Tá mé dubh dóite ar fad de na dochtúirí
I'm really fed up with the doctors
Tá mé dubh dóite ar fad de na dochtúirí.
dubh san aghaidh
fed up
Ach tá an óige leat agus déanann tú neamhiontas den "A Dhia inniu, an bhfeiceann aon duine siúd, tá aos óg an lae inniu ar shiúl os comhair an tsaoil agus gan tointe orthu" nó tá tú
dubh san aghaidh ag éisteacht leo ag caint fá seo.
linne duibhe
black pool
Táid go léir ar nós na
linne duibhe úd, Duibhlinn, sa chomharsain acu.
dubh san aghaidh
fed up
Ach tá an óige leat agus déanann tú neamhiontas den "A Dhia inniu, an bhfeiceann aon duine siúd, tá aos óg an lae inniu ar shiúl os comhair an tsaoil agus gan tointe orthu" nó tá tú
dubh san aghaidh ag éisteacht leo ag caint fá seo.
dubh fána súile
with black circles under the eyes
"Bhí sé féin breá
dubh fána súile agus bhí an oiread sin de chloigeann mhór air nach bhfuair muid focal i rith an lae.
dubh fána súile
with black circles under the eyes
"Bhí sé féin breá
dubh fána súile agus bhí an oiread sin de chloigeann mhór air nach bhfuair muid focal i rith an lae.
ó dhubh go geal
from dusk to dawn
Bhí Danú, grúpa a bhfuil ceangal aige le Gaeltacht na Rinne, ag casadh ceoil do lucht éisteachta dílis agus Robbie Hannon agus Paddy Glackin ag seinm
ó dhubh go geal.
dubh san aghaidh
fed-up
"Tá mé
dubh san aghaidh ag inse duit saothar a ghlacadh le do chuid oibre.
dubh dóite
heartily sick
An iontas ar bith é go bhfuil daoine ag éirí
dubh dóite den rud ar fad? Leoga, *plus ça change*.
dubh dóite
heartily sick
Ghéill sí don bhrú sa deireadh, áfach, de bharr go raibh sí
dubh dóite dá post le Fuji.
dallach dubh
hoodwink
Dar leis go bhfuil tuigbheáil mhaith aige do na bronntanais Nollag is fearr a dhéanfadh leas daoine:
Don Teachta Dála Neamhspleách, Tomaisín Ó Good Day, thabharfadh sé cliabhán cinn, ceann doscaoilte ar eagla go n-íosfadh sé ceann ar bith eile de na taibléidí sin a chuireann
dallach dubh ar dhaoine.
ó dhubh go dubh
from dawn until dusk
Ní raibh post faighte ag Dervla go fóill agus ach go bé gur casadh Máire uirthi bheadh sí ina suí suas ina tóiteog agus gan focal aici le héinne
ó dhubh go dubh.
ridire dubh
black knight (sarcastic, not a nice person)
"
"Tá croí ag an
ridire dubh i ndiaidh an iomláin," arsa Cian leis féin.
galar na scamhóige duibhe
black lung disease
Maraíonn maidhmeanna sléibhe agus pléascanna mianadóirí ar an toirt ó am go chéile, agus tá go leor eile a mharaíonn
galar na scamhóige duibhe, tinneas léanmhar análaithe a thagann ar dhaoine ó bheith ag sú isteach deannach guail.
bairéad dubh
black berets
com) mar nach raibh sé sásta leis an dóigh a raibh siad ag caitheamh spéaclaí dorcha agus
bairéad dubh ar pharáid Lá Fhéile Pádraig i Learpholl.
bairéad dubh
black berets
Bhí sé socraithe roimh ré le Cigire na bPóilíní i Merseyside, Michael Cloherty, nach mbeadh baill de na bannaí ceoil fheadóige ag caitheamh
bairéad dubh nó rud ar bith atá in aghaidh an Achta Sceimhlitheoireachta 2000.
cuirtear leann dubh Mhic Aonghusa
Guinness' porter
Ar an gcaoi sin déantar ceangal idir an iomáint agus stair agus miotaseolaíocht na hÉireann agus, ag an am céanna,
cuirtear leann dubh Mhic Aonghusa isteach díreach i lár an scéil.
ó dhubh go dubh
from dawn until dusk
Tá iascairí áitiúla, daoine óga ó Ghalicia, ón Spáinn agus ó thíortha iasachta ag obair
ó dhubh go dubh chun na tránna agus na carraigeacha a ghlanadh.
Thigeadh lionn dubh air ó am go ham
he used to get depressed from time to time
Thigeadh lionn dubh air ó am go ham agus chaithfeadh sé go leor ama ag siúl leis féin ar an uaigneas.
an Mhuir Dhubh
The Black Sea
Ach tá a leithéid scaipthe fud fad iarthar na hEorpa, agus níos faide soir fosta, mar shampla in aice leis
an Mhuir Dhubh, san Iordáin, agus fiú sa Chóiré.
dubh san aghaidh
pissed-off, fed-up
"
Bhí sí
dubh san aghaidh ag an fhalsacht seo agus bhí sí ar tí an cheist a thógáil le Stiofán nuair is seo isteach an doras é.
dubh le turasóirí
packed with tourists
*
Gluais • Glossary
sprioctarget
ní túisce anseo thúno sooner are you here
iontach slachtmharvery tidy
beathalife
mórphearsa ficsingreat fictional character
dílleachtaorphan
sa tsraithin the series
uaighgrave
an oiread is siolla amháin dá shaotharnot even a syllable of his work
oilithreachtpilgrimage
clúiteachrenowned
a mhaíomhto boast
iarsmalannmuseum
tairgtear camchuairteannatours are offered
bantreoraífemale guide
díomhaoinidle
ag blaiseadh den saolgetting a taste of the life
troscánfurniture
sprúillí mionsonraíochaminor fragments
col ceathrachacousins
ní chónaíodh Montgomery féin ann riamhMontgomery himself never used to live in it
adhlacthaburied
i do chomhchuairteoiríin your fellow-visitors
iad a rangúto categorise them
SeapánaighJapanese
díograiseachenthusiastic
searmanasceremony
a fhiafraí deto ask
dúilliking
luachannavalues
chomh patuar intias apathetic towards her
smidword, syllable
carrchlóscarpark
mionsamhailminiature
éalúescape
proinntitherestaurants
camchuairt oidhreachtaheritage tour
baiste asnamed after
a cuid pearsanher characters
bunchlochfoundation-stone
straitéis mhargaíochtamarketing strategy
uimhirphlátaínumber plates
gléastadressed
príomhsheómain show
Oileánaighisland-people
mórtasach asproud of
dúchasachnative
mangairísellers
ollúna mórluachachaself-important professors
tionscalindustry
débhríochambiguous
bréan den ealaín ar fadsick of the whole carry-on
tuairiscítearit is reported
frith-Anneanti-Anne
Is stáitsíodh an t-ilsiamsa AnnekensteinAnd the variety show Annekenstein was staged
fonóidmockery
d'íomhá fholláin Anneof Anne's clean image
casadhtwist
is barrúlafunniest
cúiseamhaccusation
leispiachaslesbianism
(chuir sí(she
nuair a d'áitighwhen she argued
comhdháilconference
leispiachas folaithehidden lesbianism
cairdeasfriendship
cumann leispiach nár cuireadh i gcríchunfulfilled lesbian love
oirirceminent
flúirse tagairtílots of references
homa-anghráchhomo-erotic
traidisiúnaithetraditionalists
ábhar a stoitheadhto take material
comhthéacscontext
náireachshameful
scannalachscandalous
nach bhfuil bun nó barr leiswhich has no basis
i dtólamhalways
treoraí ar leitha separate guide
na sluaite leispiachathe crowds of lesbians
díoltas DéGod's revenge
mallaithedamned
go mear ocrachquickly and hungrily
páirc mhór siamsaíochtaa big amusement park
tithe itheacháineating houses
tuirlingtto alight
ar an drochuairunfortunately
níl tásc nó tuairisc arthere is no sign of
ag foghlúplundering
ag creachlooting
fáilteachwelcoming
go gealgháireachcheerfully
le teann diabhlaíochtaout of devilment
sé glúinesix generations
dubh le turasóirípacked with tourists
cárgrimace
níos féile ó thaobh síntiúis láimhe demore generous when it comes to tips
oineachhonour
freastalaíwaitress
babhla seabhdairbowl of chowder
ciseán bonnóg is craicéira basket of scones and crackers
féachaint an bhfuil aiste ar an iasc sa linn bhainneto see if the fish are taking the bait in the pool of milk
diúilicínímussels
breallachclam
portáncrab
gliomachlobster
trosccod
róshrónachtoo nosey
meascthamixed
glasraívegetables
diúgann tú an t-anraithyou drain the soup
an braonán blasta deiridhthe last tasty droplet
go dubh i gcoinne
bitterly opposed to
Os a choinne sin, tá siad
go dubh i gcoinne na tuairime nach raibh cuid ball an FDNY, an New York Police Department agus an Port Authority Police Department ach "ag déanamh a gcuid oibre.
dubh-thuirseach
really tired
"Is dócha go bhfuil tú
dubh-thuirseach den phéinteáil seo uilig anois," arsa seisean le Máire.
ghreann dubh
black humour
Ach is iomaí tagairt do
ghreann dubh mhuintir na Sé Chontae.
bhfiach dubh
raven
Tá cuma ghránna ar an scalltán, ach mar a deir an seanfhocal, "Is fada dho ráite gur geal leis an
bhfiach dubh a ghearrcach féin.
dubh in éadan
strongly against
Tá na páirtithe eile
dubh in éadan athruithe bunúsacha sa Chomhaontú agus ní bhfaighidh eite Robinson/Dodds spreagadh ar bith uaidh sin.
éide dhubh
black clothing
Réab bean óg le scian grianghraf ag léiriú fir ag dul in airde ar mhealbhacán agus tamall ina dhiaidh sin rinne bean, a bhí gléasta in
éide dhubh sa mhodh ceartchreidmheach, ionsaí ar sceits do chuid an ealaíontóra Mheiriceánaigh Raymond Pettibon.
Ní bhíonn a dhath thuas ar a dhroim ach dubh
he wears absolutely nothing else but black
Ní bhíonn a dhath thuas ar a dhroim ach dubh.
dubh dóite de chúrsaí
sick and tired of things
Bhí an fáilteoir ag caint léi ar an ghuthán, agus í ag luascadh anonn is anall ina cathaoir, agus cuma uirthi go raibh sí
dubh dóite de chúrsaí.
an dubh a chur ina gheal ort
to bamboozle you
*
Gluais • Glossary
fáilteachwelcoming
iontach fiafraitheachvery inquisitive
lochtblame
a mhalairt ar fadquite the opposite
le haoibh an gháirewith a smile
fial lena ndáimhgenerous with their affection
croíúilcordial
cumannfriendship
luachmharvaluable
tá dúil mhór agamI really like
saoithiúlachtoddness
snagcheol preabach an tráchtathe throbbing jazz of the traffic
mo chéadfaímy senses
ricseánnarickshaws
gíoscánsqueaking
uchtógabumps
ag spréachadhspluttering
pléascántaexuberant
dordándrone
siamsánhumming
crónánmurmuring
rosc ceoilrhapsody
clapsholastwilight
mheasfáyou would think
searradhstretch
fonn súchaitetrite melody
solúbthaflexible
spleodrachboisterous
castaí úranew turns
tromchúiseachimportant, weighty
ag súgaíochtmaking merry
gan spionnadhwithout vigour
spreang spreagthaimpulse to inspire
a dtiúin dhiamhair féintheir own mysterious tune
rúndasecret
léargasinsight
mo thriallmy journey
gaosánnose
i dtólamhalways
do chuid rámhaí a ligean le sruthletting your oars go with the flow
i mbéal na séibesuddenly
ní aimseoidh duine é féin go deoa person will never find himself
balcóiníbalconies
glas olóigeolive green
stainnínístands
síodasilk
cadáscotton
glébright
gleoitepretty
seodajewels
tráchtáilcommerce
dronggang
an dubh a chur ina gheal ortto bamboozle you
stuaicsullen appearance
dreach diúltacha negative appearance
a ndíograistheir enthusiasm
a gcuid pionsúr amplachtheir greedy pincers
téann siad i bhfostú ionatthey become entangled in you
deilín na mbacachthe rigmarole of the tramps
ag margáil leatbargaining with you
ag dréim leatexpecting you
a athrachany better
bratógrag
in aicearracht aimsirein a short period of time
amhrasachsuspicious
tuahatchet
mangairísellers
seálta ollawool shawls
fidileachafiddles
saoltachtwordliness
spioradáltachtspiritiuality
neamhchoireachinnocently
manaslogan
teachtairímessengers
smailcmouthful
dúidíní draíochtamagical clay pipes
smálblemish
clúreputation
eiteogawings
áras mórluachachimportant dwelling
beadaíconceited
tíorántatyrannical
ceannsmachtupper hand
daonlathasdemocracy
éileamhdemand
go slachtmharneatly
neartplenty
giollaservant
ordúilorderly
fairsingspacious
fionnuarcool
babhta trom meitifisicea heavy session of metaphysics
toiteachsmoky
mífholláinunhealthy
truaillithe go holcbadly polluted
galsteam
ag sceitheadh ina scamaill dhubha ghalrachaescaping in black sickly clouds
stúrdust
ina phlá phlúchtachin a suffocating plague
sceadamáinthroats
scamhógalungs
cársánachwheezy
screamh ghlas sheileogachgreen salivary scum
ag spaisteoireacht thartstrolling around
gnúisface
gnaíúilcomely
ag rúscadhrummaging
i gcarn bruscairin a pile of rubbish
áilleagántrinket
séarachassewerage
bradaílpilfering
lena ruaigeadh as bealachto drive them out of the way
seilbh shaoltaworldly possessions
burlabundle
níos tibhethicker
go bhfóirfeadh na bróga i gceart dóthat the shoes would suit him fine
Tír Tairngire na féilethe Promised Land of generosity
miantadesires
Úll Mór na bhféidearthachtaíthe Great Apple of possibilities
brioscbrittle
tnáiteweary
dílleachtaorphan
brúidiúlachtbrutality
gluaiseachtaímovements
go míorúilteachmiraculously
méithrich
cothaitheachsustaining
gealbhan binnehouse-sparrow
broiddistress
dia an áidh agus an rachmaisthe god of luck and wealth
gaoiswisdom
coimirceprotection
bratógachragged
barróghug
ag sceitheadh ina scamaill dhubha ghalracha
escaping in black sickly clouds
*
Gluais • Glossary
fáilteachwelcoming
iontach fiafraitheachvery inquisitive
lochtblame
a mhalairt ar fadquite the opposite
le haoibh an gháirewith a smile
fial lena ndáimhgenerous with their affection
croíúilcordial
cumannfriendship
luachmharvaluable
tá dúil mhór agamI really like
saoithiúlachtoddness
snagcheol preabach an tráchtathe throbbing jazz of the traffic
mo chéadfaímy senses
ricseánnarickshaws
gíoscánsqueaking
uchtógabumps
ag spréachadhspluttering
pléascántaexuberant
dordándrone
siamsánhumming
crónánmurmuring
rosc ceoilrhapsody
clapsholastwilight
mheasfáyou would think
searradhstretch
fonn súchaitetrite melody
solúbthaflexible
spleodrachboisterous
castaí úranew turns
tromchúiseachimportant, weighty
ag súgaíochtmaking merry
gan spionnadhwithout vigour
spreang spreagthaimpulse to inspire
a dtiúin dhiamhair féintheir own mysterious tune
rúndasecret
léargasinsight
mo thriallmy journey
gaosánnose
i dtólamhalways
do chuid rámhaí a ligean le sruthletting your oars go with the flow
i mbéal na séibesuddenly
ní aimseoidh duine é féin go deoa person will never find himself
balcóiníbalconies
glas olóigeolive green
stainnínístands
síodasilk
cadáscotton
glébright
gleoitepretty
seodajewels
tráchtáilcommerce
dronggang
an dubh a chur ina gheal ortto bamboozle you
stuaicsullen appearance
dreach diúltacha negative appearance
a ndíograistheir enthusiasm
a gcuid pionsúr amplachtheir greedy pincers
téann siad i bhfostú ionatthey become entangled in you
deilín na mbacachthe rigmarole of the tramps
ag margáil leatbargaining with you
ag dréim leatexpecting you
a athrachany better
bratógrag
in aicearracht aimsirein a short period of time
amhrasachsuspicious
tuahatchet
mangairísellers
seálta ollawool shawls
fidileachafiddles
saoltachtwordliness
spioradáltachtspiritiuality
neamhchoireachinnocently
manaslogan
teachtairímessengers
smailcmouthful
dúidíní draíochtamagical clay pipes
smálblemish
clúreputation
eiteogawings
áras mórluachachimportant dwelling
beadaíconceited
tíorántatyrannical
ceannsmachtupper hand
daonlathasdemocracy
éileamhdemand
go slachtmharneatly
neartplenty
giollaservant
ordúilorderly
fairsingspacious
fionnuarcool
babhta trom meitifisicea heavy session of metaphysics
toiteachsmoky
mífholláinunhealthy
truaillithe go holcbadly polluted
galsteam
ag sceitheadh ina scamaill dhubha ghalrachaescaping in black sickly clouds
stúrdust
ina phlá phlúchtachin a suffocating plague
sceadamáinthroats
scamhógalungs
cársánachwheezy
screamh ghlas sheileogachgreen salivary scum
ag spaisteoireacht thartstrolling around
gnúisface
gnaíúilcomely
ag rúscadhrummaging
i gcarn bruscairin a pile of rubbish
áilleagántrinket
séarachassewerage
bradaílpilfering
lena ruaigeadh as bealachto drive them out of the way
seilbh shaoltaworldly possessions
burlabundle
níos tibhethicker
go bhfóirfeadh na bróga i gceart dóthat the shoes would suit him fine
Tír Tairngire na féilethe Promised Land of generosity
miantadesires
Úll Mór na bhféidearthachtaíthe Great Apple of possibilities
brioscbrittle
tnáiteweary
dílleachtaorphan
brúidiúlachtbrutality
gluaiseachtaímovements
go míorúilteachmiraculously
méithrich
cothaitheachsustaining
gealbhan binnehouse-sparrow
broiddistress
dia an áidh agus an rachmaisthe god of luck and wealth
gaoiswisdom
coimirceprotection
bratógachragged
barróghug
ceann dubh a d'fhóirfeadh go breá do thórramh
a black one that would do for a funeral
Ceann dearg a bhainfeadh an dá shúil asat,
ceann dubh a d'fhóirfeadh go breá do thórramh agus ceann dúghorm a dhéanfadh gnaithe breá.
culaith shlíocaí dhubh
a black slinky dress
"
Ní raibh fágtha ar an leaba anois ach
culaith shlíocaí dhubh amháin.
eitleán dubh cogaidh
a black war plane
Tá sé furasta a chreidbheáil go bhfuil tú ar ais sa bhliain 1700 i bhfírinne, go dtí go dtagann
eitleán dubh cogaidh go gasta, callánach, íseal trasna an ghleanna.
dealbha dubha miotail de leanaí
black metal statues of babies
Is féidir dul suas agus amharc amach uaidh, nó béile nó cupán caife a fháil sna bialanna atá thuas ansin - agus an rud a chuireann iontas ort ná go bhfuil
dealbha dubha miotail de leanaí ar an taobh amuigh den túr, b'fhéidir deich gcinn acu, agus an chuma orthu go bhfuil siad ag lámhacán suas síos.
coirc dhóite dhubha
black burnt corks
Rian den fhíon dearg mar bhéaldath uirthi, agus
coirc dhóite dhubha mar ghruaig.
dubh le gasúir
packed with children
)
Daonra níos lú
=======
Bhíodh páirc Chamuis
dubh le gasúir sna 60í agus 70í, ach níl an daonra chomh mór anois is a bhíodh sé agus, dá bhrí sin, tá sé níos deacra foirne a chur chun páirce.
cruthanna dubha
black shapes
Tá cóipeanna den leabhar le buachan i gcomórtas mhí Mheán Fómhair *Beo!*
Gluais • Glossary
á fhoilsiúbeing published
gnó turasóireachtatourism business
músclaítear fiosracht na mnáthe woman's curiousity is awakened
ailt nuachtáinnewspaper articles
faillcliff
seilbhpossession
contúirtídangers
bagairtíthreats
creathán fuachtaa cold shudder
fainicwarning
foláireamhnotice, warning
deireadh a haistir saoilthe end of her life's journey
go fuarchúiseachindifferently
buillí croíheartbeats
anáil an tsonaisthe breath of happiness
seargthawithered
iachallcompulsion
fíricífacts
breacthawritten down
rianmark
d'aon ghnódeliberately
blúire páipéirpiece of paper
luaitementioned
tarraiceándrawer
stán síshe stared
imlíneoutline
scáilshadow
gortcultivated field
cruthanna dubhablack shapes
ag corraí go bogmoving gently
sceacha aitinnfurze bushes
céadfaísenses
ar tinneallon edge
doircheachtdarkness
ina glaicin her hand
leiceanncheek
á shlíocadhstroking it
pollairí a sróineher nostrils
b'in mar a shamhlaíodh sí iadthat's how she used to imagine them
istoícheat night
ina comhluadarin her company
folamhempty
dul i dtaithí arget used to
cuachta go clutharnestled comfortably
fál cosantaprotective fence
fothramnoise
gíoscáncreaking
ag tnúth lelooking forward to
brat teolaíwarm covering
an tsíorgheonaílthe continuous droning
ag dul thar bráidpassing by
cloig rabhaidhalarms
sianaílwhining
otharchairr ag scréachaílambulances screeching
pléascáinexplosives
gleo cogaíochtathe noise of war
ar fud na comharsanachtaall over the neighbourhood
éalúto escape
amhrasdoubt
easpa fuaimelack of noise
tranglamclutter
ina sámhchodladhsleeping soundly
cliotaráilclattering
macalla a coiscéime féinthe echo of her own footstep
pluidblanket
ag siosarnachrustling
a fallaing oícheher night gown
taobh leisbeside it
sciathánwing
dallógblind
duibheblackness
crónánhumming
leataopen
an bunalt údthat original article
carnánpile
béicscream
ag stánadh isteach uirthistaring in at her
ag faire uirthilooking at her
á slogadhswallowing her
spléachadhglance
sceonmharterrifying
trí choiscéimthree steps
scréachscream
rith sé léiit occured to her
cur síos ceartproper description
ag tochailt isteach intidigging into her
tanaíthin
camcrooked
go tostachsilently
ag fairelooking
ar diúitéon duty
Ag baint lán na súl aisti.
duibhe
blackness
Tá cóipeanna den leabhar le buachan i gcomórtas mhí Mheán Fómhair *Beo!*
Gluais • Glossary
á fhoilsiúbeing published
gnó turasóireachtatourism business
músclaítear fiosracht na mnáthe woman's curiousity is awakened
ailt nuachtáinnewspaper articles
faillcliff
seilbhpossession
contúirtídangers
bagairtíthreats
creathán fuachtaa cold shudder
fainicwarning
foláireamhnotice, warning
deireadh a haistir saoilthe end of her life's journey
go fuarchúiseachindifferently
buillí croíheartbeats
anáil an tsonaisthe breath of happiness
seargthawithered
iachallcompulsion
fíricífacts
breacthawritten down
rianmark
d'aon ghnódeliberately
blúire páipéirpiece of paper
luaitementioned
tarraiceándrawer
stán síshe stared
imlíneoutline
scáilshadow
gortcultivated field
cruthanna dubhablack shapes
ag corraí go bogmoving gently
sceacha aitinnfurze bushes
céadfaísenses
ar tinneallon edge
doircheachtdarkness
ina glaicin her hand
leiceanncheek
á shlíocadhstroking it
pollairí a sróineher nostrils
b'in mar a shamhlaíodh sí iadthat's how she used to imagine them
istoícheat night
ina comhluadarin her company
folamhempty
dul i dtaithí arget used to
cuachta go clutharnestled comfortably
fál cosantaprotective fence
fothramnoise
gíoscáncreaking
ag tnúth lelooking forward to
brat teolaíwarm covering
an tsíorgheonaílthe continuous droning
ag dul thar bráidpassing by
cloig rabhaidhalarms
sianaílwhining
otharchairr ag scréachaílambulances screeching
pléascáinexplosives
gleo cogaíochtathe noise of war
ar fud na comharsanachtaall over the neighbourhood
éalúto escape
amhrasdoubt
easpa fuaimelack of noise
tranglamclutter
ina sámhchodladhsleeping soundly
cliotaráilclattering
macalla a coiscéime féinthe echo of her own footstep
pluidblanket
ag siosarnachrustling
a fallaing oícheher night gown
taobh leisbeside it
sciathánwing
dallógblind
duibheblackness
crónánhumming
leataopen
an bunalt údthat original article
carnánpile
béicscream
ag stánadh isteach uirthistaring in at her
ag faire uirthilooking at her
á slogadhswallowing her
spléachadhglance
sceonmharterrifying
trí choiscéimthree steps
scréachscream
rith sé léiit occured to her
cur síos ceartproper description
ag tochailt isteach intidigging into her
tanaíthin
camcrooked
go tostachsilently
ag fairelooking
ar diúitéon duty
Ag baint lán na súl aisti.
dubh le goirt ríse
full of rice fields
Ní fada ó bhí ceantar PuDong in oirthear Shanghai
dubh le goirt ríse.
ngéanna dubha
brent geese
Teacht na
ngéanna dubha
=======
Bhí mé ar ais ar an loch arís ag tús mhí Dheireadh Fómhair.
dubh san aghaidh ag na páistí
sick to death of the children
Tá mé féin
dubh san aghaidh ag na páistí ó thosaigh na fógraí bréagáin ar an teilifís.
sméara dubha aibí
ripe blackberries
Shiúil mé síos bóithrín suaimhneach duilleogach a raibh
sméara dubha aibí agus clocha caonaigh ar an dhá thaobh de.
sméara dubha
blackberries
"
Bruachbhaile
Rugadh Goggin i mBaile Bhailcín, bruachbhaile in iar-dheisceart chathair Bhaile Átha Cliath nuair nach raibh mórán ann ach "páirceanna agus
sméara dubha!" Nuair a bhog a tuismitheoirí go dtí an ceantar sna caogaidí, ceantar tuaithe a bhí ann.
dubh le daoine
packed with people
Bhí sráideanna an mhargaidh
dubh le daoine, agus is cosúil go mbíonn siad mar sin sách minic.
chomh daibhir le daol dubh
as poor as a church mouse
“Is mór an gar,” arsa Liam, “nó dá mbeadh muid ag iompar an chíosa seo cúpla mí eile bheadh muid
chomh daibhir le daol dubh.
dubh le daoine
packed with people
Mar a bheifeá ag súil, bhí na sráideanna
dubh le daoine ó achan chearn den domhan.
dubh in éadan traidisiúin a chéile
totally opposed to each others' traditions
Má bhíonn daoine atá
dubh in éadan traidisiúin a chéile, níl le déanamh ach iad a thabhairt le chéile le go dtig leo dul i ndeabhaidh cainte lena chéile.
dúnmharú déagóir dubh eile
the murder of another black teenager
uk)), mhol Tuarascáil Lawrence i 1998, a foilsíodh tar éis
dúnmharú déagóir dubh eile i Londain, Stephen Lawrence, gur chóir go mbeadh líne ghutháin éigeandála neamhspleách ann le cuidiú agus tacaíocht a thabhairt d'íospartaigh an chiaptha agus na n-ionsaithe ciníocha.
bolscaireacht dhubh
black propaganda
Ba chuma nó feachtas cogaíochta é, idir cogadh bréagach mhí na Nollag is seomraí cogaidh na bpáirtithe polaitiúla, idir
bolscaireacht dhubh a gcomhlachtaí fógraíochta is beartaíocht chogaidh a lucht straitéise.
chomh daibhir le daol dubh
stone broke
”
“Má fhaigheann,” arsa Fíona “is ortsa a bheas siad ná tá mise
chomh daibhir le daol dubh.
dubh le turasóirí
full of tourists
Cé go raibh sé
dubh le turasóirí, bhíomar in ann éalú ón slua síos sráideanna beaga cúnga, áit a raibh tithe gleoite agus radharc iontach ar an gcathair ar fad.
Cath Ghort na Lonta Dubha
the Battle of the Field of Blackbirds
Creach oscailte
=======
Téann fréamhacha na caismirte seo siar chomh fada le
Cath Ghort na Lonta Dubha i 1389.
dubh le turasóirí
full of tourists
Cé go raibh sé
dubh le turasóirí, bhíomar in ann éalú ón slua síos sráideanna beaga cúnga, áit a raibh tithe gleoite agus radharc iontach ar an gcathair ar fad.
gur chuir an stát an dubh ar an gheal orthu
that the state tricked them
Thiocfadh leat a rá
gur chuir an stát an dubh ar an gheal orthu! Agus ós rud é go raibh na marcanna breise bunaithe ar threoracha, an bhféadfadh gur tugadh droim láimhe do threoracha ceapacháin eile? Níor mhiste é seo a shoiléiriú ar mhaithe le dea-chleachtas, ionracas agus eitic!
Acht na dTeangacha
=======
Ach tá ceisteanna eile fós le freagairt.
dubh le daoine
packed with people
Go tobann, bhí an halla
dubh le daoine arís, iad uilig ag iarraidh dí.
i dtollán fada bhlianta dubha an fhaisisteachais
in the long tunnel of the dark years of facism
Glactar go forleathan anois leis go raibh Bunreacht 1937 ní ba liobrálaí ná aon nua-bhunreacht Eorpach eile,
i dtollán fada bhlianta dubha an fhaisisteachais.
an dubh a chur ina gheal ar phobal na tíre
to persuade the people of the country that black was white
Rinne sé iarracht
an dubh a chur ina gheal ar phobal na tíre, mar shampla, agus casadh dearfach a chur ar rialú na Cúirte Eorpaí gur sháraigh Rialtas na hÉireann dlí na hEorpa nuair a thóg siad a gcás i leith Sellafield chuig na Náisiúin Aontaithe.
duibhe na bhfoirgneamh
the blackness of the buildings
Má d’fhág
duibhe na bhfoirgneamh a rian féin ar The Smiths, bhí i bhfad níos mó ná an duairceas in ábhar taifeadta an ghrúpa.
seacht srónbheannach dubh
seven black rhinos
Thar an dá lá, chonaiceamar dhá leon déag agus
seacht srónbheannach dubh.
ó dhubh go dubh
from morning to night
Lig siad dom mo sheomra codlata a úsáid mar stiúideo agus b’ansin a d’fhan mé,
ó dhubh go dubh, ag péinteáil liom.
lionn dubh
melancholy
Love, fiú!
Bhí
lionn dubh ar mo chroí agus mé ag imeacht as an Maláiv, ní hamháin mar go raibh mé ag fágáil na mór-roinne is ansa liom, ach toisc go raibh mé ag fágáil cairde a bhí mar a bheadh teaghlach agam, agus ag fágáil tíre a bhí tar éis greim docht a fháil ar mo chroí.
Ba mheasa ná díomá é; bhí lionn dubh uirthi.
It was worse than disappointment; she was depressed.
Ba mheasa ná díomá é; bhí lionn dubh uirthi.
lionn dubh
melancholy
Is cinnte go raibh
lionn dubh ar mo chroí agus mé ag fágáil mhór-roinn iontach na hAfraice, ag eitilt ó Johannesburg go Perth, ach ag an am céanna bhí mé ar bís leis an mór-roinn nua seo a bhí ag feitheamh orm a fheiceáil.
dubh dóite de cheartú aistí
sick and tired of correcting essays
Tharla mé
dubh dóite de cheartú aistí cúpla lá ó shin agus chuaigh mé isteach i *diner* béal dorais leis an leabharlann le cupán caife a bheith agam.
dubh dóite den saol,
totally sick of life,
Bhí cuma orthu go raibh siad
dubh dóite den saol, tuirseach.
i gcultacha stríoctha dubh agus bán,
in black and white striped uniforms,
Ba mar gheall ar bhrú ón phobal seo a d'eascair córais mar cheann Sheriff Joe Arpaio in Scottsdale, Arizona, a chuir a chimí ar ais
i gcultacha stríoctha dubh agus bán, ag obair i slabhraí sa bhfásach.
samhlaigh deich méar ag scríobadh clár dubh.
imagine ten fingers scratching a black board.
Agus is míthrócaireach an fhuaim a thagann as cláirnéid nuair nach bhfuil an uirlis á seinnt go rialta –
samhlaigh deich méar ag scríobadh clár dubh.
culaith shlíocthaí dhubh
a black slinky dress
”
Ní raibh fágtha ar an leabaidh anois ach
culaith shlíocthaí dhubh amháin.
gaibhne geala, óir, agus dubha,
silversmiths, goldsmiths and blacksmiths,
Tá gréasaithe, poitigéirí, siúinéirí,
gaibhne geala, óir, agus dubha, agus eile, i mbun a gceirde sa bhaile seo díreach mar a bheadh siad sa bhliain 1775.
lionn dubh
depression
Tugann sé leid nó dhó dúinn go mbíonn
lionn dubh air anois agus arís.
dhá shúil dhubha
two black eyes
Ní raibh cuma ródhona uirthi sa ghrianghraf, ach an lá dár gcionn bhí
dhá shúil dhubha aici.
gaineamh dubh laibhe
black lava sand
Ó dheas ó Paihia agus Karekare (an trá cháiliúil ar a bhfuil
gaineamh dubh laibhe a bhí le feiceáil sa scannán *The Piano*), tá dúiche dhiamhrach Whatipu.
géag sméar dubh
a branch of blackberries
Rinneadh an pictiúr *Interior Scene* i gConamara i 1948, mar shampla, ina dtaispeánann sé radharc brionglóideach de bhean agus a corp leathchlúdaithe ag
géag sméar dubh agus cuirtín.
dubh dóite den fheachtas.
sick and tired of the campaign.
Tá comharthaí ann cheana féin go bhfuil an pobal
dubh dóite den fheachtas.
cuma dhubh
dark appearance
Ag Te Rerenga Wairua, tá
cuma dhubh ar an bhfarraige, agus éisc inti nach bhfeicfeá aon áit eile.
mar bhall dubh timpiste
as an accident black spot
Tá droch-chlú ar láthair an dúnmharaithe i Cherry Lane
mar bhall dubh timpiste ó shin i leith.
tá ciste mór dubh
a big slush-fund
De bharr go bhfuil an geilleagar an-láidir,
tá ciste mór dubh ag an rialtas agus ní bheidh scrupall dá laghad orthu úsáid a bhaint as chun a leasa féin.
dubh dóite
fed up, sick and tired
Cé a dúirt go raibh Éire
dubh dóite de bheith an baint na Eurofíse?
**Pat Rabbitte (ar clé) agus Éamonn Gilmore (ar deis)**
Céad slán le Coinín Pháirtí an Lucht Oibre agus céad fáilte roimh a chlón, Gilmore Pháirtí an Lucht Oibre.
i mála plaisteach dubh
in a black plasitc bag
Ní raibh cónaí ormsa ró-fhada uaidh agus cúpla uair, rothaigh mé trasna chuige le mo ghiotár féin
i mála plaisteach dubh ar mo dhroim le dul ag seinn leis.
a bhíonn dubh le rothair de shíor,
which are constantly packed with bicycles
Tá íomhánna de phríomhchathracha na Síne,
a bhíonn dubh le rothair de shíor, feicthe ag beagnach gach duine.
cúpla leathanach dubh agus bán
a couple of black and white pages
Bhíodh sé lá nó dhó déanach i gcónaí agus ní bhíodh ann ach
cúpla leathanach dubh agus bán ach ba gheall le míorúilt an nuachtán a fháil in aon chor.
ciorcal dubh
a black circle
Bíonn dathanna cothroma agus sonraí simplí i gceist ina chuid saothar – d’fhéadfadh sé, mar shampla,
ciorcal dubh a úsáid le súil a léiriú.
imlínte loma dubha
bare black outlines
Is é an tsainghné is aitheanta dá stíl ná go mbíonn sé ag léiriú aghaidheanna agus figiúirí a bhfuil
imlínte loma dubha orthu.
grianghraif dhubha agus bhána
black and white photographs
Tá an comhéadan seo an-éasca a úsáid – tá
grianghraif dhubha agus bhána de sheomraí éagsúla ar an suíomh, agus
roghnaíonn tú cibé ceann atá cosúil le do sheomra féin.
dubh dóite de bheith á freagairt.
sick and tired of answering it.
Ba léir dom láithreach gur seo ceist atá curtha ag iriseoirí uirthi go minic agus go bhfuil sí
dubh dóite de bheith á freagairt.
ar mhainicín na gruaige duibhe
at the mannequin of the black hair
“Tá Sidore chomh fíor le bean ar bith domsa,” a deir sé faoina Real Doll agus é ag amharc go cionmhar
ar mhainicín na gruaige duibhe atá ina suí in aice leis.
fear na gruaige duibhe
the man with the black hair
Mar sin, caithim cúpla nóiméad ag caint le
fear na gruaige duibhe atá taobh thiar den chuntar.
fear na gruaige cataí duibhe
the man with the curly black hair
Insím dóibh mar gheall ar an gcomhrá a bhí agam le
fear na gruaige cataí duibhe in Mojo Records – go ndúirt sé liom go raibh samhradh an-dian acu sa siopa toisc go raibh an dollar lag i gcomparáid leis an euro agus go raibh Meiriceánaigh míshásta le praghas na gceirníní dá bharr; go mbraitheann sé go bhfuil íoslódáil ag baint de ghnó an tsiopa; go síleann sé go bhfuil sé deacair ceol Gaelach a íoslódáil, ach go bhfuil sé buíoch as sin nó bíonn tóir leanúnach ar an gceol Gaelach sa siopa dá thairbhe!
Fágaim slán le Mark agus é ag rith chuig cruinnithe eile – fear iontach gnóthach is ea é anois agus é ag iarraidh an gnó a fhorbairt.
dubh le hola.
full of oil
I bhfírinne, tá Alasca ar cheann de na stáit tuaithe dheireanacha sa tír, agus is eisceacht é nó tá an stát
dubh le hola.
dubh dóite
worn out, tired
Seans maith go mbeidh sibh
dubh dóite agam le halt eile fá dtaobh de sin amach anseo.
dubh, bán ná riabhach
of any sort
Deir sé nach raibh aon bhaint
dubh, bán ná riabhach ag an ardú airgid a fuair Comhaltas leis an ísliú airgid a tugadh d'Údarás na Gaeltachta.
margadh dubh
black market
An
margadh dubh nó an morgadh bán?
Comhartha eile den crise is ea an t-alt seachtainiúil, gach Luan, i Libération: La vie ric-rac.
sciúirse dubh aniar aduaidh orainn
an unannounced black scourge on us
Ní fearg agus fonn díoltais an phobail i leith na mbanc, na n-amhantraithe réadmhaoine, na forbarthóirí tógála, príomhstiúrthóirí na mbancanna, ciorcal órga na droinge damanta sin uilig a theilg sinn isteach i lár na bualtraí agus a tharraing an buiséad is déanaí seo ina
sciúirse dubh aniar aduaidh orainn - ní sin an t-aon comhthéacs amháin do bhuiséad peannaideach Uí Lionnacháin.
scáil dhubh
a black cloud/ shadow
Ní cheadófar do mhúinteoirí na Dála an jab scoile a choimeád oscailte, ná an difríocht idir phá an mhúinteora agus pá an ionadaithe ‘sealadach’ a choimeád – oilbhéim náireach atá ina
scáil dhubh le fada ar mhúinteoirí na bPáirtithe uilig sa Dáil.
chuireann an dubh ina gheal
turns the tables
Scannán a
chuireann an dubh ina gheal is an geal ina dhubh agus an liath go tiubh tréan dá phailéad sin.
Crom Dubh
a serious Cavan man
Eagarthóir: Tá an ceart ar fad agat, a Bhaloir na mBéimeann, nó is tusa atá mar chrann taca ag Beo! agus fanfaidh tú ag bun an leathanaigh mar is dual do thaca teann, bail ó Dhia ort mar laoch de chuid litríocht na hÉireann agus mar thaca ag Beo!
Balor: Cén dia é sin a bhfuil tú ag guí a bhaile orm? Tá súil agam gur
Crom Dubh atá i gceist agat.
dubh dóite
fed up
Léadh sinn fá achan ghné de leadrán saoil a chéile?!
Tá na rudaí beaga útamálach atá ag dul ar aghaidh agam féin leadránach go leor, gan a bheith
dubh dóite ag léamh fá shonraí gan mhaith laethúil ‘cairde’, agus dáiríre, glaonn daoine cairde ar an iomarca daoine – i bhfad, bhfad barraíocht, nuair gur ‘daoine aitheantais’ atá iontu i ndáiríre, agus tá ‘daoine aitheantais’ ina théarma láidir nuair a dhéanann tú machnamh ar an leibhéal cairdis nó muintearais nó caidrimh nó idirghníomhú atá ag an phéire atá i gceist.
Chrom Dubh
our oul God himself
Tá eagarthóir s’againne, Seosamh Mac Slua Muirí, ina fhál cosanta idir muid agus cruatan an tsaoil, bail ó
Chrom Dubh air.