chuir na comhlachtaí ceoil an dlí ar
chuir siad an dlí orthu: they took them to court
Chuir an clár ríomhaireachta sin ar chumas daoine ceol a fháil ó bhailiúcháin daoine eile ar an idirlíon agus
chuir na comhlachtaí ceoil an dlí ar an gcomhlacht a bhunaigh é.
Ná cuirimis an milleán ar fad ar na polaiteoirí
Let us not put all the blame on the politicians
Ná cuirimis an milleán ar fad ar na polaiteoirí.
Chuirfeadh Nóirín conradh i gcuid comhrá agus comhairle Ita ar an lá is fearr a bhí sí
Nóirín could do without her chat and advice even on her best days
Chuirfeadh Nóirín conradh i gcuid comhrá agus comhairle Ita ar an lá is fearr a bhí sí, ach thiocfadh léi í a fheiceáil in Ifreann ar maidin inniu.
an chuir agus an chúitimh ar fad
all the debating
Ach tar éis
an chuir agus an chúitimh ar fad, beidh m'airgeadsa ar Chill Chainnigh agus ar Thiobraid Árann a bheith sa Chraobh agus an bua a bheith arís ag Cill Chainnigh.
a chuirtí ar an ardán
that used to be staged
"Bhal, bhí duine amháin acu cineál aerach agus bhí dúil mhór ag an duine eile sna drámaí
a chuirtí ar an ardán do na cuairteoirí Meiriceánacha.
a chuireann an dallamullóg ar réiteoirí
who hoodwink referees
Leis an scéal a dhéanamh níos measa, tá imreoirí ann
a chuireann an dallamullóg ar réiteoirí go rialta, na "tumadóirí" sa sacar mar shampla.
go gcuirfeadh muide caoi ar an áit
that we'd fix up the place
Ba é an margadh a rinneadh eadrainn ná
go gcuirfeadh muide caoi ar an áit.
chuir sé an ruaig ar an madra
he chased the dog
*
Gluais • Glossary
as an tom coillfrom the hazel bush
scoilbsplinters
ina chiotógin his left hand
cloch speilescythe-stone
faobharsharp edge
lann na scinethe blade of the knife
dheamhan a gcloisfeadh sé béicíl na ngasúrhe wouldn't hear the shouting of the children
araebecause
clósyard
i ngeall ar an mbáisteachbecause of the rain
a ghoilehis stomach
dornán eileanother small quantity
slámamount
ag an gcrann mór darachat the big oak tree
beartbundle
lagweak
an scoththe best
cáilreputation
a bhí uaidhthat he wanted
garbhchomhaireamha rough count
deich scillingten shillings
gadwithe, rope
chuir sé an ruaig ar an madrahe chased the dog
seascaircosy, snug
caonachmoss
stoc storrúil an chrainnthe strong trunk of the tree
choisrigh sé é féinhe blessed himself
éadan síonchaite rocachweather-worn wrinkled face
ar mhullach a chinnon the top of his head
scáinteacht ghruaigesparseness of hair
bun tornapathe bottom of a turnip
eala bhána white swan
ag
fairewatching
thuirling an spideog ar an talamhthe robin landed on the ground
le dúilwith desire
ag preabadhjumping
ruainnín aráina small piece of bread
beathafood
sprúillemorsel
ag samhlúimagining
síógínlittle fairy
dea-shíóga good fairy
de dhoirte dhairtedartingly, suddenly
a dhá luaithe isas soon as
in airde ar leac na fuinneoigeup on the window-sill
a broinn deargher red breast
giodamachfrisky, jaunty
mífhoighdeachimpatient
ag bíogaílchirping
go háiridespecially
uaibhreachproud, spirited
ar leathadhopen
lena bréagadhtoo woo her
babhtaísometimes
cuinneogchurn
drisiúrdresser
dos cabáistetuft of cabbage
máimín fataía handful of potatoes
ag cuardach na nuachreafóigesearching the new soil
cruimhmaggot
bagrachthreatening
binnsweet
a ghlaoití amanta air féinhe used to be called sometimes
spideoga difriúladifferent robins
á leanúintfolllowing him
conairpathway
ag moilliúslowing
nuair a d'iniúch séwhen he examined
súil ribesnare (of thin cord or wire)
d'fheith siseshe waited
de réir dealraimhapparently
ina ghnóthaíin his affairs
ar nós gasúirínlike a young child
go n-abrofaíthat it be said
gileacht a súlthe brightness of her eyes
frídthe smallest thing
go beachtprecisely
chomh haerach céannaevery bit as lively
achairína very short time
seafóidnonsense
<td cl
a chuireann an ruaig ar dhragain
which chases off dragons
Tá rú ann fosta,
a chuireann an ruaig ar dhragain.
cuireadh an ruaig ar ocht dteaghlach Moslamach as a gcuid tithe
eight Muslim families were forced out of their homes
An bhliain seo caite,
cuireadh an ruaig ar ocht dteaghlach Moslamach as a gcuid tithe.
cuir fios ar an dochtúir
call the doctor
airgead fuascailteransom
go scaoilfear saor ansin íthat she will be freed then
fuadaitheoiríkidnappers
cinnte dearfaabsolutely sure
á mbailiú acubeing collected by them
aon bhlúirí fianaiseany pieces of evidence
grianghrafadóiríphotographers
príomhdhualgasmain duty
cuir fios ar an dochtúircall the doctor
tuairim isaround
imeachtaíevents
feighlícarer
chomh cróga agus a bhí ar a cumasas brave as she could
gan gíog ná míog aistiwithout a peep out of her
ag impí orthubegging them
thairg sé é féinhe offered himself
i m’ionadsain my place
a leicneher cheeks
d’fháisc chuici iadshe pulled them closely to herself
crógabrave
Chuir an Bord Pleanála breithiúnas Moore ar neamhní
an Bord Pleanála over-ruled Moore's judgement
Chuir an Bord Pleanála breithiúnas Moore ar neamhní (seachas i gcás na móna) agus tugadh cead pleanála sa deireadh thiar thall don chríochfort i mBéal Átha na Buaidhe, faoi choinníollacha áirithe.
rud a chuir an-iontas ar mo mhuintir
which really surprised my parents
Níor chuir mé isteach ar aon chúrsaí coláiste ar chor ar bith,
rud a chuir an-iontas ar mo mhuintir! Cheap mé gur cur amú ama a bheadh ann an oiread sin ama a infheistiú i rud éicint nuair nach raibh a fhios agam an raibh tú ag iarraidh é a dhéanamh.
gur chuir an stát an dubh ar an gheal orthu
that the state tricked them
Thiocfadh leat a rá
gur chuir an stát an dubh ar an gheal orthu! Agus ós rud é go raibh na marcanna breise bunaithe ar threoracha, an bhféadfadh gur tugadh droim láimhe do threoracha ceapacháin eile? Níor mhiste é seo a shoiléiriú ar mhaithe le dea-chleachtas, ionracas agus eitic!
Acht na dTeangacha
=======
Ach tá ceisteanna eile fós le freagairt.
chuir na Sasanaigh an ruaig ar na hÍsiltírigh
the English drove out the Dutch
Tar éis gur
chuir na Sasanaigh an ruaig ar na hÍsiltírigh i Nieuw Amsterdam (Nua-Eabhrac anois) i 1664, b’ag cainteoirí an Bhéarla a bhí an svae sna 13 choilíneacht a bunaíodh ar chósta thoir na mór-roinne nua seo, agus d’fhan an Béarla in
uachtar thar na céadta tonn inimirce a bhris ar chóstaí na tíre seo ó shin i leith, bíodh na tonnta sin ó Éirinn, Albain, an Fhrainc, an Ghearmáin, an Rúis, an Pholainn, an Iodáil, nó an tSín.
gur féidir gach rud a chuirtear ar an idirlíon a leanúint go dtí an fhoinse,
that everything put on the internet can be followed to the source,
Más duine tú atá ag déanamh cibear-bhulaíochta ar dhuine eile, ba mhaith liom ceist a chur ort: an bhfuil a fhios agat
gur féidir gach rud a chuirtear ar an idirlíon a leanúint go dtí an fhoinse, agus go mbeidh an duine a scríobhann a leithéid freagrach as ó thaobh an dlí de? Sin rud nach bhfuil ar eolas ag daoine áirithe.
a chuirfeadh olc ar an toghlach
which would annoy the electorate
Is é an dearcadh atá ag an rialtas, faraor, ná go dtig linn an fhreagracht sin a cheannach agus gur fearr i bhfad fíneálacha a íoc ná ceannasaíocht a léiriú trí bheartais
a chuirfeadh olc ar an toghlach a chur i bhfeidhm.
chuir siad an ruaig ar 10,000 Híleantóir
they drove out 10,000 Highlanders
Chuaigh beirt iarlaí Caitliceacha amach, Iarlaí de Errol agus de Huntly, agus thart fá 2,000 fear áitiúil leo, agus
chuir siad an ruaig ar 10,000 Híleantóir faoi cheannas iarla Phrotastúnaigh, Iarla Earra Ghàidheal.
ar an mbeart a bhí curtha i bhfeidhm acu
on the policy which they had implemented
“Ní hamháin sin, beidh cuntais ar stailceanna ocrais a raibh éifeacht mhór leo thall agus abhus; an chríochdheighilt a tharla i 1947 san Ind, a múnlaíodh, de réir cosúlachta, ar an gcríochdheighilt sin,
ar an mbeart a bhí curtha i bhfeidhm acu in Éirinn.
chuir mé an-aithne ar Éireannaigh
I got to know Irish people very well
Sa tslí sin
chuir mé an-aithne ar Éireannaigh agus thaitin siad go mór liom.
go raibh an báire curtha ar an iardheachtóir
that the former dictator had been overcome
Mhaígh rialtas na hIaráice gur léirigh a bhás
go raibh an báire curtha ar an iardheachtóir agus a chuid comrádaithe mallaithe.
cuirtear an ruaig ar an chur i gcéill go bhfuil ag éirí go maith le gach duine acu
the pretence that each of them is doing well is chased away
Gloine ar ghloine,
cuirtear an ruaig ar an chur i gcéill go bhfuil ag éirí go maith le gach duine acu agus sleamhnaíonn an fhírinne shearbh isteach sa scéal nuair a insíonn gach fear acu a scéal truamhéalach féin.
Chuirfeadh cuid díobh alltacht ar lucht sábháilteachta an lae inniu
Some of them would astond today's health and safety people
Chuirfeadh cuid díobh alltacht ar lucht sábháilteachta an lae inniu - an Flying Wedge, ding dhaonna na n-imreoirí a ritheadh trí líne na gcosantóirí, ina measc.
a chuir srian ar chruthaitheacht an-chuid bannaí ceoil.
who inhibited the creativity of a lot of bands
Ach tá deireadh anois lena smacht docht,
a chuir srian ar chruthaitheacht an-chuid bannaí ceoil.
cuireadh an phianbhreith ar fionraí,
the sentence was suspended
Gearradh ceithre bliana agus ocht mí príosúnachta ar Shaun Greenhalgh, gearradh bliain phríosúnachta ar an mháthair, ach
cuireadh an phianbhreith ar fionraí, agus tá breithiúnas fós le déanamh agus pianbhreith fós le gearradh ar George.
a chuirfeadh isteach ar thaitneamh an lucht éisteachta a bhaint amach.
took out anything which would detract from listeners' enjoyment
D’úsáid siad speisialtóirí chun na taifeadtaí a ghlanadh suas agus aon rud
a chuirfeadh isteach ar thaitneamh an lucht éisteachta a bhaint amach.
don bhéim a chuirtear ar an teaghlach i mBunreacht na hÉireann
to the emphasis which is put on family in the Irish Constitution
Rinneadh tagairtí rialta le linn na comhdhála
don bhéim a chuirtear ar an teaghlach i mBunreacht na hÉireann agus i gconarthaí éagsúla idirnáisiúnta.
chuireamar ar an taifead é
we put it on record
D’fhéachamar chun cinn an mhí seo caite agus
chuireamar ar an taifead é go gceapaimid go mbuafaidh Ciarraí Craobh na hÉireann sa pheil agus go mbuafaidh Cill Chainnigh craobh na hiomána, agus níor tharla tada ó shin (bua Aontroma agus iad ag imirt i gcoinne Chill Chainnigh i gCorn an Bhreatnaigh san áireamh) chun sinn a chur ar mhalairt tuairime!
Murab ionann agus cluichí na nGael, áfach, is deacair a rá cén chaoi a n-éireoidh le foirne agus le lucht spóirt na hÉireann i gcoitinne in 2008.
ní chaillfear an teanga mura gcuirtear a leithéid ar fáil inti.
the language won't be lost if (a daily newspaper) isn't made available in it
Ach cé go bhfuil nuachtán laethúil tábhachtach i dtéarmaí sochtheangeolaíochta d’aon mhionteanga agus gurb amhlaidh an cás don Ghaeilge,
ní chaillfear an teanga mura gcuirtear a leithéid ar fáil inti.
Cuireann an Seiceach gliondar ar chroí an cheoltóra sráide
the Czech girl delights the busker
Cuireann an Seiceach gliondar ar chroí an cheoltóra sráide agus eascraíonn caidreamh thar a bheith speisialta as an gcairdeas.
Chuir Lunny aithne ar an amhránaí agus ceoltóir
Lunny got to know the singer and musician
”**Ag seinm le hAndy Irvine**
Chuir Lunny aithne ar an amhránaí agus ceoltóir Andy Irvine sna seascaidí i mBaile Átha Cliath ach ní raibh go leor muiníne aige as a chuid tallainne mar cheoltóir le seinm leis go poiblí.
go bhfuil an rud ar fad curtha chun leapa.
that the whole thing has been put to bed
Táthar tar éis teacht ar shocrú éigin le blianta beaga anuas, rud a chiallaíonn
go bhfuil an rud ar fad curtha chun leapa.
ar chuir an t-agallamh isteach uirthi
did the interview upset her
Nuair a bhí an t-agallamh thart, d’fhiafraigh mé di
ar chuir an t-agallamh isteach uirthi an uair seo.
an comhlacht a cuireadh ar bun
the company which was established
,
an comhlacht a cuireadh ar bun sa bhliain 2006 leis an bhféile a reáchtáil ar bhonn níos foirmiúla, aitheantas don dearcadh dearfach atá i gceist i measc na nÉireannach i leith an phobail aeraigh: “*(this festival will mark) the important changes which have taken place in gay life over the past 25 years and the positive attitudes of Ireland and Dublin toward the gay community*.
Chuir mé an t-eolas ar fad i dtoll a chéile
I put all the information together
Chuir mé an t-eolas ar fad i dtoll a chéile mar gheall ar an drochbhail atá ar an bhfoirgneamh faoi láthair agus faoi na costais ar fad a bheadh i gceist dá bhfanfaimis ansin.
agus nár chuir faic isteach ar thuirlingt an spásárthaigh
and that nothing interfered with the landing of the spacecraft
Tá a fhios againn anois gur éirigh go han-mhaith le Phoenix
agus nár chuir faic isteach ar thuirlingt an spásárthaigh.
tá sé curtha de chúram ar an tSeirbhís
the service are charged with the responsibility
Tá SPNF ina cuid den Roinn Comhshaoil, Oidhreachta agus Rialtais Áitiúil agus
tá sé curtha de chúram ar an tSeirbhís raon gnáthóg agus speiceas in Éirinn a chaomhnú.
chuirfeadh an ruaig ar
would hunt (one) away
Chuirfeadh an áit féin bialann de chuid McDonalds i gcuimhne duit, gairéadach agus míchompordach, cumtha agus curtha le chéile sa bhealach a
chuirfeadh an ruaig ar dhuine.
curtha ar an mhéar fhada
delayed
Chiallódh sé sin nach mbeadh leasú stádas na Gaeilge ar an churaclam díbeartha den chlár oibre ach go mbeadh sé
curtha ar an mhéar fhada.
chuir an réimeas ar bun
the regime started
Bhí Ruane i Nicearagua in 1983, tráth a raibh na Sandanistas i réim agus chuidigh sí leis an fheachtas litearthachta agus uimhríochta a
chuir an réimeas ar bun, feachtas a ghnóthaigh bonn ó UNESCO.
Cuireann siad ar an eolas sinn
they inform us
Cuireann siad ar an eolas sinn faoi aon chead pleanála ins an chathair agus rachaimid i dteangmháil leis an té atá ag iarraidh cead pleanála agus díolaimid an teanga leis an duine sin.
chuir snaidhm ar an gceangal a bhí eadrainn
really brought us together
Ansin, ar an droichead idir an Ghearmáin agus an Pholainn, tharla eachtra a
chuir snaidhm ar an gceangal a bhí eadrainn.
chuireadar riocht nua ar an ngealt
they reformed the concept of lunacy
Rinne saineolaithe Hôpital Général Phárais iarracht an ghealtacht a scrúdú fé choincheapanna an leighis, agus má dhein,
chuireadar riocht nua ar an ngealt.
cuireadh an tionscadal ar an méar fhada
the project was put the back burner
Nuair a cailleadh Kerouac sa bhlian 1969, cheannaigh Coppola na cearta scannáin ach
cuireadh an tionscadal ar an méar fhada arís.
chuir bean gin mharbh ar an saol
a woman had a stillborn child
I mbaile eile i gceantar Cluj,
chuir bean gin mharbh ar an saol.
cuireadh an ruaig ar
were sent packing
Ar aon nós, ba i réimse na talmhaíochta a bhí níos mó ná 60% de lucht oibre na tíre nuair a
cuireadh an ruaig ar na Sasanaigh.
an té a chuir ar bhóthar
the person who put (me) on the road (to publishing)
Dhá bhliain? Féinfhoilsiú mar sin! Tá an leabhar amuigh anois (cé nach bhfuil gléas a léite ceannaithe agam go fóill!) agus é tiomnaithe do Mhícheál Ó hAodha,
an té a chuir ar bhóthar na féinfhoilsitheoireachta leictreonaí an chéad lá mé.
cuireann an scéal sin draíocht ar an lucht féachana
that really catches the audience
Dúnmharú Rhys Jones
==========
Agus
cuireann an scéal sin draíocht ar an lucht féachana.
Chuir a dtarla iontas an tsaoil ar
what happened amazed
Chuir a dtarla iontas an tsaoil ar na taighdeoirí – theip ar na daltaí díríu i gceart ar an obair rompu de thoradh an riachtanais a leathanach *Facebook* a sheiceáil arís agus arís eile, thart ar gach uile 3 nóiméad!
Dar leis an staidéar, is dócha ná a mhalairt go mbeidh fadhbanna iompraíochta ag daltaí as a bheith ag caitheamh iomarca ama ar na suímh meán sóisialta seo.
chuir na póilíní an locht ar lucht taca Learphoill
the police found the L. supporters to be at fault
In ionad an fhirinne a insint,
chuir na póilíní an locht ar lucht taca Learphoill, daoine a ghníomhaigh mar laochra ar lá na tubaiste, ag déanamh a ndíchill cuidiú a thabhairt do na taismigh, le sinteáin a rinne siad féin as cláir fógraí agus mar sin de nuair a bhí na póilíní ina seasamh thart mar chuaillí fir.
a chuirfeadh stró ar an té ba mhó gus
which would stress out even the best of us
Ach is léir go bhfuil éiginnteacht ag baint leis seo
a chuirfeadh stró ar an té ba mhó gus.
a chuir olc ar choimeádaithe an stáit
who annoyed the conservatives in the state
Bush agus tá Tammy Baldwin, leispiach oscailte
a chuir olc ar choimeádaithe an stáit nuair a vótáil sí in aghaidh Cogadh na hÍaráice sa chomhdháil.
nuair a cuireadh Teilifís na Gaeltachta ar an aer
when TnaG was put on the air
An Fhís 25 Bliain ó Shin
========
Sa bhfís a bhí againne, 25 bliain ó shin,
nuair a cuireadh Teilifís na Gaeltachta ar an aer i Ros Muc, samhlaíodh dúinn gurb í an Ghaeilge a bheadh in uachtar i ndéantús na gclár don stáisiún teilifíse a bhí á éileamh againn.
Daoradh an chéad triúr a cuireadh ar a dtriail chun báis
the first three were condemned to death at their trial
Daoradh an chéad triúr a cuireadh ar a dtriail chun báis agus ar chomhairle ó shagart áitiúil, phléadáil an cúigear eile ciontach as an choir leis an chrochadóir a sheachaint.
Chuir na húdaráis an locht ar
the authorities blamed
Chuir na húdaráis an locht ar na hÉireannaigh iad féin agus rinne Mícheál D.
dóigh ar chuir an bheirt acu
how the two of them placed
Bhí Larkin luaite sa bheathaisnéis *The Rolling Stonemason* a scríobh an sóisialaí Fred Bowyer i 1936 fosta agus bhain muid sult as an scéal faoin
dóigh ar chuir an bheirt acu bosca, le teachtaireachtaí ó na sclábhaí ann, sa pholl faoin bunchloch san Ard-Eaglais Phrotastúnach i 1904.
ní chuirfidh an clú agus cháil go léir an dallamullóg ar
all the fame and acclaim shall not fool
Tá sé ar dhuine de na daoine óga is cumasaí faoi scór go leith bliana d’aois ar domhan atá luaite sa chomhluadar céanna le Mark Zuckerberg, Adele agus Lady Gaga, ach
ní chuirfidh an clú agus cháil go léir an dallamullóg ar an gCorcaíoch a chuir tús le gluaiseacht Coderdojo, James Whelton.
ná an tacaíocht atá curtha ar fáil ag saineolaithe
is the support of experts made available
Is é an rud is suntasaí áfach
ná an tacaíocht atá curtha ar fáil ag saineolaithe saor in aisce.
bí an daille a chuir isteach ar mhná rialta
the nuns were affected with blindness
Má bhí na páistí bodhar,
bí an daille a chuir isteach ar mhná rialta St.
Ní chuireann Gibney oiread agus braon meala ar an bhfiacail
G. doesn’t mince his words at all
Ní chuireann Gibney oiread agus braon meala ar an bhfiacail.
gcuirfidh sé lagar níos mó ar an nGaeilge
it’ll have another detrimental effect on Irish
Ach ar ndóigh, tá caoi eile thart ar seo, mar is léir, ach is é mo bhreithiúnas féin go
gcuirfidh sé lagar níos mó ar an nGaeilge anseobh.
chuir sé an t-eagras sin ar bonn
he put that organization in place
Tháinig lagú ar an nGaeilge ó na ficheadaí i leith anuas go dtí, abair aimsir na n-ochtóidí nuair a tháinig Údarás na Gaeltachta isteach agus Donncha Ó Gallchóir,
chuir sé an t-eagras sin ar bonn.
chuir an t-agallamh ar
interviewed
Oprah Winfrey, láithreoir cáiliúil teilifíse i Meiriceá agus timpeall an domhain, a
chuir an t-agallamh ar Armstrong, rothaí gairmiúil atá anois míchlúiteach i Meiriceá agus timpeall an domhain, ar bhealach teilifíse Winfrey féin, OWN.
chuirtear síos ar an fhís
describes the vision
‘Talamh gan chine do chine gan talamh’ an mana a
chuirtear síos ar an fhís a bhí ag Síónaigh don Phalaistín.
is mó a chuir míghnaoi ar an tréimhse
cast a shadow over the period
Freagra Mall Doicheallach
=========
Ach is dócha gurb iad na hoilbhéimeanna faoi dhrochúsáid ghnéasach leanaí
is mó a chuir míghnaoi ar an tréimhse a chaith Benedict mar phápa.
Mar thoradh ar an bhac a cuireadh air
as a result of this hindrance
”
“
Mar thoradh ar an bhac a cuireadh air ní raibh sé in innimh traenála agus dúradh leis nach mbeadh an neart céanna aige sa leathghlúin arís.
chuir sise an bhéim ghutha ar chéad siolla
she stressed the first syllable
Fágadh an cheist faoin mbantiarna agus
chuir sise an bhéim ghutha ar chéad siolla an ainm ina fógairt.
cuireadh ar ceal an chumhacht
the power was cancelled
Ba shin a gheall Dinny Mc Ginley roimhré, ceart go leor, ach tá ’ fhios againn anois gur a mhalairt a rinne sé: deimhníodh san Acht na teorainneacha mar a bhí, fágadh 15,000 in eastáit tithíochta i gCathair na Gaillimhe sa Ghaeltacht agus
cuireadh ar ceal an chumhacht a bhíodh ag an Rialtas, faoin reachtaíocht a bhí i bhfeidhm, aon cheo a dhéanamh faoi.
cuireann sí síos ar an dóigh ar
she describes how
"
Feiceann Súil Ghlas Ula Ghlas
=============
In alt thar a bheith spéisiúíl a scríobh Mary Burgess sa chéad *Field Day Review* i 2005,
cuireann sí síos ar an dóigh ar oibrigh staraithe, státseirbhísigh agus tíreolaithe le ginealach ársa Briotanach a bhronnadh ar na Sé Chontae.
a chuireann iachall ar an lucht féachana
which forces the audience
Úsáideann Simon ceol mar bhac eile freisin, bac
a chuireann iachall ar an lucht féachana díriú isteach ar a chuid íomhánna go sollúnta.
bhfuil croimnasc nó buarach curtha ag an Seanad ar
that the Senate has placed some impediment on
Cén fáth go gcaithfear deireadh a chur leis an Seanad le modh oibre na Dála a fheabhsú? Cén bac atá sa mbealach orthu nach féidir modh oibre na Dála a leasú ar aon chaoi, bíodh an Seanad ann nó as? Shílfeá ón gcaint seo go
bhfuil croimnasc nó buarach curtha ag an Seanad ar na polaiteoirí sa Dáil, a gcuid gnaithí a dhéanamh i mbealach níos fearr!
Bille na Gaeltachta 2012 sa Seanad
================
Nuair a bhí an Bille Gaeltachta 2012 ag dul tríd an Oireachtas bliain ó shin is sa Seanad a deineadh iniúchadh ceart ar an mBille.
Chuirfeadh an saol mór béim ar líofacht
the whole world would emphasis (his) fluency
Chuirfeadh an saol mór béim ar líofacht Hogan ós rud é go labhraíonn sé go poiblí go minic ag comhdhálacha éagsúla a bhaineann le stair bhunreachtúil na hÉireann.
Bhí bac curtha ar an mbóthar
the road was blocked off
Bhí bac curtha ar an mbóthar ag na póilíní ansin, ionas nach n-éireodh le léirsiú ar bith féasta sacair FIFA a mhilleadh.
an méid béime atá curtha ar an aclaíocht
the amount of emphasis placed on exercise
Ach sna laethanta seo, leis
an méid béime atá curtha ar an aclaíocht agus ‘*six packs*’ i measc na bhfear tá an galar seo ag cur isteach ar níos mó fír in aghaidh an lae” a dúirt Simon.
chuirfeadh sé gruaim ar an duine is dóchasaí amuigh
would darken the most hopeful of persons
Ag léamh a gcuid giolcanna,
chuirfeadh sé gruaim ar an duine is dóchasaí amuigh.
dá gcuirfí iachall uirthi an páiste a thabhairt ar an saol
if she was forced to bear the child
3 a iompú droim ar ais nuair a rialaíodh sa bhliain 1992 go raibh ceart ginmhillte faoin mbunreacht ag an gcailín óg 14 bhliana d’aois i gcás X, mar go raibh baol ann go bhféadfadh sí í féin a mharú,
dá gcuirfí iachall uirthi an páiste a thabhairt ar an saol.
Cuireann an fhoireann comhairle ar
the staff advises
Cuireann an fhoireann comhairle ar na daoine ina dteanga féin faoi chóras na Gearmáine agus faoi chúrsaí páipéarachais.
cuireann siad an locht ar an gcnáimhín súgartha chun tosaigh
they blame the frontal wishbone
Agus mura mbíonn úinéirí in ann foinse na gliogarnaí a aimsiú,
cuireann siad an locht ar an gcnáimhín súgartha chun tosaigh.
gcuirfí an pobal ar an eolas
the public would be notified
Dúirt an nuachtán go
gcuirfí an pobal ar an eolas a luaithe is a bheadh leagan clóite don nuachtán ar fáil arís.
chuirfí na húdaráis ar an eolas
the authorities would be informed
Faoin gcóras isteach / amach chlárófaí go leictreonach sonraí na náisiúnach tríú tíortha a thagann isteach san AE ar bhonn gearrthéarmach agus
chuirfí na húdaráis ar an eolas dá bhfanfaí san Aontas níos faide ná mar ba cheart.
Cuirimid an-bhéim ar
we place great emphasis on
Cuirimid an-bhéim ar thraenáil rialta agus ar iomaíocht dhian”.
Chuireadh an fhoraoiseacht samhnas agus ghrainc ar dhaoine
forestry used to really disgust
Chuireadh an fhoraoiseacht samhnas agus ghrainc ar dhaoine faoin tuaith scór go leith bliain ó shoin.
dá gcuirfí an Seanad ar scor
were the Senate to be dissolved
B’fhiú dóibh fosta a bheith ag éisteacht nuair a fuarthas amach nach fiche milliún a bheadh le sábháil ar chor ar bith
dá gcuirfí an Seanad ar scor, ach méid i bhfad níos lú go mór.
ar cuireadh an t-ualach trom air
upon whom the heavy burden was placed
Shocraigh siad fosta ar fhaoiseamh a thabhairt don cháiníocóir
ar cuireadh an t-ualach trom air le roinnt blianta anuas.
chuireann an bhochtaineacht ar chroí an duine
poverty imposes on man’s essence
An té a thabharfas cluas d’aitheasc an Uachtaráin Uí Uiginn, cluinfidh sé gur duine é a thuigeann an gortú a
chuireann an bhochtaineacht ar chroí an duine.
nár chuir an ailse isteach ar
cancer didn't upset
Más ea, ní haon ábhar iontais dá lucht léite
nár chuir an ailse isteach ar a chuid síorabhcóidíochta.
gcuireann sé luach an chultúir dhúchais ar a shúile do dhuine
it convinces one of the value of one’s culture
Uireasa a mhéadaíonn cumha mar a deir an seanfhocal, nó b’fhéidir gurb amhlaidh go
gcuireann sé luach an chultúir dhúchais ar a shúile do dhuine.
chuir an rialtas srian ar shaoirse na meán
the government placed a limit on freedom of the press
Sa bhliain 2011
chuir an rialtas srian ar shaoirse na meán.
an gcuirfidh an buille seo na hordóga ar
shall this blow finish
Ní hé seo an chéad chonspóid ina raibh an polaiteoir fuinniúil, ach
an gcuirfidh an buille seo na hordóga ar a shaol polaitiúil?
Fear mór, glórach, féinmhuiníneach is ea Rob Ford.
cuireadh an milleán ar chostas ard táirgthe
high production cost(s) were blamed
Nuair a d’fhógair Holden go mbeadh deireadh lena tháirgeadh san Astráil,
cuireadh an milleán ar chostas ard táirgthe sa tír seo, costas ard saothair ach go háirithe i gcomórtas le costas saothair ina mhonarchana i dtíortha éagsúla san Áis.
a chuirfeadh isteach ar an obair dheonach sin
who would offer to do that voluntary work
B’fhéidir gur fóirsteanaí thú féin ná mórán eile
a chuirfeadh isteach ar an obair dheonach sin.
Cuireann an leagan amach seo olc ar
this set up frustrates
Cuireann an leagan amach seo olc ar Dhara ach níl fhios aige cad is féidir leis nó lena chomhghleacaithe a dhéanamh faoi.
chuir mé isteach ar an bpost
I applied for the job
Bhí Bord na Gaeilge ag cuardach duine ar chonradh cúig bliana mar fheidhmeannach sinsearach san rannóg oideachais agus
chuir mé isteach ar an bpost – thaitin an teideal go mór liom! Ba ghearr go raibh na blianta istigh agus tharla go raibh an oiread spéise agam sa chineál oibre a bhí ar bun agam gur shocraigh mé an tsnaidhm leis an mhúinteoireacht a ghearradh.
dá gcuirfinn mo cheann ar an duine
were I to put my head on a person
Ach
dá gcuirfinn mo cheann ar an duine a bheas thart fós in am don teiliompróir, nó a chruthódh é fiú, chuirfinn ar Ray Kurzweil é.
chuireann áthas nó díomá ar an teaghlach nua
delights or dismays the new household
Nuair a bhíonn an 40 la thart fágfaidh sí slán ag an teaghlach nua, rud a
chuireann áthas nó díomá ar an teaghlach nua, ag brath ar an gcineál caidrimh atá acu.
ar fhaitíos go gcuirfinn bréantan ar an gcóisir
lest I’d spoil the party
D'inseoinnse an scéal ó thús deireadh go fial, fonnmhar, ach bhí daoine eile sa gcomhluadar, cuntasóir Béarlóra as Baile Átha Cliath, agus beirt as Londain, rud a thug orm freagra gonta a thabhairt ar an gceist
ar fhaitíos go gcuirfinn bréantan ar an gcóisir le saineolas.
le hiachall a bheith curtha ag an AE ar
the EU should compel
A Mhalairt d’Éileamh ar an Eoraip
=============
Ceisteanna difriúla a bheadh agamsa ar na hiarrthóirí:
(i) an dtacóidís leis an smaoineamh go mbeadh aitheantas ag na ceantair ina bhfuil Gaeilge fós á húsáid iontu mar cheantair speisialta chaomhnaithe teanga;
(ii) an dtacóidís
le hiachall a bheith curtha ag an AE ar Rialtas na hÉireann lena chinntiú go mbeadh cosaint cheart tugtha do na ceantair sin ó aon chineál forbairtí nó beartais a chuirfeadh an teanga pobail i mbaol iontu;
(iii) an dtacóidís le hiarratas ar an AE ciste speisialta tacaíochta a chur ar bun le caitheamh ar scéimeanna agus ar thionscnaimh chaomhnaithe teanga sa chuid bheag den Ghaeltacht oifigiúil ina bhfuil an Ghaeilge fós in úsáid.
is mó a chuir ina luí ar an phobal
which mostly convinced the public
Is dócha gurbh é an scéal a nocht Edward Snowden faoin spiaireacht a dhéanann rialtas Mheiriceá ar chumarsáid an ghnáthdhuine
is mó a chuir ina luí ar an phobal a leithne is atá an chúléisteacht chealgach.
a chuirfeadh bac ar an iompar seo
which would prevent this behavior
”
Is é an t-aon ní
a chuirfeadh bac ar an iompar seo ná go leanfadh an pobal ag cur ceisteanna ar gach eagraíocht sula dtugtar síntiúis dóibh, a chreideann Simon Scriver.
cuireadh an toghchán ar cheal
the election was cancelled
(Tá trí shuíochán le líonadh i Muineachán fós, áit ar
cuireadh an toghchán ar cheal, de dheasca bás duine de na hiarrthóirí.