Deirtear gur tugadh "Inis Dáimh Léith" ar Chléire sa tseanreacht.

Ní raibh clann ar Myrtle ach bhí dáimh i gcónaí aici le páistí Kitty.

Neipeal ======= Tá dáimh mhór ag Cathal le Neipeal.

Chuir sé in iúl ag am a bhunaithe go raibh dáimh faoi leith aige leis an Ghaelscolaíocht agus leis an oideachas iomlánaithe.

Chuir sé in iúl ag am a bhunaithe go raibh dáimh faoi leith aige leis an Ghaelscolaíocht agus leis an oideachas iomlánaithe.

An mhí seo caite, dúirt Gerry Adams go raibh sé de dhualgas ar phoblachtánaigh dáimh le haontachtóirí a chothú, gur seo ceann de na hathruithe riachtanacha a gcaithfidh poblachtánaigh dul fríd.

* Gluais • Glossary fáilteachwelcoming iontach fiafraitheachvery inquisitive lochtblame a mhalairt ar fadquite the opposite le haoibh an gháirewith a smile fial lena ndáimhgenerous with their affection croíúilcordial cumannfriendship luachmharvaluable tá dúil mhór agamI really like saoithiúlachtoddness snagcheol preabach an tráchtathe throbbing jazz of the traffic mo chéadfaímy senses ricseánnarickshaws gíoscánsqueaking uchtógabumps ag spréachadhspluttering pléascántaexuberant dordándrone siamsánhumming crónánmurmuring rosc ceoilrhapsody clapsholastwilight mheasfáyou would think searradhstretch fonn súchaitetrite melody solúbthaflexible spleodrachboisterous castaí úranew turns tromchúiseachimportant, weighty ag súgaíochtmaking merry gan spionnadhwithout vigour spreang spreagthaimpulse to inspire a dtiúin dhiamhair féintheir own mysterious tune rúndasecret léargasinsight mo thriallmy journey gaosánnose i dtólamhalways do chuid rámhaí a ligean le sruthletting your oars go with the flow i mbéal na séibesuddenly ní aimseoidh duine é féin go deoa person will never find himself balcóiníbalconies glas olóigeolive green stainnínístands síodasilk cadáscotton glébright gleoitepretty seodajewels tráchtáilcommerce dronggang an dubh a chur ina gheal ortto bamboozle you stuaicsullen appearance dreach diúltacha negative appearance a ndíograistheir enthusiasm a gcuid pionsúr amplachtheir greedy pincers téann siad i bhfostú ionatthey become entangled in you deilín na mbacachthe rigmarole of the tramps ag margáil leatbargaining with you ag dréim leatexpecting you a athrachany better bratógrag in aicearracht aimsirein a short period of time amhrasachsuspicious tuahatchet mangairísellers seálta ollawool shawls fidileachafiddles saoltachtwordliness spioradáltachtspiritiuality neamhchoireachinnocently manaslogan teachtairímessengers smailcmouthful dúidíní draíochtamagical clay pipes smálblemish clúreputation eiteogawings áras mórluachachimportant dwelling beadaíconceited tíorántatyrannical ceannsmachtupper hand daonlathasdemocracy éileamhdemand go slachtmharneatly neartplenty giollaservant ordúilorderly fairsingspacious fionnuarcool babhta trom meitifisicea heavy session of metaphysics toiteachsmoky mífholláinunhealthy truaillithe go holcbadly polluted galsteam ag sceitheadh ina scamaill dhubha ghalrachaescaping in black sickly clouds stúrdust ina phlá phlúchtachin a suffocating plague sceadamáinthroats scamhógalungs cársánachwheezy screamh ghlas sheileogachgreen salivary scum ag spaisteoireacht thartstrolling around gnúisface gnaíúilcomely ag rúscadhrummaging i gcarn bruscairin a pile of rubbish áilleagántrinket séarachassewerage bradaílpilfering lena ruaigeadh as bealachto drive them out of the way seilbh shaoltaworldly possessions burlabundle níos tibhethicker go bhfóirfeadh na bróga i gceart dóthat the shoes would suit him fine Tír Tairngire na féilethe Promised Land of generosity miantadesires Úll Mór na bhféidearthachtaíthe Great Apple of possibilities brioscbrittle tnáiteweary dílleachtaorphan brúidiúlachtbrutality gluaiseachtaímovements go míorúilteachmiraculously méithrich cothaitheachsustaining gealbhan binnehouse-sparrow broiddistress dia an áidh agus an rachmaisthe god of luck and wealth gaoiswisdom coimirceprotection bratógachragged barróghug

B'fhéidir go mbeifeá ag súil go mbeadh dáimh éigin ag Bríd leis na Scotchies - Stratford an t-ainm a bhí uirthi sular phós sí, ainm Albanach Easpagóideach! Staidéar ar theangacha ======= Nuair a bhí Bríd ina cailín óg, bhí rún aici an domhan a thaisteal.

Shílfeadh go leor daoine gur tionscadal cineál ait é seo d'Éireannach, nuair a chuirtear san áireamh an dáimh atá ag na hÉireannaigh le fada do Pháirtí Daonlathach na Stát Aontaithe.

Is é an fhadhb atá ag an pháirtí ná go bhfuil dáimh ag cuid dá bhaill le Fianna Fáil, cuid acu le Fine Gael agus cuid eile le Páirtí an Lucht Oibre.

Cén fáth? Ar chruthaigh na sobaldrámaí Sasanacha seo dáimh chomh láidir sin le bunadh Weatherfield agus Albert Square gur fearr linn na sobaldrámaí seo na iad sin atá lán *Dubs*? An féinfhuath atá ann? (Níl a fhios agam cén lucht féachana atá ag “Fair City” ar an taobh thuaidh den teorainn, ach bheadh sé an-bheag, déarfainn).

Leis an ealaín, bhí dáimh de chineál éigin agam leis.

Dá mbeadh a fhios acu an méid ceana atá agam orthu …” Tá sé íorónta, mar sin, go gcaitheann oiread daoine fásta a bhfuil post lánaimseartha acu céatadán chomh hard sin dá saol ní leis na daoine is mó a bhfuil dáimh acu leo ach leo siúd a bhíonn ag bun an liosta de ghnáth: a gcomhghleacaithe.

Nuair a bhuail mé léi i mBaile Átha Cliath le gairid chun labhairt léi faoina halbam nua, *Daybreak: Fáinne an lae*, rinne sí tagairt go minic le linn ár gcomhrá don bhaile agus don dáimh a bhraitheann sí le muintir a dúiche féin.

Tá dáimh ag an dá threibh le hAlbain.

Ach labhraíonn sé le dáimh fúithi agus í san aois leanbaíochta.

Ach, ainneoin gur scoláire Béarla é, tá dáimh atá aige i gcónaí leis an Ghaeilge.

Caithfidh siad dáimh a bheith acu leis na carachtair atá siad a fheiceáil agus muna gcuirfear saol na ndaoine seo i láthar ar bhealach a chreideann siad ní bhíonn meas acu air.

Labhair an file Rúiseach Brodsky faoi - an dúil atá ag an dá dhream san ól, an tsuim mhór atá acu sa scéalaíocht, léann muid ár bhfilí náisiúnta - agus mhothaigh mé dáimh iontach leis na Rúisigh.

Ach ní *Twin Peaks* ar bith a bhí ann! Dáimh le Dream na hÁite Maidir le Charlottetown de, maolaisnéis atá ins an focal pleasant – aithnidiúil, cairdiúil, gealgháireach – cha dtáinig mé ar dhream chomh deas le fada.

Cuireann na hoícheanta fada ag machnamh mé ar na rudaí is tábhachtaí liom: dáimh muintire is cairde.

Cén dáimh atá agat leis an cheantar sin? Uachtarán na hÉireann: Sin an áit a bhfuil teach teaghlaigh s’againn anois, mar a bhí ag m’athair agus ag a shinsir roimhe.


Bhí an daonnacht seo agus an dáimh le daoine ar an ghannchuid ina chroí istigh sular fhoghlaim sé faoi na teoiricí polaitíochta a bhí taobh thiar den chur chuige a chleacht sé ó shin.

Sna ceantracha dílseacha, tá dáimh mhór le hArm na Breataine, ina bhfuil go leor tuaisceartach ag troid san Iaráic agus san Afganastáin agus tá go leor acu ag iompar na bhfódaí dá bharr.

Cén fáth a bhfuil neach truacánta an phictiúir seo chomh mealltach sin ag daoine agus a spreagann daoine, glúin i ndiaidh glúíne, dáimh a bheith acu leis? Is díol spéise é an oiread tráchtála a bhaineann leis an íomhá seo agus go bhfuil atáirgeadh déanta air in achan dóigh a thiocfadh leat a shamhlú idir thuáillí tae, mhaighnéid cuisneora, phóstaeirí, chupáin agus bhréagáin – pé rud atá uait.

Mar gheall ar an aois a raibh siad ar theacht aduaidh, ina gcroí, is Conallaigh iad, ach tá dáimh mhór acu le Gaillimh chomh maith.

Tá dáimh agam le hÉireannachas Uí Uiginn, rud nach raibh agam le duine ar bith eile de na hiarrthóirí dhá bliain ó shin.

Mar sin, is beag ceantar ar oileán na hÉireann a bhfuil dáimh dhíreach acu leis an Airgintín.

Ar ndóigh, bhí an-dáimh ag Éireannaigh leis an Spáinn agus bhí na Spáinnigh an-bhuíoch de na Gaeil a throid ar a son san iliomad cath agus mar gheall ar nasc ársa a maíodh idir an dá thír fríd Chlann Míleadh.

Is drámadóir, úrscéalaí, file, eagarthóir agus scoláire é Robert Welch, an tOllamh le Béarla in Ollscoil Uladh, a bhfuil clú idirnáisiúnta air ach tá dáimh i gcónaí aige leis an Ghaeilge.