Seo mar a thosaigh siad: Bhí achrann ann idir féitheoir Caitliceach agus oibrí Protastúnach sna dugaí.

" "Tá an tír seo ag imeacht le drabhlás agus le díobhlás," a mhaíonn fear na súile nimhe, "Murab ionann agus na laethanta glórmhara sin nuair a socraíodh aighnis le creach agus sceimhle agus comhrac aonair le breacadh an lae.

Tá deoraithe anseo ó gach áit agus léiríonn na ceisteanna agus na freagraí - gan trácht ar an aighneas bréige idir na foirne - an teagmháil chaol ghóstúil atá acu lena bhfód dúchais, má tá a leithéid acu níos mó.

Tá sé de phribhléid ag an iriseoir dul chun cainte le daoine ar an dá thaobh in áit a bhfuil aighneas, nó cogadh nó trioblóid ar bun.

Mar go bunúsach ní thuigeann siad géire an aighnis nó géire an fhuatha.

A gclann mhac ní ba nimheanta in éadan a chéile ná mar a bhí a gcuid aithreacha, cé go raibh a gcuid aighnis ligthe i ndearmad le himeacht aimsire ó thréig na Seoigigh an ceantar tar éis bhás tragóideach an tSean-Seoigigh.

Tháinig mé i gcomharbacht ar an bhoc eile sin Leamh Ó Cuinneagáin, alias Crocodile Dungloe, fear maith beartaíochta agus idirbheartaíochta, fear a fheiceann agus a thuigeann an dá thaobh in aighneas ar bith, mar ba léir ón agallamh a rinne sé ar TG4 ar na mallaibh ar ghéarchéim na Gaelscoile i nDún Bóinne.

Treoirlínte ======= I mbliana, de bharr aighneas cheardchumann na múinteoirí, an ASTI, beidh scoileanna ag fostú thart ar 2,500 daoine le hobair féitheoireachta agus ionadaíochta a dhéanamh.

"Bhíodh aighneas agus *spite *feamainne go minic i seomra na múinteoirí.

Tá an oscailt farraige seo atá gardáilte ag Dún Aonghasa, neamhthruaillithe i ndomhan atá lán brú agus aighnis, agus daoine faoi dheifir.

Cuireann siad ceist atá simplí go leor: Céard a tharlóidh má thagann sé chun solais an t-am sin gur cuireadh tag bréagach ar bheithíoch chun é a dhíol? Nach bhfuil sé beagáinín rómhall le bheith buartha faoi? Go híorónta, tá préamhacha an aighnis sa ngalar crúibe is béil a bhí ina bhagairt ollmhór ar gheilleagar na tíre tá dhá bhliain ó shin.

Is fiú $17 billiún an ceantar atá ina chnámh spairne.

Pat O'Callaghan, Sonia O'Sullivan agus araile) ina údar aighnis agus argóna agus míshástachta, ach thugas faoi deara freisin thar na blianta nach leanann an plé i bhfad thar cúpla lá tar éis do na Cluichí Oilimpeacha a bheith thart.

* Gluais • Glossary dul i dtaithí arget used to seanmóirsermon léachtaíreadings gnáthchomhráordinary conversation chomh tuirseach is a bhínnhow tired I used to be luasspeed sruth caintea stream of words foighneachpatient botúinmistakes séiplíneachchaplain bosca faoistineconfession box ag éisteachthearing confessions eascainíswearing iarrachtattempt leithreastoilet sna Flaithisin Heaven seálshawl sa Nigéirin Nigeria deoisediocese gáneed ualachburden misneachhope leictreachaselectricity cuisneoirífridges cadhnrabattery a bheadh le luchtúwhich would have to be charged gineadóirgenerator go han-spárálachvery sparingly scannán an-mholtaa highly-praised film deontasgrant bolgánbulb mionrud éiginsome small thing le caoi a chur airto repair it m'airdmy attention draíochtmagic a d'ardaíodh mo chroíwhich used to lift my heart a chuaigh i bhfeidhm go mór ormthat really made an impression on me spioradáltachtspirituality achrannquarrelling aighnisdisputes tuairimí láidrestrong opinions pearsantachtaí láidrestrong personalities in árach a chéileat loggerheads Ghoill naimhdeas mar sin go mór ormthat sort of hostility really upset me chruthódh séit would prove turas na croisethe stations of the cross an CarghasLent aisteachstrange gníomh creidimhan act of faith ráiteasstatement briathar Déthe word of God béimemphasis trí chéilein general gannscarce comaoineachcommunion fireann nó baineannmale and female an-ghar don nádúrvery close to nature do bhaol a mbáiteto the danger of being drowned scór ógánachtwenty young men a bádhwho were drowned truamhéalachheart-breaking strompthastiff ina baclainnon her arm mothúcháinemotions ar tír móron the mainland ag cur láimhe ina mbás féincommitting suicide d'aireofáyou would feel bádrowning sciobadh na farraigethe sea's snatching sólássolace i gcréin the soil i ngaineamh na cillein the sand of the grave faraoralas uaigneas imeachtathe loneliness of departure cé is moite de na laethanta saoireapart from the holidays a fhilleann go lánaimsearthawho return on a full-time basis de cheal postanna feiliúnachadue to a lack of suitable jobs ábhair acadúlaacademic subjects

Is tuairim sheanchaite é go bhfuil aighneas idir na healaíona agus an gnáthshaol; go bhfuil na healaíona ag feidhmiú i bhfolús agus gan mórán bainte acu le gnáthdhaoine.

Tá an t-aighneas seo maidir le Giobráltar ag cur isteach ar an gcaradas idir dá thír ag am nuair atá na haidhmeanna céanna acu ó thaobh na hEorpa de.

Anuraidh ghlac Feirmeoirí Aontaithe na hÉireann (an IFA) agus Eagraíocht na bhFeirmeoirí Beithíoch agus Caora (an ICSA) páirt i léirsiú taobh amuigh de phríosún Theach an Locháin lena dtacaíocht a thabhairt d’Andy “The Bull” McSharry, feirmeoir as Contae Shligigh ar gearradh coicís príosúnachta air i gcás a bhain leis an aighneas leanúnach idir lucht siúil na sléibhte agus úinéirí talún.

Bhí aighneas Dhroim Cria faoi lánseol, mar shampla, agus an Cháisc dár gcionn síníodh Comhaontú Aoine an Chéasta.

Blianta ó shin, nuair a tharlaíodh sé sin, réitídís an t-aighneas trína gcuid gunnaí a dhíriú ar an phobal náisiúnach.

Cartún é ar coimriú ar chonspóidí reiligiúnacha agus ar chnámha spairne cultúrtha na linne seo é.

Tá an t-aighneas idir feirmeoirí agus lucht siúil sléibhe imithe in olcas, mar shampla, de cheal aon chinneadh ón Aire, agus an chosúlacht ar an scéal nach dtiocfar ar réiteach roimh an chéad olltoghchán eile.

Ó shin i leith, dúirt Rabbitte go raibh baint ag Haddock le dúnmharú Gary Convie agus Eamon Fox (beirt Chaitliceach a scaoileadh ar láithreán tógála i mí na Bealtaine 1994); Thomas Sheppard (brathadóir líomhanta a scaoileadh i 1996); an tOirmhinneach David Templeton (a bualadh go holc i mí an Mhárta 1997); Billy Harbinson (1997); Tommy English (iarpholaiteoir de chuid an UDP, 2000); agus David Greer (a maraíodh le linn achrainn inmheánaigh de chuid na ndílseoirí in 2000.

” Ach seachas míshuaimhneas leis an athrú seo, ní go rómhaith a caitheadh le Justine mí na Samhna seo caite agus colún scríofa aici mar gheall ar shaint chorparáideach i gcomhthéacs aighneas Irish Ferries.

Cosc ar chuairteanna oscailte Bhí aighneas idir na príosúnaigh agus na húdaráis nuair a cuireadh cosc ar chuairteanna oscailte.

Is amhlaidh go ndeirtear go minic go bhfuil aighneas idir Gearóid agus lucht na Cultúrlainne ar thaobh amháin, agus Mac Poilín agus Ó Muirí ar an taobh eile.

Céard is cúis leis an aighneas seo? “Na daoine seo, tá seanaithne agam orthu.

”* Tagairt a bhí anseo do Ghaelscoil Mhic Easmainn - scoil ina raibh achrann faoina bpolasaí gan Béarla a theagasc i ranganna na naíonán.

)”* Tagann an t-eolas úr seo sna sála ar go leor conspóidí a bhaineann leis an cheist chigilteach seo.

Achrann áitiúil a bhí ann idir an dá thír sin, ach mothaíodh a thionchar sách géar fada go leor ó bhaile.

Thapaigh SAM an deis ansin teacht i dtír ar an easaontas, agus thosaigh siad ag maoiniú rialtas Barre le thart ar $100 milliún in aghaidh na bliana.

Ainneoin seacht mbliana a bheith caite aige ina Roinn, mar shampla, níl iomrá ar bith ar réiteach san aighneas idir siúlóirí sléibhe is feirmeoirí maidir le cearta fánaíochta.

Tá an cinneadh seo i ndiaidh easaontas agus achrann a spreagadh i measc cuid mhaith daoine go háirithe James Dean Bradfield, ceoltóir de chuid na Manic Street Preachers, a dúirt gur shíl sé go raibh an scéal ‘go hiomlán áiféiseach’.

Foinse Maoinithe - Foinse Easaontais Is é an tsiocair ghearáin a bhí acu, go dteastaíonn ó Madame Pécresse, dar leo, nach mbeidh na huachtaráin ollscoile ag brath go hiomlán ar mhaoiniú an stáit mar atá siad faoi láthair agus, dá thoradh sin, go mbeidh neamhspleáchas níos mó acu i bhforbairt cúrsaí agus i gcaiteachas caipitil.

Thaisteal an bheirt acu le chéile ag tógáíl grianghraf i dtíortha a bhí i gcoimhlint lena chéile agus ghlac Friedmann an t-ainm Robert Capa chuige féin le bheith níos cosúla le hainm Meiriceánach.

Pléascann an t-achrann siúd amach go fuilteach ó am go chéile, ach tríd is tríd, d’fheabhsaigh rudaí le blianta beaga anuas.

Freagracht an Aire Ainneoin breis is seacht mbliana a bheith caite ag Éamon Ó Cuív ina Roinn, níl iomrá ar bith ar réiteach san aighneas idir siúlóirí sléibhe agus feirmeoirí maidir le cearta fánaíochta, ná baol air.

com/watch?v=op-lX8B9iMk) Bhí fear ar an raidió a rá gur thuig sé an fáth gur tharla an t-achrann i bPort an Dúnáin agus gur eascair achrann an deireadh seachtaine as aighneas Bhóthar Gharbh Achaidh.

Seo aighneas, mar sin, atá níos doimhne agus níos bunúsaí ná mar a thuigeann daoine taobh amuigh den cheantar sin.

An Ghaeilge i nDú Chaocháin SMM: Leis an aighneas sa gceantar mar gheall ar an bhfeadán gáis seo, ciallaíonn sé go bhfuil na céadta duine ag teacht chun na háite agus ní Gaeilg atá le clons ag ceachtar den dá thaobh, ar son Shell nó ina gcoinne.

Is léir nach bhfuil fonn ar éinne go mbeadh cur chun cinn na Gaeilge ina ábhar spairne nó deighilte.

Bíodh sin mar atá, fiú anois, 27 mbliana níos déanaí, níl deireadh leis an aighneas faoi na hOileán Falkland: breathnaigh ar léarscáil ar bith den domhan a rinneadh san Airgintín agus feicfidh tú gur cuid den Airgintín iad na ‘Islas Malvinas’ (agus slisín suntasach den Antartach.

Tosaíonn Katie ag gáire!) Cumann Dornálaíochta Amaitéarach na hÉireann agus Billy Walsh === **CMS: An bhfuil aighneas idir tú agus Cumann Dornálaíochta Amaitéarach na hÉireann?** KT: Níl aon teannas idir mé agus an Cumann Dornálaíochta.

Ba é dúnmharú an scannánaí agus an chriticeora Theo van Gogh ag fear óg Maracach sa bhliain 2004 íosphointe tubaisteach an aighnis go dtí seo, ach inniu féin, ní féidir leat nuachtán a oscailt gan tuairiscí a léamh faoin teannas idir Mhuslamaigh agus an chuid eile den tsochaí.

Tá na páirtithe ag comhoibriú lena chéile i *Stormont*, ach tá ábhar achrainn de dhíth orthu ar leibhéal siombalach – rud éigean a bhfuil tábhacht áirithe leis ach nach bhfuil chomh tábhachtach is go dtarraingeoidh siad an teach anuas orthu féin.

Cuireadh tús leis an aighneas eatarthu nuair a d’fhoilsigh an Roinn Airgeadais an tuarascáil, *Intergenerational Report 2010: Australia to 2050: Future Challenges*, i mí Dheireadh Fómhair anuraidh.

Bhunaigh dugairí, a chaill a bpostanna san aighneas géar i bPort Learphoill i 1997, an club seo, Casa Club.

”* Ag an tráth seo dúirt Rúnaí Preasa Rialtas na Breataine, Alastair Campbell, go rachadh sé doiligh air a mhíniú do na meáin chumarsáide, a bhí tagtha ó achan chearn den domhan, nach mbeadh socrú ar bith ann agus go leanfaí leis an chogaíocht de bharr aighneas a bhain le canúint a dtugtar Ullans air! Tar éis síniú an Chomhaontaithe, deir Blair gur thuig sé nach raibh an próiseas críochnaithe, ná baol air: *“It wasn’t the end, it was the beginning.

Bagairt na Creimile ======== Ar ais ag Fóram an Artaigh, bhí Artur Chilingraov ag iarraidh beag is fiú a dhéanamh den achrann, á áitiú arís gur ar son na heolaíochta amháin a bhí a éacht féin.

“Cionn is gur mian leo a bheith ina nÉireannaigh,” ar sé - ainneoin gur Sasanaigh, Albanach agus Iodálach a bhí ar an fhoireann chéanna agus bainisteoir Sasanach ina bun ach san allagar náisiúnta, tá na himreoirí seo mar chuid den “buíon dar slua, thar toinn do ráinig chugainn”! Ar Son na Tíre ======= Tá raicín ar siúl ó thuaidh faoi láthair cionn is gur tharraing imreoir óg sacair, Adam Barton, amach as scuad Thuaisceart Éireann do chluichí cáilithe i gCraobh na hEorpa 2012 cionn is gur mhaith leis imirt do thír eile.

Faoi Chopóig nó Faoi Theastas? ================== Bhí an cheist ina mhórachrann arís le déanaí mar gheall ar an Uachtarán Barack Obama, a rugadh in Hawai'i in 1964.


Mhaigh RTÉ go raibh na líomhaintí seo “damaging to RTÉ's fiscal reputation” ach dúirt Príomhfheidhmeannach an ÚCÉ, Michael O Keeffe, go raibh an teip comhshocrú a dhéanamh idir na comhlachtaí agus RTÉNL - RTÉ Transmission Network Limited, fochomhlacht de cuid RTÉ a chraobhscaoileann cláracha RTÉ idir Radio agus theilifís, TV3, TG4, agus Today FM - ag croílár an achrainn.

Tá an trácht seo mar chuid den taispeántas, chomh maith le spola de Pathé news ón choimhlint sa chathair, rud atá iorónta leis na círéibeacha nua a bhí le feiceáil ar an teilifís, an mhí seo caite, 2011! I rith na gcaismirtí i 1911, bhí an *Walker Art Gallery* ag iarraidh taispeántas bliantúil suntasach, *‘the Liverpool Autumn Exhibition’* a eagrú, ach bhí siad ag brath ar loingeas agus ar an iarnród chun pictiúirí a fháil anall as tíortha éagsúla ach chuir an stailc agus na círéibeacha stad le seachadadh gach ruda: *”Delivery just now is impossible.

Sa leabhar *‘Tribes with Flags’* a scríobh Charles Glass faoin éirí amach i Hama na Siria in 1982, tá cur síos ar an scliúchas a tharla idir na Muslamaigh ‘Sunni’ agus fórsaí an rialtais faoín bPáirtí Sóisialach Ba’áth atá faoí smacht ag na hAlabhaítigh.

Aighneas tionsclaíoch agus caillteanais throma a ba chúis le druidim an chomhlachta C-Plast ar an Spidéal, áit ar chaill 34 duine a gcuid postanna.

I litir a scríobh Aire Cosanta an ama Bobby Molloy, chuig an Aire na Gaeltachta, Donnchadha Ó Gallchobhair, 20 Feabhra 1978, thug sé le fios gur cheart go mbeadh an tÚdarás in ann rialú a dhéanamh faoi aighnis phleanála sa Ghaeltacht: *“It is important that the Údarás play a role in housing, roads, water and sewage and of course in Planning.

Iad siúd a bhfuil spéis acu i ngnóthaí sacair, fágaim, tá cuimhne mhaith acu ar an eachtra aighnis eile a bhain le John Terry.

Léirigh fear Newsnight go glinn an fhreagracht atá ar an Bhreatain as síoraighneas marfach na Palaistíne nach bhfuil réiteach ar bith ar na gaobhair 64 bliain i ndiaidh an *Balfour Declaration*.

Tugann an bheirt tuiste ard-mheánaicmeach cuairt ar an mbeirt íseal-mhéanaicmeach chun réiteach a fháil ar an aighneas idir an dá theaghleach.

Tá an cheist chéanna i lár an aonaigh i gcúrsaí polaitíochta abhus go rialta ó shin i leith, agus í ina hábhar achrainn idir na páirtithe móra.

Cuidiú le Dream an Ghustail ============ Bhí conspóid ghéar ann gach uair a leathnaíodh an státchabhair seo agus tharla an chonspóid ba nimhní idir 1996-2007, nuair a bhí John Howard ina Phríomh-Aire.

Chothaigh na hathruithe a chuir rialtas Howard i bhfeidhm aighneas feanntach mar gur thug siad cúnamh sa bhreis do na scoileanna príobháideacha is saibhre sa tír.

Tá agóid ar bun le cúpla mí anuas idir an dream a bhíonn ag obair ann agus lucht bainistíochta an túir, mar gheall ar thuarastail nár íocadh agus laghduithe ar thuarastail a bheas le n-íoc.

Ghlactar le *PayPal* thall is abhus agus de réir mo thaithí, tá sé i bhfad níos fusa aighneas a réiteach tríothú ná mar atá le *Visa*.

Ar ndóigh, b'aighneas thar a bheith binibeach a bhí i gceist i gcás Áth na Sceire agus mhol an Breitheamh John McMenamin gur cheart go mbeadh iachall feasta ar na páirtithe dul i mbun eadrána i gcaingin dá leithéid.

Maíonn daoine áirithe gur chúbláil an Seoigheach airgead ó na Ribíní – cumann rúnda a bhí sáite i gcaismirtí talún.

Ní Bagairt an Ghaeilge ====== Ar ndóigh, d'fhéadfadh sin a bheith contúirteach agus conspóid na brataí ar siúl, aighneas a bhaineann leis an chosc ar an fhéiniúlacht Bhriotanach (níl sé amhlaidh, ach sin mar a fheictear é) nuair atá cead a cos ag “teanga an IRA” (níl sé amhlaidh ach sin mar a fheictear é) in oirthear dhílseach na cathrach.

Siocair Achrainn ======= Chuir an tUachtarán Bill Clinton a shíniú le hacht Comhdhála a chuir cosc iomlán ar phósadh aerach sna Stáit Aontaithe i 1996.

Tá an dlí seo ina údar achrainn anois de bharr seanbhean as Nua-Eabhrac, a thug dúshláin an Achta um Cosaint an Phósta, ag rá go ndéanann sé leithcheal uirthi.

Is iomaí raic is cuimhin liom ó m’óige, na dreamanna a bhí ag diúltú (glacadh) lenár n-ainmneacha i nGaeilge agus a leithéid.

Agus tá an chontúirt sin ag dul i méid mar a léirigh agóid na brataí le deireannas.

Glactar leis go forleathan gur chaill Páirtí an Lucht Oibre toisc go raibh an lucht vótála dubh dóite den achrann inmheánach a bhí ar siúl sa pháirtí le breis is trí bliana anuas.

Ní mar gheall ar an tír a bheith bancbhriste a tharla sé seo, ach mar gheall ar aighneas idir na páirtithe polaitíochta – na Daonlathaigh (atá i gceannas ar an Seanad faoi láthair) agus na Poblachtánaigh (atá i gceannas ar Theach na nIonadaithe).

Is é an tUachtarán (an t-uasal Obama faoi láthair, atá ina Dhaonlathach) a roghnaíonn na hairí rialtais, ach is iad tithe na Comhdhála a chuireann maoiniú ar fáil don rialtas sin, agus os rud é go bhfuil na tithe in adharca a chéile faoi láthair, is féidir leis an maoiniú a bheith stoptha sách tapa más toil le páirtí an fhreasúra é.

Shíl na Poblachtánaithe go raibh tacaíocht mhór acu ón phobal, agus go gcuirfeadh cosmhuintir Mheiriceá an milleán ar Obama agus ar na Daonlathaigh as a bheith ródháigh idirbheartaíocht a dhéanamh leis na Poblachtánaigh san aighneas.

Tá an t-aisteoir Meiriceánach George Clooney, mar aon lena chomhaisteoirí Bill Murray agus Matt Damon, i ndiaidh iad féin a chur in achrann le bunaíocht Shasana mar gheall ar thuairimí a nocht siad ar na mallaibh faoi úinéireacht an tsaothair chlasaicigh – na fríosanna a tháinig ón Phartanón sa Ghréig.

Tá ceisteanna tromchúiseacha i bhfolach san aighneas tionsclaíoch sa Roinn Talmhaíochta, a deir Uinsionn Mac Dubhghaill.

Tá caidreamh i bhfad níos fearr ag an Timor Thoir leis an Indinéis anois ach níl aon réiteach faighte fós ar an aighneas atá ar siúl le tamall idir í féin agus an Astráil.

Tá Giobráltar ina chnámh spairne idir an Spáinn agus an Bhreatain le beagnach trí chéad bliain anois ach b'fhéidir go bhfuil réiteach i ndán don aighneas sa deireadh, mar a mhíníonn Pádraig Ó Domhnalláin.

Tá cuid fuinneog cáiliúil Harry Clarke i gcaife Bewley's ar Shráid Grafton i mBaile Átha Cliath, a dúnadh ag deireadh mhí na Samhna, ina n-ábhar aighnis idir úinéirí an chaife agus úinéirí an fhoirgnimh, mar a mhíníonn Ciara Nic Gabhann.

Tá Robert McMillen den bharúil nach bhfuil na póilíní sna Sé Chontae róbhuartha faoin aighneas fuilteach atá ar siúl idir an UVF agus an LVF, in ainneoin go bhfuil daoine neamhchoireacha á marú.