foinn
desire, eagerness
Is é an smaoineamh atá taobh thiar de seo go mbeidh níos mó
foinn ar dhaoine freastal ar chluichí ar thrathnóna deas samhraidh seachas oíche ghruama gheimhriúil, agus go dtiocfaidh feabhas ar chaighdeán na himeartha de bharr go mbeidh na páirceanna ar chaighdeán níos fearr.
mhian
desire
Caithfear smacht a chur i bhfeidhm arís ach ní dócha gur féidir sin a dhéanamh leis an momentum atá imeachtaí uafásacha ag cruthú d'aonturas agus ainneoin
mhian ghnáthmhuintir na Sé Chontae.
mianta
desires
"Mé féin a thuigeann
mianta daoine i bhfad níos fearr ná é agus mé féin agus mo charbad agus mo chuid each cogaidh is fearr a dhéanfadh an jab ná an glugaí sin ar a shleamhnán," a mhaíonn Balor an Borrach.
toil
will, desire
Tríocha nóiméad d'am breise le himirt!
An cheist mhór agus na foirne ag dul i mbun comhraic arís ná cé acu a raibh an
toil agus an croí acu chun an bua a ghnóthú.
mianta
desires
Chuir seo ag smaointeamh mé go raibh mise cosúil leis an phocaire gaoithe, go raibh mo chuid
mianta mar cholúnaí ionchollaithe ann, é thuas sna spéartha ag amharc anuas ar an chine daonna, a shúile géara ag sú isteach gach mionrud dá gcastar orthu; é ag tóraíocht.
a mhianta
his desires
Tagann éirí ar an bpríosúnach bocht; troideann sé go cróga in aghaidh
a mhianta ach sa deireadh teagmhaíonn a shlat leis an tsreang leictreach… agus sin sin.
fonn
desire, wish
Deir Fenster go bhfuil an-suim ag na Meiriceánaigh san ábhar brónach seo agus go bhfuil
fonn orthu níos mó eolais a fháil ina thaobh.
fonn
desire, wish
An do dhaoine fásta nó do pháistí iad sin?
Éilís: Éinne go bhfuil
fonn air teacht chucu ach is páistí is mó a bhíonn ann.
mian
wish, desire
Is é
mian an phobail náisiúnaigh go mbeadh Sinn Féin páirteach sa Bhord Póilíneachta.
an fonn céanna
the same desire
Má fheiceann siad eitleáin de chuid aerfhórsa Mheiriceá ag tuirlingt in Éirinn ar a mbealach chun na hIaráice leis an tír sin a bhuamáil nó má chloiseann siad Aire Gnóthaí Eachtracha na hÉireann ag rá gurb í An Iaráic féin seachas na smachtbhannaí is cúis leis na scórtha míle páiste bheith ag fáil bháis, is deacair a shamhlú go mbeidh
an fonn céanna orthu earraí Éireannacha a cheannach.
fonn
desire
Ní raibh
fonn dá laghad orm dul go hÉirinn, mar sin.
géilleann tú do gach mian
you give in to every desire
ie)
Gluais • Glossary
ar an drabhlásdrinking heavily
dá bharras a result
geallwager
a bheatha a shaothrúto earn his living
i dtuilleamaí ar a chuid airgiddepending on his money
cneadgroan
damantadamned
clár éadainforehead
ag sá priocairí te ina ghoilesticking hot pokers into his stomach
spící biorachasharp spikes
ag lúbarnaíltwisting
go míshuaimhneachuneasily
imeachtaíevents
galántaelegant
meidhreachmerry
dreoilín teaspaighgrasshopper
drithlín gliondaira spark of joy
gnúisface
folthair
faoi dhraíochtunder a spell
comwaist
cuireadhinvitation
go fonnmhareagerly
a chompánaighhis companions
sméideadhwink
a gcuid ráiteas graostatheir obscene comments
maorgamajestic
cornchlársideboard
i ndlúthchipíin serried ranks
táim sáchI have enough
leachtliquid
mionscáth gréinemini parasol
do bharraicíníyour toes
dlúthdhiosca rómánsachromantic CD
tolgcouch
chuimil sí a gruashe rubbed her cheek
de chogar mealltachin an enticing whisper
eiteogawings
súimínsip
milissweet
mearbhalldizziness
nuair a tháinig sé chuige féinwhen he came to
céimeannasteps
ar na cannaíheavy drinking
a chártaí creidmheasahis credit cards
cloigínbell
toradhresult
iarrachtaíattempts
lámh leis an teachbeside the house
curtha i leataobhset aside
an bhean ghlantacháinthe cleaning woman
shrac a chuid éadaigh de féinhe pulled his clothes off
le tuawith an axe
osnasigh
crotshape
láibeachmuddy
drochbholadhbad smell
anáilbreath
stán síshe stared
dallógablinds
céastatortured
breoiteill
a chomhairligh síshe advised
cearrwrong
galardisease
An Crannchur NáisiúntaThe National Lottery
duaisprize
a sheol ar bhóthar d'aimhleasa túwhich lead you astray
drabhlásdebauchery
ragairnerevelry
geallghlacadóiríbookmakers
fiántaswildness
nuair a bhí ort do bheatha a shaothrúwhen you had to earn a living
ní mór dom éiríI have to get up
gnó práinneachurgent business
í ag machnamh ar éagóir an tsaoilthinking about the unfairness of the world
na heasláinthe sick
ina seilbh féinin her possession
a goideadh uaidhstolen from him
burla nótaí airgida wad of notes
sonraídetails
théadh séhe used to go
goileappetite
bhíodh meadhrán ina cheannhis head would be swimming
spadántasluggish
fuinneamhenergy
comhairleadvice
dochtúir comhairleachconsultant
buidéal leighismedicine bottle
oideas oiriúnacha suitable prescription
máinliasurgeon
seomra feithimhwaiting room
plódaithepacked
cuma na bochtaineachtathe look of poverty
go fiosrachinquisitively
míchompordachuncomfortable
lig sé airhe pretended
scuainequeue
le dímheaswith lack of respect
a chuid otharhis patients
do shealsayour turn
sciob ColmColm snatched
go dubhachgloomily
go giorraiscabruptly
níos críonnamore prudent
níl mo ghoile thar mholadh beirtemy stomach isn't great
sracfhéachaintglance
aclaíochtexercise
draidgháiregrin
tréaniarrachta strong effort
a choinneáil faoi shrianto keep under control
bia róshaibhirfood that is too rich
córas néarógachnervous system
aclaífit
i mbarr do shláintein the best of health
géilleann tú do gach mianyou give in to every desire
baoisfoolishness
sólássolace
saothraigh do bheathaearn your living
mair ar an bpá a íoctar leatlive on the wage that you're paid
maslaitheinsulted
go drochmheasúilcontemptuously
níor chorraigh ColmColm didn't move
geallwager
maireachtáil arlive off
eagraíocht charthanachtacharitable organization
meangadh searbhsarcastic smile
cairde rachmasachawealthy friends
toilteanachwilling
faghairtflash
buntáisteadvantage
éigeandáilemergency
sochar pearsantapersonal benefit
má aithnítear méif I'm recognised
i ndáiríreserious
lándáiríretotally serious
a dhearbhai
straitéisí an UUP a mhúnlú mar is mian leis féin
to shape the strategies of the UUP as he desires
Tá toradh dearfach a d'fhéadfadh a theacht as an choimhlint seo is déanaí: b'fhéidir go dtig le Trimble smacht a fháil ar an pháirtí agus
straitéisí an UUP a mhúnlú mar is mian leis féin, gan a bheith ina phríosúnach ag an eite choimeádach.
fonn
desire
Ar ndóigh, dá mbeadh na pleananna seo á gcur le chéile i gceart, agus
fonn ar dhaoine dul i ngleic leis an éagromaíocht réigiúnach i ndáiríre, bheadh caint ann ní hamháin ar an nasc iarnróid idir Sligeach agus Luimneach a athoscailt, ach ar nasc nua a thógáil idir Sligeach agus Stranraer, via Doire, Béal Feirste agus Leatharna.
mhian
desire
Úsáideann Anya Gallacio as Glaschú an t-úll mar mheafar don
mhian, don chathú agus don mheath.
fonn
desire
Roimh ionsaithe an 11 Meán Fómhair 2001, bhí
fonn ar rialtas Bush teacht ar shocrú le Meicsiceo maidir le plean chun stádas dleathach a chur ar fáil do na mílte Meicsiceach atá sna Stáit Aontaithe go mídhleathach.
le dúil
with desire
*
Gluais • Glossary
as an tom coillfrom the hazel bush
scoilbsplinters
ina chiotógin his left hand
cloch speilescythe-stone
faobharsharp edge
lann na scinethe blade of the knife
dheamhan a gcloisfeadh sé béicíl na ngasúrhe wouldn't hear the shouting of the children
araebecause
clósyard
i ngeall ar an mbáisteachbecause of the rain
a ghoilehis stomach
dornán eileanother small quantity
slámamount
ag an gcrann mór darachat the big oak tree
beartbundle
lagweak
an scoththe best
cáilreputation
a bhí uaidhthat he wanted
garbhchomhaireamha rough count
deich scillingten shillings
gadwithe, rope
chuir sé an ruaig ar an madrahe chased the dog
seascaircosy, snug
caonachmoss
stoc storrúil an chrainnthe strong trunk of the tree
choisrigh sé é féinhe blessed himself
éadan síonchaite rocachweather-worn wrinkled face
ar mhullach a chinnon the top of his head
scáinteacht ghruaigesparseness of hair
bun tornapathe bottom of a turnip
eala bhána white swan
ag
fairewatching
thuirling an spideog ar an talamhthe robin landed on the ground
le dúilwith desire
ag preabadhjumping
ruainnín aráina small piece of bread
beathafood
sprúillemorsel
ag samhlúimagining
síógínlittle fairy
dea-shíóga good fairy
de dhoirte dhairtedartingly, suddenly
a dhá luaithe isas soon as
in airde ar leac na fuinneoigeup on the window-sill
a broinn deargher red breast
giodamachfrisky, jaunty
mífhoighdeachimpatient
ag bíogaílchirping
go háiridespecially
uaibhreachproud, spirited
ar leathadhopen
lena bréagadhtoo woo her
babhtaísometimes
cuinneogchurn
drisiúrdresser
dos cabáistetuft of cabbage
máimín fataía handful of potatoes
ag cuardach na nuachreafóigesearching the new soil
cruimhmaggot
bagrachthreatening
binnsweet
a ghlaoití amanta air féinhe used to be called sometimes
spideoga difriúladifferent robins
á leanúintfolllowing him
conairpathway
ag moilliúslowing
nuair a d'iniúch séwhen he examined
súil ribesnare (of thin cord or wire)
d'fheith siseshe waited
de réir dealraimhapparently
ina ghnóthaíin his affairs
ar nós gasúirínlike a young child
go n-abrofaíthat it be said
gileacht a súlthe brightness of her eyes
frídthe smallest thing
go beachtprecisely
chomh haerach céannaevery bit as lively
achairína very short time
seafóidnonsense
<td cl
mhian an phobail aontachtaigh
the desire of the unionist community
Ba cheart gur seo an t-am anois leis an UUP a athchruthú mar chaomhnóir an Chomhaontaithe a shínigh siad i 1998, ach le dul chun cinn an DUP - bunaithe ar
mhian an phobail aontachtaigh, a léiríodh sa toghchán - agus an t-athbhreithniú ar an Chomhaontú atá le theacht, ní fios cad é an bealach a mbeidh David Trimble ag iarraidh a thréad a threorú.
fonn
desire
Ní dócha go mbeadh
fonn ar bith ar Bhertie olc a chur ar Paisley ag an chéad chruinniú stairiúil seo, ach ba mhaith le náisiúnaithe a bheith cinnte gur sheas ceannaire "an pháirtí phoblachtánaigh" an fód dóibh.
dúil
desire
Cén fáth go ndéanann siad é? Fís, brionglóid,
dúil, aisling - focail mar sin a thagann chugam féin nuair a chuirim an cheist sin.
mianta
desires
*
Gluais • Glossary
fáilteachwelcoming
iontach fiafraitheachvery inquisitive
lochtblame
a mhalairt ar fadquite the opposite
le haoibh an gháirewith a smile
fial lena ndáimhgenerous with their affection
croíúilcordial
cumannfriendship
luachmharvaluable
tá dúil mhór agamI really like
saoithiúlachtoddness
snagcheol preabach an tráchtathe throbbing jazz of the traffic
mo chéadfaímy senses
ricseánnarickshaws
gíoscánsqueaking
uchtógabumps
ag spréachadhspluttering
pléascántaexuberant
dordándrone
siamsánhumming
crónánmurmuring
rosc ceoilrhapsody
clapsholastwilight
mheasfáyou would think
searradhstretch
fonn súchaitetrite melody
solúbthaflexible
spleodrachboisterous
castaí úranew turns
tromchúiseachimportant, weighty
ag súgaíochtmaking merry
gan spionnadhwithout vigour
spreang spreagthaimpulse to inspire
a dtiúin dhiamhair féintheir own mysterious tune
rúndasecret
léargasinsight
mo thriallmy journey
gaosánnose
i dtólamhalways
do chuid rámhaí a ligean le sruthletting your oars go with the flow
i mbéal na séibesuddenly
ní aimseoidh duine é féin go deoa person will never find himself
balcóiníbalconies
glas olóigeolive green
stainnínístands
síodasilk
cadáscotton
glébright
gleoitepretty
seodajewels
tráchtáilcommerce
dronggang
an dubh a chur ina gheal ortto bamboozle you
stuaicsullen appearance
dreach diúltacha negative appearance
a ndíograistheir enthusiasm
a gcuid pionsúr amplachtheir greedy pincers
téann siad i bhfostú ionatthey become entangled in you
deilín na mbacachthe rigmarole of the tramps
ag margáil leatbargaining with you
ag dréim leatexpecting you
a athrachany better
bratógrag
in aicearracht aimsirein a short period of time
amhrasachsuspicious
tuahatchet
mangairísellers
seálta ollawool shawls
fidileachafiddles
saoltachtwordliness
spioradáltachtspiritiuality
neamhchoireachinnocently
manaslogan
teachtairímessengers
smailcmouthful
dúidíní draíochtamagical clay pipes
smálblemish
clúreputation
eiteogawings
áras mórluachachimportant dwelling
beadaíconceited
tíorántatyrannical
ceannsmachtupper hand
daonlathasdemocracy
éileamhdemand
go slachtmharneatly
neartplenty
giollaservant
ordúilorderly
fairsingspacious
fionnuarcool
babhta trom meitifisicea heavy session of metaphysics
toiteachsmoky
mífholláinunhealthy
truaillithe go holcbadly polluted
galsteam
ag sceitheadh ina scamaill dhubha ghalrachaescaping in black sickly clouds
stúrdust
ina phlá phlúchtachin a suffocating plague
sceadamáinthroats
scamhógalungs
cársánachwheezy
screamh ghlas sheileogachgreen salivary scum
ag spaisteoireacht thartstrolling around
gnúisface
gnaíúilcomely
ag rúscadhrummaging
i gcarn bruscairin a pile of rubbish
áilleagántrinket
séarachassewerage
bradaílpilfering
lena ruaigeadh as bealachto drive them out of the way
seilbh shaoltaworldly possessions
burlabundle
níos tibhethicker
go bhfóirfeadh na bróga i gceart dóthat the shoes would suit him fine
Tír Tairngire na féilethe Promised Land of generosity
miantadesires
Úll Mór na bhféidearthachtaíthe Great Apple of possibilities
brioscbrittle
tnáiteweary
dílleachtaorphan
brúidiúlachtbrutality
gluaiseachtaímovements
go míorúilteachmiraculously
méithrich
cothaitheachsustaining
gealbhan binnehouse-sparrow
broiddistress
dia an áidh agus an rachmaisthe god of luck and wealth
gaoiswisdom
coimirceprotection
bratógachragged
barróghug
a mian
what they desire
Dá bhrí sin tá go leor in éad leis agus ba mhaith leo é a fheiceáil ag fáil bata agus bóthair agus tá seans go bhfaighidh siad
a mian go fóill.
dúil chráite
torturous desire
*
Gluais • Glossary
mo dhícheallmy best
a gheallaim dom féinI promise myself
san fhásachin the desert
d'fhéadfainn staonadh ó sheacláidI could abstain from chocolate
don Charghasfor Lent
cleastrick
chuirfinn dallamullóg orm féinI'd delude myself
blastatasty
íobairtsacrifice
maitheasgood
bródúilproud
casacht mhór ghroía great big cough
tairseachthreshold
tanaíthin
fiáinwild
de shíoralways
seanfhaiseantaold-fashioned
láchfriendly, pleasant
mearbhallconfusion
cheapasI thought
a bhlas tuaisceartachhis northern accent
chloisimis a chasachtwe used to hear his cough
bhímis ar bíswe used to be excited/impatient
cúbógacollections of Easter eggs
scaoilimis gach uile ní uainnwe'd cast everything aside
go scafántaspeedily
ghlacadh sí buíochas leisshe would thank him
chuireadh sí i bhfolach éshe would hide it
ag iomrascáil lena chéilewrestling one another
suachmáneasy-going person
gan puth análawithout a puff of breath
parlúsparlour, sitting-room
deireadh sí linnshe would say to us
cur i gcéill iomlántotal pretence
thuigeadh siseshe'd understand
bheannaímis dówe would greet him
d'fhiafraímis dewe'd ask him
d'fhreagraímiswe would answer
go fuarbhruiteindifferently
ag tóraíocht an mhálasearching for the bag
nodclue
go n-alpfadh Daidí siar iadthat Dad would devour them
beadaílover of sweet things
dá bharras a result
d'éalaigh méI escaped
cófrapress
ag póirseáil thartrummaging about
málaí plaisteachaplastic bags
doirtealsink
de phreabsuddenly
go raibh mo chosa nitethat it was all up with me
polaitíocht an tuaiscirtthe politics of the north
daoine muinteartharelations
díospóireachtaí bríomharalively debates
a chuairteannahis visits
b'annamh cuideachta na bhfear aigehe seldom had the company of men
ag útamáilfumbling
ba ghiorra in aois diclosest to her in age
mo dhála féin agus Tríonajust like myself and Tríona
fé mar a chaitheadh Tríona liomsaas Tríona used to treat me
barrúilfunny
de shíor dár gcáineadhalways criticizing us
ag spochadh as m'uncailteasing my uncle
agus uasal le híseal á dhéanamh aigesean uirthiseand he was patronizing her
tá sé chomh maith agamI may as well
á leanúintfollowing him
garda gradaimguard of honour
cársánwheeze
inchreidtecredible
plúchadhasthma
ag sméideadh ar m'uncailnodding at my uncle
dá mbéarfaí ormif I was caught
isteach sna gnáthchróite folaighinto the usual hiding-places
macalla na nglórthathe echo of the voices
tuaromen, sign
an ceann ab ansa liom féinthe one I liked best
mealltachenticing
bonnánhorn
fardoraslintel of door
vardúswardrobe
bheir mé barróg airI hugged him
ag cóiriú na n-adhartánarranging the cushions
glicsly
caoi a chur ar an áitto tidy up the place
margadhdeal
a roinntto share
stróic méI tore
daitecoloured
dúil chráitetorturous desire
candaí móra seacláidebig chunks of chocolate
blúire ar bhlúirebit by bit
giodalachperky
bhuail fonn múisce muidwe felt like vomiting
tháinig iarracht den cheann faoi orainnwe became a little bit down
smeartha le seacláidcovered in chocolate
teipfailure
fonn
desire
Agus caithfeadsa a rá ná beadh
fonn ar bith ormsa a bheith i mo shaoránach de chuid na tíre seo dá gceapfaimis ar aon tslí go rabhamar níos fearr ná cine ar bith eile ar domhan.
mian uilíoch
universal desire
Insíonn Bewick dom go bhfuil níos mó ná milliúin figiúr mar sin aimsithe i gcultúir éagsúla an domhain, "Is
mian uilíoch é," a deir sí.
mhian
desire
Is mar sin a thosaigh mo shuim agus mo dhúil sa Ghaeilge, agus thar na blianta mhéadaigh mo
mhian chun an teanga a fhoghlaim.
mhianta na n-aontachtach
the unionists' desires
Tá siad míshásta go fóill fán dóigh a ngéilleann siad i gcónaí do
mhianta na n-aontachtach má bhíonn rogha acu, cleachtadh atá seanbhunaithe.
á shantú seo go drúiseach
desiring this lustfully
Tá post úr ag Éamon Ryan - bhí sé
á shantú seo go drúiseach: Díchoimisiniú na ngunnaí - sin jab atá mórchúiseach.
fonn forbartha
desire for development
Tá an tír á reáchtáil ag rialtas cumannach a bhfuil
fonn forbartha air.
fonn
desire
"
Agus an
fonn sin air, cén fáth a ndéanann sé gearrscannáin i dteanga, an Ghaeilge, nach dtuigtear i gcuid mhaith den domhan, nuair atá ceann eile aige atá le fáil níos forleithne?
"Tá níos mó i gceist ná na focla.
fonn dúnmharaithe
a desire to murder
Mise an duine is mífhoighdí ar domhan, nach féidir léi aghaidh a thabhairt ar shluaite Shráid Ghrafton gan
fonn dúnmharaithe teacht uirthi.
mianta
desires
Ainneoin go bhfeiceann muid fearg ar phoblachtánaigh nuair nach bhfaigheann siad a
mianta, bíonn a fhios agat gur cuma leo, ar dhóigh, mar go bhfuil an traein ag bogadh i dtreo an chinn scríbe atá siad ag iarraidh a bhaint amach, is cuma cén casadh atá sa bhealach.
mian
desire
Ionsaí tobann
=======
Cén fáth an mórshiúl bliantúil seo? Fadó fadó, i 1602, nuair nach raibh sa Ghinéiv ach cathair/poblacht bheag, ba é
mian an Diúic Charles Emmanuel ó Savoie na Fraince an Ghinéiv bheith aige mar phríomhchathair ó thuaidh na nAlp.
dhúil
desire
D’éistinn le hamhráin de chuid Chlannad, mar shampla, agus bhínn ag rá liom féin: “Cad é ábhar na n-amhrán seo?” Bhí siad lán d’uaigneas agus de
dhúil.
dhúil
desire
D’éistinn le hamhráin de chuid Chlannad, mar shampla, agus bhínn ag rá liom féin: “Cad é ábhar na n-amhrán seo?” Bhí siad lán d’uaigneas agus de
dhúil.
mo mhian
mo desire
?
seanchaitewell-worn
leidprompt
inphógthakissable
seithehide
ceimiceáinchemicals
g-spota mo choinsiasathe g-spot of my conscience
chuimlínn mo shúileI used to rub my eyes
loinnirbrightness
líonadh a meallaher charms used to fill
mo dhá bhasmy two palms
cuaracurves
sleasasides
go cleitiúillike a feather
néaróga a pléisiúirthe nerves of her pleasure
a bharrchigiltto tickle
a chaiteáthat you would wear
na bróga cnocadóireachtathe hill-climbing shoes
choisbheartfootwear
briathra binnesweet words
i ndiaidh na coisíochtaafter walking
mo dhara ríomhaire glúinemy second laptop computer
craiceann crogaillcrocodile skin
méarchlárkeyboard
lannablades
d'íslíodh siadthey used to lower
sclábhaí deonachvoluntary slave
mo mhianmo desire
spíontaexhausted
in ísle brídepressed
d'fháirbrí a héadainfrom the wrinkles in her forehead
smálmark
máchailíblemishes
scórthaí na snáthaideneedle scratches
fíneáltachtdelicacy
nochtnocht
brocachfilthy
tolgcouch
mo rogha de thogha na n-amhrán grámy choice of the best love songs
fá dtaobh den chruthabout the appearance
easnacharibs
ciúnasquietness
glór scairdinnilljet-engine voice
cúil na dramhaíolathe rubbish heap
fonóid faoiscoff at
ar an choinníoll go n-athchúrsálfar iadon the condition that they will be re-cycled
fonn
desire
ie))
Praghas: €8
Gluais • Glossary
úrscéalnovel
aistrithe ón mBreatnaistranslated from Welsh
déagóirteenager
anoireicseanorexia
le biseach a fháilto get better
maitheasgood
tréimhseperiod
ach a mhalairtbut quite the opposite
gluaisglossary
de bhéicshouting
á freagairtanswering her
fonndesire
os comhair an scátháinin front of the mirror
ag leathadhspreading
straincgrimace
as ucht Défor God's sake
ag fuarú sa mhuigíngetting cold in the mug
casachtcough
friochtafried
do dhóthainyour fill
éinína little bird
an-leasa lot of good
Is annamh a d’fhreagraíodh an mháthair ceist.
fonn an-mhór foghlamtha
a great desire to learn
Bíonn
fonn an-mhór foghlamtha ar na páistí – tuigeann siad chomh tábhachtach is atá an t-oideachas.
fonn
desire
Ag Píobairí Ard Mhacha, bíonn muid i gcónaí ag iarraidh cur in iúl do na hoirfidigh, mura dtéann siad chuig na coirmeacha, mura dtugann siad tacaíocht dóibh, cad é is fiú bheith ag teagasc na bh
fonn do pháistí agus do dhaoine óga.
fonn
desire
ie))
Praghas: €8
Gluais • Glossary
úrscéalnovel
aistrithe ón mBreatnaistranslated from Welsh
déagóirteenager
anoireicseanorexia
le biseach a fháilto get better
maitheasgood
tréimhseperiod
ach a mhalairtbut quite the opposite
gluaisglossary
de bhéicshouting
á freagairtanswering her
fonndesire
os comhair an scátháinin front of the mirror
ag leathadhspreading
straincgrimace
as ucht Défor God's sake
ag fuarú sa mhuigíngetting cold in the mug
casachtcough
friochtafried
do dhóthainyour fill
éinína little bird
an-leasa lot of good
Is annamh a d’fhreagraíodh an mháthair ceist.
fonn an-mhór foghlamtha
a great desire to learn
Bíonn
fonn an-mhór foghlamtha ar na páistí – tuigeann siad chomh tábhachtach is atá an t-oideachas.
fonn
desire
D’fhoghlaim mé cuid de na bunrudaí a bhaineann le scríbhneoireacht i nGaeilge agus bhí
fonn orm bheith ag scríobh sa teanga.
mianta
desires
Smachtaigh McDowell na
mianta is dual dó.
mhian
desire
Anois siúlaim leat i gcaorán na bhfuiseog is éistim le monabhar abhna do bhriathra ó Bhéal an Áthaagus cuirim mo bheola le do chneas atá cumhra, a ghrá, le sméara dubha Ghleann an Átha …i dtobainne, tá mé lán díot, a
mhian, is níl a dhath le déanamh agam ach luí síos leat go dianar leaba seo an dáin agus tú a bhriatharú chun beatha …
Gluais • Glossary
glao coiligh a póigethe rooster call of her kiss
mullaightop of house
buí-ómrayellow-amber
bruth análahot breathing
múr teasabank of heat
cága callánachanoisy jackdaws
á ngríosúinciting them
a ngiúmaráilhumouring them
go breabhsántasprightly
meall gréineorb
cabhail chathrachcity body
spréite go hanástaspread awkwardly
tnáitejaded
basár a brollaighthe bazaar of her bosom
ag borradhswelling
dlaoithe casacurly tresses
cabhsaí dúshlánachachallenging lanes
á gclutharú féinhiding themselves
méalasorrow
buairtvexation
cruachásdistress
ag déanamh tochtagrieving silently
an tréanthe strong
ag tromaíocht ar an truadenigrating the wretch
meannánkid
méileachbleating
scrínteshrines
bean feasa na gclós ársawise woman of the ancient yards
dhorchaigh spéir a súlthe sky of her eyes darkened
ceannaircrevolt
a d’fheall orthuwhich failed them
boige paidrethe softness of prayer
le báinífurious
bhruth bréan bildeálathe foul heat of the building site
ag déanamh angaidhfestering
i bhforógraí bagracha lucht léirsithein the threatening proclamations of the demonstrators
bhachlógachindistinct
siogairlínípendants
glémhaiseachexquisitely beautiful
go ríogúilregally
teanga túisetongue of incense
ag clingireachtringing
bantracht bheoshúileachthe quickeyed women
le coim na hoícheat nightfall
ag spréamh
cheannbhrat glé an dorchadaisspreading the bright canopy of darkness
bioráinpins
ag lonrúshining
clóca sróilcloak of satin
aigeantaspirited
buimefoster-mother
deoch shuainsleeping-draft
spréachspark
súgachmerry
ag glinniúintsparkling
tú a mhuirniúto caress you
linntepools
cumhaloneliness
le tú a aoibhnniúto make you blissful
ionúinbeloved
másaíthighs
a niamhraigh mo dhánwho made resplendent my poem
i gcaorán na bhfuiseogin the bog of the larks
monabharmurmur
chneasskin
cumhrafragrant
miandesire
fonn mór siúil
a great desire to travel
Tháinig
fonn mór siúil orm anuraidh agus ba bheag amhras a bhí orm nuair a thuirling mé arís i mBaile Átha Cliath an samhradh seo caite, tar éis ceithre mhí a chaitheamh san Afraic, ach go mbeinn ag iarraidh dul ag taisteal arís.
a chuid mianta
his desires
San agallamh eisiach seo nocht Páirtíocht Parlon
a chuid mianta agus a chuid pleananna i dtaca le dílarú agus duainéis dochrach diabhalta díobhálach dochreidte.
tá fonn uirthi a bheith ag labhairt
she has a desire to speak
Tá Aisling seacht mí dhéag anois agus is iad na frásaí is fearr léi faoi láthair ná "Mamaí, tuilleadh bia!" agus "Amach!" Tá Aisling ag baint triail as gach focal, is cuma faoin teanga,
tá fonn uirthi a bheith ag labhairt.
santaíonn siad maoin an choilínigh
they desire the coloniser's wealth
Is fada é aitheanta go gcailleann pobal a chaith blianta fada mar choilíneacht a féinmheas agus a mórtas cine,
santaíonn siad maoin an choilínigh ach gan an mhuinín acu a chreidiúint go bhfuil siad i dteideal a leithéid.
fonn oibre
desire to work
Bhí ticéad go dtí an Astráil le fáil ar dheich bpunt agus bhí obair le fáil acu siúd a raibh
fonn oibre orthu.
róghar do mhianta bhoic mhóra an ghnó
too close to the desires of the fat cats of business
Beidh sé le rá faoin rialtas atá faoina stiúir go bhfuil siad
róghar do mhianta bhoic mhóra an ghnó.
fonn gáire
a desire to laugh
Scéalta iad sin a chuirfeadh
fonn gáire ar dhreamanna ar leith.
fonn machnaimh
a desire to think
B’fhéidir go spreagtar mothúcháin dhoimhne ionainn agus muid ag amharc ar
shaothar tochtmhar péintéireachta – smaoinigh, mar shampla, ar an tslí a gcuireann saothar Philip Rothko
fonn machnaimh ort agus tú ag meabhrú ar na dathanna fíneálta a úsáideann sé.
fonn
desire
Ó thaobh láidreachtaí de, tá an oiread sin acu ann! An rud is mó a bhfuil mé bródúil as i dtaca leis an obair a dhéanann muid ná an
fonn atá ar fhoireann na heagraíochta seo feabhas a chur ar an tseirbhís i gcónaí – sin an fáth go bhfuil oiread rátha ar Chumann agus ar Choláiste na bhFiann faoi láthair.
an fonn
the desire
Nuair a tugadh cuireadh dúinn páirt a ghlacadh i gcomórtas an Athar Uí Mhurchú, ba mhór
an fonn a bhí orainn glacadh leis an gcuireadh mar b’ionann é sin agus imirt i gcluiche ceannais, rud nach raibh taithí ag aon duine againn air san am.
fonn dí
desire to drink
(Cuimhnigh ar ár gcairde as deisceart Chill Chainnigh agus cé chomh háiféiseach is a bheadh sé dá gcaillfidís a gceadúnas de bharr iad a bheith beagán os cionn na sprice an mhaidin i ndiaidh dóibh na scórtha euro a íoc le hiad a thabhairt cúpla míle slí abhaile!) Ba cheart go mbeadh sé mar chuspóir ag na Gardaí nósmhaireacht úr a chruthú – is é sin, go bhfágfadh daoine an carr sa bhaile nuair a bheadh
fonn dí orthu.
a rogha agus a mhian.
his choice and desire.
Dúirt Setanta é minic go leor gurb é an spórt gairmiúil
a rogha agus a mhian.
mian an cheoil
desire for music
Is fidléir é mo sheanathair agus bhí
mian an cheoil ionam ó bhí mé an-óg.
an mian
the desire
Cén chaoi ar tharla sé, mar sin, nó cé a chabhraigh leat leis na hamhráin?
ENíC: Is dócha go raibh
an mian ionam ar bhealach éigin i gcónaí.
Ní háil léi mé a thuilleadh.
She doesn't desire me any more.
Ní háil léi mé a thuilleadh.
Ní háil léi mo bheola fliucha ná mo mhéaracha mánla.
She doesn't desire my wet lips or my gentle fingers.
Ní háil léi mo bheola fliucha ná mo mhéaracha mánla.
níos lú foinn
less desire
Maidir le míniú a thabhairt ar phríomhthorthaí na tuarascála, deineadh amach nach bhfuil aon fhianaise ann go bhfuil níos lú suime acu nó
níos lú foinn ar dhaoine faoi mhíbhuntáiste a bheith rannpháirteach i gcúrsaí spóirt seachas mar atá i gcás aon dream eile.
fonn oibre
a desire to work
“Mhair muid mar go raibh díograis againn don teanga, mar go raibh
fonn oibre orainn agus mar gur chreid muid go láidir in athbheochan na teanga.
dúil
desire, hope
Bhí
dúil inteacht ag Ó hEaráin go ndéanfadh sé scoláire de féin ach ní mar sin a tharla.
fonn
desire
Baineann na híomhánna seo le rudaí atá dearfach, a spreagann
fonn i ndaoine miongháire a dhéanamh.
fonn mór
a great desire
“Nuair a bhuail mé le Jimmy Murphy bhí feck all airgead agam le tabhairt dó ach chonaic sé go raibh an-spéis agam sa dráma agus
fonn mór orm scannán a dhéanamh de.
fonn pleidhcíochta
a desire to mess
“An bhfuil
fonn pleidhcíochta ort?”, a d’fhiafraigh mé de.
Measaim go bhfuiltear ag léiriú na méine céanna
I think the same desire is being shown in the country
Measaim go bhfuiltear ag léiriú na méine céanna sa tír faoi láthair.
fonn cainte dá laghad
the least desire to talk
Thug mé féin cuairt air faoi dhó dhá bhliain go leith roimh a bhás ach, faoin am sin, ní raibh
fonn cainte dá laghad air.
fonn vótála
desire to vote
In áiteanna áirithe sa Pholainn, bhí
fonn vótála ar an oiread sin daoine go raibh easpa páipéar ballóide ar fáil agus ba ghá na hionaid vótála a choimeád ar oscailt níos déanaí ná an t-am a bhí socraithe.
mianta a chroí
his heart's desires
Deirtear gur de réir riachtanais a phóca seachas
mianta a chroí a chaitheann an tAlbanach vóta.
fonn taistil
a desire to travel
Nuair a thaispeántar eitleán atá trí thine ar gach clár nuachta, ní bhíonn
fonn taistil ar dhaoine.
an fonn atá air an teanga a fhoghlaim
his desire to learn the language
Dúirt sí gur cheart go gcuirfí an scoil ar a fhreastalaíonn páistí an iarrthóra,
an fonn atá air an teanga a fhoghlaim agus tinreamh ag ranganna Gaeilge san áireamh fosta.
fonn
desire,
Léirigh taighde margaíochta a deineadh do *Lá* i 2003 go mbeadh
fonn ar an gcuid is mó de na Gaeilgeoirí a ceistíodh nuachtán laethúil Gaeilge a cheannach.
na mianta
the desires
D’fhulaing an pobal sin fríd 35 éigin bliain na dTrioblóidí, gan trácht ar an leatrom a imríodh orthu ó cuireadh an stat ó thuaidh ar bun, agus tá siad anois ag dúil le cur i gcrích
na mianta agus na riachtanas atá acu, a oiread le gach saoránach eile.
nach santaíonn
who doesn't desire
B’fhéidir go mbainfeadh lucht ollscoile pléisiúr as codarsnacht, trastagairtí, macallaí na n-ainmneacha agus rianta an phlota a lorg sa dá théacs, ach baineann an léirmheastóir seo go dlúth le campa an ghnáthléitheora – an duine glórmhar sin a thógann leabhar áirithe ina lámh má tá fonn air é a léamh agus
nach santaíonn fo-nótaí ná tráchtas a léamh sula dtugann sé faoi.
bíonn fonn orthu smacht a bheith acu ar gach rud
they have a desire to have control over everything
“Níl siad ag iarraidh go ndiúltódh mná dóibh, agus dá bhrí sin
bíonn fonn orthu smacht a bheith acu ar gach rud – ó dhearadh fisiciúil na mbábóg go dtí an ‘saol’ atá i ndán dá ‘bpáirtí’.
fonn múin
a desire to urinate
Sin an áit a mbíonn tuismitheoirí faoi bhrú le feiceáil; iad ar a ndícheall ag treorú a gcuid páistí isteach, á socrú ina gcuid suíochán agus ansin, go tobann, á dtabhairt amach arís chun an leithris de bharr gur ól duine amháin acu barraíocht Coke agus, bíodh is nach bhfuil
fonn múin ar an chuid eile, níl siad sásta fanacht sa phictiúrlann dhorcha leo féin agus amach leo ar fad, duine ar dhuine, a gcuid cartán *popcorn *agus a gcuid milseán ina nglac acu agus gach aon “Brón orm” as béal a dtuismitheoirí agus fios acu go mbeidh an t-agó céanna i gceist nuair a fhillfidh siad.
fhonn
desire
Tagraíonn an teideal *An áit a n-ólann an t-uan an bainne *don
fhonn a thagann ar dhaoine, de réir mar a théann siad anonn in aois, filleadh ar a n-áit dhúchais.
fonn
desire
Is áit an-tarraingteach é agus bheadh
fonn ort filleadh arís is arís.
mianta na colainne
physical desires
Feicimid
mianta na colainne agus an dóigh ina bhfuil an grá corportha scríofa ar théacs na teanga féin.
fonn díoltais
desire for revenge
Ag searmanas cuimhneacháin i Douaumont, gar do Verdun, áit a bhfuair os cionn trí chéad míle duine ón dá thaobh, is é sin, an Fhrainc agus an Ghearmáin, bás in 1916, dúirt Nicolas Sarkozy: ‘Anois go bhfuil deireadh tagtha leis an bhfuath, anois nach bhfuil
fonn díoltais ann a thuilleadh, tá an uair tagtha chun ómós a thabhairt do gach aon duine a fuair bás sa chogadh seo – is cuma cé hé.
mianta gnéasúla
sexual desire
Na mná óige téisiúla, bhíodar gléasta go gleoite, i sciortaí a bhí gearrtha go speisialta le
mianta gnéasúla na bhfear a mhúscailt: na colpaí nochtaithe agus clais brollaigh ar thaispeáint agus na cíocha ag coinneáil ama leis an gceol.
dúil
desire
Cosúil le hachan duine eile, beadh
dúil agam a bheith ábalta dul ar charrbhealach dúbailte as Baile Átha Cliath díreach go Leitir Ceanainn.
shantaíonn
desire
Fanfaidh an fhírinne fá na dúnmharuithe is conspóidí ceilte go deo na ndeor agus ní bhfaighidh na teaghlaigh an faoiseamh a
shantaíonn siad.
fonn
desire
Is
fonn é seo nach furasta a cheansú.
fonn láidir
a strong desire
Deir Premier Exhibitions go léiríonn an fhíorshuim seo atá ag an phobal go bhfuil
fonn láidir ar dhaoine tuiscint níos fearr a bheith acu ar oibriú an choirp agus go ndíríonn a gcuid oibre aird ar chúrsaí sláinte – tá, mar shampla, cuid den taispéantas dírithe ar na scamhóga agus an tionchar a bhíonn ag toitíní orthu.
fonn
intention, desire
Ó tháinig laghdú mór ar phraghas na hola le déanaí, tá an chuma ar an scéal nach mbeadh
fonn ar chomhlachtaí ola na huasghráduithe sin a dhéanamh.
toil
will, desire
Rud ar bith a thógtar le
toil na ndaoine, beidh sé inmharthana, dar leis.
nach bhfuil thar mholadh beirte
who leaves a lot to be desired
Bush go raibh an rás rite ag na tiarnaí cogaidh, ghríosaigh siad Meles Zenawi, deachtóir na hAetóipe
nach bhfuil thar mholadh beirte ó thaobh cearta daonna de (ach ós rud é go dtéann sé i bpáirt leis an Iarthar, déanann na meáin neamhaird ar a chuid coireanna), dul isteach sa tSomáil, rud a rinne ar an 24 Nollaig, 2006.
fonn
wish, desire
Bhí
fonn ar an Taoiseach é a eiseachadadh chuig Parlaimint na hEorpa.
dúil
desire, liking
Tá sé neamhghnách do charball s’againne, ach bhí
dúil agam ann tar éis é a thriail cúpla maidin i ndiaidh a chéile.
fonn
wish, desire
Má tá tú buíoch as an gcomhairle seo ó Alan féin agus má bhíonn
fonn ort tús a chur le do chuid margaíochta gan aon agó, is fiú breathnú ar Toddle.
an chloch ba mhó ar phaidrín
the greatest concern / desire
B’é Saddam Hussein
an chloch ba mhó ar phaidrín Saban ag an am.
bhfonn
wish, desire
Céad Mhuintir na hAfraice Láir
Glactar leis gurbh iad na Pigmithe a bhí sna háitritheoirí bunaidh i bhforaoiseacha meánchreasa na hAfraice Láir agus is é sin is cúis leis an
bhfonn atá ar ghníomhaithe Batwa an téarma Pigmí a úsáid mar gheall orthu féin le blianta beaga anuas.
bhfonn
desire
B’fhéidir maith gurbh é cailleadh nó tréigean na Gaeilge ba chionsiocair leis an
bhfonn cíocrach a bhí ar dhaoine ar fud na tíre glacadh leis an eagraíocht nua seo a bhí le haird a thabhairt ar ghnéithe dúchais seachas gallda.
fonn mór
a great desire
Bhí
fonn mór air córas saor leictreachais a chur ar fáíl don chine daonna.
fhonn
desire, whim
Bhíos chomh sásta sin liom féin gur scaoileas an structúr le fán agus ligeas don lá nó dom’
fhonn féin mé a threorú.
mian
desire
Cinnte, ba iad na bancanna a chothaigh
mian na sainte i measc forbróirí.
fonn air
a desire
Chreidtí go gcuireadh sé seo an ruaig ar dhiabhal ar bith a bhí ag iarriadh seilbh a ghlacadh ar an chorp chomh maith leis an marbh féin a cheansú sa dóigh is nach mbeadh
fonn air aiséirí.
dúil
desire, instinct
Ach tá an stát ceapaithe a bheith ag smachtú an
dúil chun sainte ar mhaithe le leas an phobail.