duine inteacht
someone
'Le fuaim úr a fháil, ba mhaith liom
duine inteacht mar sin a thabhairt isteach,' a deir sí.
líon íseal seo daoine
this small number of people
Cothaíonn an
líon íseal seo daoine deacrachtaí maidir le cúrsaí sochtheangeolaíochta agus iompar teanga.
Loic daoine orainn
People let us down
Loic daoine orainn cúpla uair - cuireadh turas amháin ar ceal gan míniú ar bith, mar shampla, agus dá bharr sin ní fhaca muid Cayo Largo, oileán beag ar an chósta ó dheas agus ceann de na hionaid saoire is deise i gCúba, deirtear.
ag moladh do dhaoine
recommending to people
Náisiúnaithe ar bís
=======
Den chéad uair i mbliana, áfach, tá na páirtithe polaitíochta, go háirithe Sinn Féin agus an SDLP,
ag moladh do dhaoine agus do náisiúnaithe go mór mhór, foirmeacha daonáirimh a líonadh isteach.
dhaoine aonair
individuals
Cén fáth ar bunaíodh í?
Theastaigh ó eagraíochtaí agus ó
dhaoine aonair deis a bheith acu a theacht le chéile agus ábhair a phlé agus gníomhaíochtaí a rachadh chun leas comónta na Gaeilge a chur chun cinn.
le cur in iúl do dhaoine
to inform people
Fiú tá comharthaí anois ag Údarás na Gaeltachta
le cur in iúl do dhaoine go bhfuil siad sa Ghaeltacht.
Castar cuid mhór daoine orm
I meet a lot of people
Cén fáth, mar sin, a raibh an oiread sin daoine ag beannú di amhail is dá mba rud é gur chomharsa dá gcuid a bhí inti?
Mhínigh Bríd féin an scéal dom: "
Castar cuid mhór daoine orm a bhfuil baint acu le Gaoth Dobhair.
nár chuir duine ná deoraí suas ar a ndroim ariamh
that no-one ever wore
Lena chois sin, bí cinnte go ndéarfaidh siad go bhfuil siad dubhthinn ag amharc ar an chnap éadaí atá ina luí fán teach
nár chuir duine ná deoraí suas ar a ndroim ariamh.
nár chuir duine ná deoraí suas ar a ndroim ariamh
that no-one ever wore
Lena chois sin, bí cinnte go ndéarfaidh siad go bhfuil siad dubhthinn ag amharc ar an chnap éadaí atá ina luí fán teach
nár chuir duine ná deoraí suas ar a ndroim ariamh.
duine mire
a mad person
Tá na Sé Chontae ag fíorú na híomhá sin atá ag an tsaol taobh amuigh gur
duine mire achan uile chréatúr againn.
go mothóidh daoine
that people will feel
Is é an dóigh is fearr le dul chun cinn a dhéanamh ná níos mó saothair a chaitheamh in áiteanna mar seo, sa dóigh is
go mothóidh daoine go bhfuil siad páirteach sna rudaí atá ag tarlú.
daoine neamhurchóideacha
innocent people
Bhí ceist mhór mhorálta ann fosta mar go raibh
daoine neamhurchóideacha ag fáil bháis.
beatha daoine
people's lives
"
beatha daoine "i mbaol"
=======
Má bhí Coiste Timpeallachta Ghaoth Dobhair, An Taisce agus an ATP sásta le breith an Bhoird Pleanála, ní raibh daoine agus grúpaí eile sa chontae ar aon fhocal leo.
cur ina luí ar dhaoine
convince people
"
Céard iad na fadhbanna a bhí acu go dtí seo? "Is dócha gurb é an rud is mó ná teacht ar an margadh agus
cur ina luí ar dhaoine go bhfuil sé ceart go leor ceannach ar an idirlíon.
Díshealbhaíodh go leor daoine
a lot of people were evicted
Díshealbhaíodh go leor daoine mar nach gcuirfidís a gcuid gasúr ar scoileanna Protastúnacha.
Goilleann sé go mór ar go leor daoine
it bothers a lot of people
Goilleann sé go mór ar go leor daoine, taobh istigh agus taobh amuigh den Chumann, go mbíonn mórchuid airgid ag dul isteach i gcistí an Chumainn, Domhnach i ndiaidh Domhnaigh i rith mhíonna fada an tsamhraidh.
téann na daoine seo le báiní
these people become furious
Chuile uair a bhíonn comhscór ann
téann na daoine seo le báiní ar fad toisc go gcreideann siad, ní hea ach go bhfuil a fhios acu go maith, go líontar pócaí daoine áirithe leis an airgead a chaitheann gnáthmhuintir na hÉireann agus iad ag tabhairt tacaíochta dá gcontae dúchais.
D'éirigh idir mé féin agus na daoine ansin
I fell out with the people there
D'éirigh idir mé féin agus na daoine ansin.
duine galareaglach
hypochondriac
" Bhí gach
duine galareaglach sa tír ar an nguthán láithreach lena dhochtúir agus ní raibh na póilíní agus an FBI in ann na rabhaidh agus na haláraim go léir a láimhseáil.
réitíonn daoine le chéile
people get on with each other
Caithfidh mé a rá gur breá liom Harlesden, go háirithe mar gheall ar gur áit é atá go hiomlán ilchultúrtha agus de bharr go
réitíonn daoine le chéile.
daoine muinteartha
relatives
I gcúlsráideanna cúnga chathracha na Sé Chontae, tá cónaí ar dhaoine a bhfuil cuimhne acu ar an dóigh ar buaileadh a gcomharsa go dona agus gan é ach ag teacht chun an bhaile ón phub, ar an dóigh ar cuireadh a gcuid
daoine muinteartha amach as a gcuid tithe, ar an dóigh a mharaigh "an taobh eile" a gcairde - mothúcháin chomh láidir, chomh daonna sin nach bhfuil seans da laghad ag an chóras d'Hondt iad a leigheas.
Baineadh stangadh as go leor daoine
A lot of people were taken aback
Baineadh stangadh as go leor daoine le gairid nuair a cuireadh in iúl go raibh an scian i ndán do bhuiséad Raidió na Gaeltachta.
a chur ina luí ar dhaoine
to convince people
Ó ghnóthaigh siad an toghchán, tá an comhrialtas ag iarraidh
a chur ina luí ar dhaoine nach raibh mórán bainte ag na teifigh leis an toradh.
an duine aonair
the individual
Cad é is féidir leis
an duine aonair a dhéanamh i mbliana le gréasán na Gaeilge a láidriú? An rud is dearfaí is féidir a dhéanamh ná bheith i dteagmháil le Gaeilgeoirí eile go rialta.
chor coise a chur ar dhuine
to trip someone
I measc na rialacha bhí an méid seo: an pháirc a bheith 150 slat ar fhad; cosc ar bhrú, ar tharraingt agus ar
chor coise a chur ar dhuine; b'ionann cúl agus an liathróid a thiomáint faoin trasnán sa chúl; níor cheadmhach an camán a úsáid ach amháin chun an liathróid (ní raibh tagairt do "shliotar") a bhualadh nó a imirt agus chun go bhféadfadh an t-imreoir é féin a chosaint.
duine aonair
individual
Is fíor an seanfhocal seo maidir le hobair dheonach, agus leas an phobail agus leas an
duine aonair.
Is ar scáth a chéile a mhaireas na daoine
man is a social animal
Is ar scáth a chéile a mhaireas na daoine, agus cabhraíonn an obair dheonach le daoine scileanna nua a fhorbairt, a bheith níos féinmhuiníní, agus leasuithe a chur i gcrích ina bpobal féin.
dornán beag daoine
a small number of people
Is minic le deich mbliana anuas a bhí mé i láthair ag dráma Gaeilge agus gan ach
dornán beag daoine sa lucht éisteachta.
teacht i dtír ar dhaoine
take advantage of people
Sa chlár seo, bhí ról Donoghue aige, caimiléir agus slíodóir as Éirinn a bhí i gcónaí ag iarraidh
teacht i dtír ar dhaoine.
castáil ar dhaoine suimiúla
meet interesting people
Thug an teanga deis domh a dhul áiteacha, agus
castáil ar dhaoine suimiúla, rud nach mbeinn in inmhe a dhéanamh gan í.
gach re duine acu
each in turn
Agus ba mar sin a bhí an saol i gcónaí idir Fiachra agus Féilim agus iad ag spóchadh as a chéile agus
gach re duine acu ag tabhairt comhairle nach raibh an fear eile ag iarraidh a chluinstin.
gan duine ná deoraí
not a soul
De réir an daonáirimh in 1841, bhí 84 ina gcónaí orthu - 68 i nGabhla, 12 ar Inis Meáin, 4 ar Inis Sionnaigh agus
gan duine ná deoraí ar Inis Oirthir.
daoine a rangú de réir cumais
to categorize people according to ability
Is fearr
daoine a rangú de réir cumais agus díriú ar ghrúpaí éagsúla ar nós *ex-pats* agus daoine a labhraíonn an Ghaeilge gach lá.
ag imirt deismireachta ar dhaoine
casting a spell on people
Tá sé chomh maith sin
ag imirt deismireachta ar dhaoine lena chuid aisteoireachta go gcreideann sé féin sa ról atá á ghlacadh aige sa deireadh.
beatha na mílte duine
thousands of lives
**PM:** Ach nár shábháil siad
beatha na mílte duine sa choimhlint ó thuaidh?
**ANO:** Sin an rud a deir siad ach an bhfuil a fhios ag duine ar bith an bhfuil sé fíor? Tá fianaise ag teacht amach diaidh ar ndiaidh go raibh baill an Bhrainse Speisialta páirteach in imeachtaí mídhleathacha, dúnmharú san áireamh.
duine de bhunadh na háite
a local person
"Gleann Fhinne, Gleann Fhinne, Gleann Fhinne mo ghleann" mar a deir an t-amhrán a chum Padaí Mag Fhloinn,
duine de bhunadh na háite.
féadann duine inteacht eile
someone else should
"
"Bhuel,
féadann duine inteacht eile iad a chrochadh san oifig úr, nó ní lú orm an diabhal nó pictiúr atá ar fiar.
Níor cúisíodh duine ar bith
no-one has been convicted
Níor cúisíodh duine ar bith as an choir seo go dtí seo, cé go bhfuil amhras go fóill faoi mháthair an tachráin, Maria Franzoni.
duine ná deoraí
not a soul
Tá cearta an Ghaeilgeora á séanadh go fóill, mar a bhí nuair a bhí ar sheanóirí na Gaeltachta i 1926 an sagart paróiste nó an múinteoir scoile a bheith leo agus iad ag lorg phinsean an stáit, agus gan
duine ná deoraí eile sa cheantar a bhí i bpost le haon saghas stádais nó tionchair in ann Gaeilge a labhairt.
dhaoine aonair
individuals
"Tá siad go breá mar
dhaoine aonair, ach cuireann na dronga imní ar dhaoine.
bhogfadh daoine áit inteacht eile
people would have moved elsewhere
Sa tseanam, nuair nach raibh a leithéid ann,
bhogfadh daoine áit inteacht eile ag lorg oibre.
cumas scriosta an duine
man's destructive capability
Cad is carraig ann? Cad is cloch ann?
Táimid chun aghaidh a thabhairt inniu ar Hiroshima chun
cumas scriosta an duine a mheabhrú dúinn féin.
chaon duine againn
every one of us
Gan mac an éin bheo ag cur isteach ar cheachtar againn ach ag goradh ár mbonnachaí os comhair gríosach bhreá chlochmhóna agus
chaon duine againn bíogtha ag an gclár teilifíse a bhí ag ceiliúradh Oíche Chinn Bliana na mílaoise ar fud an domhain.
achan duine faoin spéir
every Tom, Dick and Harry
Is cinnte nach raibh sin ag luí le gnás, ach bíodh sin mar atá, mhionnaigh siad di gur sin mar a bheadh nó níor mhian le Myrtle
achan duine faoin spéir a bheith ag amharc isteach uirthi ag rá "Orú, nach í atá cosúil léi féin".
daoine aeracha
gays
Léiriú maith ar dhearcadh an phobail an méid a bhí le rá ag duine amháin ar cuireadh agallamh teilifíse air ar an tsráid: "Ní maith liom
daoine aeracha ar chor ar bith, ach is maith liom an méid atá le rá ag Fortuyn".
an chaoi a dtéann daoine craiceáilte faoi
the way people go mad over it
Tuigim sin, ach
an chaoi a dtéann daoine craiceáilte faoi - sin an pháirt nach dtuigim.
daoine aonair
individuals
Tá Craobh an Domhain buaite ag Éireannaigh sa lúthchleasaíocht (agus boinn Oilimpeacha freisin), sa dornalaíocht amaitéarach agus gairmiúil, sa snúcar, i gcúrsaí capall, sa ghalf, ag rothaíocht (Rás na Fraince buaite freisin), agus i gcúrsaí rugbaí agus haca tá comórtais idirnáisiunta buaite ag foirne Éireannacha; ní dhéantar an oiread fuadrála ná cainte ná óil (!), áfach, faoi na himeachtaí sin is a dhéantar faoinár bhfoireann sacair, foireann, gan fiacail a chur ann, nár bhuaigh tada riamh!
Is féidir a rá go bhfuil formhór na mbuanna idirnáisiúnta gnóthaithe ag
daoine aonair atá ag saothrú leo go ciúin agus go dian agus go bhfuil seans níos mó ann b'fhéidir
daoine aonair a mbeadh tallann ar leith acu a aimsiú ná foireann iomlán a bheadh in ann aghaidh a thabhairt ar na foirne sacair is fearr ar domhan.
lear mór daoine
a great number of people
Tá sé óg agus fuinniúil, dóighiúil (dar leis na mná, seachas liomsa!) agus faiseanta, agus éiríonn leis
lear mór daoine a mhealladh i dtreo na Gaeilge gan a bheith ag brú na teanga orthu nó a bheith ag seanmóireacht mar gheall uirthi.
a cháineann daoine áirithe
that some people criticise
Chinn sé ansin ar bhliain eile a chaitheamh i nGaillimh chun Ard-Dioplóma i gCumarsáid Fheidhmeach a dhéanamh, cúrsa
a cháineann daoine áirithe de bharr, dar leo, go bhfuil sé róghinearálta.
achan darna duine
every second person
Ar shiúl chun na hIodáile, ar nós
achan darna duine in Éirinn, atá Balor an mhí seo.
dhaoine míchumasacha
the handicapped
Dá mbeadh fíorspéis ag an Taoiseach sna moltaí a rinneadh bheadh sé tar éis ainmniúchán a thabhairt do leithéid Kathryn Sinnott, a sheas don Dáil agus don Seanad le haird a tharraingt ar an easpa tacaíochta atá ar fáil do
dhaoine míchumasacha, nó do Rosaleen McDonagh a sheas ar son cearta don Lucht Taistil.
d'fhormhór na ndaoine
for most of the people
Ní raibh an t-aistriú éasca
d'fhormhór na ndaoine a rinne é.
Ní ligfeadh an eagla do dhuine ar bith eile
no one else would dare
Ní ligfeadh an eagla do dhuine ar bith eile éirí amach agus a leithéid orthu.
níl de dhíth ar dhaoine ach leideadh an fhocail
people only need a hint, i.e. to gossip
"
"An bhfuil a fhios agat seo," arsa Nuala, "
níl de dhíth ar dhaoine ach leideadh an fhocail.
daoine aonair san áireamh
individuals included
Tá baill de Gluaiseacht ar fud na tíre, agus cé nach mbíodh ach eagraíochtaí ó choláistí ann roimhe seo tá gach saghas duine páirteach ann anois - a lán
daoine aonair san áireamh.
le duine inteacht áitiúil
with someone local
Bhí orm a bheith cúramach de bharr gaol láidir a bhí agam
le duine inteacht áitiúil.
geit a bhaint as daoine
to startle/shock people
Deir sé go ndéanann sé iarracht uaireanta
geit a bhaint as daoine agus é ag léamh go poiblí.
seargann an duine
the person withers
Agus, ar ndóighe, nuair a dhéanann tú rud mar sin,
seargann an duine.
go raibh an bhuaidh daite do na daoine seo
that victory was coming to these people
) Bhuel, ag fáil léargais dó ar an dóigh a raibh an freasúra neamhdhlíthiúil sa Pholainn ag obair, ag foilsiú leabhartha, ag cruthú sochaí dhaonlathach beag beann ar an chóras oifigiúil, ba é an tátal a bhain sé as an scéal ná "
go raibh an bhuaidh daite do na daoine seo".
bunús na ndaoine
most of the people
Beo bocht
=======
Sa tseanam ba ar an iascaireacht agus ar an fheirmeoireacht a mhair
bunús na ndaoine, dalta pobal na tuaithe i ngach áit eile, agus taobh amuigh den tae, siúcra agus an plúr bhí gach bia eile dá gcuid féin acu.
ag freastal ar riachtanaisí na ndaoine
catering for people's needs
Bhíodh lucht siúil gur tháilliúirí, ghréasaithe agus lucht déanta cannaí iad ag taisteal i ngach ceantar
ag freastal ar riachtanaisí na ndaoine.
níor ciontaíodh riamh duine ar bith
no one was ever convicted
Cé go bhfuiltear den tuairim gur fuadaíodh agus gur maraíodh cúpla páiste eile a d'imigh ar iarraidh agus nár aimsíodh,
níor ciontaíodh riamh duine ar bith sa stát seo as coir den chineál a tharla i Sohom an samhradh seo.
is ar éigean a gabhadh duine ar bith
hardly anyone was caught
Ach sa tréimhse uilig,
is ar éigean a gabhadh duine ar bith.
bunbhrí na hiomána don duine óg a aimsiú
to find the primary meaning of hurling for the young person
Sílim gur éirigh leis an duine sin
bunbhrí na hiomána don duine óg a aimsiú: ní fir iad ach fathaigh.
an marlachán de dhuine sin
that weakling of a man (lit. person)
"Anois, a Áine," ar seisean, "má chluinim go bhfuil
an marlachán de dhuine sin fá scread asail den teach, nár aifrí Dia orm é, cuirfidh mé amach ar an tsráid thú.
duine inteacht
somebody
Teach mór airneáil a bhí i dtigh s'againne agus is beag oíche nach mbeadh
duine inteacht istigh, agus scéalaíocht ag dul ar aghaidh ann.
scata maith daoine
a good number of people
Tá
scata maith daoine sa gceantar ag coinneáil orthu ag iascaireacht i gcónaí, ach tá tuilleadh forbartha ag teastáil ar an obair sin.
Níl mé ag gabháil a spochadh as duine ar bith
I'm not going to make fun of anyone
Níl mé ag gabháil a spochadh as duine ar bith nó tá an rud ar fad ró-thromchúiseach agus ró-léanmhar go mór.
ag cur comhairle ar dhaoine
advising people
Cén obair a dhéantar sa chomhlacht ó lá go lá?
Ag díol leabhar; ag plé le horduithe na gcustaiméirí;
ag cur comhairle ar dhaoine maidir le leabhair agus cúrsaí; ag meas leabhar nua; ag freagairt comhfhreagrais agus teachtaireachtaí ríomhphoist.
a bhronnfaí ar dhuine
that a person would be awarded
Ar chóir, mar shampla, go mbeadh ról ag breitheamh maidir leis an méid damáistí
a bhronnfaí ar dhuine i gcás leabhail? Tharraing tuarascáil Hassain aird freisin ar an reachtaíocht neamhghnách atá sa tír seo a thugann ar na cúirteanna breathnú ar ghabháil leithscéil mar admháil a bheith ciontach.
ag inse d'achan duine
telling everyone
*
Gluais • Glossary
girseachgirl
clisteclever
giodalachperky, self-conceited
ardnósachpompous
a mhaíomhasserting
go sotalacharrogantly
úimléideachuseful
ag coimhéadwatching
máistreás(female) teacher
ag inse d'achan duinetelling everyone
ciallmeaning
dúilliking
Taispeánfaidh sin daofaThat'll show them
chuartaigh síshe searched
nach bhfuil fiacha orm a insethat I don't have to say
a raibh sa rangeveryone in the class
sámsáilprattling
duine san iomlán
in all
Bhíomar páirteach sa cheolchoirm seo le seachtó
duine san iomlán - rud mór a bhí ann.
dhaoine iontacha
great people
Chuir mé aithne an- an-mhaith ar
dhaoine iontacha i dTír Chonaill, daoine ar nós Anthony Gillespie, agus tá fíormheas agam orthu.
go gceapfaí duine eile
that someone else be appointed
Tá sé ag éirí tuirseach den taisteal seo agus ba mhaith leis
go gceapfaí duine eile mar phríomhfheidhmeannach ar an chomhlacht taobh istigh de bhliain nó de bhliain go leith.
dála mórán daoine
like a lot of people
Ár dtus bhí mé i mo "lurker",
dála mórán daoine.
dhaichead duine
forty people
Bhí thart ar
dhaichead duine ag an gceardlann sin anuraidh!
Antaine: Agus tá léacht i gceist freisin.
daoine aonair
individuals
Theastaigh uaidh déileáil mar ba chuí le gach aon aicme sa tír agus roinnt
daoine aonair chomh maith.
moladh do gach duine a rinne gearán leo
to advise everyone who complained to them
Tá rogha shimplí acu sa scéal uafásach seo -
moladh do gach duine a rinne gearán leo dul chuig an Gharda Síochána agus an gearán sin a dhéanamh go foirmeálta.
chun dallamullóg a chur ar dhaoine
to hoodwink people
Léiríonn na suímh ollscoile aite thuas gur féidir seoltaí bréige sráide a úsáid freisin
chun dallamullóg a chur ar dhaoine.
chaitheadh daoine seile orm
people used to spit at me
D'éirigh mé as an tsiopadóireacht a dhéanamh sa bhaile sin, mar
chaitheadh daoine seile orm.
daoine den scoth
great people
Áit iontach agus
daoine den scoth a bhí agus atá i Loch Garman, dar le Mícheál.
Bheannaigh cúpla duine dó
a few people greeted him
Bheannaigh cúpla duine dó ag amanna éagsúla i rith an chomhrá agus ní raibh sé soiléir an raibh aithne phearsanta acu air nó nach raibh.
Teastaíonn ó gach duine
everyone wants
Teastaíonn ó gach duine a bheith cáiliúil agus
Teastaíonn ó gach duine a bheith ar an teilifís.
dhuine ab ansa
a loved one
Chuala mé féin (agus go leor iriseoirí eile) roinnt mhaith daoine ag rá go raibh sé deas go rabhthas ag cuimhneamh ar
dhuine ab ansa leo a cailleadh, ach go rabhthas ag dul thar fóir leis an chlúdach.
greim an duine bháite
a firm hold
Tá Comharchumann Dhún Chaoin ag iarraidh láthair na huachtarlainne a fháil ó Ghrúpa Chiarraí ach tá
greim an duine bháite ag an ngrúpa fíorshaibhir seo ar an láthair agus iad ag iarraidh é a dhíol leis an té is mó a thabharfadh airgead dhóibh.
a mheallann daoine
which attracts people
Scríbhneoirí an Bhlascaoid
=======
Lasmuigh d'áilleacht an pharóiste tá gné eile den saol
a mheallann daoine anseo agus is é sin an litríocht.
atá fós ar bhéalaibh daoine
which are still being spoken of
Tair agus fiafraigh dúinn mar gheall ar Thig Mhóire, ar "Bhád na nGort nDubh", ar an "Santa Maria de La Rosa", ar "Dhóiteán Bhailícín" agus na gnéithe sin ar fad de shaol agus de stair an pharóiste
atá fós ar bhéalaibh daoine.
líon mór daoine
a large number of people
Is eagal liom, nuair a bheidh dearmad déanta ar na scannail go léir a nochtadh faoi mhórúdaráis an stáit seo, go mbeidh
líon mór daoine, agus ní i gCorcaigh amháin, a mbeidh fós cuimhne acu ar an dara cogadh cathartha, mar a chonacthas dóibhsean é, a bhris amach ar an oileán seo le linn mhí an Mheithimh 2002.
ná cuireadh sé iontas ar dhuine ar bith
let it not surprise anyone
Ach
ná cuireadh sé iontas ar dhuine ar bith más é 2003 an bhliain a osclóidh iallacha a bhróga agus a mbainfear tuisle as.
tairne i gcónra gach duine acu
a nail in the coffin of each one of them
Ach sin ráite, is dóigh liom go mbuailfear
tairne i gcónra gach duine acu in 2003 a chinnteoidh nach fada eile a bheidh siad in oifig.
Bíonn achan duine ar daoraí
Everybody goes mad
Bíonn achan duine ar daoraí ar feadh cúpla seachtain ag tús na bliana agus ansin téann sé uilig chun sioparnaigh.
daoine óga ón cheantar a mhealladh isteach
to attract young people from the area in
Bhí sé mar chuid den sprioc ag an ghrúpa seo
daoine óga ón cheantar a mhealladh isteach chun a bheith ag obair ar thionscadal lena dtimpeallacht a dhéanamh níos deise agus dóchas a chruthú don todhchaí agus don ghlúin atá le teacht.
a thaitin le hachan duine
which appealed to everyone
Bhí muid ag iarraidh go mbeadh téama spreagúil agus dóchasach sa dearadh agus thóg sé tamaillín teacht ar théama
a thaitin le hachan duine.
duine éicint eile
someone else
Ní raibh aon leisce chun cogaíochta ar Mhenzies, a fhad is a bheadh
duine éicint eile ag troid.
níor cúisíodh aon duine
no one was convicted
Go dtí seo,
níor cúisíodh aon duine as marú an Uasail Phelan agus tuigtear do *Beo! *go bhfuil an comhad fós oscailte ag na Gardaí.
gur dúnmharaíodh duine de na baill
that one of the members was murdered
Bhí brón ar mo rang Gaeilge i Learpholl an mhí seo caite, agus ar gach duine eile sa Chlub Éireannach ina bhfuil sé suite, nuair a chuala muid
gur dúnmharaíodh duine de na baill.
daoine daonna
human beings
Is
daoine daonna iad baill an DUP, lán contrárthachtaí agus coimhlintí inmheánacha fá cad is ceart agus cad is contráilte ann, ainneoin na híomhá a chuirtear chun tosaigh go bhfuil siad mar phictiúr Andy Warhol, ina gclóin ag Ian Paisley.
níor cúisíodh duine ar bith riamh
nobody was ever charged
*
Gluais • Glossary
beathaisnéis údaraitheauthorized biography
a dialanna pearsantapersonal diaries
páipéir phríobháideachaprivate papers
go dtí gur insealbhaíodh í ina hUachtaránuntil she was installed as President
dódh nó tréigeadh 1,800 teach1,800 houses were burnt or abandoned
lámhachshooting
rachtoutburst
acraí tíhousehold utensils
as go brách leooff they went
léiriúproduction
cheanncheathrúheadquarters
coistí cosanta áitiúlalocal defence committees
dírbheathaisnéisautobiography
gan strówithout difficulty
i dtaiscesaved
do lá na coise tinnefor a rainy day
bhí cúrsaí chomh dona sinthings were so bad
dá mba gháif it was necessary
leithleachasselfishness
scoilt aduainstrange split
chiap sé Máire ar fadit really tormented Máire
easpa suimelack of interest
tragóidítragedies
Cumann Naomh Uinseann de PólVincent de Paul Society
baill shinsearacha na heagraíochta sin cois Lifethe senior members of that society in Dublin
tuairisc suas lena bhéal dóa report up to his face
géarchéimcrisis
chun an Cumann a ghríosadhto spur the Society into action
saothar in aiscewaste of time
déistindisgust
ag cáineadhcriticising
ciúnaithe go mórgreatly quietened
línte síochánapeace lines
ruathair laethúladaily raids
polarúpolarization
girseacha ógayoung girls
nóibhéinenovena
cailín aonaira lone girl
ní ba ghaire don ghráscarnearer to the scuffle
le dul i gcabhair ar Catherineto go to Catherine's help
an cúigear a ruaigeadhto drive the five off
riochtstate
a cuid néarógher nerves
clocharconvent
ar an Iúrin Newry
tachrántoddler
eachtraincident
círéibriot
faoi lán seoilin full swing
ag glioscarnachglistening
bréan le boladh gáissmelling bad from gas
comhracfight
otharcharrambulance
formhór an bhealaighmost of the way
ag dul ar foscadhsheltering
ag sciorradhsliding
ag lámhacáncrawling
fras lámhaighvolley
babhlaíbowls
a gciarsúirtheir hankies
leachtliquid
cosaintprotection
bodhardeaf
bhí scolaíocht speisialta de dhíth airhe needed special schooling
ba ghnách leishe used to
d'fhaigheadh sé síob abhailehe used to get a lift home
stad an bhusthe bus stop
thuirling séhe disembarked
neamhurchóideachinnocent
bábántainnocent
ag cogarnaíl taobh thiar dewhispering behind him
trup na mbrógthe sound of the shoes
neamhchoireachinnocent
níor shamhlaighhe didn't imagine
an t-uafásthe horror
anfaterror
cortwist
dírithe ar a chloigeann lomaimed at his bare head
scáilshadow
scoilteadh a bhlaoschis skull was split open
scréachascreams
na hionsaitheoiríthe attackers
níos truacántamore plaintive
go prasquickly
ag maothú an chairpéidmoistening the carpet
Ba dhóbair dó bás a fháilHe nearly died
go raibh an t-ádh dearg airthat he was extremely lucky
ar mire le feargmad with rage
beaginmhehelplessness
cé a bhí ciontachwho was responsible
níor cúisíodh duine ar bith riamhnobody was ever charged
ciontach i ndúnmharúguilty of murder
go gairid i ndiaidh an ionsaitheshortly after the attack
ag maíomhstating
seanphionós na fuipethe old whip punishment
i gcás coirpeach a gheofaí ciontach i dtromionsaíin case of criminals found guilty of assault
peann a chur le párto put pen to paper
aiféalaregret
gur éiligh sí pionós corparthathat she demanded corporal punishment
ag teacht salach ar gach ar chreid sí riamh anngoing against everything she ever believed in
duine ar leith
exceptional person
I bhfocail eile, duine daonna, ach
duine ar leith.
ag mealladh daoine
attracting people
"Deinim amach, dá bhféadfaimis é a ionramháil i gceart agus a bheith ana-chúramach ina bhun, ní gá gur
ag mealladh daoine ón nGaeilge nó ó na ranna Gaeilge ar fad a bheadh Léann na hÉireann ach ag tabhairt daoine de réir a chéile isteach sa líon, más maith leat.