Tá mé dubh dóite ar fad de na dochtúirí
I'm really fed up with the doctors
Tá mé dubh dóite ar fad de na dochtúirí.
Ní fhóireann sé duit ar dhóigh amháin ná an dóigh eile
it doesn't suit you one way or the other
Ní fhóireann sé duit ar dhóigh amháin ná an dóigh eile".
Ní fhóireann sé duit ar dhóigh amháin ná an dóigh eile
it doesn't suit you one way or the other
Ní fhóireann sé duit ar dhóigh amháin ná an dóigh eile".
dóigh a deachaigh an t-ólachán i gcion ar Chian
the way in which drink affected Cian
Chuir Síle i gcónaí sonrú sa
dóigh a deachaigh an t-ólachán i gcion ar Chian.
Thug Síle cluas bhodhar dó
Síle ignored him
"
Thug Síle cluas bhodhar dó nó bhí a fhios aici go raibh braon maith sa ghrágán aige le seo.
féadann muid giota a bhaint dó
we'd better get going
Ionnach go raibh Síle ar ais ón bheár agus a tóin fúithi nuair a dúirt Cian: "Caith siar anois é nó tá cóisir i dtigh Úna agus
féadann muid giota a bhaint dó más mian linn an bus deireanach a fháil.
dóigh a deachaigh an t-ólachán i gcion ar Chian
the way in which drink affected Cian
Chuir Síle i gcónaí sonrú sa
dóigh a deachaigh an t-ólachán i gcion ar Chian.
Thug Síle cluas bhodhar dó
Síle ignored him
"
Thug Síle cluas bhodhar dó nó bhí a fhios aici go raibh braon maith sa ghrágán aige le seo.
féadann muid giota a bhaint dó
we'd better get going
Ionnach go raibh Síle ar ais ón bheár agus a tóin fúithi nuair a dúirt Cian: "Caith siar anois é nó tá cóisir i dtigh Úna agus
féadann muid giota a bhaint dó más mian linn an bus deireanach a fháil.
sa dóigh is
so that
D'aontaigh Jacques liom nuair a dúirt mé leis go bhfuil sé íorónta go bhfuil an múrmhaisiú suite os cionn an bheáir ach dúirt sé liom:
"Bhí mé ag iarraidh cuid d'ár stair radacach a thaispeáint in áit neamhfhoirmiúil,
sa dóigh is go mbeadh gnáthdhaoine ábalta labhairt fúithi agus iad amuigh don oíche.
an dóigh ar coilleadh an talamh féin
how the ground itself was despoilt
Coilleadh na talún
=======
Ceann de na rudaí a thug sé faoi deara ná
an dóigh ar coilleadh an talamh féin sna páirceanna ina raibh an cuardach ag dul ar aghaidh.
le clic nó dhó luiche
with one or two mouse clicks
Is féidir féachaint ar chuid mhaith de na pictiúir atá ar taispeáint go poiblí sa ghailearaí agus breis eolais a fháil mar gheall orthu
le clic nó dhó luiche.
an mholadh atáthar a thabhairt dó
the praise that he's being given
Mí ó shin, d'fhóirfeadh toghchán go mór don DUP ach leis an ghníomh díchoimisiúnaithe an mhí seo caite, má thógann David Trimble ar
an mholadh atáthar a thabhairt dó faoi láthair, seans mór go mbainfidh an UUP na vótairí a thréig iad, a bhuíochas sin ar an imní agus an mhímhuinín a bhí á spré ag an DUP.
gáire dóite
a miserable/dry smile
"
Rinne Sinéad
gáire dóite.
dubh dóite
heartily sick
An iontas ar bith é go bhfuil daoine ag éirí
dubh dóite den rud ar fad? Leoga, *plus ça change*.
dubh dóite
heartily sick
Ghéill sí don bhrú sa deireadh, áfach, de bharr go raibh sí
dubh dóite dá post le Fuji.
Tá boladh ar dóigh agat
There's a great smell (referring to the cooking, not the person!)
"
Tá boladh ar dóigh agat cibé," arsa Daire.
ag dó na geirbe
causing anxiety
Ach arís is arís ba í ceist na dteifeach a bhí
ag dó na geirbe.
rudaí gan dóigh
terrible things
"Ní raibh mé faoi stiúir múinteora agus bhí mé ag déanamh
rudaí gan dóigh! Bhí dúil agam sa tsaoirse sin.
bhí am ar dóigh againn
we had a great time
Ach
bhí am ar dóigh againn, bhí sé iontach *exciting.
croí isteach a thabhairt dó achan oíche
give it a hug every night
Thig léithi Tadhg a thabhairt air agus
croí isteach a thabhairt dó achan oíche.
ní bheadh an fear céanna ar chúl na sceiche faoina inse dó
he would tell him straight out, i.e. not behind his back
Ní raibh Fiachra dall ar an mheas a bhí ag Féilim ar a chuid éadaí agus
ní bheadh an fear céanna ar chúl na sceiche faoina inse dó ach an oiread.
ag dó na geirbe agam
irritating/worrying me
"Nílim sásta gur éirigh liom croí na ceiste a léiriú agus táim ag lorg meafair éigin eile a thabharfaidh slí isteach dom chuig na rudaí seo a bhíonn
ag dó na geirbe agam.
ag dó airgid
burning
Níl muid
ag dó airgid - agus rinne muid iarracht gan airgead a chaitheamh ón gcéad lá.
réitithe a fháil dó
to get rid of
**AN Other:** An chéad rud ba mhaith liom
réitithe a fháil dó ná Brainse Speisialta an PSNI/RUC.
Dóite ar
sick of
Dóite ar an bheirt acu a bhí sí ag an am agus thug rúid ina ndiaidh.
dhóigh dhiúltach
a negative way
"
Agus bíonn drochthionchar ag an obair seo: téann an strus mór a bhíonn ar na múinteoirí i bhfeidhm ar na daltaí ar
dhóigh dhiúltach agus téann siadsan abhaile agus cuireann siad strus ar a dtuismitheoirí.
bhain sí féin agus Tomás giota dó
herself and Thomas skedaddled
"Bhuel, bíodh agat más sin mar atá," arsa Bríd agus
bhain sí féin agus Tomás giota dó.
ar dhóigh níos éifeachtaí
in a more effective way
Rinne sé cúrsa oiliúna seachtaine le Raidió na Gaeltachta le déanaí agus d'fhoghlaim sé go leor rudaí, ina measc an tslí lena ghuth a úsáid
ar dhóigh níos éifeachtaí.
Cé is móite d'eisceacht nó dhó
apart from one or two exceptions
Cé is móite d'eisceacht nó dhó, mar shampla, Uíbh Fhailí i gcoinne Chorcaí sa bhliain 2000, is beag cluiche iontach a tharla de bharr an chúldorais ó 1998 agus bhí go leor cluichí aontaobhacha ann i mbliana faoin gcóras a thugann an dara seans do gach foireann.
ar ndóigh
of course
" Ach
ar ndóigh tá míbhuntáistí ag baint leis freisin: "Is fearr i gcásanna áirithe bheith suite trasna ón duine má tá rudaí faoi leith le plé, seachas bheith ag scríobh teachtaireachtaí chuige.
cé ab fhóirsteanaí dó
who was the most suitable for him
Rinneadh cleamhnas dó ach bhí triúr ban ar an ghearrliosta agus b'éigean domhsa a theacht leis agus socrú a dhéanamh
cé ab fhóirsteanaí dó.
Ghéill Bróna dó
Bróna gave in to him
Ghéill Bróna dó agus amach léi go dtí an tacsaí.
cuireadh in iúl dó
he was informed
An bhliain chéanna, nuair a iarradh ar chór a raibh de Róiste ina bhall de ceolchoirm Nollag a thabhairt i mbeairic Bhaile an Chollaigh i gCorcaigh,
cuireadh in iúl dó nach mbeadh fáilte roimhe féin.
dóigheanna neamhdhíreacha
indirect ways
Bhí ar an lucht déanta scannán
dóigheanna neamhdhíreacha a úsáid lena dteachtaireacht a chur in iúl.
ag dó na geirbe againn
worrying us
An cheist mhór atá
ag dó na geirbe againn faoi láthair ná an Bosca Lóin: céard ba cheart a chur ann, nó a fhágáil ar lár.
an dóigh chun tosaigh
the way forward
Tá mé ag déanamh
an dóigh chun tosaigh ná iad a mhealladh chomh maith is a thig linn.
an dóigh ar léirítear iad
how they are shown
Tugann a shaothar léargas ar an chaidreamh casta atá ann idir áiteanna agus eachtraí, agus
an dóigh ar léirítear iad agus a ndéantar cur síos orthu ó thaobh cuimhne de.
an dóigh
the way
Tugann a shaothar léargas ar an chaidreamh casta atá ann idir áiteanna agus eachtraí, agus
an dóigh ar léirítear iad agus a ndéantar cur síos orthu ó thaobh cuimhne de.
ag tagairt dó
referring to
Mar a tharlaíonn, bhí mé ag roinnt tí leis freisin i mbloc na Gaeilge ar champas na hollscoile a raibh mé
ag tagairt dó níos luaithe.
Bhíodh am ar dóigh agam
I used to have a great time
Bhíodh am ar dóigh agam i gcónaí ansin.
in ann aire a thabhairt dó féin
able to look after himself
Coimhlint ghéar agus chrua a bhíodh ann ach ní ghortaítí éinne mar bhí gach duine
in ann aire a thabhairt dó féin.
mar ba dhual dhó
as was natural for him
Aistríodh Mícheal go dtí an Caiseal i 1973 agus,
mar ba dhual dhó, ghlac sé cúram air féin foirne na scoile a thraenáil.
post an bhainisteora a thairiscint dhó
to offer him the job of manager
Is é an freagra a bhí ag an gCathaoirleach ar a litir tamall ina dhiaidh sin ná
post an bhainisteora a thairiscint dhó! In ainneoin an mhéid a tharla roimhe sin ghlac sé leis an gcuireadh sin go fonnmhar, mar bhí a fhios aige go bhféadfadh sé athruithe a chur i gcrích (ag an am sin bhí cúigear roghnóir ceaptha ach gan aon duine amháin i gceannas!) agus an bhliain dár gcionn bhuaigh Tiobraid Árann Craobh Mhionúr na hÉireann faoina stiúir i gcoinne Cill Chainnigh.
dílis dó
loyal to him
I ndiaidh ceolchoirme tráth, chroith McEvoy lámh de Valera, an fear a mheastar ar mharaigh fórsaí a bhí
dílis dó Collins.
ar ndóigh
of course
Déarfainn go mbeidh sé acadúil ar shlí ach,
ar ndóigh, beidh sé ag caint le daoine go mbeidh eolas maith acu ar an ábhar.
Ar ndóigh
of course
Ar ndóigh, tá athrú mór tagtha ar an dá shaghas peile ó 1859.
tugadh bóthar dó
he was shown the door
Bhuaigh Cill Chainnigh orthu i gcraobhchomórtas Laighean agus
tugadh bóthar dó tar éis ocht mí!
Sa bhliain 1989 ceapadh Martin Quigley mar bhainisteoir agus bhí Mícheál ar ais sa bhainistíocht, an uair seo mar roghnóir, ach ní raibh an t-ádh leo i gcoinne an tsean-namhad, Cill Chainnigh.
Thug Aoife rúcadh beag dá huillinn dó
Aoife gave him a little jab with her elbow
Thug Aoife rúcadh beag dá huillinn dó agus dúirt, "Seo, ní deireadh an tsaoil atá ann.
Bheannaigh cúpla duine dó
a few people greeted him
Bheannaigh cúpla duine dó ag amanna éagsúla i rith an chomhrá agus ní raibh sé soiléir an raibh aithne phearsanta acu air nó nach raibh.
dar ndóigh
of course
dar ndóigh, tá a fhios againn uilig nach cruthú pictiúr deas is aidhm don ealaín, ach gan an *hype *a bhí ann de bharr Ghradam Turner, an mbeadh an oiread céanna spéise ag daoine sna saothair seo? Cad é a bheadh fágtha … ráitis mhóra chliste gan mórán taobh thiar díobh nó rud éigin fiuntach?
Is é firinne an scéil, dar liom féin, ná gan an rírá agus daoine a bheith ag tógáil raice faoi Ghradam Turner nach mbeadh an duais chomh luachmhar sin.
arb í mo thír féin í, ar ndóigh
which is my own country, of course
Agus mé ag foghlaim na Gaeilge, tá súil agam go bhfuil mé ábalta rud beag measa a thaispeáint ar chultúr agus mhuintir na hÉireann,
arb í mo thír féin í, ar ndóigh.
dá mbainfí tuisle dóibh ar dhóigh ar bith
if they tripped in any way
Leoga tá sé ráite go raibh eagla ar dhaoine a theacht go Rann na Feirste nó
dá mbainfí tuisle dóibh ar dhóigh ar bith go mbeadh cúpla rann filíochta cumtha fá dtaobh díobh sula mbeadh an baile fágtha acu.
dódh nó tréigeadh 1,800 teach
1,800 houses were burnt or abandoned
*
Gluais • Glossary
beathaisnéis údaraitheauthorized biography
a dialanna pearsantapersonal diaries
páipéir phríobháideachaprivate papers
go dtí gur insealbhaíodh í ina hUachtaránuntil she was installed as President
dódh nó tréigeadh 1,800 teach1,800 houses were burnt or abandoned
lámhachshooting
rachtoutburst
acraí tíhousehold utensils
as go brách leooff they went
léiriúproduction
cheanncheathrúheadquarters
coistí cosanta áitiúlalocal defence committees
dírbheathaisnéisautobiography
gan strówithout difficulty
i dtaiscesaved
do lá na coise tinnefor a rainy day
bhí cúrsaí chomh dona sinthings were so bad
dá mba gháif it was necessary
leithleachasselfishness
scoilt aduainstrange split
chiap sé Máire ar fadit really tormented Máire
easpa suimelack of interest
tragóidítragedies
Cumann Naomh Uinseann de PólVincent de Paul Society
baill shinsearacha na heagraíochta sin cois Lifethe senior members of that society in Dublin
tuairisc suas lena bhéal dóa report up to his face
géarchéimcrisis
chun an Cumann a ghríosadhto spur the Society into action
saothar in aiscewaste of time
déistindisgust
ag cáineadhcriticising
ciúnaithe go mórgreatly quietened
línte síochánapeace lines
ruathair laethúladaily raids
polarúpolarization
girseacha ógayoung girls
nóibhéinenovena
cailín aonaira lone girl
ní ba ghaire don ghráscarnearer to the scuffle
le dul i gcabhair ar Catherineto go to Catherine's help
an cúigear a ruaigeadhto drive the five off
riochtstate
a cuid néarógher nerves
clocharconvent
ar an Iúrin Newry
tachrántoddler
eachtraincident
círéibriot
faoi lán seoilin full swing
ag glioscarnachglistening
bréan le boladh gáissmelling bad from gas
comhracfight
otharcharrambulance
formhór an bhealaighmost of the way
ag dul ar foscadhsheltering
ag sciorradhsliding
ag lámhacáncrawling
fras lámhaighvolley
babhlaíbowls
a gciarsúirtheir hankies
leachtliquid
cosaintprotection
bodhardeaf
bhí scolaíocht speisialta de dhíth airhe needed special schooling
ba ghnách leishe used to
d'fhaigheadh sé síob abhailehe used to get a lift home
stad an bhusthe bus stop
thuirling séhe disembarked
neamhurchóideachinnocent
bábántainnocent
ag cogarnaíl taobh thiar dewhispering behind him
trup na mbrógthe sound of the shoes
neamhchoireachinnocent
níor shamhlaighhe didn't imagine
an t-uafásthe horror
anfaterror
cortwist
dírithe ar a chloigeann lomaimed at his bare head
scáilshadow
scoilteadh a bhlaoschis skull was split open
scréachascreams
na hionsaitheoiríthe attackers
níos truacántamore plaintive
go prasquickly
ag maothú an chairpéidmoistening the carpet
Ba dhóbair dó bás a fháilHe nearly died
go raibh an t-ádh dearg airthat he was extremely lucky
ar mire le feargmad with rage
beaginmhehelplessness
cé a bhí ciontachwho was responsible
níor cúisíodh duine ar bith riamhnobody was ever charged
ciontach i ndúnmharúguilty of murder
go gairid i ndiaidh an ionsaitheshortly after the attack
ag maíomhstating
seanphionós na fuipethe old whip punishment
i gcás coirpeach a gheofaí ciontach i dtromionsaíin case of criminals found guilty of assault
peann a chur le párto put pen to paper
aiféalaregret
gur éiligh sí pionós corparthathat she demanded corporal punishment
ag teacht salach ar gach ar chreid sí riamh anngoing against everything she ever believed in
tuairisc suas lena bhéal dó
a report up to his face
*
Gluais • Glossary
beathaisnéis údaraitheauthorized biography
a dialanna pearsantapersonal diaries
páipéir phríobháideachaprivate papers
go dtí gur insealbhaíodh í ina hUachtaránuntil she was installed as President
dódh nó tréigeadh 1,800 teach1,800 houses were burnt or abandoned
lámhachshooting
rachtoutburst
acraí tíhousehold utensils
as go brách leooff they went
léiriúproduction
cheanncheathrúheadquarters
coistí cosanta áitiúlalocal defence committees
dírbheathaisnéisautobiography
gan strówithout difficulty
i dtaiscesaved
do lá na coise tinnefor a rainy day
bhí cúrsaí chomh dona sinthings were so bad
dá mba gháif it was necessary
leithleachasselfishness
scoilt aduainstrange split
chiap sé Máire ar fadit really tormented Máire
easpa suimelack of interest
tragóidítragedies
Cumann Naomh Uinseann de PólVincent de Paul Society
baill shinsearacha na heagraíochta sin cois Lifethe senior members of that society in Dublin
tuairisc suas lena bhéal dóa report up to his face
géarchéimcrisis
chun an Cumann a ghríosadhto spur the Society into action
saothar in aiscewaste of time
déistindisgust
ag cáineadhcriticising
ciúnaithe go mórgreatly quietened
línte síochánapeace lines
ruathair laethúladaily raids
polarúpolarization
girseacha ógayoung girls
nóibhéinenovena
cailín aonaira lone girl
ní ba ghaire don ghráscarnearer to the scuffle
le dul i gcabhair ar Catherineto go to Catherine's help
an cúigear a ruaigeadhto drive the five off
riochtstate
a cuid néarógher nerves
clocharconvent
ar an Iúrin Newry
tachrántoddler
eachtraincident
círéibriot
faoi lán seoilin full swing
ag glioscarnachglistening
bréan le boladh gáissmelling bad from gas
comhracfight
otharcharrambulance
formhór an bhealaighmost of the way
ag dul ar foscadhsheltering
ag sciorradhsliding
ag lámhacáncrawling
fras lámhaighvolley
babhlaíbowls
a gciarsúirtheir hankies
leachtliquid
cosaintprotection
bodhardeaf
bhí scolaíocht speisialta de dhíth airhe needed special schooling
ba ghnách leishe used to
d'fhaigheadh sé síob abhailehe used to get a lift home
stad an bhusthe bus stop
thuirling séhe disembarked
neamhurchóideachinnocent
bábántainnocent
ag cogarnaíl taobh thiar dewhispering behind him
trup na mbrógthe sound of the shoes
neamhchoireachinnocent
níor shamhlaighhe didn't imagine
an t-uafásthe horror
anfaterror
cortwist
dírithe ar a chloigeann lomaimed at his bare head
scáilshadow
scoilteadh a bhlaoschis skull was split open
scréachascreams
na hionsaitheoiríthe attackers
níos truacántamore plaintive
go prasquickly
ag maothú an chairpéidmoistening the carpet
Ba dhóbair dó bás a fháilHe nearly died
go raibh an t-ádh dearg airthat he was extremely lucky
ar mire le feargmad with rage
beaginmhehelplessness
cé a bhí ciontachwho was responsible
níor cúisíodh duine ar bith riamhnobody was ever charged
ciontach i ndúnmharúguilty of murder
go gairid i ndiaidh an ionsaitheshortly after the attack
ag maíomhstating
seanphionós na fuipethe old whip punishment
i gcás coirpeach a gheofaí ciontach i dtromionsaíin case of criminals found guilty of assault
peann a chur le párto put pen to paper
aiféalaregret
gur éiligh sí pionós corparthathat she demanded corporal punishment
ag teacht salach ar gach ar chreid sí riamh anngoing against everything she ever believed in
Ba dhóbair dó bás a fháil
He nearly died
*
Gluais • Glossary
beathaisnéis údaraitheauthorized biography
a dialanna pearsantapersonal diaries
páipéir phríobháideachaprivate papers
go dtí gur insealbhaíodh í ina hUachtaránuntil she was installed as President
dódh nó tréigeadh 1,800 teach1,800 houses were burnt or abandoned
lámhachshooting
rachtoutburst
acraí tíhousehold utensils
as go brách leooff they went
léiriúproduction
cheanncheathrúheadquarters
coistí cosanta áitiúlalocal defence committees
dírbheathaisnéisautobiography
gan strówithout difficulty
i dtaiscesaved
do lá na coise tinnefor a rainy day
bhí cúrsaí chomh dona sinthings were so bad
dá mba gháif it was necessary
leithleachasselfishness
scoilt aduainstrange split
chiap sé Máire ar fadit really tormented Máire
easpa suimelack of interest
tragóidítragedies
Cumann Naomh Uinseann de PólVincent de Paul Society
baill shinsearacha na heagraíochta sin cois Lifethe senior members of that society in Dublin
tuairisc suas lena bhéal dóa report up to his face
géarchéimcrisis
chun an Cumann a ghríosadhto spur the Society into action
saothar in aiscewaste of time
déistindisgust
ag cáineadhcriticising
ciúnaithe go mórgreatly quietened
línte síochánapeace lines
ruathair laethúladaily raids
polarúpolarization
girseacha ógayoung girls
nóibhéinenovena
cailín aonaira lone girl
ní ba ghaire don ghráscarnearer to the scuffle
le dul i gcabhair ar Catherineto go to Catherine's help
an cúigear a ruaigeadhto drive the five off
riochtstate
a cuid néarógher nerves
clocharconvent
ar an Iúrin Newry
tachrántoddler
eachtraincident
círéibriot
faoi lán seoilin full swing
ag glioscarnachglistening
bréan le boladh gáissmelling bad from gas
comhracfight
otharcharrambulance
formhór an bhealaighmost of the way
ag dul ar foscadhsheltering
ag sciorradhsliding
ag lámhacáncrawling
fras lámhaighvolley
babhlaíbowls
a gciarsúirtheir hankies
leachtliquid
cosaintprotection
bodhardeaf
bhí scolaíocht speisialta de dhíth airhe needed special schooling
ba ghnách leishe used to
d'fhaigheadh sé síob abhailehe used to get a lift home
stad an bhusthe bus stop
thuirling séhe disembarked
neamhurchóideachinnocent
bábántainnocent
ag cogarnaíl taobh thiar dewhispering behind him
trup na mbrógthe sound of the shoes
neamhchoireachinnocent
níor shamhlaighhe didn't imagine
an t-uafásthe horror
anfaterror
cortwist
dírithe ar a chloigeann lomaimed at his bare head
scáilshadow
scoilteadh a bhlaoschis skull was split open
scréachascreams
na hionsaitheoiríthe attackers
níos truacántamore plaintive
go prasquickly
ag maothú an chairpéidmoistening the carpet
Ba dhóbair dó bás a fháilHe nearly died
go raibh an t-ádh dearg airthat he was extremely lucky
ar mire le feargmad with rage
beaginmhehelplessness
cé a bhí ciontachwho was responsible
níor cúisíodh duine ar bith riamhnobody was ever charged
ciontach i ndúnmharúguilty of murder
go gairid i ndiaidh an ionsaitheshortly after the attack
ag maíomhstating
seanphionós na fuipethe old whip punishment
i gcás coirpeach a gheofaí ciontach i dtromionsaíin case of criminals found guilty of assault
peann a chur le párto put pen to paper
aiféalaregret
gur éiligh sí pionós corparthathat she demanded corporal punishment
ag teacht salach ar gach ar chreid sí riamh anngoing against everything she ever believed in
diúltaíodh faoi dhó é
he was refused twice
Ní fhéadfadh siad cónaí sa chathair féin de bharr go raibh an cíos chomh hard sin, agus
diúltaíodh faoi dhó é nuair a ghlaoigh sé ar dhaoine a bhí ag ligean tithe ar cíos i gceantar an Spidéil de bharr go raibh páistí aige.
ag freagairt dó
reacting to it
' Níl aon dabht fén spéir ná go mbeadh sé níos fearr domsa, do léann na Gaeilge, do Bhrian Ó Nualláin agus don teanga féin dá n-osclóinn é seo amach go dtí an domhan Béarla agus go mbeadh daoine
ag freagairt dó.
Tuigim dó, go pointe
I understand his point of view, to a point
Tuigim dó, go pointe.
Ar bhomaite a dó
on the stroke of two
Ar bhomaite a dó, seo isteach an bheirt.
moladh dó
he was advised
"
Bhain sé an tArdteastas san Oideachas amach i gCorcaigh agus ansin
moladh dó MA a dhéanamh, rud a rinne.
ar ndóighe
of course
Tá éagsúlacht iontach áiseanna le fáil ar an idirlíon, idir Raidió na Gaeltachta, *Beo! *
ar ndóighe, agus lear mór eile suíomh eolais agus caidrimh.
scaifte ar dóigh
a great crowd
Anseo i Sydney tá
scaifte ar dóigh cainteoirí dúchais fán chathair.
nochtaíodh fís dó
a vision appeared to him
Agus é i lár an támhnéil,
nochtaíodh fís dó: aisling gheal darbh ainm Conor Cruise Missile O'Brien.
ar ndóigh
of course
"Tá,
ar ndóigh," arsa Sodom.
á ndó go rialta
being burnt regularly
Tá bratacha SAM agus na Breataine
á ndó go rialta ag léirsithe frithchogaidh san Araib Shádach, sa tSúdáin, sa tSiria, sa Phalaistín, sa Libia, sa Liobáin, san Iordáin, san Iaráic, san Iaráin, in Éimín, san Ailgéir, agus san Éigipt.
ag cur as dó go fóill
having an effect on him still
Labhair sé siúd óna chroí amach fosta agus tá na heachtraí seo
ag cur as dó go fóill.
Duine gan dóigh
ne'er do well
Duine gan dóigh a bhí ann ar dtús, ach ansin d'iompaigh sé ón Chaitliceachas agus é i bpríosún Sing Sing.
Sin coirnéal sráide ar dóigh
That's quite a street corner
Sin coirnéal sráide ar dóigh.
ag réiteach dó seo
getting ready for this
Caitear an-chuid ama agus airgid ag eagrú agus
ag réiteach dó seo agus an cheist a bheas le cur ag Coiste an Oireachtais air féin ag an gcruinniú tábhachtach seo i mí an Mheithimh ná: "An fiú é?" Tá cruinniú mór den Choiste Náisiúnta le bheith ann ar an 21 Meitheamh le hathbhreithniú a dhéanamh ar conas ar éirigh nó nár éirigh le Féile Bhealtaine sa leagan amach seo le ceithre nó cúig de bhlianta anuas.
Ní call dó sin ach drantú leis na ceardchumainn
all he has to do is snarl at the unions
Ní call dó sin ach drantú leis na ceardchumainn agus "Léimigí, a bhastairdí" a bhéiceadh leo.
sin mar is gá dó a bheith
that's how it needs to be
Sin mar is fearr é agus
sin mar is gá dó a bheith.
ba ghaire dó
closest to him
Lig sé scread eile péine as agus shíl cic a tharraingt ar an dochtúir
ba ghaire dó agus an lann obráide a bhaint as a lámh nó go bhfuair amach nach raibh aon chos chlé aige lena chiceáil.
b'fhacthas dó
it seemed to him
Ach ní ghéillfeadh sé don slua a bhí ag éirí gealgháireach anois,
b'fhacthas dó.
féile ar dóigh
a great festival
Ní hionann sin ar fad, áfach, is a rá nach raibh
féile ar dóigh sa cheantar.
ar ndóigh
of course
Cuireann an boladh cumhra agus Eau de Cologne leis an teannas suirí,
ar ndóigh.
diúltaíodh dó
he was refused
Ceann de na rudaí a spreag chun gnímh mé ná nuair a chuaigh cara liom as Béal Feirste ar aisteoir é go RTÉ chun triail a dhéanamh agus
diúltaíodh dó.
a dhónn gual
which burns coal
Beidh costas $900 milliún (€500 milliún) ag baint leis an scéim seo agus cé go bhfuil sé sin níos costasaí ná stáisiúin leictreachais
a dhónn gual agus a bhfuil an cumas céanna táirgthe iontu, ní bheidh aon dé-ocsaíd charbóin san atmaisféar mar thoradh air mar a tharlaíonn le stáisiúin a úsáideann breoslaí iontaise.
leis an aeróg is cóngaraí dó
with the aerial nearest to it
Go fiú nuair nach bhfuil glao á dhéanamh ó ghuthán, bíonn sé ag craoladh go rialta ag iarraidh dul i dteagmháil
leis an aeróg is cóngaraí dó.
faoi dhó
twice
Nuair a tháinig na Gardaí ar ghuthán soghluaiste i dteach duine go raibh siad in amhras air, rinne siad anailís ar an áit ina raibh an guthán roimhe sin agus bhí siad ábalta a fháil amach gur úsáideadh é
faoi dhó gar don Ómaigh ar an lá a phléasc an buama.
sa dóigh is
so that
Gearrann muid trí cheathrú bealaigh síos í,
sa dóigh is go mbeidh sí ábalta fás arís taobh istigh de sé mhí.
ag déanamh trua dhó
feeling sorry for him
Bhí daoine tosaithe
ag déanamh trua dhó agus b'fhaoiseamh mór dá lucht leanúna nuair a d'éirigh leis sa Ghearmáin.
nach ligfeadh an eagla dó
that he wouldn't dare
"
Bhí sé ar bharr theanga Mhéabha a rá
nach ligfeadh an eagla dó a dhath eile a dhéanamh.
margadh a aimsiú dó
to find a market for it
Ach mar chomhúinéir ar chomhlacht foilsitheoireachta í féin anois, is é sin Cois Life a bhunaigh sí lena cara Seán Ó Cearnaigh i 1995, an mbíonn imní áirithe uirthi faoin todhchaí atá ann d'fhoilseacháin Ghaeilge mar *Comhar*?
"Tá dúshlán faoi leith ag baint le haon rud a bhaineann leis an nGaeilge i gcló ó thaobh
margadh a aimsiú dó.
é a dhó ar dhlúthdhioscaí éagsúla
burn it onto various CDs
Nuair a cheannaíonn tú ceol uathu, is leatsa é agus is féidir leat é a sheinm ar ríomhairí éagsúla, a chur ar sheinnteoirí soghluaiste (ar nós an Apple iPod) nó
é a dhó ar dhlúthdhioscaí éagsúla freisin.
ar ndóigh
of course
Ní srianta rómhóra iad seo go praiticiúil agus,
ar ndóigh, níor chóir go mbeadh na cearta céanna ag an tomhaltóir is atá ag an gceoltóir a chruthaigh an ceol.
cheadófaí dó
he would be allowed
Ar deireadh thiar thángthas ar shocrú: dá mbainfeadh úinéir an Atlantic Dawn, Kevin McHugh, bád eile ar leis, An Veronica, ó chabhlach na hÉireann,
cheadófaí dó an Atlantic Dawn a chlárú.
gar go maith dó
near enough to it
Beidh arduithe táillí eile in ndán dúinn, agus Eircom ag baint leasa as an monaplacht - nó
gar go maith dó - atá fós acu i margadh an "teileafóin talún" sa tír seo.
cén dóigh a dtiocfadh lena mhalairt a bheith fíor?
how could the opposite be true?
"I dtaca liom féin de, bhí tionchar mór ag an pholaitíocht ar mo shaol -
cén dóigh a dtiocfadh lena mhalairt a bheith fíor? - agus caithfidh mé aghaidh a thabhairt ar cheisteanna polaitiúla, agus iad a phlé fríd an fhilíocht.
ach an dóigh a sáraítear a gcearta daonna
but they way in which their human rights are violated
Is léir gur fhág an t-am a chaith sé ansin rian air, ní hamháin an meas atá acu ar a dteanga dhúchais,
ach an dóigh a sáraítear a gcearta daonna lá i ndiaidh lae.
sa dóigh chéanna
in the same way
Ach ní maith liom a bheith ag caint faoi dheontais, tá sinne ag soláthar seirbhíse- nuachtán Gaeilge - agus ba mhaith linn go n-íocfadh an dá rialtas as cuid den tseirbhís sin
sa dóigh chéanna is a íocann siad as an iomad seirbhísí eile.
b'fhíor dó
he was right
Agus mé ag cabaireacht le Bavárach meánaosta ar na mallaibh, dúirt sé liom, "Ní hé an caighdeán oifigiúil is measa liom, ach go bhfuil blas na dtuaisceartach ar chaint na ngasúr óg anois! Sin an fáth go bhfuil mo chroí ag cur fola!" Agus
b'fhíor dó.
Nuair ab éigean dó éirí as an gcolún
when he had to give up the column
Nuair ab éigean dó éirí as an gcolún de dheasca breoiteachta, do chuaigh mórán léitheoirí i dteagmháil leis an nuachtán féachaint cathain a bheadh sé ar ais.
tugadh sochraid mhór bhreá dó
he was given a fine big funeral
Tugadh an corp anall agus
tugadh sochraid mhór bhreá dó, agus síneadh a chnámha sa reilig álainn sin atá tamaillín lasmuigh de Chuan Dor.
Ar ndóigh
of course
"
Ar ndóigh, níl sí a chor ar bith," arsa Raffealla Ramini liom, "agus tá difear mór idir an litriú agus an fuaimniú.
ar ndóigh
of course
"Bhíodh ceirníní i gcónaí fán teach - Bach, Mozart, Beethoven
ar ndóigh, ach ag an am chéanna, bhíodh Ry Cooder acu, The Beatles, Seán Ó Riada agus Ceoltóirí Cualainn agus tá mé cinnte gur as an éagsúlacht iontach ceoil sin a d'fhás an tsuim atá agam féin i gcuid mhór cineálacha ceoil.
go hindíreach ar ndóigh
indirectly of course
Agus, aisteach go leor, beidh focal le rá ag na Stáit Aontaithe,
go hindíreach ar ndóigh, faoin moladh maidir leis na ballstáit tarrtháil a thabhairt dá chéile i gcúrsaí cosanta.
stíl ar dóigh
a great style
Ar seisean, "Thosaigh mé ag scríobh i mBéarla mar bhí daoine i gcónaí ag clamhairt orm, ag rá, 'Cén fáth nach scríobhann tú rud éigin ab fhéidir le gach aon duine a thuiscint?'"
Tá
stíl ar dóigh aige sa Bhéarla chomh maith le sa Ghaeilge.
ar ndóigh
of course
Mhothaigh mé go minic go raibh spiorad na ndaoine a mhúscail mé ag brú isteach orm; ag impí orm a scéal a insint; ag cuidiú liom,
ar ndóigh.
boladh dóite an chíste
the burning smell of the cake
Nuair a scóráil Mikey Sheehy an cúl úd i gcoinne Átha Cliath i 1978, chuir sé Paddy Cullen, cúl báire Átha Cliath, i gcomparáid le bean a bheadh ag rith i dtreo na cistine agus
boladh dóite an chíste atá san oigheann á fháil aici.