláireamhnotice, warning
deireadh a haistir saoilthe end of her life's journey
go fuarchúiseachindifferently
buillí croíheartbeats
anáil an tsonaisthe breath of happiness
seargthawithered
iachallcompulsion
fíricífacts
breacthawritten down
rianmark
d'aon ghnódeliberately
blúire páipéirpiece of paper
luaitementioned
tarraiceándrawer
stán síshe stared
imlíneoutline
scáilshadow
gortcultivated field
cruthanna dubhablack shapes
ag corraí go bogmoving gently
sceacha aitinnfurze bushes
céadfaísenses
ar tinneallon edge
doircheachtdarkness
ina glaicin her hand
leiceanncheek
á shlíocadhstroking it
pollairí a sróineher nostrils
b'in mar a shamhlaíodh sí iadthat's how she used to imagine them
istoícheat night
ina comhluadarin her company
folamhempty
dul i dtaithí arget used to
cuachta go clutharnestled comfortably
fál cosantaprotective fence
fothramnoise
gíoscáncreaking
ag tnúth lelooking forward to
brat teolaíwarm covering
an tsíorgheonaílthe continuous droning
ag dul thar bráidpassing by
cloig rabhaidhalarms
sianaílwhining
otharchairr ag scréachaílambulances screeching
pléascáinexplosives
gleo cogaíochtathe noise of war
ar fud na comharsanachtaall over the neighbourhood
éalúto escape
amhrasdoubt
easpa fuaimelack of noise
tranglamclutter
ina sámhchodladhsleeping soundly
cliotaráilclattering
macalla a coiscéime féinthe echo of her own footstep
pluidblanket
ag siosarnachrustling
a fallaing oícheher night gown
taobh leisbeside it
sciathánwing
dallógblind
duibheblackness
crónánhumming
leataopen
an bunalt údthat original article
carnánpile
béicscream
ag stánadh isteach uirthistaring in at her
ag faire uirthilooking at her
á slogadhswallowing her
spléachadhglance
sceonmharterrifying
trí choiscéimthree steps
scréachscream
rith sé léiit occured to her
cur síos ceartproper description
ag tochailt isteach intidigging into her
tanaíthin
camcrooked
go tostachsilently
ag fairelooking
ar diúitéon duty
Ag baint lán na súl aisti.
a chinn ar éalú
who decided to escape
Bhí líon mór príosúnach (b'as Éirinn a bhformhór) i mbeairic in iarthar Sydney
a chinn ar éalú, máirseáil ar Sydney, longa a ghabháil agus filleadh ar Éirinn.
éalú ón bpionós
to escape the punishment
I bhfocail eile, má thugann tú leathmharú do dhuine ar pháirc na himeartha agus fionraí sé mhí tuillte agat dá bharr, mura bhfuil tú i do "*alien*" amach is amach beidh aithne agat ar dhuine éigin a bheas in ann cuidiú leat
éalú ón bpionós atá ag dul duit.
Ní éalódh aon ghadaí
no thief would escape
Ní éalódh aon ghadaí uathu siúd!
Caithfidh tú súil a choinneáil ar na mbealach amach romhat, áfach, chun na *crottes de chien* a sheachaint.
D'éalaigh mé
I escaped
Murach go raibh an spásárthach agus an chulaith spáis in easnamh (agus gur mionbhus bán a bhí mar mhodh taistil!), cheapfá gur ar an ngealach a bhí tú, leis na clocha móra "gealaí" ar fad! Ansin, trá mhór fhada bhán os do chomhair, nach bhfeicfeá a leithéid sa *Med*!
D'éalaigh mé ón gcaint agus ón gcomhrá san Isle of Harris Hotel, tar éis dúinn oíche bhréa a chaitheamh i dTaigh mo Sheanair, chun breathnú ar na seanghrianghraif agus ar na léarscáileanna san óstán, go háirithe na cinn a bhain le Hiort, an t-oileán a tréigeadh sna 1930í.
éalú
escape
Nuair a bhíonn rudaí ag cur isteach ort (agus tarlaíonn sin go minic duit sa tír seo), is mór an sólás é go dtig leat dul síos go dtí an Pier Head,
éalú ar an Chat Mara agus a bheith ar ais in Éirinn taobh istigh de cheithre huaire.
éalú
to escape
Tar éis an tsaoil, táthar in iomaíocht dhíreach le haerlíne a chuaigh chun na cúirte le hiarracht a dhéanamh
éalú óna gcuid freagrachtaí i leith daoine le míchumas.
ag éalú
escaping
Theith Caravaggio agus chaith sé na ceithre bliana deireanacha dá shaol sa tSicil, Málta agus Napoli,
ag éalú ón dlí.
ag éalú
escaping
”
Chuir seantuismitheoirí Marcus, an ceathrar acu, fúthu in Éirinn in 1882 agus iad
ag éalú ón ngéarleanúint a bhí á déanamh ag na Rúisigh ar na Giúdaigh ar fud Oirthear na hEorpa ag an am.
éalú dána
daring escape
Féachann English ina leabhar nua ar an choireacht eagraithe Éireannach i dtréimhsí éagsúla de stair na Stát Aontaithe, ó aimsir an Ghorta Mhóir anuas go dtí
éalú dána Whitey Bulger ó na húdaráis fheidearálacha.
éalú
escape
Féachann English ina leabhar nua ar an choireacht eagraithe Éireannach i dtréimhsí éagsúla de stair na Stát Aontaithe, ó aimsir an Ghorta Mhóir anuas go dtí
éalú dána Whitey Bulger ó na húdaráis fheidearálacha.
bhealach éalaithe
means of escape
Rud nach raibh súil leis san am, d’fheidhmigh an CC i rith an dara Cogadh Domhanda mar
bhealach éalaithe do Bhriotánaigh i mbaol, agus leanadh dá nglacadh isteach ina dhiaidh sin.
Éalú
escape
Teach tábhairne ciúin folamh faoi dheireadh!
Éalú ón slua, an raic, an rúille búille, an torann, an gleo, an brú daoine.
ag sceitheadh
escaping
Tuairiscíodh go raibh gás
ag sceitheadh ón phíblíne 37 mbomaite sular phléasc sí ach ní raibh na fir dhóiteáin ábalta a dhath a dhéanamh faoi.
ag éalú
escaping
Thaifead roinnt daoine físeáin ghairide agus iad
ag éalú ó thraenacha freisin – físeáin a léirigh go díreach an t-uafás a bhain le bheith sáinnithe faoi thalamh.
D’éalaigh siad
they escaped
D’éalaigh siad ar dtús báire go Veiniséala mar nach bhfuil aon chonradh eiseachadta ag an tír sin leis an Cholóim.
ag éalú ó dhíshealbhú
escaping eviction
Ina dhiaidh sin, chuaigh na mílte Híleantóir go Nova Scotia,
ag éalú ó dhíshealbhú nó ó dheacrachtaí geilleagracha.
éalú
to escape
Uaireanta, bíonn siad tar éis drugaí a thabhairt don ainmhí, agus i spás fálaithe mar seo ní bhíonn deis dá laghad aige
éalú.
go raibh an t-ádh orm éalú ón ghealt seo
that I was lucky to escape from this madman
Nuair a d'amharc mé ar a chás ar an idirlíon thuig mé
go raibh an t-ádh orm éalú ón ghealt seo.
ag éalú ó dhlíthe frith-Phrotastúnacha
escaping from anti-Protestant laws
Gearmánaigh Phrotastúnacha den chuid is mó a chuir fúthu i bPennsylvania,
ag éalú ó dhlíthe frith-Phrotastúnacha nó ag cuardach saol nua ar an taobh eile den Aigéan Atlantach.
éalú
to escape
Is minic ag an am seo den bhliain, agus muid traochta i ndiaidh rírá na Nollag, go mbíonn sé go deas
éalú ó dhuairceas an gheimhridh agus briseadh beag a thógáil i gceann de mhórchathracha niamhracha na hEorpa.
Thug sí na cosa léi ar éigean.
She barely escaped.
ceardcorner
chinn orthuthey failed
scáthfear
muinínconfidence
leitheadachconceited
praiseachmess
samhlaíochtimagination
cuartaíochtvisiting
marach chomh súpláilte is bhí síif it wasn't for her fitness
diabhal fata a changlódh sí choidhchindevil the potato she would ever chew
Thug sí na cosa léi ar éigean.
bealach éalaithe
means of escape
Nílim á rá gurb é spórt an leigheas, nó an íocshláinte ar gach galar agus tinneas, ar strus agus ar theannas, ach sílim gur féidir a rá go bhfuil suaitheadh coirp go maith don duine óg agus don seanduine araon agus go dtugann spéis agus rannpháirtíocht i gcúrsaí spóirt
bealach éalaithe agus faoiseamh don duine ó strus an tsaoil.
éalú
to escape
Bhí fonn air
éalú uaidh tamall.
d’éalaigh sé
he escaped
Thosaigh sé ag seinnt go réidh cúramach ach go tobann
d’éalaigh sé ón bhfonn.
d’éalaíomar
we escaped
Agus nuair a d’éirigh sé rófhuar,
d’éalaíomar isteach i gcaife beag chun *crepe *seacláide a ithe.
bhíomar in ann éalú ón slua
we were able to escape from the crowd
Cé go raibh sé dubh le turasóirí,
bhíomar in ann éalú ón slua síos sráideanna beaga cúnga, áit a raibh tithe gleoite agus radharc iontach ar an gcathair ar fad.
d'éalaigh amach arís
escaped outside again
Bhaineas cúpla súmóg as an bpionta Guinness (a tháinig chugam, tar éis scaird thapaidh amháin, i ngloine phlaisteach) sular thosaigh an t-achrann, agus nuair a caitheadh amach beirt in aice liom, thapaíos an seans, agus
d'éalaigh amach arís.
d’éalaíomar
we escaped
Agus nuair a d’éirigh sé rófhuar,
d’éalaíomar isteach i gcaife beag chun *crepe *seacláide a ithe.
bhíomar in ann éalú ón slua
we were able to escape from the crowd
Cé go raibh sé dubh le turasóirí,
bhíomar in ann éalú ón slua síos sráideanna beaga cúnga, áit a raibh tithe gleoite agus radharc iontach ar an gcathair ar fad.
D’éalaigh siad
they escaped
D’éalaigh siad nuair a rinne na póilíní ruathar ar an áit, ach chuaigh PC Craig sa tóir orthu.
na cosa a thabhairt leo
to escape
Faoi Phríosún Gartree a bhí an príomhscéal; thuirling héileacaptar i gclós an phríosúin agus chuidigh le beirt bhithiúnach ó Londain
na cosa a thabhairt leo.
ag iarraidh a n-aird a tharraingt ón éalú
trying to distract their attention from the escape
“Shíl siad go raibh tú
ag iarraidh a n-aird a tharraingt ón éalú,” a dúirt sé liom ag magadh.
éalaithe
escaped
Díreach
éalaithe ón gcoláiste.
éalú
escape
Ach an chéad dá fhocal san *Independent *ná “IRA spy”!
Má tá leid faoi sheasamh an *Indo* ar an gcéad leathanach, níl aon
éalú uaidh ar leathanach 20.
an t-aon bhealach éalaithe
the only escape route
”
Ba é seo
an t-aon bhealach éalaithe a bhí fágtha aige.
gur éalaigh sé
that he escaped
Tuigeann sé go raibh an t-ádh dearg leis
gur éalaigh sé.
gur éalaíodar amach ón tigh
that they escaped out of the house
Gur tháinig na nótaí chuige san aer,
gur éalaíodar amach ón tigh chuig na failltreacha agus ar ais arís gur thóg sé an bogha chuig an veidhlín le nótaí caointe na síog a thionlacan.
éalaithe uaim
escaped from me
An t-am
éalaithe uaim go ró-thapaidh.
ní raibh aon éalú ó na fógraí
there was no escape from the adverts
In ainneoin dianfheachtas earcaíochta a bheith ar siúl ag Roinn na Cosanta Náisiúnta (
ní raibh aon éalú ó na fógraí ar theilifís Cheanada i rith Chorn an Domhain), ní fios an mbeidh speisialtóirí san arm féin chun na huirlisí cogaíochta úra a oibriú.
éalú ó shaol na cathrach
to escape city life
”
Bhog roinnt mhaith daoine siar i dtrátha an ama chéanna sin, an stiúrthóir teilifíse Bob Quinn, cuir i gcás, mar gur theastaigh uathu
éalú ó shaol na cathrach.
éalú uathu
to escape them
Is mór an trua go bhfuil macallaí den tseantroid ann go fóill agus go bhfuil sé deacair
éalú uathu.
éalú uaidh
to escape from it
Ba dheacair (bhí sé dodhéanta i ndáiríre)
éalú uaidh toisc go raibh na meáin chumarsáide – idir nuachtáin, raidió agus theilifís – lán scéalta de gach sórt faoi na himreoirí agus a gcuid ban agus go leor rudaí eile nár bhain ach ar éigean le cúrsaí gailf.
a gcosa a thabhairt leo
to make their escape
Bhí Bainimarama ar dhuine acu siúd nár éirigh leo ach ar éigean
a gcosa a thabhairt leo in 2000.
bhí mé ag iarraidh éalú ó na sluaite,
I wanted to escape the crowds,
Cé gur áit dheas é Cairns,
bhí mé ag iarraidh éalú ó na sluaite, agus bhí Cape Tribulation foirfe dá leithéid.
ag éalú as an bpíb
escaping from the pipe
Gach nóta
ag éalú as an bpíb is ag streachailt leis an domhan.
éalú
escape
Níl
éalú ar úsáid teanga sa chineál seo leabhair.
thapaigh mé an deis chun éalú ón mbaile
I seized the opportunity to escape from home
Mar is gnách san earnáil seo, tháinig brú ollmhór díreach roimh an mbriseadh lár téarma, agus na spriocdhátaí ag bagairt orthu! Mar sin, bhí mise lánsásta le teacht na Cásca, agus
thapaigh mé an deis chun éalú ón mbaile agus m’aghaidh a thabhairt ar thuaisceart an Oileáin Thuaidh.
éalaíonn mo shamhlaíocht
my imagination escapes
**Comhaireamh eile**Fós ag fanacht sa scuaine leictreonach, agus ar bhreithiúnas an léiritheora stiúideo,
éalaíonn mo shamhlaíocht an díon amach go láthair chomhairimh eile, i bpríomhchathair na Mumhan, le linn olltoghcháin eile.
éalú
escape
Smaoineamh thar a bheith scáfar é sin ach níl
éalú air nó, mar a léiríonn Ó Canainn, bhain Ó hEaráin le glúin na hAthbheochana a raibh “caint na ndaoine” mar mhana acu ach a bhí éagumasach an teanga a choinneáil beo mar nár theastaigh ón phobal féin í a choinneáil beo.
ag éalú
escaping
Thosaigh sé ag inseacht scéil dóibh faoi mhadra rua agus go tobann thosaigh sé ag seinnt foinn agus ansin, ina steillbheatha sa cheol, bhí an madra rua ag rith agus
ag éalú ós na daoine a bhí ar a thóir.
cén dóigh a n-éalóidh sé as an tubaiste
how he'll escape from the disaster
Thug a chomharba, Gordon Brown, tacaíocht don chogadh in 2003, cé go raibh drogall air á dhéanamh sin, agus beidh sé suimiúil a fheiceáil
cén dóigh a n-éalóidh sé as an tubaiste san Iaráic.
conas éalú.
how to escape.
Sa dorchadas, níor léir dúinn
conas éalú.
ag éalú ó charráiste lán deataigh
escaping from a smoke-filled carriage
Pictiúr le smál de dhaoine
ag éalú ó charráiste lán deataigh agus a glacadh le fón póca a bhí ar an íomhá ba mhó chuimhne den scrios a rinne buamálaithe féinmharfacha ar thraein agus busanna Londan ar 7 Iúil, 2005.
ar éirigh leo éalú
who managed to escape
Léann sé os ard an líon daoine a fuair bás ansin, an líon daoine
ar éirigh leo éalú agus an líon daoine a fuasclaíodh.
éalaím liom
I make my escape
***
Cúpla lá níos déanaí,
éalaím liom go Cluainín, mar go bhfuil cónaí ar Dee agus Rossa ansin.
mar gur éalaigh sé
because he escaped
Bruce Ismay, Lord Ismay, an fear sin a tharraing droch-cháil air féin,
mar gur éalaigh sé den Titanic in éadaí mná.
ag éalú
escaping, getting off
Bíonn sé deacair do thiománaithe fosta agus iad ag iarraidh a bheith
ag éalú ón phríomhbhóthar, nó a bheith ag dul air.
ina ndearnadh cur síos ar bheirt sclábhaithe Éireannacha a theith óna n-úinéir.
on which an account was given of two Irish slaves to escaped from their owner.
Agus mé ag freastal ar léacht a thug an tOllamh Ken Nilsen ag comhdháil Éireannach le déanaí, baineadh siar asam nuair a thaispeáin sé fógra cuardaithe dúinn
ina ndearnadh cur síos ar bheirt sclábhaithe Éireannacha a theith óna n-úinéir.