crom isteach ar chomhrá
busy chatting
Bhí cuid acu
crom isteach ar chomhrá agus cuid mhaith acu ar bhuail néal codlata iad.
crom isteach ar chomhrá
busy chatting
Bhí cuid acu
crom isteach ar chomhrá agus cuid mhaith acu ar bhuail néal codlata iad.
cromadh ar an obair
begin working
"Seo," arsa Caitríona, "féadann muid
cromadh ar an obair nó beifear ag déanamh gur ag meilt ama atá muid.
sular chrom sé ar
before he began
Labhair sé, á chur féin in aithne agus d'umhlaigh sé dúinn
sular chrom sé ar na ticéid a sheiceáil.
in ainm Chroim!
in the name of Providence!
"
"Cuirigí scrúdú orm,
in ainm Chroim!" a d'impigh mé orthu.
ceann crom
stooped head
Bhí seanchleachtadh ag bean an tí ar dhaltaí a raibh cumha orthu i ndiaidh an bhaile agus d'aithin sí
ceann crom Kylie ar an toirt.
ag cromadh
bending over
‘An bhfuil tú gearrtha?’ arsa Gearóid agus é
ag cromadh le scrúdú a dhéanamh ar an gcois.
ag cromadh
bending over
‘An bhfuil tú gearrtha?’ arsa Gearóid agus é
ag cromadh le scrúdú a dhéanamh ar an gcois.
in ainm Chroim
in the name of Providence
=======
“Can rud éigin,
in ainm Chroim,” ar sí.
in ainm Chroim
in the name of Providence
=======
“Can rud éigin,
in ainm Chroim,” ar sí.
chrom mé ar
I started
Ar mhaithe leis an eachtrannach a bhí an taispeántas ar siúl, mheas mé féin, agus
chrom mé ar roinnt grinn a tharraingt isteach sa chaint.
chrom mé ar
I started
Ar mhaithe leis an eachtrannach a bhí an taispeántas ar siúl, mheas mé féin, agus
chrom mé ar roinnt grinn a tharraingt isteach sa chaint.
fir cromtha ar chúl carranna
men bent behind cars
Go tobann bhí póilíní ar fud na háite,
fir cromtha ar chúl carranna le raidhfilí agus teileascóip orthu, na comharsana ag gliúcaíocht trí bhearnaí sna cuirtíní, daoine ag siúl thart le ceamaraí, ní mé ar iriseoirí iad—bhí siadsan ann ina dtáinte, ar ndóigh, lucht teilifíse agus araile.
cromtha
bent
Samhlaigh é,
cromtha thar na píobaí.
Cromann sé.
He bends.
Cromann sé.
a cheann cromtha.
his headed bowed.
Siúlann sé leis agus
a cheann cromtha.
choinnigh mé mo bhéal dúnta agus mo chloigeann cromtha.
I kep my mouth shut and my head down
Bheadh rud ar bith a déarfainn ar na leathanaigh tosaigh, mar sin
choinnigh mé mo bhéal dúnta agus mo chloigeann cromtha.
Chrom
nodded
Chrom gach duine eile a bhí i láthair a gcinn chun cur in iúl gur go maith a thuig siad an méid sin.
in ainm Chroim
for Crom's/God's sake
Ar aghaidh leat
in ainm Chroim agus inis an scéal.
cromadh
bending
Tá beagnach gach marbhán cóirithe ar bhealach a léiríonn gníomh éigin – ceann amháin ag tabhairt speiche do liathróid, ceann eile ag
cromadh siar le liathróid leadóige a bhualadh – is mar sin is fearr a léirítear feidhmeanna na gcnámh agus na matán.
ag Cromadh
stooping, being
Fiche Bliain
ag Cromadh?
An tuar féinchomhlíontach seo de a bheith ní ba mhoille, níos boige mar fhear, níos caite ag amharc, is féidir seo a sheachaint.
Crom Dubh
a serious Cavan man
Eagarthóir: Tá an ceart ar fad agat, a Bhaloir na mBéimeann, nó is tusa atá mar chrann taca ag Beo! agus fanfaidh tú ag bun an leathanaigh mar is dual do thaca teann, bail ó Dhia ort mar laoch de chuid litríocht na hÉireann agus mar thaca ag Beo!
Balor: Cén dia é sin a bhfuil tú ag guí a bhaile orm? Tá súil agam gur
Crom Dubh atá i gceist agat.
Chrom Dubh
our oul God himself
Tá eagarthóir s’againne, Seosamh Mac Slua Muirí, ina fhál cosanta idir muid agus cruatan an tsaoil, bail ó
Chrom Dubh air.
chrom
bent
D’fhéach a athair síos air le mórtas agus le mórchúis,
chrom sé síos agus d’ardaigh Balor Óg ina bhaclainn.
chrom athair
father started
”
Nuair nach raibh sa seomra ach an t-athair agus an mac,
chrom athair Bhaloir ar chúrsaí polaitíochta a mhíniú:
“Mise a théann amach ag obair gach maidin agus a thugann an t-airgead ar fad isteach sa teach.
In ainm Chroim
for God’s sake
Seo mar a bhí scríofa:
Réaltaí an Oireachtais
=========
- Seisiún Ceoil le Meaití Jó Shéamuis agus Johnny Óg Connolly
- Lúibín le Ray Mac Meánaois agus Joe Lena Ó Doornail
- Seisiún Amhránaíochta le Gearóid Ó Mórghuth & Emer de Barra
- Damhsa ar an Sean-Nós ar Bhairille le Brains Ó Cuinneagáin
- Agallamh Beirte le Ray Mac Meánaois agus Joe Lena Ó Doornail
- Tuilleadh Ceoil le Meaití Jó, Johnny Óg, Ray agus Gearóid
- Ranganna Gaeilge Uladh le Joe agus Ray
- Ranganna Gaeilge Bhaile Átha Cliath le Gearóid & Emer de Barra
- Ranganna Seana-Ghaeilge Chonamara le Meaití Jó agus Johnny Óg
- Ranganna Gaeilge Nua Mheiriceá le Brains Ó Cuinneagáin
- Ranganna Bladair le Joe, Ray, Mí, Fá, Só, Lá…
“
In ainm Chroim!” arsa Balor leis féin, “Seo tromluí cinnte.
Chroim Dhuibh
God
Nach mór an trua nach ndeachaigh an dúramán ar a ghlúine fadó os comhair
Chroim Dhuibh nó Aonghus an Cheoil nó Bhadhbh an Bháis nó cibé dia fir nó bandia a aithníonn sé, ag iarraidh comhairle faoi bhealach a leasa agus leas na tíre chomh maith.
chrom sé ar a chuid oibre
he started working
Ach do Assange níl ann ach céim i dtreo a cheann sprice - ní inniu ná inné a
chrom sé ar a chuid oibre, agus tá snáth láidir le feiceáil ina shaol a cheanglaíonn cúrsaí ar fad.
Chroim
Crom Cruach
Gach aon bhliain, gan teip, móidím os comhair
Chroim, crúb ar mo chroí, nach scríobhfaidh mé focal ar bith eile don liarlóg seo.
Crom Dubh
Balor's God
Bhí daoine ag rith anonn is anall, suas síos, isteach is amach, agus gach bealach dar chruthaigh
Crom Dubh riamh.
chrom sé ar
he started
Ansin
chrom sé ar an amhránaíocht.
cromtha
bent
Bhí muid
cromtha thar an leathanach ag scríobh go faichilleach ag iarraidh aithris a dhéanamh ar an mhéid a bhí scríofa thuas ar an chlár.
chrom siad ar an chaint
they started chatting
D’fhear an tUachtarán fáilte mhór Mheiriceánach roimh Bhalor agus chuir sé é ina shuí go sócúil le gloine ina chrobh agus Pall Mall ina bhéal, mar a bhí aige féin, agus
chrom siad ar an chaint.
chrom sí a ceann
she bowed her head
Agus, iontas na n-iontas,
chrom sí a ceann in ómós dóibh siúd a thug a n-anamacha in éide an Phiarsaigh ar son saoirse na hÉireann.
cromadh cinn ollmhór
a massive bow
Trí choischéim bheaga ar chúl do bhean -
cromadh cinn ollmhór do Bhanríon.
cromtha ar thóir
engaged in the search for
” Dhéanfadh léargas James anseo an chúis i gcás charthanacht an Bhreithimh Sachs agus é
cromtha ar thóir rúndiamhracht na faoistine.
cromtha fén lobhra
stricken with leprosy
Sa Mhéan-Aois, ba bhochtáin
cromtha fén lobhra iad a bhformhór, ach anois, b’othair leighis iad fé chúram stáit.
Chrom muid ar
we got stuck in
Chrom muid ar ár gcuid.
ag cromadh
bending
Feicim anois é
ag cromadh.
an dóigh a gcromann sé roimpi
how he bends down
Amharcaim air nuair a thagann iníon bheag scoláire eile isteach san oifig agus sinne inár suí ann,
an dóigh a gcromann sé roimpi, an dóigh a labhraíonn sé léi agus é ag déanamh dearmaid ar gach duine agus gach rud eile sa domhan.
in ainm Chroim
cripes
Phew! Tabhair aer dóibh uilig,
in ainm Chroim, agus dúinn féin.
cromadh chun tosaigh
lean forward
Is ‘suí siar’ é in ionad a bheith mar ‘
cromadh chun tosaigh’, rud a ligeann don úsáideoir brabhsáil gan an iomarca tiomantais ach fós féin a bheith, fágaim, mar chuid de phobal daoine gur spéis leo cúirtíní áille.
Cromadh ansin
then bending down
Cromadh ansin faoi áirse íseal, agus isteach thar an táirseach.
chrom sé ar
he started to
Faoi dheireadh, d’éirigh le San Nioclás bocht Balor a chur ina shuí arís, agus
chrom sé ar litir eile a léamh.
mbeirt agaibh cromadh thar scáileáin beag bídeach
both of you bend over a wee tiny screen
Chabhródh sé go mór dá mbeifeá ag iarraidh múineadh do dhuine éigin eile conas guthán a úsáid: ní bheadh ar an
mbeirt agaibh cromadh thar scáileáin beag bídeach.
ag cromadh chun oibre
getting stuck into the work
Cad é an rud a dhéanfadh lucht cúise agus lucht creidimh teanga de Bhéarlóirí na tíre, óir níl ár ndóthain gníomhairí, ar nós Mhic Sheáin, ag dréim, ag samhlú agus
ag cromadh chun oibre? Tá an ghné sin i bhfolach áit éicint sna Béarlóirí gar don fhéinmhuinín, don mheasúlacht, do cheapadh ár gcinniúna féin.
don chathair chromtha
for the bowed city
Tugann an t-amhrán misneach dó a chuid bróin agus dóláis a chur in iúl
don chathair chromtha leis na focail chuí.
chrom sé ar na freagraí gonta a scríobh
he commenced to write down the short answers
Bhí peann tobair breá leis an dochtúir óg ar a chéad chuairt agus
chrom sé ar na freagraí gonta a scríobh.
chaith Wallace formhór a shaoil róghonta cromtha leis na leabhair
Wallace spent most of his very painful life working on the books
Deirtear gur
chaith Wallace formhór a shaoil róghonta cromtha leis na leabhair, agus más ea, is deacair an rud é nascanna beachta a dhéanamh idir a chuid scríbhneoireachta agus na máistreacha a tháinig roimhe.
a bhí cromtha fén
who was overcome with
B’é an Breitheamh Hogan an breitheamh a d’éist leis na cásanna cúirte ba chasta le cúpla bliain anuas, cásanna cosúil le sáinn uafásach Mrs Fleming
a bhí cromtha fén MS, agus na cásanna ilghnéitheacha a bhaineann le fiacha príobháideacha agus na bancanna.
Cromann
commences
Droim Láimhe don Seanchas
==========
Cromann de Paor fé mhionscagadh ar gach focal i ngach aon scéal dar chum an Cadhnach agus é ar thóir croílár a chuid intleachta liteartha.
Ní dhearna sí ach a ceann a chromadh
she just bowed her head
Ní dhearna sí ach a ceann a chromadh mar chomhartha buíochais leis an lucht féachana sular treoraíodh amach as an bpictiúrlann í chun na ngluaisteán le fuinneoga dorchaithe a bhí ag feitheamh léi is lena comhthionól den mheitheal aisteoirí a bhí in éineacht léi.
a gceann cromtha
their heads bent down
Bhí
a gceann cromtha ag roinnt acu ag dearcadh ar an talamh rompu.
Mar sin, chrom sé chun oibre
so he set to work
Mar sin, chrom sé chun oibre agus chuir sé litir chuig Oifig an Phoist i mBaile an Fheiritéaraigh, Corca Dhuibhne, ag lorg lóistín le teaghlach a mbeadh Gaelainn acu.
In ainm Chroim
Janey Mac
Níor fhág sé téad tíre gan tarraingt nó maide rámha gan riar ag treabhadh na farraige; míolta móra mara ag déanamh ceoil sí agus soirbhis dó; fomhuireáin na Rúise á thionlacan fríd an chriostal agus iad ag blípeáil leo in ard a gcinn; dhá dtrian den long ag imeacht faoin toinn os cionn an trian a bhí ag imeacht os a cionn; longa cogaidh na Gearmáine agus na Breataine sa tóir air mar a bheadh an ghaoth Mhárta; slug slag ag an fhaoileán bán ó thosach an bháid go dtí an deireadh; ladrainn Mheiriceá á leanstan agus ladrainn na Rúise á threorú; an gaineamh mín ag gabháil in íochtar agus an gaineamh garbh ag gabháil in uachtar agus eascanna á gcur in ascallaibh a chéile gur shroich sé cuan agus cladach sa domhan thoir…
Chuimil Ciumhais a Churaí de Chladach an Chuain (d’fhonn comhuama)
=====================
“
In ainm Chroim!” arsa Balor in ard a ghutha, “Níl iontas ar bith nach raibh duine ar bith eile sásta an turas seo a chur de!” Thóg sé a cheann agus d’amharc sé thart air; bhí an drúcht ag méadú agus na clocha ag géarú agus tancanna móra míleata millteanacha na Rúise ag dul fá bhun dídine agus foscaidh, nuair a chonaic sé grianán beag deas ag bun binne, áit a raibh cúl gaoithe agus aghaidh ghréine agus shuigh sé síos ar a thóin bhreá leathan Ghaelach lena scíth a ligean.
Chrom sé a chionn
he stooped his head
Chrom sé a chionn idir a dhá chois agus chuaigh sé ag smaoineamh go raibh sé i bhfad óna mhuintir, nach raibh a fhios aige cá raibh Poitín ag baint faoi agus gan duine ar bith le heolas a thabhairt dó nó nach raibh focal ar bith den Rúisis aige.
sular chrom siad ar
before they started
” Anonn leis an bheirt acu, agus d’ith siad agus d’ól siad a sáith
sular chrom siad ar an chaint a thug le chéile iad.
Ag Crom Dubh atá a fhios
the divil only knows
Ag Crom Dubh atá a fhios caidé an chéad tír eile a rachaidh bealach do chomharsan béal dorais.
Nuair a chrom
when (de F.) started
Nuair a chrom de Fréine fés na leabhair sin a shamhlaigh stair speisialta uafásach do mhuintir na hÉireann, stair ní ba fhuiltí ná aon thír bheag eile, rinne sé staid na dtíortha beaga sin a iniúchadh dó féin agus mhaígh:
“gur gnáthdaoine iad muintir na hÉireann agus nach cine ait iad a dhéanann rudaí aisteacha nach mbeadh coinne acu leo ó chine ar bith eile.
chrom ar a rogha rud féin a dhéanamh láithreach
proceeded to do as it pleased immediately
Ráiteas Balfour
=====
Ní eisceacht amach is amach í an Phalaistín ach tá sé sách eisceachtúil gur ghabh an Sasanach an tír i ndiaidh titim Impireacht na nOtamánach 1922 agus gur bhronn sé ar an dream eile é, aisteach go leor, cúig bliana roimhe sin, 2 Samhain 1917!
Bhí lucht Sióin ceaptha a bheith ag roinnt na tíre, an British Mandate for Palestine, más fíor don Sasanach agus do na Náisiúin Aontaithe, ach chaith an chuach áirithe sin an Sasanach amach ina riabhóg léana gan mórán achair agus
chrom ar a rogha rud féin a dhéanamh láithreach.
ina seasamh crom ar
standing bent over
Tá Hazel agus Alice, iníon óg s’aici féin, le feiceáil ina suí ar tholg agus Eileen, iníon Lavery,
ina seasamh crom ar phianó in aice leo.
ag cromadh
stooping, bending
Bhuail Breandán tríd an teora aoise sin a thug a fhad le tríú line an rainn, ‘fiche bliain
ag cromadh (is fiche bliain ag dul ar lár)’.
cromadh chun oibre
to set to work
Feidhmítear feidhmeannas nó cad é is fiú é? Tá Robert McMillen den bharúil gur mithid don Fheidhmeannas anois thar ariamh cheana
cromadh chun oibre agus a fhiúntas a chruthú do na daoine atá ar easpa uisce le rófhada.
cromann agus imíonn ar lár
becomes aged and dies
Cuidíonn duine thall is abhus le gné éigin de chultúr daoine,
cromann agus imíonn ar lár.
raibh air cromadh isteach ar an mhéarchlár
he was compelled to get stuck into the keyboard
Chuaigh leabhar de chuid Daniel Kahneman i bhfeidhm air chomh mór sin ar Chiarán Mac Aonghusa is go
raibh air cromadh isteach ar an mhéarchlár agus scríobh faoi.
a chrom
which started
Draíocht coláiste samhraidh agus draíocht na Gaeltachta
a chrom Cáit Ní Cheallacháin ar an méarchlár lena céad alt a chur di go díreach sular imigh Beo.