ag creimeadh
eroding
Tá an-iomaíocht ag teacht ó na stáisiúin tráchtála, leithéidí Highland Radio, Clare FM agus Kerry Radio, agus iad ag creimeadh a lucht éisteachta, sa Ghaeltacht go háirithe.
chreimeadh
erosion
Tá an dún sin caillte anois mar gheall ar chreimeadh mara.
creimeadh
eroding
Déanann ollionaid mar The Villages, a bhfuil a bhformhór lonnaithe i ndeisceart na Stát Aontaithe ar fad, creimeadh ar an snaidhm idir baill éagsúla teaghlach agus nóisean an bhaile.
creimeadh
erosion
Tá creimeadh na gaoithe, na haimsire agus na farraige ag leá na cloiche aoil agus mar sin tá an t-oileán ag laghdú ó lá go lá.
creimeadh
erosion
Bhí a fhios ag seandálaithe le roinnt blianta anuas go raibh na híomhánna ar chlocha Stonehenge, ach mar gheall ar an gcreimeadh a tháinig ar na clocha ó na 1950í i leith ní raibh siad le feiceáil go soiléir.
creimthe
eroded
Siombalachas
=======
Le blianta beaga anus, níl aon dabht ach go bhfuil cuid mhaith den siombalachas a léirigh an fhealsúnacht as ar eascair an CLG creimthe.
á chreimeadh
being worn away
Agus bunaíodh iad ar na cúiseanna céanna freisin, ina measc, go raibh dúchas na nGael á chreimeadh go síoraí ag Gaill, go raibh na seanteangacha ag saothrú an bháis agus go raibh na daoine thíos leis.
chreimeadh leanúnach
continuous erosion
” *Dúirt an Breitheamh Morris gur toradh tubaisteach a bheas ar an chreimeadh leanúnach atá ag teacht ar chúrsaí smachta sna Gardaí.
creimeadh
erosion
Ach le deich mbliana anuas, is dócha go bhfuil creimeadh mór tagtha ar an nGaeilge mar ghnáth-theanga labhartha.
chreimeadh leanúnach
continuous erosion
” *Dúirt an Breitheamh Morris gur toradh tubaisteach a bheas ar an chreimeadh leanúnach atá ag teacht ar chúrsaí smachta sna Gardaí.
á gcreimeadh
being eroded
Tá uathúlacht agus aontacht an náisiúnstáit á gcreimeadh i rith an ama; an t-iolrachas, an t-ilchineálachas, an t-ilchiníochas, an t-ilteangachas fiú, ag dul i dtreis taobh istigh d’fhormhór na náisiúnstát; deireadh ag teacht de réir a chéile le críochdheighilt na litríochta ina litríochtaí náisiúnta in institiúid na hollscoile; deireadh ag teacht leis na cúrsaí traidisiúnta litríochta; deireadh le príomhpháirt na litríochta in oiliúint na saoránach; agus deireadh le príomhaíocht an chló.
á gcreimeadh
being eroded
Tá uathúlacht agus aontacht an náisiúnstáit á gcreimeadh i rith an ama; an t-iolrachas, an t-ilchineálachas, an t-ilchiníochas, an t-ilteangachas fiú, ag dul i dtreis taobh istigh d’fhormhór na náisiúnstát; deireadh ag teacht de réir a chéile le críochdheighilt na litríochta ina litríochtaí náisiúnta in institiúid na hollscoile; deireadh ag teacht leis na cúrsaí traidisiúnta litríochta; deireadh le príomhpháirt na litríochta in oiliúint na saoránach; agus deireadh le príomhaíocht an chló.
tuilleadh creimthe
more wearing away
Muna mbíonn, déanfaidh sé tuilleadh creimthe ar leibhéal muiníne an phobail sna daoine a bhfuil sé mar fhreagracht orthu dlí an Stáit seo a chur i bhfeidhm.
tuilleadh creimthe
more wearing away
Muna mbíonn, déanfaidh sé tuilleadh creimthe ar leibhéal muiníne an phobail sna daoine a bhfuil sé mar fhreagracht orthu dlí an Stáit seo a chur i bhfeidhm.
creimeadh
erosion
Tá méadú tagtha ar úsáid an Bhéarla sna Gaeltachtaí is láidre fiú, agus creimeadh tagtha ar an Ghaeilge dá réir.
an creimeadh is déanaí
the latest erosion
Níl ansin ach an creimeadh is déanaí atá déanta ar an Acht le blianta beaga anuas.
creimeadh
erosion
Is cuma cé mhéid cainte a dhéanann siad faoina “léirmhíniú” siúd agus faoin idirdhealú idir comórtais idir-ranna agus comórtais inmheánacha, is é an tuiscint atá ag an phobal ná go bhfuil creimeadh tagtha ar an chóras a tháinig in áit na Gaeilge éigeantaí.
creimeadh
erosion
”
Má thagann an tuar fá thairngreacht na Roinne maíonn siad go dtiocfaidh creimeadh nach beag ar chumas a gcuid feidhmeannach seirbhís a sholáthar trí mheán na Gaeilge.
a théann i bhfeidhm ar chreimeadh teanga nó ar neartú teanga
which impact on language decline or language strengthening
”
An fhaillí is mó a fheiceann sé ná nach raibh aon phleanáil teanga ar siúl, nach raibh aon phlean comhtháite le tabhairt faoin speictream iomlán de rudaí a théann i bhfeidhm ar chreimeadh teanga nó ar neartú teanga.
ag creimeadh
eroding
Thug sé spreagadh freisin do chultúr agus dúchas na tíre trí dheontais saor ó cháin a thabhairt do lucht cleachta na n-ealaíon agus, dár ndóigh, chuir sé an síol a chuir deireadh leis na Trioblóidí sna Sé Chontae, fadhb a bhí ag creimeadh mhórtas cine phobail uile na hÉireann.
droch-chreimeadh
bad erosion
Tá lúbra rúndiamhrach Alkborough i ndiaidh na mílte cuairteoir a mhealladh thar na céadta bliain agus is iad cosa (agus glúine b’fhéidir?) na gcuairteoirí fiosracha seo ba chúis leis an droch-chreimeadh a rinneadh ar an láithreán.
creimeadh
erosion
Ba mhór an peaca é dá dtiocfadh creimeadh ar cheann de na buanna ba mhó a bhí ag an Gharda Síochána ó bhunú an stáit anall, is é sin an dlúthcheangal a bhí aige leis an phobal ónar fáisceadh é.
dul i ngleic leis an chreimeadh
get to grips with the erosion
Tá gá lena leithéid de phleanáil fosta le go dtabharfar deis dóibh siúd atá i gcatagóir C –** **is é sin, na pobail is laige teanga**, **de réir na tuarascála – dul i neart agus dul i ngleic leis an chreimeadh a d'fhág na ceantair sa riocht ina bhfuil siad.
seachas creimeadh
rather than a wearing down
Cé go bhfuil neart ábhair éadóchais ann faoi láthair, agus córas baincéireachta na tíre faoi scamall náire, tá sé tábhachtach go ndéanfaí ciorruithe sna háiteanna cuí seachas creimeadh a dhéanamh ar sheirbhísí riachtanacha.
creimeadh
eating away at
Cibé duine atá ceart nó mícheart sna cúrsaí seo go léir, is deacair a rá, ach is cinnte nach bhfuil deireadh fós le ceisteanna, leath-thagairtí, ná le ráflaí faoi ábhar atá ag creimeadh spórt na rothar agus spórt eile le fada.
creimeadh
loss, erosion
Ach chuir teacht na mBriotanach go hOgoniland i 1901 tús le creimeadh an chultúir atá fós ar siúl sa lá atá inniu ann.
creimeadh
waring away
Nílim fós in ann na heasanna úd a mhíniú, ach bhraitheas go rabhadar ag creimeadh ní éigin ionam a bhí stroimpithe leis na blianta.
chreimeadh
erosion
Dúradh chomh maith go raibh deimhniú ag teastáil nach mbainfí cúram na fiontraíochta den Údarás nua agus nach ndéanfaí aon chreimeadh ar na feidhmeanna atá ag an Údarás sa Ghaeltacht faoi láthair.
creimeadh
a weakening
Feictear dóibh go dtiocfaidh creimeadh ar chaighdeán na teanga i measc daltaí Gaeltachta, Gaelscoileanna agus i measc daltaí líofa eile.
creimeadh
erosion
D’eisigh bord bainistíochta na páirce dréachtphlean riaracháin bliain ó shin inar luadh na fadhbanna éagsúla a bhí ag cur isteach ar an gcarraig: na daoine ag fáil bháis uirthi, an bruscar a fágadh uirthi agus an creimeadh a bhí ag tarlú uirthi.
ag creimeadh na tíre
eroding the country
Bíonn ceardchumainn agus rialtais ag creimeadh na tíre, agus ag cur moille ar fhorbairt an domhain dar leis.
ag creimeadh
gnawing away
Ba gheall le galar ar nós ailse a bheith ag creimeadh na heagraíochta an íocaíocht mhídhlisteanach seo a dúirt an tUachtarán Ó Cuana go neamhbhalbh leis na baill agus tá sí á cothú ag easpa agus ag droch-cheannaireachta agus bíonn sí á stiúradh go grinn trí dhreamanna ar a dtugtar ‘clubanna tacaíochta’ agus ‘cairde an CLG’.
ag iarraidh creimeadh
trying to whitle away
Bheadh an baol ann fosta gur sciath cosanta a bheadh i bpróiseas rúnda do naimhde na teanga a bheadh ag iarraidh creimeadh faoi choim a dhéanamh ar a bhfuil bainte amach le blianta beaga anuas, mar a mheabhraigh an Coimisinéir Teanga dúinn:
“Níor cheart cosaint na rúndachta nó an dorchadais a thabhairt dóibh siúd a bheith in aghaidh chearta teanga phobal na Gaeilge agus na Gaeltachta.
creimeadh na talún
land erosion
Thuig sé trí rud: cuireann na préamhacha srian le creimeadh na talún; bíonn foscadh faoi chraobh ó sceo na gaoithe agus ó dhó na gréine; agus is leasú créafóige atá sa duilliúr a sceitheann an choill sa bhfómhar.
ag creimeadh
is being wore away
"Tá tionchar na Dála ag dul i méid ó thuaidh," a dúirt sé agus dá bhrí sin, tá an deighilt ag creimeadh de réir a cheile.
an creimeadh millteanach
the desperate erosion
Is rud maith é go raibh sé ann, mar tá seisean i gceannas ar an togra ‘forbairt’ atá ag dul ar aghaidh ansin faoí láthair agus chonaic sé an creimeadh millteanach ar an chosán ar an bhealach suas, an graffiti *‘Carl loves Breege’* agus croí atá ann le trí bliana agus ‘Bóthar na mBrící Buí’ar an bharr.
creimeadh áirithe a bhrath ar
sense a certain deterioration
Is mór an tionchar a bhíonn ag cláir fógraí ar aeistéitic áite, gan amhras, ach an féidir chomh maith creimeadh áirithe a bhrath ar chaighdeán morálta na n-údarás poiblí a leanann beartais mar seo? Deir Hanno Rauterberg, a scríobhann don nuachtáin Gearmánach, Die Zeit, gur cineál deachtóireacht nua atá san fhógraíocht nach bhfuil duine ar bith ábalta a sheachaint agus, le himeacht aimsire, go nglacfar leis mar rud atá, ní hamháin ‘nádúrtha,’ ach go bhfuil sé de cheart ag fógróirí an lámh in uachtar a bheith acu ar spásanna poiblí.
cheana féin ag creimeadh
already eating into
Ní hamháin go raibh na bóithre go leír dúnta agus an leictreachas ar shiúl ag an gcuid ba mhó de theaghlaigh an stáit, ach bhí nach mór gach tollán cairr agus traenach i Nua-Eabhrac lán le huisce goirt, a bhí cheana féin ag creimeadh pé sreanga leictreachais iontu nár dódh cheana féin.
Tá creimeadh mór tarlaithe ar
a great decay happened
Tá creimeadh mór tarlaithe ar an nGaeilge ó shin, mar a léirítear i staidrimh éagsúla atá le fáisceadh amach as uimhreacha Scéim Labhairt na Gaeilge agus ón Daonáireamh.
ag creimeadh a dhóchais
wearing down his hope
“Cén mhaith dúinn a bheith ag caitheamh airgid ar theanga atá marbh, ná atá ag fáil bháis?” Cé chomh minic a chluintear abairtí mar seo, go háirithe in am seo an ghátair ó thaobh an gheilleagair de? In ainneoin go bhfuil creideamh an-láidir ar fad ag Balor i dtodhchaí gheal na Gaeilge, bhí an tsíorcháisíneacht agus an chnáimhseáil shíoraí ag creimeadh a dhóchais… go dtí gur thug sé cuairt ar Ghaelscoil na Gaeilge Gaelaí i mBaile Gaelach sa chathair cois Life.
creimeadh ar chaighdeán na Gaeilge
a deterioration of the standard of Irish
Ní bheidh de thoradh ar an riail sheafóideach seo ach creimeadh ar chaighdeán na Gaeilge i nGaelscoileanna agus i nGaelcholáistí na tíre.
ag creimeadh
eating away at
Tá créacht agus loscadh cléibh eile ag creimeadh misnigh óg is aosta, in Éirinn go háirithe, agus braithim, ceart nó mícheart, go bhfuil ciúnas aduain ina thaobh.
mar gheall ar an chreimeadh chósta
due to the coastal erosion
Déantáin Níos Sine
========
Bhí sceitimíní orm sa Samhradh i 2010 nuair a bhí mé ag obair ag Oideas Gael agus chuala mé ar Raidió BBC go fuarthas déantáin 800,000 bliain d’aois i Norfolk, Sasana mar gheall ar an chreimeadh chósta ansin.
an creimeadh cósta ag nochtadh
the coastal erosion laying bare
, Iarsmalann na Breataine, Londain), go raibh an creimeadh cósta ag nochtadh agus ag scríosadh go tapa suíomh iontach tábhachtach ón tréimhse Pléisticéineach Luath, idir milliún bliain agus 0.
le crainn a chreimeadh
to gnaw trees
Ní bheadh deis ag na tréada caorach, na carrfhianna, ná an diabhal is measa le crainn a chreimeadh, an giorria, dul a fhad leo go ceann deich mbliana ar a laghad.
trí chreimeadh a dhéanamh ar
by corroding
Dar le Joe Ó Brollaigh, iar-imreoir eile agus tráchtaire ar *Sunday Game* RTÉ, déanfaidh conradh *Sky* dochar d’éiteas an CLG trí chreimeadh a dhéanamh ar bhunphrionsabal an amaitéarachais.
ag creimeadh rompu
eroding away before them
Ní féidir iad a stopadh, le díocas Dé ag gleadhradh ina súíle, agus tá arm na hIaráice, a chaith rialtas Mheiriceá na scórtha milliún á n-oiliúint, ag creimeadh rompu.
creimeadh tagtha ar
rot has set in
Ba dheacair don bhall is dílse do pháirtithe an rialtais a mhaíomh nach bhfuil creimeadh tagtha ar an phróiseas daonlathais mar thoradh ar an chinneadh deireadh a chur le toghcháin do Bhord Údarás na Gaeltachta.
creimeadh
erosion
Taobh istigh de naoi mí, áfach, b'éigean an t-ionad a dhúnadh de bharr go raibh creimeadh ag tarlú.
Tá Gluais Beo! Pota Focal faoi chóipcheart ag Oideas Gael, foilsitheoirí na hirise Beo!
Pota Focal Beo! Glossary is under the copyright of Oideas Gael, publishers of Beo! magazine.
