Sin an leabhar Gaeilge is toirtiúla agus is údarásaí dá bhfuil ann i láthair na huaire agus an ceann is minice a ndéantar tagairt dó mar fhoinse iontaofa ó thaobh na gramadaí de ag duine ar bith ar cás leis ceart gramadaí.

Nach raibh fear an stáitse ansin, áfach, chun muid ar fad a threorú agus a chur ar an eolas mar gheall ar na céimeanna cearta.

Ní raibh leaganacha údarásacha Gaeilge de na logainmneacha ann, agus ar an ábhar sin a bunaíodh An Coimisiún Logainmneacha ar bharántas ón Aire Airgeadais sa bhliain 1946 "chun ceartfhoirmeacha bunaidh Gaeilge na logainmneacha" a dheimhniú agus a chur ar fáil "chun a n-usáidte go hoifigiúil".

Tá cuid againn ar thóir an 570 milliún lítear breise sin agus, chomh luath is a aimseofar iad, cuirfear léitheoirí *Beo!* ar an eolas láithreach sa gcaoi gur féidir leo an éagothroime sin a cheartú.

Bhíodh lucht féachana againn aon uair a bhíodh tacsaí á fháil againn le cinntiú go raibh an táille cheart á gearradh orainn! Teach do pháistí ======= Bhí an tionscadal ina raibh mé lonnaithe suite i mbaile beag darb ainm Denase, gar do Kumasi.

Bhíodh lucht féachana againn aon uair a bhíodh tacsaí á fháil againn le cinntiú go raibh an táille cheart á gearradh orainn! Teach do pháistí ======= Bhí an tionscadal ina raibh mé lonnaithe suite i mbaile beag darb ainm Denase, gar do Kumasi.

* Gluais • Glossary fríd ghloine dhorchathrough a dark glass smúidmist, murkiness bréagachfalse is annamhit is seldom mionrudaíminor things doiléirvague i sruth na éiginnteachtain the stream of uncertainty glas ceart na gcuibhreannthe correct green of the fields sin an tuigethat's why ag stánadh amachstaring out léanalawn ag croitheadh a gcinnshaking their heads íomhánnaimages iontassurprise machnamh ceartproper thinking scáileánscreen ag preabadhjumping bladhaire coinnlea candle flame eachtraíevents chan éthat's not it dá thairbhe sinbecause of that rudaí neamhiontachaunexciting, ordinary things ar bharr na mbeannon the cliff tops an lá fá dheireadhthe other day ag coimhéad ar thonnta ag briseadh go díbhirceachwatching waves breaking with ardour substaintsubstance dá dtitfeadh mo chorp de bharr na mbeannif my body fell from the top of the cliffs taoidetide fiúntasworth gníomhact nó a mhalairtor the opposite blaiseadhtaste gan rud ar bith bheith gnóthaithe agam as m’aistearwithout having gained anything from the journey fuaimeanna fánachaoccasional noises díoscadhcreaking coiscéimeanna folmhaempty footsteps stánadh fadaa long stare craos na tineadhthe roaring fire dromchlasurface cha dtig liomI can't cha dtig liom í á threorúI can't guide it déanaim iarracht a gciall a scaoileadhI try to release their meaning le rachtanna fiáinein wild fits seileogaspits sáthadh scinethe stabbing of a knife aonarachsolitary staidéarthalevel-headed teas an phaisinthe heat of passion breithbirth a cheiltto hide anáilbreath is annamhit is seldom fiúntachworthwhile dathanna seachantachaelusive colours goitsecome on, come here neadrachanests seanbhallógaíold ruins deifrehurry cha raibh faill aigehe hadn't the time contráiltewrong go brách síoraíever ag déanamh iontaiswondering i bpeannaireacht chruinn shlachtmharin accurate neat writing stócach ógyouth bodhardeaf pian a fhuilstinto suffer pain mo bheomy life lena dhornwith his fist le mé féin a chosaintto protect myself ní léimfinn amach as a bhealachI wouldn't jump out of the way cinneadhdecision cinntídecisions go fadálachslowly chan fhuil an cinneadh déantathe decision has not been made déanaim mo chac agus mo mhúnI defecate and urinate cuideachtúilhelpful athrú séasúrthe change of seasons de ghlanmheabhairoff by heart gialljaw gobachprotruding gruaig fhionnblond hair dóighiúlachtbeauty tarraingteachattractive rud inteachtsomething buaireamhsorrow ag bruidearnaighthrobbing coimhthíochstrange idir barra na gcrannbetween the tops of the trees ag iarraidh mairstin airtrying to live on it nimhneachsore bhlais mé an phianI tasted the pain tchíthear domhit seems to me go dianstrictly samhailimage mar nach bhfuil sé de dhánacht ionam a bheith éagsúilbecause I haven't got the guts to be different daonnachtaíhumanist an cine daonnathe human race bréanfoul an bréantas a cheiltto hide the foulness cumhráin bhréigefalse perfumes lofarotten gnásanna sóisialtasocial customs béasamanners seanseiteannaold sets ag foscladhopening ag scamhadhpealing creatlachframe-work creidbheáilto believe scigdhráma an tsaoilthe farce of life de réir mar atáthar ag dréimas is expected táirgíproducts caiteoir eiseamláireachexemplary spender lúcháireachjoyous teorainneacha luaisspeed limits ag cailleadh foighdelosing patience sceadamánthroat mo bhrú folamy blood pressure sciathánarm go hionraice is a thiocfadh liomas honestly as I could comhairleadvice díomádisappointment sólassolace lagmheasarthachtrather small amount ag tochailtdigging

’ Tharraing sé a mhála ón talamh, na strapaí ag geonaíl amhail is gur chirte dó an Chlochaois a rá.

Tharla mé dubh dóite de cheartú aistí cúpla lá ó shin agus chuaigh mé isteach i *diner* béal dorais leis an leabharlann le cupán caife a bheith agam.

an trealamh ceart Níl Coire an t-Sneachda agus fánaí sciála Chairn Gorm ach uair go leith siúil ón charrchlós agus téann na céadta dreapadóir ansin, mé féin ina measc.

Ach theastaigh uaim an múinteoir ceart a fháil – múinteoir a thabharfadh an ghramadach cheart chruinn chruthanta dom; tuiseal ginideach iolra na n-aidiachtaí, an modh coinníollach agus an modh foshuiteach caite san áireamh.

Easpa fiontraitheChuir iar-Eagarthóir *The Sun*, Kelvin MacKenzie – fear nach ndeachaigh ar chúl sceiche riamh lena chuid tuairimí nó nach bhfuil cáil na ceartaiseachta polaitiúla air – olc ar go leor Albanach i mí Dheireadh Fómhair nuair a chuir sé ina leith nach raibh aon spiorad fiontraíochta sa tír agus go raibh níos mó scile acu i gcaitheamh airgid ná á ghiniúint.

Ach cén mhaith é guth a thabhairt dúinn mura nglacfar le toradh an ghutha sin? **Conradh Nice**Nuair a dhiúltaigh Éire do Chonradh Nice sa bhliain 2001, eagraíodh reifreann eile go luath ina dhiaidh sin lena chinntiú go bhfaighfí an toradh ceart! Bheadh sé doiligh go leor don AE a leithéid a dhéanamh arís an iarraidh seo, go háirithe ó tharla nár cuireadh toghlach na Fraince agus na hÍsiltíre go dtí an cúinne dalba nuair a dhiúltaigh siadsan don Bhunreacht.

Tá tábhacht ag baint le hinchinn na n-imreoirí a bheith lán smaointe dearfacha sa chaoi is go ndéanfaidh siad an rogha cheart oiread agus is féidir agus cluiche ar siúl.

Go pearsanta, chaith mé níos mó ama ag ceartú botún ná ag scríobh focal ar aon fhón ar bhain mé triail as roimhe seo a raibh scáileán tadhaill air – brúim an litir mhícheart ar an scáileán go rialta agus iad á n-úsáid agam.

(Paragraf 3) ** ** **Staidéar** Tharla an eachtra áirithe seo in Missouri, Stáit Aontaithe Mheiriceá, ach is léir gur fadhb choitianta í an chibirbhulaíocht in Éirinn chomh maith, más fíor do thorthaí staidéir chuimsithigh a foilsíodh le gairid.

org/wiki/Chernobyl_disaster) Caithfidh mé a admháil nach bhfuil tuairim agamsa cé acu scoil smaointeoireachta is cirte.

Is cur amú airgead poiblí atá ann agus ba cheart é a leasú is a laghdú.

De réir Bhord Gáis na hÉireann, dá laghdódh an soláthar gáis ar údar amháin nó eile, d'fhéadfadh an córas an lagar a cheartú é féin go huathoibríoch.

Is éacht ann féin é a laghad ama a theastaíonn chun na páipéir scrúdaithe a cheartú agus na torthaí a fhoilsiú.

Má dhéanann tú botún, níl ort ach é a cheartú mar a cheartófá cáipéis leictreonach ar bith eile.

Bím i gcónaí ag meas go dtig le rudaí a bheith níos fearr, níos foirfe, agus bíonn go leor nithe fágtha leathdéanta, rudaí nach bhfeiceann solas an lae a choíche.

Im’ aigne féin mar sin, tá trí mhilliún duine in Éirinn agus bíonn orm mé féin a cheartú gach uair a smaoiním ar dhaonra na tíre seo.

An Dáil a rinne feall, ní muide, agus an Dáil a chaithfeas a leigheas, ach ní shin é is cás linne, ach a bheith sábháilte.

Níl sé ag teacht leis an dearcadh gnáis faoi Ray Burke, ach bhí prionsabal áirithe i mBurke nach raibh insna daoine a tháinig ina dhiaidh.

”* Ansin cheartaigh sé é féin go tapaidh: *“Well, not very good, but it will generate immediate sympathy.

Is cóir a lua ar eagla na míthuisceana, go bhfuil tír is talamh faoi chomaoin mhór ag foireann RnaG agus TG4 as an tseirbhís ar dóigh agus as an tsaibhreas aisteach mhiorúilteach Ghaeilge a roinneann siad linn ó cheann ceann na bliana.

An Tráth Ceart le Teip ========= Is é an botún atá déanta agus an áit a bhfuil an neamhréir le fáil ná go bhfuil comórtais na gcúigí agus comórtas na hÉireann fós ceangailte ina chéile.

Dá mbeadh féin, chaithfí eolas cruinn a bhailiú ar na foinsí as ab fheidir go leor ioncaim (*revenues*) a thógáil.

Tá sé sin curtha ina cheart anois agus é mar aidhm go dtiocfadh méadú de 25% ar líon na gcainteoirí Gaeilge sa Ghaeltacht.

Nuair a chuardaigh siad eolas práinneach ó Northern Ireland Water (NIW), má d'éirigh leo freagra a fháil ón taobh eile den ghuthán, ní raibh an t-eolas ar fáil nó ní raibh an t-eolas beacht.

(Bhí an ceart seo ag mná geala amháin, le bheith beacht, mar níor tugadh aon cheart daonna do mhuintir dhúchais na tíre faoin am sin.

Bhuel le bheith cruinn, caithfidh sé go léann na hiriseoirí seo nuachtán amháin ar a laghad in aghaidh an lae, ní hionann is mó dhála féin.

An duine a dhéanfas botún, ná ceartaigh é.

Chaill sé an deis go leor rudaí a chur ina cheart, nuair a bhí airgead fairsing.

Bhí an t-eacnamaí John Maynard Keynes ar an bheagán daoine a chreid gur cheart níos mó airgead a chur isteach sa gheilleagar nuair a bhí rátaí dífhostaíochta go hard, ní a mhalairt.

Má tá tú ag úsáid ceamara cliste, tá neart sásanna ar fáil a ligfeas duit do ghriangraif a dheasú is a feabhsú.

Cad é mar a fheiceann Collins é? “N’fheadar cad é chomh dona is a bhí sé don fiscal reputation, ach tá sé deacair freagra cruinn a thabhairt ar sin toisc nach raibh deis ag an ÚCÉ a bheith mar chuid de thriantán leis an dá pháirtí eile, RTÉ agus an comhlacht a bhí fágtha, One-Vision.

Dúirt Michael Bloomberg, Méara Nua Eabhrach agus comhchathaoirleach MAIG, go raibh ráiteas Gadahn go huile is hiomlán cruinn, ach go bhféadfadh sé cabhrú le Washington *“understand that weak gun laws aren’t just a crime problem, they’re a national security threat.

B’shin a bhí á mholadh ag Éamonn Gilmore le linn an fheachtais toghchánaíochta, mura raibh dul amú orm.

D’aontaigh an bheirt acu go láidir, i ndiaidh dóibh pilleadh ar Éirinn, go bhfuil muintir na Polainne níos míshásta ná na hÉireannaigh faoin drochdhóigh ina bhfuil geilleagar a dtíre, faoi chur chuige an AE, nó faoi aimhréidhe an AE le bheith cruinn.

Is doiligh a bheith cruinn ceart i gcónaí ar chuile bhealach agus ní bhím cruinn ceart i dtólamh, ach ádhúil go leor (ag meangadh), an dream a bhfuil sí acu ó thús, ní bhíonn siadsan cruinn baileach i dtólamh ach oiread! (gáire croíúil) **SMM: Tháinig tú go hÉirinn ag teagasc Gaeilge na hAlban roimhe seo.

Is doiligh a bheith cruinn ceart i gcónaí ar chuile bhealach agus ní bhím cruinn ceart i dtólamh, ach ádhúil go leor (ag meangadh), an dream a bhfuil sí acu ó thús, ní bhíonn siadsan cruinn baileach i dtólamh ach oiread! (gáire croíúil) **SMM: Tháinig tú go hÉirinn ag teagasc Gaeilge na hAlban roimhe seo.

eu) a chuireann feidhmchláiríní ar fáil do *iOs, Android, Blackberry, WIndowsPhone* agus *Nokia* agus go dtí seo, bíonn an réamhaisnéis uaidh ceart níos minicí ná a mhalairt.

Ceartú na hÉagóra ======= Tráthúil go leor, tá fiosrúchán eile á éileamh san am i láthair ag polaiteoirí sa Bhreatain faoi cheannaireacht an Tiarna Alton.

Is dócha gurbh é a bhí i gceist leis seo ná go mba chóir go mbeadh dearcadh an íospartaigh lárnach do pé iarrachtaí a dhéantar chun an fhadhb a fhuascailt.

Bogadh na Palaistínigh de leataobh agus tugadh isteach lucht plandála, teaghlaigh as gach cearn a raibh an creideamh ceart acu.

Beidh sé ag ceartú mo chuid ceartúchán gan stad agus cuirfidh sé sin isteach go mór orm.

Sásaíonn sé bunéilimh uile an genré agus na luacha a ghabhann leis: tá éagóir le cur ina ceart, fear cruaidh onórach (Tommy Lee), agus turas le taisteal chun slánaithe.

Sloinnte de bhunús Gaeilge is ea go leor acu, ach nach féidir a rá go cinnte ar de bhunús na hÉireann nó na hAlban iad, mar go mbíonn an dá bhunús ceart cuid mhaith den am.

An dtig linn corraí? Grinníonn lucht saineolais gnéithe de scéal an téarnaimh, más téarnaimh é, ag Tóstal na Gaeilge a cheistíonn nó a dheimhníonn nach amháin go bhfuil gothaí orainn ach go bhfuil an cur chuige i gceart.

Ceann de na rudaí is fearr faoin BMW ná go bhfuil sí aitheanta mar ghluaisteán ar féidir brath uirthi, ach nuair a tharlaíonn fadhbanna leo (agus bíonn fadhbanna ag baint leo!), bíonn sé costasach na fadhbanna sin a réiteach i gceart.

Chlis orthu seilbh a ghlacadh ar thionscadal na hatógála, chlis orthu réiteach glinn ar fhadhb an neamhionannais a chur in iúl, agus chlis orthu aon bhealach cruinn a leagan síos a cheartódh cultúr na hiomarca agus na caimiléireachta atá i smior an chórais chaipitlíoch.

Ba chóir do rialtais an iarthair cuidiú leis na tíortha eile an t-olc seo a chur ina cheart.

Ní féidir a shéanadh nach bhfuil an-cheart aige nuair a dúirt sé nach mbeidh sé ábalta cur le haon amhrán atá déanta cheana féin, ach is annamh a chastar le duine mar Bhreandán.

Is iomaí rud atá i gcoiteann ag an dá iomrall ceartais, ach tá éagsúlacht ríthábhachtach amháin ann: níl an éagóir Astrálach curtha ina ceart fós.

céad bhaile), mar aon leis na himircigh féin, ar ndóigh, tairbhiú den imirce dá gcuirfí na beartais chearta i bhfeidhm.

Ceist eile a cuireadh: ar ceart páiste a thógáil le teanga Cheilteach sa lá atá inniu ann más baol go gcuirfidh an teanga sin bac dá laghad ar oideachas nó ar intleacht an pháiste? Cuireadh ar a súile don phainéal ansin go bhfuil a leithéid de rud ann agus droch-Ghearmáinis chomh maith.

Mura bhfuil buneolas measartha cruinn ag duine ar chúrsaí geilleagair cén chaoi a gcaithfeadh sé vóta ar son na ndúnghaoisí cearta? Go ginearálta, cén tionchar a imríonn eolas na ndaoine ar an dóigh a dtabharfaidh siad guthaíocht? Mar a tharlaíonn sé, tá na heolaithe polaitiúla ag scagadh na ceiste seo leis na blianta.

Mura mbeadh ann ach an t-aineolas chaithfeadh na daoine aineolacha a gcuid vótaí go fánach, agus tríd is tríd, nó go staitisticiúil, rachadh a leath de na vótaí ar son na dúnghaoise cirte agus a leath eile ina coinne.

Nach maith an ceart dom an t-eolas seo a thabhairt sa teanga seo?” Anois ‘céard déarfá le Patterdale is gan ann ach baile beag’! Bhí seoladh sa bhaile mór áitiúil Keswick ag ‘Amadorn’ agus tar éis dom an Ghaeilge thuas a léamh, bhí orm scairt a chur air chun a fháil amach cén fáth an raibh “an teanga seo” i dtreoirleabhar i Sasana.

Tá sí ag fáisceadh orm! Ach más fíor do na daoine thart orm níl fágtha acu cúpla céad slat.

Cé mhéad atá ar an tsliotar? Cuireadh an cheist seo ar na mílte mac léinn ag Harvard, MIT, agus Princeton, agus theip ar níos mó ná 50% an freagra ceart a thabhairt.

D’admhaigh sé ina aitheasc nuair a d’fhógair sé sonraí na cáinaisnéise go mbeadh sí crua ar mhuintir na hAstráile ach go raibh an dualgas ar gach Astrálach ‘cuid chothrom den ualach a iompar’, mar a thug sé air, leis an ngeilleagar a chur ina cheart.

Tá na heagraíochtaí Gaeilge i gcoinne pholasaí Fhine Gael deireadh a chur leis an Ghaeilge mar ábhar éigeantach san Ardteist ach b’fhéidir nach bhfuil an straitéis cheart á leanúint acu.

Bíonn an trealamh ceart i gcónaí le Tony Birtill nuair a théann sé amach ar na sléibhte ach tá go leor daoine ann nach mbíonn chomh cúramach céanna.

An fear ceart san ionad ceart ag am toghcháin, tá Alex Hijmans sa Bhrasaíl agus tá cur amach cruinn aige ar thoghadh Dilma Rousseff ina hUachtarán ar cheann de na tíortha is mó ar domhan.

Léiríonn scéal Ghandi Mallak, as an tSiria, gnéithe den chóras deimhniú eadóirseachta in Éirinn, dar le Alan Desmond, gnéithe ar chóir dúinn a chur ina gceart.

Más ag tabhairt faoin Ardteist a bheas tú i mbliana, coimhéad thú féin ar Ghaeilge an ailt seo, óir ní Balor a chum ná a cheap agus má tá an ghramadach ceart thall is abhus ann is sách scáinte é.

Tá Tony Birtill i ndiaidh dul faoi chló is faoi chlúdach leabhair, ach is é an dóigh gur brúdh air an leabhar a chur de agus le scéal tábhachtach a bhí contráilte a chur ina cheart.

Má shíleann tú gur domhan mór dána atá amuigh ansin, cá bhfios nach bhfuil an ceart agat?! Tá contúirtí móra i saol na teicneolaíochta aitheanta faoi am seo mar is eol do Roseanne Smith.