i gcomhthéacs
in the context of
Is é an deis is mó atá ann d'ár dteanga féin ná go bhfuilimid anois ag caint ar shochaí agus ar thimpeallacht atá méadaithe go mór agus is féidir labhairt ar ár dteanga i gcomhthéacs theangacha na hEorpa seachas a bheith ag plé le Gaeilge agus Béarla amháin.
comhthéacs
context
Is fíor go bhfuil ré nua cumarsáide buailte linn ach ní gá dúinn a bheith faiteach fúithi, mar tá bua na cainte fós againn! Níl le déanamh againn i ndáiríre, mar sin, ach an comhthéacs a chruthú leis an mbua seo atá againn a scaoileadh amach agus sin go díreach an rud atá i gceist le Seachtain na Gaeilge.
comhthéacs
context
Bhí comhthéacs ann agus ní dóigh liom go ndearna mé dearmad ar an gcomhthéacs sin riamh.
comhthéacs
context
Bhain sé úsáid as an Laidin agus an Ghaeilge chun comhthéacs cultúrtha agus teanga a chruthú do ráiteas conspóideach Pháidí Uí Shé gur ainmhithe iad lucht leanúna caide Chiarraí.
chomhthéacs
context
Tá siad ag caint ar ábhar a stoitheadh as an chomhthéacs ceart.
i gcomhthéacs
in context
(Tá roinnt airgid curtha ar fáil acu, ach, len é a chur i gcomhthéacs, ní cheannódh an méid sin oiread is eitleán cogaidh Stealth amháin.
comhthéacsanna
contexts
"
An rud is mó a theastaíonn, creideann sé, ná níos mó comhthéacsanna ina n-aithneofaí go bhfuil sé nádúrtha an Ghaeilge a labhairt ionas nach mbeadh leisce ar éinne an teanga a úsáid ar eagla a bheith dímhúinte.
chomhthéacs
context
Cuireadh iallach ar Keelty preasráiteas a eisiúint ag rá gur tógadh a raibh le rá aige "as a chomhthéacs".
comhthéacs
context
Tá réamhrá agam féin ann, mar an comhthéacs a bhí leis an tionscadal seo ná comóradh 50 bliain Ghael Linn.
i gcomhthéacs praiticiúil laethúil
in a practical everyday context
"
Agus í ag tagairt don tionscadal seo, dúirt Fidelma Ní Ghallchobhair ó Fhoras na Gaeilge: "Cuirfidh sé go mór le stádas na Gaeilge agus le meon dearfach i leith na Gaeilge ár dteanga a bheith le feiceáil i gcomhthéacs praiticiúil laethúil mar seo.
ó chomhthéacs an ilchultúrachais
from the multi-cultural context
Dar liomsa nach féidir mo chuid cumadóireachta a scarúint ó chomhthéacs an ilchultúrachais, ceann de bhunphrionsabail phobal s'againne i gCeanada.
i gcomhthéacs
in the context of
"Measaim go bhfuil tábhacht ar leith ag baint leis an teangeolaíocht fheidhmeach i gcomhthéacs na Gaeilge.
an comhthéacs ar fad
the whole context
Níl aon duine ábalta a leithéid a mhíniú, áfach, muna bhfuil an comhthéacs ar fad acu sin atá ag éisteacht cheana féin.
comhthéacs taitneamhach, praiticiúil
an enjoyable and practical context
) a dhéanamh agus (ii) ar theagasc trí ghníomhaíochtaí, rud a aistríonn foghlaim na teanga go dtí comhthéacs taitneamhach, praiticiúil.
i gcomhthéacs cultúrtha
in a cultural context
”
Breathnaíonn Ó Muirí ar an nGaeilge i gcomhthéacs cultúrtha, in ionad comhthéacs pholaitiúil amháin.
i gcomhthéacs bosca crián
in the context of a box of crayons
Níl sé ró-iontach do chultúr bheith sáite in argóintí mar gheall ar bhairéid nó fíricí reiligiúnda míthaitneamhacha nó dathanna a smaoinítear orthu de ghnáth i gcomhthéacs bosca crián.
comhthéacs taitneamhach, praiticiúil
an enjoyable and practical context
) a dhéanamh agus (ii) ar theagasc trí ghníomhaíochtaí, rud a aistríonn foghlaim na teanga go dtí comhthéacs taitneamhach, praiticiúil.
chomhthéacs
context
Is mór an náire, sa chomhthéacs sin, nár déanadh aon phlé ceart ar Thuarascáil Morris sa Dáil ón am a foilsíodh é, go fiú agus Bille an Gharda Síochána á dhréachtú faoi láthair.
i gcomhthéacs
in the context of
“Tá éacht déanta cinnte, ach tá sé in am anois breathnú go fuarchúiseach ar an bhfealsúnacht atá taobh thiar de TG4, i gcomhthéacs an mhéid atá ag tarlú do phobal na Gaeilge agus na Gaeltachta.
chomhthéacs
context
Is mór an náire, sa chomhthéacs sin, nár déanadh aon phlé ceart ar Thuarascáil Morris sa Dáil ón am a foilsíodh é, go fiú agus Bille an Gharda Síochána á dhréachtú faoi láthair.
ina gcomhthéacs ceart polaitiúil
in their proper political context
Ach sin ráite creidim gur theip ar an tsraith teilifíse ar Chathal Ó hEochaidh fiorléargas a thabhairt ar an chogadh a thosaigh i gclann Fhianna Fáil sna seascaidí, ar son anam nó treo an pháirtí, agus gur theip ar an tsraith Triail na nArm agus Ó hEochaidh féin a shuíomh ina gcomhthéacs ceart polaitiúil.
comhthéacs
context
Ach sílim gur fiú san am céanna sracfhéachaint a thabhairt ar athruithe áirithe chomh fada is a bhaineann siad linn féin sa tír seo agus go speisialta i gcomhthéacs an chumainn spóirt is mó agus is suntasaí sa tír, Cumann Lúthchleas Gael (CLG).
sa chomhthéacs seo
in this context
Ach é sin ráite, is dóigh liom gur féidir a rá go bhfuil sé go maith do shláinte an duine go mbeadh aclaíocht nó suaitheadh coirp de shaghas éigin mar chuid dá shlí mhaireachtála, is é sin gur rud sláintiúil é an spórt, bíodh sé i bhfoirm reatha nó siúil nó snámha nó dreapadóireachta nó cluichí foirne (níl snúcar ná dairteanna inghlactha mar spórt sa chomhthéacs seo!)
Maidir le buachaillí scoile nach bhfuil in ann rith ach ar éigean, is dóigh liom gur údar imní é sin do phobal na tíre i gcoitinne go bhfuil a leithéid ann agus ba chóir go mbeadh sé ina údar imní dá dtuismitheoirí.
Seo
there now (used to re-assure in this context)
“An bhfuil a fhios agat Seo,” arsa Seoirse, “tá seachtain caite agam ag cleachtadh na cainte Seo.
chomhthéacs sóisialta
social context
Idir an dá linn, tá torthaí sásúla á bhfáil san Ardteist i nGaeilge, bliain i ndiaidh bliana – drochtheist ar chaighdeán na scrúduithe sin!
Anuas air sin, níl aon chomhthéacs sóisialta á thabhairt d’fhoghlaim na teanga.
i gcomhthéacs
in context
“Caithfidh tú iad a chur i gcomhthéacs.
anailís ar stíl i gcomhthéacs
analysis of a style on context
Bhí anailís ar stíl i gcomhthéacs mar chuid amháin de agus rinneadh í sin sa chéad seimeastar agus ansin bhí an tionscnamh taifeadta le déanamh sa dara seimeastar.
i gcomhthéacs mar sin
in such a context
Is deacair súil a choinneáil ar chúrsaí spóirt i gcomhthéacs mar sin, in ainneoin gurb é an samhradh an t-am a tharlaíonn na hócáidí móra spóirt sa chuid seo den domhan.
tá an chomhthéacs athraithe ar fad.
the context has changed completely
Mar a bhí nuair a mharaigh sé triúr ag tórramh na ndaoine a maraíodh i nGiobráltar, bhí Stone ina chadhan aonair, ach in 2006 tá an chomhthéacs athraithe ar fad.
i gcomhthéacs aighneas Irish Ferries.
in the context of the Irish Ferries dispute.
” Ach seachas míshuaimhneas leis an athrú seo, ní go rómhaith a caitheadh le Justine mí na Samhna seo caite agus colún scríofa aici mar gheall ar shaint chorparáideach i gcomhthéacs aighneas Irish Ferries.
i gcomhthéacs eachtraí an lae inniu,
in the context of today's events,
Tá sin scanrúil agus scannalach a leithéid a scríobh agus a léamh anois i gcomhthéacs eachtraí an lae inniu, ach bhí sin comónta go dtí le gairid.
an comhthéacs sóisialta
the social context
“Tá rudaí airithe ag dul ar gcúl, an amhránaíocht go háirithe, toisc nach bhfuil an comhthéacs sóisialta ann a thuilleadh.
aistriú ó chomhthéacs Maorach
to switch from a Maori context
“Nuair a thosaigh mé ag scríobh, bhí mé ag iarraidh aistriú ó chomhthéacs Maorach go comhthéacs Pākehā.
comhthéacs litríochta agus polaitiúil
literary and political context
D’éalaigh mé ón dearcadh ‘tréadlach neamhpholaitiúil’, agus chuir mé an comhthéacs litríochta agus polaitiúil isteach.
imeallaithe i gcomhthéacs spóirt
margainalised in the context of sport
Is gá aithint go bhfuil daoine faoi mhíbhuntáiste imeallaithe i gcomhthéacs spóirt agus go bhfuil impleachtaí aige sin ó thaobh bochtaineachta, sláinte, oideachais, obair dheonach sa phobal agus spórt sa tír é féin.
comhthéacs
context
Go minic, níor thuig siad meon, comhthéacs ná stair an ábhair a bhí faoi chaibidil ach ba mhic léinn éirimiúla iad agus Gaeilge bhreá acu.
i gcomhthéacs faoi leith.
in a certain context.
“Scríobhadh é sin i gcomhthéacs faoi leith.
laistigh den chomhthéacs eitice céanna
inside the same ethical context
Léirigh sé fosta gur beag smacht is féidir a choinneáil ar na meáin úra agus nach bhfuiltear ag feidhmiú laistigh den chomhthéacs eitice céanna is atá na meáin fhadbhunaithe.
sa chomhthéacs seo.
in this context.
Is fiú coimhlint na gcúntóirí ranga a fheiceáil sa chomhthéacs seo.
i gcomhthéacs nádúrtha,
in a natural context
Is damhsa é a d’fhoghlaimíodh daoine go nádúrtha, i gcomhthéacs nádúrtha, agus bíonn carachtar uathúil an damhsóra ríthábhachtach sa léiriú.
comhthéacsanna áirithe
particular contexts
Dar ndóigh, tá tábhacht ag baint leo i gcomhthéacsanna áirithe – comhthéacs acadúil, cuir i gcás.
i gcomhthéacs.
in context
Tugann sé seo deis do na mic léinn a dtaithí féin a chur i gcomhthéacs.
fós in uachtar
still more prevalent (in this context)
Faoi 1750, bhí an Béarla ag teacht chun cinn sna bailte móra, ach bhí an Mhanainnis fós in uachtar in áiteanna eile.
i gcomhthéacsanna
in contexts
Ceapann daoine gurb ionann eagraíocht neamhrialtasach agus eagraíocht neamhspleách, agus go bhfuil a leithéid ann d’fhonn guth an phobail a chur chun cinn i gcomhthéacsanna mar an comhdháil in Rio.
gcomhthéacs
context
Ach ó thaobh an albaim seo de, bhí sé suimiúil agus deas a bheith i gcomhthéacs nua.
staidéar ar dhamhsa domhanda i gcomhthéacs cultúrtha.
the study of global dance in a cultural context
Máistreacht mhúinte atá inti agus is éard a ndírítear air sa chúrsa ná staidéar ar dhamhsa domhanda i gcomhthéacs cultúrtha.
níor smaoinigh mé ar an chomhthéacs cultúrtha eile
I didn't think about the other cultural context
Tá go leor imní orm faoi sin, ach níor smaoinigh mé ar an chomhthéacs cultúrtha eile a bhí romham: bhí mé le bheith mo mhac léinn arís, agus ní hamháin sin, bhí mé le bheith i measc mac léinn atá in aois chuí le bheith ina mic léinn.
i gcomhthéacs níos boichte
poorer context
Is tír shaibhir í an Astráil, agus deirtear go mbítear níos measa a bheith gan earra gan éadach i measc dhaoine ilmhaoineacha ná a bhítear i gcomhthéacs níos boichte.
chomhthéacs
context
Is sa chomhthéacs seo a chaithfidh an Rialtas, agus go háirithe an tAire Gnóthaí Pobail, Tuaithe agus Gaeltachta, Éamon Ó Cuív, a straitéis fiche bliain don Ghaeilge agus plean tarrthála na Gaeltachta a chur i láthair an phobail.
chomhthéacs
context
Níl a leithéid de rud ann agus buiséad gan chomhthéacs.
i gcomhthéacs an chultúir
in the cultural context
Féile ina gcruinníonn éin chuideáin damhsa an domhain le labhairt fá rince agus fá’n áit atá ag an rince i gcomhthéacs an chultúir.
gcomhthéacs
context
Níl luach níos lú leis an gcoincheap a bhaineann le cearta agus le comhionannas nuair is i gcomhthéacs teanga é.
chomhthéacs
context
An Bhearna á Líonadh
Is sa chomhthéacs corraithe, cultúrtha seo a tháinig Ó Dáibhín, Ó Cíosóig (Mac Íosóg sa Chlár) is araile, le chéile in Óstán Iníon Uí Aodha i nDúrlas Éile in 1884 chun ‘The Gaelic Athletic Association for the Preservation and Cultivation of National Pastimes’ a bhunú.
chúlra
context
De réir eagarfhocal an LA Times, bhí orthu brath ar fhoinsí ioncaim atá an-luaineach agus a athraíonn go gasta de réir an chúlra gheilleagair.
gcomhthéacs na straitéise
context of the strategy
Dúirt sé gur “i gcomhthéacs na straitéise” a dhéanfaí cinneadh ar bith faoi thodhchaí na Gaeilge agus na Gaeltachta agus faoi thodhchaí Údarás na Gaeltachta fosta.
comhthéacs
context
Tugann grianghraf léargas ar nóiméad áirithe in am, tugann sé comhthéacs don eachtra ar bhealach nach bhfuil na scórtha focal in ann a dhéanamh ach, uaireanta, fágfaidh sé muid sa riocht nach bhfuilimid cinnte faoin bhfírinne iomlán atá taobh thiar den íomhá.
chomhthéacs eitice
ethical context
Anuas ar sin, is léir go bhfuil na meáin úra ag feidhmiú lasmuigh den chomhthéacs eitice agus dlíthiúil atá leagtha síos do na meáin sheanbhunaithe le fada.
i gcomhthéacs ina
context
Cathain a smaoinigh tú dul amach ar an mbóthar leis an gclár raidió seo an chéad lá?
**Cliodhna Ní Anluain** Shíl mé go mbeadh sé oiriúnach, b’fhéidir, clár beo a dhéanamh ach theastaigh uaim é a dhéanamh i gcomhthéacs ina n-aithneodh daoine an clár agus nach rachaimid amach linn féin ach go rachaimid amach i lár an mhargaidh i bhféile éigin agus shíl mé go mbeadh Lios Tuathail feiliúnach dó sin, mar tugann Lios Tuathail aird ar údair nua agus ar mhórúdair agus ar ábhar.
i gcomhthéacs na dífhostaíochta
in the context of unemployment
B’fhéidir nach rud maith é sin ar fad i gcomhthéacs na dífhostaíochta agus an ghanntanas airgid i measc mhuintir óg na tíre seo.
cuireann sé nithe i gcomhthéacs
puts things in context
Faireoga a Mhúscailt
======
Tá cumhacht athnuachana ag an ngáire agus cuireann sé nithe i gcomhthéacs dúinn – go háirithe na fadhbanna sin a bhfuil an chuma orthu nach féidir iad a leigheas.
de réir an chomhthéacs
according to the context
Athraíonn brí focail go minic de réir an chomhthéacs ina n-úsáidtear é agus níl sampla níos fearr ná cúrsaí spóirt.
i gcomhthéacsanna sóisialta
in social contexts
Go mbeidh an Ghaeilge níos feiceálaí in áiteanna nach mbeifeá ag súil le hí a fhéiceáil - i gcomhthéacsanna sóisialta, mar shampla.
Dá múinfí an cúlra is an comhthéacs seo
were this context and background to be taught
” Dá múinfí an cúlra is an comhthéacs seo i gcóras oideachais SAM, ar ndóigh, b’fhéidir go laghdófaí ar an aineolas is ar an gciníochas a imrítear ar Laidin-Mheiriceánaigh ó cheann ceann na Stát.
cúinsí nó an comhthéacs
conditions or context
"
Fréamacha i bhFad Siar
=========
Le linn dó seo uilig a bheith ag dul ar aghaidh, bhí cúinsí nó an comhthéacs ag athrú i bpobail ar fud an tuaiscirt.
nó an nath ina chomhthéacs nádúrtha
or the phrase in its natural context
Taobh leis an gceannfhocal Béarla tá an soláthar lom Gaeilge móide abairtí samplacha Gaeilge a léiríonn ceartúsáid an fhocail nó an nath ina chomhthéacs nádúrtha.
an iomarca de ar siúl i gcomhthéacs airgid
too much of it in a context of finance
Tá athruithe agus tá plé ar siúl, ach tá an iomarca de ar siúl i gcomhthéacs airgid.
bunaithe ar chomhthéacs
based on context
Seo buntéama an leabhair “*Age of Context*” le Robert Scoble agus Shel Israel (á bhí ar mo liosta Nollag!) agus brúnn siad céim níos faide é ag rá go mbeidh a fhios ag ár n-uirlisí céard tá uainn bunaithe ar chomhthéacs.
i gcomhtheacs ficsin
in the context of fiction
Céard is fiú léamh ardluasa muna mbraitheann tú nasc leis an ábhar? Tá seo tábhachtach i gcomhtheacs ficsin nó scríobh ardchaighdeán go háirithe.
chomhthéacs stairiúil
historical context
Ba léargas ar chomhthéacs stairiúil na n-ealaíontóirí sin a bhí sa taispeántas ach anuas air sin, bhí an tionchar a d’imir a gcuid oidí orthu faoi chaibidil chomh maith, oidí a rinne iniúchadh ar na chéad samplaí den ghluaiseacht sin ar tugadh an Ciúbachas uirthi.
Tá Gluais Beo! Pota Focal faoi chóipcheart ag Oideas Gael, foilsitheoirí na hirise Beo!
Pota Focal Beo! Glossary is under the copyright of Oideas Gael, publishers of Beo! magazine.
