Tugann a chuid oideachais leid dúinn faoina phearsantacht agus faoin meon a bhí laistigh den duine.

Ní thug sé uaidh leid ar bith gur smaoinigh sé ar an fhoréigean aontachtach ar chor ar bith.

Is fuath leis cur síos a dhéanamh ar a chuid oibre ach tugann roinnt dá shaothar leideanna dúinn ar a fhealsúnacht.

Líon sé an pionta gan gleo gan torann ach rinne sé cartadh ar thóir an fhíona, gan a fhios aige beirthe ná beo cá n-aimseodh sé é agus leisce orm a bheith rótheanntásach, nó go mb'éigean dom faoi dheireadh é.

In ainneoin go gcreideann sé gur cóir ligean do dhaoine teagmháil a dhéanamh lena chuid pictiúr ina mbealach féin, tugann na teidil leideanna dúinn faoi cad é bhí ina intinn féin nuair a bhí na pictiúir á gcruthú aige, leideanna ar nós *Memories of the moss as seen from a sun holiday* nó *View from a beach hole (animal view of beach).

"Uaireanta, ní bhíonn barúil agam cad é le déanamh," a deir Séigheann, "ach tosaím ag gearradh ar scor ar bith agus tógann an píosa a chruth féin.

Is é an rud is suimiúla faoi na pictiúir seo ná go dtugann siad leid dúinn mar gheall ar shaol daoine.

Díríonn sé isteach ar rudaí coitianta chun meon intinne a chur in iúl agus, ag an am céanna, tá leideanna meafaracha iontu, mar shampla, eochracha, saighde, crainn, ainmhithe, baill ghnéis, tithe, torthaí, agus mar sin de.

Duine ab ea í a bhí ar tinneall agus ní raibh barúil ar bith aici cén dóigh le déileáil le hoibrí sealadach.

* Gluais • Glossary mo dhícheallmy best a gheallaim dom féinI promise myself san fhásachin the desert d'fhéadfainn staonadh ó sheacláidI could abstain from chocolate don Charghasfor Lent cleastrick chuirfinn dallamullóg orm féinI'd delude myself blastatasty íobairtsacrifice maitheasgood bródúilproud casacht mhór ghroía great big cough tairseachthreshold tanaíthin fiáinwild de shíoralways seanfhaiseantaold-fashioned láchfriendly, pleasant mearbhallconfusion cheapasI thought a bhlas tuaisceartachhis northern accent chloisimis a chasachtwe used to hear his cough bhímis ar bíswe used to be excited/impatient cúbógacollections of Easter eggs scaoilimis gach uile ní uainnwe'd cast everything aside go scafántaspeedily ghlacadh sí buíochas leisshe would thank him chuireadh sí i bhfolach éshe would hide it ag iomrascáil lena chéilewrestling one another suachmáneasy-going person gan puth análawithout a puff of breath parlúsparlour, sitting-room deireadh sí linnshe would say to us cur i gcéill iomlántotal pretence thuigeadh siseshe'd understand bheannaímis dówe would greet him d'fhiafraímis dewe'd ask him d'fhreagraímiswe would answer go fuarbhruiteindifferently ag tóraíocht an mhálasearching for the bag nodclue go n-alpfadh Daidí siar iadthat Dad would devour them beadaílover of sweet things dá bharras a result d'éalaigh méI escaped cófrapress ag póirseáil thartrummaging about málaí plaisteachaplastic bags doirtealsink de phreabsuddenly go raibh mo chosa nitethat it was all up with me polaitíocht an tuaiscirtthe politics of the north daoine muinteartharelations díospóireachtaí bríomharalively debates a chuairteannahis visits b'annamh cuideachta na bhfear aigehe seldom had the company of men ag útamáilfumbling ba ghiorra in aois diclosest to her in age mo dhála féin agus Tríonajust like myself and Tríona fé mar a chaitheadh Tríona liomsaas Tríona used to treat me barrúilfunny de shíor dár gcáineadhalways criticizing us ag spochadh as m'uncailteasing my uncle agus uasal le híseal á dhéanamh aigesean uirthiseand he was patronizing her tá sé chomh maith agamI may as well á leanúintfollowing him garda gradaimguard of honour cársánwheeze inchreidtecredible plúchadhasthma ag sméideadh ar m'uncailnodding at my uncle dá mbéarfaí ormif I was caught isteach sna gnáthchróite folaighinto the usual hiding-places macalla na nglórthathe echo of the voices tuaromen, sign an ceann ab ansa liom féinthe one I liked best mealltachenticing bonnánhorn fardoraslintel of door vardúswardrobe bheir mé barróg airI hugged him ag cóiriú na n-adhartánarranging the cushions glicsly caoi a chur ar an áitto tidy up the place margadhdeal a roinntto share stróic méI tore daitecoloured dúil chráitetorturous desire candaí móra seacláidebig chunks of chocolate blúire ar bhlúirebit by bit giodalachperky bhuail fonn múisce muidwe felt like vomiting tháinig iarracht den cheann faoi orainnwe became a little bit down smeartha le seacláidcovered in chocolate teipfailure

leac oighirice liomóidlemon ag diúlsucking bodhairedeafness béasamanners gránnahorrible cumhachtpower mo leithéidsethe likes of me docharharm múrshower caiteover fás maithgood growth ag feadaílwhistling sáite amachstuck out stróeffort leidclue bodhraithedeafened gleonoise oibleagáideachtobligingness cothrom na Féinnefair play dúnárasachreticent cantalpetulance aisteachasqueerness, strangeness ar fheabhasexcellently a chur as a riochtto distort sádh amach an cloigeann údthat head was stuck out an iarraidh seothis time coiscéimstep filltefolded muinchillesleeve plaitbald patch burlaí bána gruaigewhite trusses of hair malaíbrows ag sméideadh a chloiginnnodding his head gach re soicindevery second second in ard a chinnas loud as he could ríforearm clúmhachdown (on face) smigchin dallamullóg a chur ormto hoodwink me nár thug mé neamhaird airthat I didn't ignore him ar feadh na síoraíochtafor an eternity bearnagap tuillteearned meangadhsmile clamhsáncomplaint luaigh séhe mentioned bréanfoul tá fíorbhrón ormI'm really sorry múiscnausea slisínslice chinn mé arI decided a chur díomto give up tioncharinfluence á tochasbeing scratched go gontaconcisely eachtra gadaíochtatheft incident trealamh lofarotten equipment ag geonaílwhimpering croitheadh uafásachterrible shaking samhlaighimagine a scáthhis shadow leata chomh móropen so wide macallaecho boinnsoles ag coisíochtpacing ag comhaireamh na gcoiscéimeannacounting the steps óltachdrunk dheasaighadjusted mo bhaithisthe top of my head luasc siarrocked backwards sálaheels glanbhearrthaclean-shaven olldoirdbasses bhreac mé na sonraí cuíI wrote down the appropriate details ceann dúbáiltea double bhain searradh asam féinI stretched myself shéid séhe blew á spreagadhencouraging him á thionlacanaccompanying him clingireachttinkling cantaireachtchanting grágaílcroaking, braying dalltavery drunk ag éalúescaping go séimhgently a chonúisyou useless person an oiread fuadair faoi teitheadhtrying to flee so quickly bailigh leat mar singet lost then mallachtaícurses líomhaintíallegations mhaslaigh éI insulted him barántas gabhálaarrest warrant ionchúiseamh poiblípublic prosecution cillíncell luaithreadáinashtrays stóltastools go ngéillfeadh sé gach rud domuntil he would surrender everything to me pleotafool sciotaíl searbhasachsarcastic tittering uirlisíinstruments píopaí lonrachashining pipes tiubhthick tanaíthin boghabow sreangáinstrings béicílyelling búireachroaring leis an imeacht thar fóir seofor this going overboard bródpride uabhararrogance i mbarr mo réimeat my peak a admháilto admit ní raibh neart agam airI couldn't help it iomrascálaíwrestler togha a

" Tá sí den tuairim go ndéanfadh sé maitheas do go leor múinteoirí seal a chaitheamh ag obair i bpostanna eile, go dtuigfeadh siad ansin chomh hádhúil is atá siad.

Cad é an ceangal atá idir Maighdeana Muire déanta as cac eilifinte, caoirigh picilithe, éadaí leapa salaithe, and vásaí ceirmeacha ag léiriú gníomhartha gnéis i measc trasghléastóirí? Bhuel, mura bhfuil an freagra ar eolas agat cheana féin, tabharfaidh mé leid duit - is ealaín iad ar fad.

Cad iad na rudaí iontacha seo a chuireann ar ár gcumas é seo ar fad a dhéanamh? An grúpa daoine atá i gceist? An píosa snasta nua trealaimh atá faoi chaibidil? Bhuel, seo cúpla leid duit … Uimhir a haon: Bíonn trí cinn acu le chéile de ghnáth.

Ní hamháin go bhfuil an club díolta, ach tá sé díolta le strainséara Meiriceánach éigin nach bhfuil tuairim aige faoin “gcluiche álainn”.

” I rannóg na n-iontaobhas, bhíodh siad ag tabhairt aire do dhaoine a bhí an-saibhir ar fad nach raibh barúil acu cén chaoi lena gcuid airgid a infheistiú i gceart.

Seo cuid den mhéid a bhí le rá aige: … níl barúil agam cad é a dhéanfaidh mé i mí Dheireadh Fómhair nuair a bheas an clár sin (an clár faisnéise) críochnaithe mar, más fíor, ní bheidh aon airgead eile ar fáil i mbliana.

Tá an chuma ar Oifig Thuaisceart Éireann, Príomh-Aire na Breataine agus ar an Príomh-Chonstábla Hugh Orde nach bhfuil barúil acu cad é tá ag titim amach.

Ba leid an t-ainm gur tháinig an cluiche as an mBaváir leis na hinimircigh freisin, agus inár mbuataisí troma agus cótaí móra, thugamar faoi go croíúil.

Níl tuairim dá laghad agam céard a bhí ar bun acu nuair a thóg siad é! Oíche Chinn Bhliana ======= Tháinig an oíche dheireanach de 2005.

Tá sí go láidir den tuairim go bhfuil cuid mhór léiritheoirí ag obair sa tionscal nach bhfuil fios a ngnó acu agus nach bhfuil go maith ag obair le láithreoirí (deir sí gur eisceacht é Ciarán Ó Cofaigh, cara dá cuid a raibh sí ag obair leis ar “Ní Gaeilgeoir Mé”).

Níl tuairim dá laghad agam céard a bhí ar bun acu nuair a thóg siad é! Oíche Chinn Bhliana ======= Tháinig an oíche dheireanach de 2005.

Ach an chéad dá fhocal san *Independent *ná “IRA spy”! Má tá leid faoi sheasamh an *Indo* ar an gcéad leathanach, níl aon éalú uaidh ar leathanach 20.

Tá cuid de seo ar na bacáin cheana féin agus leideanna tugtha ag an Aire Comhshaoil, Dick Roche, go mbeidh beartas éigin i gCáinaisnéis 2007 ina leith, más fíor.

Anois, níl aon tuairim agamsa faoi cheol ach bhí Pat i gcónaí ag seinnt (ón uair a chuireas aithne cheart air sa mheánscoil) agus cén fáth nach mbeadh gig ag teastáil uaidh – bia, deoch, leaba don oíche, grian is girseacha na Spáinne? Ach, focann *hell*, ghlaoigh mé isteach chuige ar a laghad dosaen uair agus fiú agus mé ina theannta ar feadh dhá uair an chloig agus cnapáin ollmhóra raithní caite againn, bhíodh sé fós ag rá ‘b’fhéidir’ nó ‘níl mé cinnte an oirfeadh mo chuidse ceoil don tábhairne seo.

Tugann sé leid nó dhó dúinn go mbíonn lionn dubh air anois agus arís.

Bhí cuma chaomh ar an ardchlár sléibhe sin, gan leid ar bith go mbeadh tubaiste air an lá dár gcionn.

Fear nach raibh barúil ina cheann aige faoi roghnú imreoirí nó iad a chur in áit cheart ar an pháirc imeartha, agus fuair sé €700,000 mar bhronntanas scoir.

Ach faigheann muid leideanna faoi chúlra na n-inimirceach sa chuid eile den leabhar, mar shampla, scéal ón *Liverpool Catholic Herald* (20 Feabhra 1909) faoi cheiliúradh caoga bliain pósta a bhí ag “Mr and Mrs Maxwell from Co.

Bhí m’ainm fearainn féin agam cheana, ach ní raibh tuairim agam céard ba chóir dom a dhéanamh leis.

Leoga, níl barúil ag na heachtrannaigh cad tuige gur ábhar grinn í an teanga náisiúnta in Éirinn.

” Ní raibh tuairim agam céard a bhí i gceist le hanaireicse ag an am.

Ní thuigim ar thalamh an domhain cad tuige nár ceapadh gur ceantar ard áilleachta a bhí in Bóthar an Tower, áit ar nós le bunadh na háite a bheith ag siúl, ag rith, ag rothaíocht agus ag traenáil na gcon.

“Diabhal fhios a’am go bhfuil deireadh le mo scéal; Ach táim ar an mbealach ceart”, a casadh ar an Late Late Show.

Ní bheidh tuairim dá laghad acu faoi céard a bhí ar siúl, ná cuimhne ina dhiaidh! Gníomhú na Fraince ======== Cuireadh an tuarascáil ‘Against Hyper-Sexualisation: A New Fight for Equality’ le chéile sa Fhrainc anuraidh, a bhuí sin den seanadóir Chantal Jouanno.

Níl tuairim acu céard atá á rá ach is maith leo é.