a chuireann lámh ina mbás féin
who commit suicide
Nuair a smaoinímid ar na fadhbanna a bhíonn ag an dream seo le halcól, le drugaí, le coireacht agus an méid acu
a chuireann lámh ina mbás féin, feicimid an tábhacht a bhaineann leis an gcumasú a thugann obair agus gluaiseachtaí deonacha do dhaoine tionchar a bheith acu ar a dtodhchaí agus a saol féin.
a chuir lámh ina bás féin
who committed suicide
Bás a deirféar
=======
Mhothaigh Pádraigín go raibh dualgas uirthi a leithéid d'obair a dhéanamh, go háirithe i ndiaidh bhás a deirféar Eithne,
a chuir lámh ina bás féin i 1999.
go gcuirfeadh sé lámh ina bhás féin
that he'd commit suicide
Faoin am sin, bhí a phósadh tite as a chéile agus bhí a lán daoine sa Roinn an-bhuartha mar gheall ar a shláinte; bhí eagla ar dhaoine áirithe
go gcuirfeadh sé lámh ina bhás féin, fiú.
lámh a chur ina bás féin
to commit suicide
Tharraing an scéala atá ag Maier faoi fhonn a bheith ar Jackie
lámh a chur ina bás féin tar éis mharú JFK aird na meán ar an leabhar le gairid.
a chur de ghlanmheabhair
to commit to memory
Is é seo an modh féinteagaisc a chuir mé romham: tar éis gach ceacht
a chur de ghlanmheabhair, théinn ar ais chun na ceachtanna uile a tháinig roimhe a athdhéanamh sula dtosaínn ar cheann eile.
cuireadh de ghlanmheabhair iad
they were committed to memory
Mar sin, ar scláta le "peann" scláta a scríobhadh bunleaganacha na ndánta agus
cuireadh de ghlanmheabhair iad.
ag cur láimhe ina mbás féin
committing suicide
*
Gluais • Glossary
dul i dtaithí arget used to
seanmóirsermon
léachtaíreadings
gnáthchomhráordinary conversation
chomh tuirseach is a bhínnhow tired I used to be
luasspeed
sruth caintea stream of words
foighneachpatient
botúinmistakes
séiplíneachchaplain
bosca faoistineconfession box
ag éisteachthearing confessions
eascainíswearing
iarrachtattempt
leithreastoilet
sna Flaithisin Heaven
seálshawl
sa Nigéirin Nigeria
deoisediocese
gáneed
ualachburden
misneachhope
leictreachaselectricity
cuisneoirífridges
cadhnrabattery
a bheadh le luchtúwhich would have to be charged
gineadóirgenerator
go han-spárálachvery sparingly
scannán an-mholtaa highly-praised film
deontasgrant
bolgánbulb
mionrud éiginsome small thing
le caoi a chur airto repair it
m'airdmy attention
draíochtmagic
a d'ardaíodh mo chroíwhich used to lift my heart
a chuaigh i bhfeidhm go mór ormthat really made an impression on me
spioradáltachtspirituality
achrannquarrelling
aighnisdisputes
tuairimí láidrestrong opinions
pearsantachtaí láidrestrong personalities
in árach a chéileat loggerheads
Ghoill naimhdeas mar sin go mór ormthat sort of hostility really upset me
chruthódh séit would prove
turas na croisethe stations of the cross
an CarghasLent
aisteachstrange
gníomh creidimhan act of faith
ráiteasstatement
briathar Déthe word of God
béimemphasis
trí chéilein general
gannscarce
comaoineachcommunion
fireann nó baineannmale and female
an-ghar don nádúrvery close to nature
do bhaol a mbáiteto the danger of being drowned
scór ógánachtwenty young men
a bádhwho were drowned
truamhéalachheart-breaking
strompthastiff
ina baclainnon her arm
mothúcháinemotions
ar tír móron the mainland
ag cur láimhe ina mbás féincommitting suicide
d'aireofáyou would feel
bádrowning
sciobadh na farraigethe sea's snatching
sólássolace
i gcréin the soil
i ngaineamh na cillein the sand of the grave
faraoralas
uaigneas imeachtathe loneliness of departure
cé is moite de na laethanta saoireapart from the holidays
a fhilleann go lánaimsearthawho return on a full-time basis
de cheal postanna feiliúnachadue to a lack of suitable jobs
ábhair acadúlaacademic subjects
iad a chur de ghlanmheabhair
commit them to memory
Ba bhreá liom iad seo mar go raibh siad suimiúil agus go raibh mé ábalta
iad a chur de ghlanmheabhair.
iad a chur de ghlanmheabhair
commit them to memory
Ba bhreá liom iad seo mar go raibh siad suimiúil agus go raibh mé ábalta
iad a chur de ghlanmheabhair.
ag brath ar dhonacht na calaoise a bhí déanta aige
depending on how bad the foul that he had committed was
Chuirtí pionós breise ansin ar imreoir,
ag brath ar dhonacht na calaoise a bhí déanta aige (imirt chontúirteach, buille le dorn nó camán, agus araile) Má bhí imreoir ar fionraí, sheas sé sin i gcás aon sórt cluiche a raibh an t-imreoir i dteideal imirt ann – ní raibh aon eisceacht i gceist.
ag cuartú leithscéil le cinedhíothú a dhéanamh
looking for an excuse to commit genocide
“Léigh mé alt le John Shepard, ollamh i St Martin’s College i Lancaster, agus bhí seisean ag déanamh staidéir ar an Hadith (ráitis na bhfáithe) agus an Córán agus an Bíobla agus rith sé leis dá mbeifeá
ag cuartú leithscéil le cinedhíothú a dhéanamh, go raibh sé le fáil sna trí leabhar seo,” arsa Fisk.
a chuir lámh ina bhás féin
who committed suicide
Tá sé ainmnithe as dírbheathaisnéis an scríbhneora Pat Tierney
a chuir lámh ina bhás féin ag tús mhí Eanáir 1996.
coireanna a dhéanamh
to commit crimes
Tá Haddock ina bhall seanbhunaithe den UVF ach tá líomhaintí láidre déanta go raibh sé ina spiaire de chuid na bpóilíní agus gur ligeadh do
coireanna a dhéanamh, dúnmharú san áireamh, dá bharr.
tiomanta do
committed to
Cad iad na láidreachtaí agus na laigí a bhaineann le RnaL?Tháinig na pointí seo chun cinn ag ceardlann inmheánach agus ag ceardlann phoiblí a d’eagraigh an stáisiún anuraidh:* Láidreachtaí*
Is acmhainn iontach é stáisiún pobail atá
tiomanta do sheirbhís trí Ghaeilge a sholáthar sa chathair dóibh siúd gur spéis leo an Ghaeilge agus an cultúr Gaelach.
sular chuir sé lámh ina bhás féin,
before he committed suicide,
Spreag an solas geal agus na dathanna iontacha ansin go mór é agus ba as an dá bhliain a bhí fágtha dá shaol tragóideach,
sular chuir sé lámh ina bhás féin, a tháinig an chuid is clúití agus is forbartha dá shaothar chun cinn.
tiomanta don Ghaeilge tar na hoiliúna.
committed to the Irish language after their training.
Ba cheart oiliúint a chur orthu maidir leis na riachtanais speisialta atá i gceist agus dara teanga á teagasc agus, níos tábhachtaí ná sin, iad a spreagadh chun a chinntiú go mbeadh siad
tiomanta don Ghaeilge tar na hoiliúna.
dúnmharaithe á ndéanamh ag gníomhairí an Stáit
murders being committed by agents of the State
Luaigh sé teip d’aon turas taifid a choinneáil, díobháil cuntasachta, coinneáil siar faisnéise agus fianaise, síos fríd an réimse iomlán,
dúnmharaithe á ndéanamh ag gníomhairí an Stáit san áireamh.
go ndearna sé cibirbhulaíocht é féin
that he committed cyber-bullying himself
(Paragraf 8)
I measc na dtorthaí eile a foilsíodh sa staidéar, fuarthas amach gur admhaigh buachaill amháin as gach ochtar go raibh sé thíos le cibirbhulaíocht le míonna beaga roimhe sin agus gur admhaigh duine amháin as gach aon dalta dhéag
go ndearna sé cibirbhulaíocht é féin ar dhalta éigin eile le déanaí.
rinneadh
was committed
Ba i Ruanda a
rinneadh sléacht ar bhreis is 800,000 duine i 1994 le linn iarracht ar chinedhíothú a ndearna an domhan neamhiontas de go dtí go raibh sé ródhéanach.
lámh a chur ina bhás
commit suicide
fr) agus a cuireadh sa phost ar an gceathrú lá déag de Mheán Fómhair, deir sé go raibh sé ar tí
lámh a chur ina bhás féin toisc gur mheas sé nár thug an córas dlí cothrom na Féinne dó.
chuir lámh ina mbás féin
committed suicide
Creidtear gur eascair vaimpírí as lucht míghnímh, daoine a
chuir lámh ina mbás féin, as cailleacha nó ainsprioraid a ghlac seilbh ar anamacha daoine eile.
imrítear ar
committed upon
----------
Léirmheas na Míosa
‘*The Lovely Bones*’ le Peter Jackson
In ainneoin sárthaispeántas Saoirse Ronan, i bpáirt Susie Salmon, agus carachtracht láidir, scanrúil inchreidte Stanley Tucci, an péidearastach comharsan a dhúnmharaigh í, agus tá an bheirt acu sainiúil sa dá pháirt sin, in ainneoin chomh maith crógacht an ábhair – an slad doleigheasta a
imrítear ar shaol chuile dhuine i dteaghlach óna sciobtar páiste i gcúinsí mar iad, fiú ag cur san áireamh leis grásta agus soineantacht chumasach an bhanaisteora óg is foirfe ina raon aoise dá bhfaca mé le tamall, is teip chruthaitheach san iomlán é ‘*The Lovely Bones*’.
lámh a chur ina bhás féin
commit suicide
“An té a déarfas leat go gcuirfidh an fhearthain isteach ar do shláinte ar aon bhealach, b’fhiú dó
lámh a chur ina bhás féin” a d'fhógair sé go mórtasach is é ag cur geall ar chapaill lá rásaí.
lámh a chur ina bhás féin
to commit suicide
Dá ndéanfaí sin san Ollainn, ní bheadh cead gunna a iompar faighte ag Tristan van der Vlis: sa bhliain 2006, chaith seisean deich lá i bhforas dianchúram meabhairshláinte toisc go raibh sé ag bagairt
lámh a chur ina bhás féin.
chuir lámh ina bás
committed suicide
Thóg an abhainn seo saol chailín óg meánscoile a
chuir lámh ina bás féin.
lucht déanta na coire sin
those who committed that crime
Is gnás sa Chóiré, is cosúil, má íoctar cúiteamh airgid a shásaíonn teaghlach íobartaigh, agus muna leagtar gearrán in éadan
lucht déanta na coire sin ag éinne eile ar ball, nach gcuireann na póilíní a ladar isteach sa scéal.
lámh a chur ina bhás féin
commit suicide
Dúirt Bertie Ahern gur chóir do dhuine ar bith a cheisteodh an Tíogar Ceilteach
lámh a chur ina bhás féin.
ar tí ár níos measa a dhéanamh
about to commit a worse slaughter
Tabharfaidh Uachtarán Obama, Príomh-Aire Cameron agus Uachtarán Sarkozy le fios, go luath san athbhliain, go gcaithfidh “an comhphobal idirnáisiúnta” muintir na Siria a chosaint óna deachtóir brúidiúil, Bashar al-Assad, atá ag marú a phobail féin gan trua gan taise agus atá
ar tí ár níos measa a dhéanamh ar “na hagóideoirí síochánta” ansin.
ar lámh a chur ina bhás féin
of committing suicide
Deir na Samaritans go gcuirtear glaoch orthu gach 5 soicind ó áit éigin in Éirinn nó sa Ríocht Aontaithe ar lorg cabhrach agus faightear glaoch gach 57 soicind ó dhuine atá ag smaoineamh
ar lámh a chur ina bhás féin.
bhí lámh curtha ina mbás féin acu
they’d committed suicide
Scaoileadh dhá urchar, laistigh den veain céanna, gníomh a thug bás na beirte –
bhí lámh curtha ina mbás féin acu.
lámh a ghlacaint ina bhás féin
committing suicide
”* Ach diaidh ar ndiaidh rug na Naitsithe greim ar na sráideanna, rud a bhéimnigh Jackson féinig ina bhreithiúnas cáiliúil mar gheall ar “chath na sráideanna” tar éis don Führer
lámh a ghlacaint ina bhás féin.
chuir sé lámh lena bhás féin
he committed suicide
Chuir na drugaí isteach ar a chumas smaointeoireachta agus
chuir sé lámh lena bhás féin i 1954.
lámh a chur ina bás féin
to commit suicide
Nílim sásta gur féidir páiste a chur chun báis ar bhunús bagairt ó dhuine eile
lámh a chur ina bás féin, bíodh gur cás an-tubaisteach, an-deacair atá anseo.
coir a dhéanamh
to commit a crime
Nuair a bhíonn cúlú geilleagair, is tréise an dreasú atá ann don choirpeach
coir a dhéanamh.
a ndéantar coireanna
where crime is committed
Tá póilíneacht an lae inniu níos cliste – úsáid trealaimh chlosamhairc, feidhm a bhaint as staidreamh, béim a leagan ar na háiteanna is mó
a ndéantar coireanna, srl.
mar amhrasán i mbun coire
as a suspect committing a crime
Is é bun agus barr an scéil ná gur minic a bhreathnaítear ar fhear Gorm atá ag siúl ar an tsráid mhícheart
mar amhrasán i mbun coire, seachas mar chuairteoir soineanta ar an gceantar.
sé sin an tréas a d’imir an rialtas
that is the treason committed by the government
)
Tréas an Stáit
======
Nuair a theip ar Ghluaiseacht na Gaeilge oll-mhórshiúl 1909 a chomóradh b’fhéidir go mba cheart dúinn ullmhú anois leis an mbuille is mó a buaileadh ar an nGaeilge ó bhunú an stáit a chomóradh ina áit an chéad bhliain eile: ’
sé sin an tréas a d’imir an rialtas (Fine Gael/Lucht Oibre) faoi cheannas Liam Cosgrave nuair a cuireadh deireadh le riachtanas na Gaeilge sa státchóras.
nach ndearna éagóir riamh
who never committed a crime
Ó mhuintir Dhomhnach na Fola agus íobartaigh an chlaonpháirteachais go dtí mná chéile na bpóilíní a maraíodh agus na daoine
nach ndearna éagóir riamh ina saoil ach a sciobadh ar shiúl óna dteaghlaigh mar gheall ar ghníomhartha foréigin nach raibh baint nó páirt acu leo, tá sé de dhualgas orainn sásamh éigin a thabhairt do na daoine seo, más féidir é.
rinneadh ár uafásach fuilteach
a terrible bloody slaughter was committed
Ar mhí-ámharaí an tsaoil
rinneadh ár uafásach fuilteach i Rwanda an bhliain inar toghadh Mandela mar uachtarán.
bhí fonn air lámh a ghlacadh ina bhás féin
he wanted to commit suicide
I gclár amháin a bhain úsáid as an ‘Lapadán Fir’ cáiliúil, ’sé sin Joseph Merrick bocht, thug scríbhneoirí Ripper Street an deis dó fear cráite a tharraingt siar ó staighrí nuair a
bhí fonn air lámh a ghlacadh ina bhás féin agus leanbh ina bhaclainn aige.
nglacfaidís lámha ina mbás féin
they’d commit suicide
“*Fortified by one of Roy’s dangerously potent dry Martinis*”, mhol a chomhairleoir Anthony Lester don Stát-Rúnaí gan géilleadh do bhagairt na ndeirfiúracha go
nglacfaidís lámha ina mbás féin muna gcuirfí iad siar go carcair Éireannach.
a thuilleadh imeallú déanta ar
more ostracization committed against
Ní léir go bhfuil an toil pholaitiúil ann le caitheamh leis mar ábhar práinne agus is doiligh gan ghéilleadh don tuairim go bhfuil
a thuilleadh imeallú déanta ar an Ghaeilge sa státchóras.
chuir sí lámh lena bás féin
she committed suicide
41 mí ina dhiaidh,
chuir sí lámh lena bás féin.
lámh a chur ina bhás féin
in committing suicide
Thabharfadh an bille cead do lia-chleachtóirí leigheas a ordú agus/nó é a thabhairt d’othar ar leaba a bháis a chuideodh leis
lámh a chur ina bhás féin, taobh istigh de bhearta cosanta dhochta.
raibh sé beartaithe aige lámh a chur ina bhás féin
he had planned to commit suicide
Is léir go raibh rogha chrua ag gaolta Bromson nuair a thuig siad go
raibh sé beartaithe aige lámh a chur ina bhás féin ar 27 Iúil: bás uaigneach don seanfhear nó iad féin a chur i mbaol le fortacht a thabhairt dó in am a ghátair.
a chuir lámh ina bás féin
who committed suicide
Foilsíodh leabhar le gairid a thugann léargas ar an bhua ó thaobh na healaíne de a bhí ag Sylvia Plath, an scríbhneoir cráite Meiriceánach
a chuir lámh ina bás féin ag tús na seascaidí.