mo chomharsa
my neighbour
B'in í mo chomharsa Síle! "A Shíle," arsa mise léi, "tá tú luaite ar an idirlíon!" Bhain sí an-sult as sin.
comharsana
neighbours
D'fhiafraigh sé díom cad é mar a bhí mo chuid comharsana.
na comharsana béal dorais
the next-door neighbours
De ghnáth ar maidin! Ach is aoibhinn liom a bheith ag seinnt tar éis meán oíche agus bíonn na comharsana béal dorais ag gearán.
comharsana dainséaracha
dangerous neighbours
Ar na deacrachtaí eile a bhíonn i gceist agus a bhí le feiceáil sa scannán, tá árasáin bhrocacha, comharsana dainséaracha, agus "aíonna" a thagann chun tí gan choinne.
dá cuid comharsan
of its neighbours
Ach má tá feabhas ar an gcaidreamh leis an Indinéis, is é a mhalairt atá ag tarlú le ceann eile dá cuid comharsan - an Astráil.
chomharsa bhéal dorais
next-door neighbour
Dhún na nGall” ann agus is é a chomharsa bhéal dorais ná “An tUasal Mícheál Mac Gabhann, An Trá Bhán, Baile Beag, Co.
trí ghairdíní na gcomharsan
through the neighbours' gardens
D’imrímis cluichí eile freisin – iománaíocht, peil, cruicéad – agus bhíodh rásaí capall againn gan chapaill trí ghairdíní na gcomharsan!
Seans maith go raibh fios maith ag mo mháthair gur ag imirt sacair a bhíomar, ach rinne sí cinnte de go raibh a meon féin ar an ábhar soiléir dúinne, meon agus dearcadh a bhí coitianta i measc cuid áirithe de mhuintir Baile Átha Cliath a bhí páirteach in Éirí Amach na Cásca agus i gCogadh na Saoirse agus a bhí i láthair i bPáirc an Chrócaigh ar Dhomhnach na Fola.
comharsana
neighbours
Bhí bó againn agus cearca agus muca, agus thugadh na comharsana cabhair iontach dúinn.
chomharsa bhéal dorais
next-door neighbour
Dhún na nGall” ann agus is é a chomharsa bhéal dorais ná “An tUasal Mícheál Mac Gabhann, An Trá Bhán, Baile Beag, Co.
gréasán mo chomharsan
my neighbour's network
Chun a bheith macánta, ba chóir dom a mhíniú ag an bpointe seo nach bhfuil gréasán gan sreang agam féin sa bhaile go fóill - bhí súil agam go mbeinn in ann úsáid a bhaint as gréasán mo chomharsan (ar bhonn sealadach, trialach ar ndóigh).
gréasán mo chomharsan
my neighbour's network
Chun a bheith macánta, ba chóir dom a mhíniú ag an bpointe seo nach bhfuil gréasán gan sreang agam féin sa bhaile go fóill - bhí súil agam go mbeinn in ann úsáid a bhaint as gréasán mo chomharsan (ar bhonn sealadach, trialach ar ndóigh).
faoi chois ag comharsana níos cumhachtaí
oppressed by more powerful neighbours
Tá an meon céanna le fáil ar fud an domhain i measc pobal a bhí tráth faoi chois ag comharsana níos cumhachtaí.
óna chomharsa bhéal dorais
from its next-door neighbour
Chomh luath is a bhí an teorainn trasnaithe agam, bhraith mé go raibh an tírín beag seo go hiomlán difriúil óna chomharsa bhéal dorais.
i gcomparáid lenár gcomharsana ar mhór-roinn na hEorpa
compared to our neighbours on the continent of Europe
Ach go dtí go mbeidh córas iomlán cosán ar fud na tíre, agus cead fánaíochta ann, beidh Éirinn in áit na leathphingine i gcomparáid lenár gcomharsana ar mhór-roinn na hEorpa.
do chomharsa i ngátar.
for a neighbour in need.
Nach gcuireann sé ardú meanman i gcónaí orainn gar a dhéanamh do bhráthair? É tugtha faoi deara agam nach bhfuil leigheas níos fearr ar an ngalar dubhach ná gar a dhéanamh do chomharsa i ngátar.
Dála a gcomharsana
like their neighbours
Dála a gcomharsana i Newcastle, a ghléas "Angel of the North", saothar eile de chuid Gormley, i ngeansaí peile Newcastle United, ghlac roinnt Scousers an deis lena mbarúil féin a chur in iúl trí bhreágfholt feamainn a chur ar na figiúirí, agus aisteach go leor, péint bhuí a chur ar a gcuid magairlí!
Ní raibh i gceist ag an tús go mbeadh na figiúirí suite ar an trá ar bhonn fadtéarmach ach nuair a tháinig deireadh leis an chonradh le Gormley le déanaí, thosaigh feachtas áitiúil le iad a choinneáil ann go buan.
na comharsana
the neighbours
“B’as Ciarraí na comharsana agus bhí siad líofa sa teanga,” a dúirt sé liom.
comharsa de chuid an teaghlaigh
a neighbour of the family's
Bhí cluiche tábhachtach ar siúl idir Doire Fhlainn agus an Tigh Mór agus rinne comharsa de chuid an teaghlaigh gearán leis an athair de bhrí nach bhfaca sé ceachtar acu – Seán nó Peter – ag imirt riamh.
gach comharsa,
every neighbour,
Is taisce púdair an réigiún uilig, réigiún a bhfuil an ghráin aige ar an bhfolús, agus réigiún a líonfaidh an folús sin le cogadh cathartha a tharraingeoidh gach comharsa, Iosrael san áireamh, isteach.
na comharsana cneasta
the kind neighbours
Lean Barry leis lena chaint san aer faoi “áilleacht na háite” agus “na comharsana cneasta”.
ár gcomharsa Cheilteach,
our Celtic neighbour,
Ní fheadar ar shamhlaigh Dolly Parton riamh go mbeadh a hamhrán “Jolene” mar amhrán aitheantais ag dream mar seo?
Tar éis na hoíche dheineas mo mhachnamh ar an lagcheangal atá ann idir Éire agus ár gcomharsa Cheilteach, an Bhriotáin.
thugadh na comharsana cabhair iontach dúinn.
the neighbours used to give us great help.
Bhí bó againn agus cearca agus muca, agus thugadh na comharsana cabhair iontach dúinn.
beag beann ar na comharsana.
without heed to his neighbours
Déanann an gnáth-Alascach mar is mian leis, beag beann ar na comharsana.
gcomharsana béal dorais
next door neighbours
Cé gur thaitin ár gcéad chúrsáil go mór linn, chuaigh sé i gcion go han-mhór orm a bhoichte is atá na tíortha beaga seo in ár réigiún, ár gcomharsana béal dorais.
comharsana
neighbors
Chruinnigh na comharsana ar an tsráid agus faoiseamh orainn go léir gur tháinig muid féin agus ár dtithe slán tríd an anfa teasa.
ár gcomharsan
(of) our neighbors'
Dódh sconsa adhmaid ár gcomharsan béal dorais, ach múchadh an tine sular shroich sé na tithe.
láir na comharsan
the neighbours mare
Ar mo shiúl thart na laethanta seo, tá snafach an Earraigh ag borradh timpeall orm: an sabhaircín is an lus cromchinn faoi bhláth, an snag breac cruógach i mbun oibre ag bailiú ábhair don nead atá le déanamh sa chrann fuinseoige, na bachlóga ar na crainnte ag buinniú is ag cur amach duilleog, searrach ag láir na comharsan, iomairí fataí réitithe go neata agus méileach na n-uan le cloisteáil mar chúlcheol an tséasúir.
gcomharsana
neighbours
Ní íosfaidh a gcomharsana ina gcuibhreann, ní ghlacfar leo mar chéile pósta.
comharsana
neighbours
15 bliain i ndiaidh shíniú Comhaontú Aoine an Chéasta, feidhmeannas (measartha) buan ag saothrú i Stormont, Arm na Breataine bailithe leo agus táthar ag tógáil ballaí síochána go fóill!
‘Fál maith a dhéanas comharsana maithe’ a deir seanfhocal amháin nó ‘Déanann teorainn mhaith comharsana cairdiúla’ a deirtear.
comharsa
a neighbour
Daoine le Moladh
Mhol Greg Stevenson comharsa dá chuid i Srath Buí, Francie Cannon, a chuireannceann tuí ar seanteachín atá in aice leis gach trí bliana, cé nach bhfuil sé ina chónaí ann.
gcomharsan
neighbours
Cén seans mar sin a bheas ag na nuachtáin bheaga, Gaeilge a bhfuil laincisí go leor agus ráchairt theoranta orthu? Ceann de na léitheoirí ba dhílse a bhí ag an seanleagan de Foinse ab ea an carachtar Tadhg Ó Direáin ó Ros na Rún agus ba ghnách leis a bheith ag scansáil an chóip is deireanaí ar an chuntar fad is a bhíodh sé ag pleanáil beart fealltach éigin nó ag díspeagadh na gcomharsan.
comharsana
neighbours
Is minic go dtarraingíonn obair na móna trí ghlúin an aon teaghlaigh lena chéile, chomh maith le comharsana a bheith ag obair ina meithle le chéile.
Comharsa béal dorais
a next door neighbour
Comharsa béal dorais a chuir fios orthu sa deireadh.
gcomharsan
neighbours
Bhí litir á cur thart i measc na gcomharsan chun gearán oifigiúil a dhéanamh faoin torann ar fad, torann a bhí ag gabháil idir iad agus codladh na hoíche.
comharsana
neighbours
Is ionann sin agus ceithre mhilliún duine a mhothaíonn scoite amach ón gcuid eile den phobal nó ina n-aonar, nach mbíonn ach fíorbheagán caidrimh acu le daoine muinteartha leo, le comhghleacaithe oibre, le cairde nó le comharsana.
Gráigh do chomharsa
love your neighbor
Le Gnéithe de Shinn Féin
===========
“Ó mo thaithí féin de, faighim spreagadh ón duine is mó dar shiúil ar dhromchla an domhain riamh, an Tiarna Íosa Críost, a dúirt ‘Gráigh do chomharsa mar thú féin’”, ar sé, ag rá go raibh fréamhacha an tsóisialachais sa Bhreatain bunaithe cuid mhór ar an Athnuachan Modhach.
comharsana
neighbours
Bhainfeadh an tagairt a dhéanann Corduff don chithréim dhomhain ghoineach atá fágtha, dar leis, ag na himeachtaí seo ar phobal beag tuaithe, deor as cloich, lorg a mhairfidh, dar le Corduff, ar feadh na nglún agus a chuirfidh comharsana agus clanna in adharca a chéile go ceann i bhfad.
chomharsa
neighbour
Ba thomhaiste freisin an fháilte a d’fhear mo chomharsa ag bun staighrí na heitleoige ríoga roimpi - rinne an Tánaiste an beart le dínit.
bhreithiúnas na comharsan
neighbours estimation (of us)
Gan trácht ar an ngráin a bhí ag Larkin do Ted Hughes! Las sé suas dúinn freisin Piúratánachas na haoise, agus an bhréagchráifeacht is an cur i gcéill - ar eagla bhreithiúnas na comharsan, ar ndeoin.
chomharsa
neighbour
An bhfuil mórán difear idir an dhá dhream? Sin ceist a bhí ag mo chomharsa anseo i Walton, Learpholl, an suíochán is sábháilte ag Páirtí an Lucht Oibre sa tír agus áit nach raibh círéib ar bith ann sa samhradh.
banríon na gcomharsan
the neighbours’ queen
An mbeidh an chéad uachtarán eile sách tuisceanach ar an dá thaobh ó thuaidh le go bhféadfaí tógáil ar an obair thábhachtach sin?
Ba é buaicphoinnte a huachtaránachta, gan amhras, gur éirigh le Mary Mc Aleese, banríon na gcomharsan a mhealladh le cúpla lá a chaitheamh inár measc, níos túisce i mbliana.
ag bualadh a gcomharsana
beating their neighbours
Mar atá a fhios againn, ba iad Tuatha Dé Danann a bhunaigh an Phoblacht i 1921 nuair a spréigh siad púdar draíochta ar chuid mhór d'Éirinn, éacht a chruthaigh an oiread sin sonais agus só go raibh na Sasanaigh deasa in ann filleadh chun an bhaile!
Ach níor bhain an smúit draíochta cuid de thuaisceart na tíre amach agus d'éirigh na daoine ansin feargach agus thosaigh ag bualadh a gcomharsana, daoine macánta a shíl gur leo an áit.
chomharsa
neighbour
Shochraigh mé ar an bpointe boise gan fanacht in áit a bhfuil teach ceannaithe ag mo chomharsa!
Bhí deireadh an bhotháir buailte liom agus bhí orm súil a chaitheamh ar an abhainn.
comharsa
neighbour
Is beag teaghlach sa tír seo, sa lá atá inniu ann, nach bhfuil an crá, an brón agus an tromchroí tagtha chucu trí ball teaghlaigh, comharsa nó cara a chailleadh mar thoradh ar an fhéinmharú.
comharsana
neighbours
Chuala mé neart scéalaíochta agus seanchais cois tine ó mo mhuintir agus ó na comharsana.
comharsan béal dorais
next door neighbour
Is é an rud is measa a rinneadh riamh ná deontas Gaeltachta a thabhairt do dhuine nach bhfuil Gaeilge ar a chumas agus comharsan béal dorais le cumas cainte gan aon deontas a fháil.
a gcomharsana
their neighbours
Measann na hAstrálaigh go bhfuil a gcomharsana tras-Tasmáine in airdeoga agus leithleach, an-chosúil le muintir Shasana, agus tugann siad ‘South Sea Poms’ orthu.
masla dár gcomharsana
an insult to our neighbours
Bhain sí scairteadh gáire as an gcuideachta nuair a mhaígh sí: murach na Gaeil, bheadh an Astráil go díreach mar an gcéanna leis an Nua-Shéalainn! Moladh do na Gaeil cinnte, ach masla dár gcomharsana tras-Tasmáine.
Is milis é praiseach na gcomharsan
people like to gossip about others
Is milis é praiseach na gcomharsan.
go leor dá gcomharsana
many of their neighbours
Más ea, agus má tá an tóin le titim as mórán gach tír agus as gach airgeadra ar domhan, d’fhéadfadh sé go mbeidh cuid mhaith de mhuintir na hÉireann níos oilte i láimseáil saol an leatroim ná go leor dá gcomharsana.
chomharsana
neighbours
Is iad mo shinsir iad, mo chomharsana ó thaobh na tíreolaíochta de dá scoiteacht ó thaobh ama is atá muid.
in éineacht le comharsana
with neighbours
’S í do chanúint leathan a nochtann
gur coimhthíoch saonta thú
go dtáinig tú ó thaobh eile na farraige
is nach bhfuil eolas ar bith agat
ar nósanna na hÉireann
’S é do cheannaghaidh neamh-Áiseach a nochtann
fiú gan focal amháin a rá
go bhfuil tú gan dabht i do waiguoren*
’s nach bhfuil eolas ar bith agat
ar nósanna na Síne
Sléibhte maorga atá i do thimpeall
Cuireann na carraigeacha crochta iontas ort
Tá tú sáite i nglaise na bpáirceanna is na bhfánaí
Is ar do shuaimhneas atá tú ansin
Agus tú i measc na ndaoine
ag canadh is ag caint is ag ól
Sa teach leanna beoga i nGleann
Nó ag rince in éineacht le comharsana
Sa tsráid bhríomhar i Yangshuo
Beidh lúcháir an chomhluadair chroíúil ort
Ní i do waiguoren a bheidh tú níos mó
Mo rabhadh duit, a chara
Uair amháin agus tusa san áit
Tiocfaidh draíocht ort i ngan fhios duit
is beidh sé do do mhealladh go deo!
comharsana béal dorais
next door neighbours
Is comharsana béal dorais iad an Pholainn is an Úcráin, agus sular bhain an Pholainn ballraíocht den AE amach, bhí saorchead isteach go dtí an Pholainn ag muintir na hÚcráine.
i gcluais do chomharsan
an encouraging word in your neighbour’s ear
Is mór an gar an focal misnigh i gcluais do chomharsan.
thug scaifte fir ruathar faoi theach comharsan leo
a group of men attacked a neighbour’s house
Ar an 17 Lúnasa 1882 thug scaifte fir ruathar faoi theach comharsan leo, John Joyce, agus thug siad faoina raibh ann go fíochmhar agus go brúidiúil le gunnaí glaice agus le maidí.
ag goid chaoirigh na gcomharsan
stealing neighbours’ sheep
Maítear fosta go mbíodh sé ag goid chaoirigh na gcomharsan.
fianaise a thabhairt in éadan a gcomharsan
to give evidence against their neighbor(s)
Bheartaigh beirt acu siúd iompú ina bhfinnéithe don choróin agus fianaise a thabhairt in éadan a gcomharsan.
choimhlint idir comharsana
neighbourly rivalry
Cé go bhfuil sé ráite gurb í an choimhlint idir comharsana an choimhlint is géire ar fad agus gurb amhlaidh a bhí idir Ciarraí agus Corcaigh, bhain blas agus corraíl ar leith leis na cluichí úd idir Ciarraí agus na ‘*Dubs*’.
hiníon comharsan
the neighbour’s daughter
Tugann an *‘Guy’* (Dawaele) cosaint di - a slánaitheoir? Ach nárbh eisean an péidifíleach le hiníon comharsan, agus nár bhodach é le síobaire mná lánfhásta a bhain di le fonn dó? Ar bheart dhíbeartha dheamhanta an tsuirí sa dá chás sin, nó sealbhú deamhanta? Sealbhú deamhanta, déarfainn.
mo chomharsa ar an eitleán
my fellow passenger on the plane
Cuireadh mo chéad chuairt ar Mheiriceá i gcuimhne dom, blianta fada ó shin, nuair a dúirt mé le mo chomharsa ar an eitleán go mbeinn ag tógáil bus ar aghaidh go dtí mo cheann cúrsa.
na comharsana bradacha
the thieving neighbours
B’fhéidir nach raibh an cur chuige sin sách ‘sofaisticiúil’ leis an mbua a fháil ar leithéidí Real Maidrid, Bharcelona nó Milan ar bhonn rialta, ach, ar an láimh eile, b’fhéidir go mba thábhachtaí do Ferguson na comharsana bradacha, Learpholl agus Manchester City ach go háirithe, a choinneáil faoi chois ná a bheith róbhuartha le foirne allúracha i bhfad i gcéin.
do na comharsana mar sin
for our neighbours then
Teachtaireacht ó na Creachadóirí do na comharsana mar sin: ligigí don dá theanga meascadh ina chéile más mian libh, ach coinnigí súil ar ollphéist na Denglische sula n-itheann sí creatlach bhur dteanga.
a mhéadaigh ar chumhacht na gcomharsan
neighbouring powers increased
Ach oiread le cultúr na nGael áfach, tháinig meath ar chultúr na Polainne de réir mar a mhéadaigh ar chumhacht na gcomharsan, ní Sasana sa gcás seo, ach an Phrúis, agus an Rúis.
dímhúinte lena gcomharsana
bad mannered to their neighbours
Cuireann an t-ól ar strae iad, éiríonn siad foréigneach, bíonn siad dímhúinte lena gcomharsana, scriosann siad rudaí.
mar chomharsana
as neighbours
Ócáid is ea an Nollaig nuair is ceart dúinn machnamh a dhéanamh ar na rudaí sin a thugann agus a choinníonn le chéile muid mar dhaoine muinteartha, mar chomharsana, mar chomhshaoránaigh agus mar dhaoine daonna.
ar na comharsana
to our neighbours
Sa bhliain atá amach romhainn, leanfaidh mé le mo lán dhícheall a dhéanamh ar son leas agus fónamh mhuintir na hÉireann, abhus anseo sa mbaile, agus i gcéin, agus tá mé ag súil go mór leis an gCuairt Stáit ar na comharsana agus ar na cairde is gaire dúinn sa Ríocht Aontaithe i mí Aibreáin.
comharsana
neighbours
Ach ansin chuala Garth Brooks (nó Gearóid Ó Srutháin, mar a thugann sé air féin nuair a bhíonn sé in Éirinn) go raibh comharsana Chumann Lúthchleas Gael ag lorg tuilleadh stoirmeacha ceoil le go mbeadh na sráideanna beaga cúnga thart ar Pháirc an Chrócaigh plódaithe le meisceoirí agus múisceoirí as achan chontae in Éirinn, nach mbeadh aon bhealach isteach ná amach ag na cónaitheoirí agus go mbeidís mar a bheadh cimí ina gcuid tithe beaga féin.
cairdiúil le comharsan cineálta
friendly with a kind neighbour
Chomh Briotanach leat Fear
===============
I ndiaidh a bháis, d'fhan sí cairdiúil le comharsan cineálta agus ball den lóiste a raibh a fear céile ann.
maíomh i ngarraí na gcomharsan
a baseless claim, a trespass
Ar ndóigh ní raibh bunús teangeolaíochta dá laghad le seo seachas b'fhéidir gurb ón Ghaeilge a tháinig baloney - an focal is fóirsteanaí chun cur síos a dhéanamh ar a leithéid de theoiric!
Níl in amaidí den chineál sin ach maíomh i ngarraí na gcomharsan.
ba chomharsana muid
we were neighbours
Bhí cur amach áirithe agam ar an eagraíocht nuair ba chomharsana muid i mBord na Gaeilge agus Gael Linn ar Chearnóg Mhuirfean.
gáirdíní na gcomharsan
the neighbour’s garden
Bhí gach gasúr ina mharcach agus ina chapall in éineacht agus ba iad gáirdíní na gcomharsan, suas is anuas le deich gcinn acu, an cúrsa agus b’iad na fálta a bhí idir na gairdíní na clathacha nó na sconsaí ar an gcúrsa rása.
a rachaidh bealach do chomharsan béal dorais
which’ll go the same way your neighbours did
Ag Crom Dubh atá a fhios caidé an chéad tír eile a rachaidh bealach do chomharsan béal dorais.
atá cuid de na comharsana
some of the neighbours are
Ní thuigeann na daoine a chaith vóta (ná na himircigh thar lear nach bhfuair cead) chomh feargach is atá cuid de na comharsana in aice leo.
comharsa bhaineann
female neighbour
An tAmadán, an Póca Teann, Norman Bates agus an Ridire Ramhar ag iomrascáil lena chéile os comhair comharsa bhaineann nua.
gcomharsana
neighbours
Is geal leo féin an téarma sin anois ach níor geal a saol le tamall fada anuas, nó is lag a seasamh go fóill i measc a gcomharsana.
tigh na gcomharsan
in a neighbour's house
Tugadh cuireadh do PJ Mac Gabhann freastal ar fhéile an altaithe tigh na gcomharsan i bPáras.
i stair oidhreachta na comharsan acu féin
in the local history of their neighbourhood
D’fhág Robert McMillen ‘Gleann na nGealt thoir’ seal, seal a thug deis dó meabhrú ar ‘cló ceart’ na ndaoine, cló atá ceilte ar éigean orthu i stair oidhreachta na comharsan acu féin.
Tá Gluais Beo! Pota Focal faoi chóipcheart ag Oideas Gael, foilsitheoirí na hirise Beo!
Pota Focal Beo! Glossary is under the copyright of Oideas Gael, publishers of Beo! magazine.
