chomh tiubh géar
as fast as possible
Éalaíonn tú
chomh tiubh géar agus a thig leat sula ndeir do mháthair "Beidh an saol ag caint ort, caith duit sin nó níl cuma ná déanamh air".
chomh tiubh géar
as fast as possible
Éalaíonn tú
chomh tiubh géar agus a thig leat sula ndeir do mháthair "Beidh an saol ag caint ort, caith duit sin nó níl cuma ná déanamh air".
chomh tógtha sin
so taken with
Ba í an tAire Sinn Féineach Sláinte Bairbre de Brún a leag síos téarmaí tagartha an Choimisiúin agus sin ceann de na fáthanna a bhfuil Sinn Féin
chomh tógtha sin leis na hinstitiúidí logánta rialtais.
chomh súgach sin
that merry
"Bhuel, tá mé ag inse seo duit, char éirigh siad
chomh súgach sin taobh istigh de dheich mbomaite," arsa Deirdre.
chuile lá chomh meadhrach
every bit as tipsy, merry
"
Chuaigh uair isteach agus fán am sin bhí ná girseachaí
chuile lá chomh meadhrach leis na gasúraí.
chomh súgach sin
that merry
"Bhuel, tá mé ag inse seo duit, char éirigh siad
chomh súgach sin taobh istigh de dheich mbomaite," arsa Deirdre.
chuile lá chomh meadhrach
every bit as tipsy, merry
"
Chuaigh uair isteach agus fán am sin bhí ná girseachaí
chuile lá chomh meadhrach leis na gasúraí.
a dhá láimh chomh fada lena chéile
empty-handed
Bhí cannaí beorach agus buidéil cider ceannaithe acu nó, cé go raibh an t-airgead gann, ní ligfeadh an náire do Dhónall tarraingt ar theach Úna agus
a dhá láimh chomh fada lena chéile.
bhí an aghaidh chomh lasta sin aige
his face was so red
Bhí sé ar steallaí ar meisce agus
bhí an aghaidh chomh lasta sin aige gur chuir sé fonn ar Chian a dhul anonn agus a ghoradh a dhéanamh leis.
téann sí i bhfeidhm chomh mór sin
she makes such an impression
Deir sí go bhfuil an ábaltacht inti daoine a bhailiú timpeall uirthi agus a thabhairt léi - chreidfinn é sin mar
téann sí i bhfeidhm chomh mór sin ar dhuine.
a dhá láimh chomh fada lena chéile
empty-handed
Bhí cannaí beorach agus buidéil cider ceannaithe acu nó, cé go raibh an t-airgead gann, ní ligfeadh an náire do Dhónall tarraingt ar theach Úna agus
a dhá láimh chomh fada lena chéile.
bhí an aghaidh chomh lasta sin aige
his face was so red
Bhí sé ar steallaí ar meisce agus
bhí an aghaidh chomh lasta sin aige gur chuir sé fonn ar Chian a dhul anonn agus a ghoradh a dhéanamh leis.
chomh luath géar
as soon as
" Dhéanfadh Antóin sin
chomh luath géar agus bhí an tae ólta aige.
smut chomh fada le bliain
a big long face
Bhí sé de chlú ar McAllister go raibh
smut chomh fada le bliain air agus nach raibh sé de nós aige pas a thabhairt do dhuine ar bith ar an chéad iarraidh.
smut chomh fada le bliain air
face as long as a Lurgan spade, very sulky expression
Bhí sé ina shuí ansin agus
smut chomh fada le bliain air nuair a tháinig a chara Máire isteach.
Chomh luath géar is
as soon as
"
Chomh luath géar is a bhí a mhála buailte aige ar urlár an árasáin, siúd anonn é chuig an seinnteoir ceoil agus chuir isteach dlúthdhiosca.
chomh gafa sin lena chéile
so taken up with one another
Gealltanais á dtabhairt, póstaeir á gcrochadh, leanaí á bpógadh: damhsa traidisiúnta na bpolaiteoirí agus na n-iriseoirí, iad
chomh gafa sin lena chéile nach dtugann siad faoi deara go bhfuil an halla á thréigean ag an lucht féachana.
Chomh fada le pilleadh arís
none of your business
"
Chomh fada le pilleadh arís," arsa Áine.
chomh pioctha
as spruced up
'
Ach bhí fiche nóiméad caite ag tornáil an urláir agam sul má shiúil sí amach as an seomra
chomh pioctha le cat siopa.
chomh hullamh don saol
as prepared for life
Measaim nach mbíonn siad chomh forbartha mar dhaoine agus
chomh hullamh don saol is a bhíonn mic léinn tar éis dóibh oideachas tríú leibhéal a fháil in Éirinn.
chomh forleathan sin
on such a widespread basis
Ach an míbhuntáiste is mó atá ag Microsoft Outlook ná toisc go bhfuil sé in úsáid
chomh forleathan sin gur fiú do dhaoine víris a scríobh dó toisc go mbeidh siad cinnte go mbeidh tionchar mór ag na víris sin.
chomh tiubh géar agus a thiocfadh leis
as fast as he possibly could
Amach le Frank
chomh tiubh géar agus a thiocfadh leis agus suas leis ar stól na cistine.
chomh righin le bonn do bhróige
as tough as old boots
Ghlac Dónall píosa agus cé go raibh sé
chomh righin le bonn do bhróige níor dhúirt sé focal.
iad a mhealladh chomh maith is a thig linn
to coax them with us as best we can
Tá mé ag déanamh an dóigh chun tosaigh ná
iad a mhealladh chomh maith is a thig linn.
chomh gar d'fhoirfeacht
as close to perfection
Ach nuair a bhíonn tú ag taifeadadh caithfidh tú bheith
chomh gar d'fhoirfeacht agus is féidir a bheith.
chomh tarraingteach sin
so attractive
Agus thar aon rud eile, is mian liom an teanga agus an pobal Gaelach a dhéanamh
chomh tarraingteach sin go mbeidh an t-aos óg ag briseadh a gcos le bheith páirteach iontu!
chomh buartha sin
so worried
Tá gluaiseacht ann chun srianta nua a chur i bhfeidhm ar an leibhéal Eorpach: tá na comhlachtaí fógraíochta ag éirí
chomh buartha sin faoin scéal go gcaitheann a gcuid cumann gnó cuid mhór ama ag réiteach argóintí i bhfábhar an *status quo *agus ag cur brú ar pholaiteoirí gan éisteacht leo siúd atá i gcoinne na bhfógraí.
chóir a bheith chomh baolach
nearly as dangerous
Is contúirteach an stuif é,
chóir a bheith chomh baolach le custard.
ag ropadh ar aghaidh chomh tapa sin
moving forward so quickly
Ach má cheannaíonn tú ríomhaire nua snasta, tá fadhb á cruthú agat duit féin: Cad a dhéanfaidh tú leis an ríomhaire atá agat cheana féin ar do dheasc? Tá cuid mhaith ríomhairí as dáta ag bailiú dusta i dtithe in Éirinn, agus tá an teicneolaíocht
ag ropadh ar aghaidh chomh tapa sin gur beag eagraíocht charthanachta atá sásta glacadh le ríomhairí atá níos mó ná cúpla bliain d'aois.
chomh tarraingteach sin
so attractive
Agus thar aon rud eile, is mian liom an teanga agus an pobal Gaelach a dhéanamh
chomh tarraingteach sin go mbeidh an t-aos óg ag briseadh a gcos le bheith páirteach iontu!
chomh coitianta le
as common as
Bhí sneachta ina luí ar an talamh, radharc atá
chomh coitianta le páirceanna coirce sa chuid seo de Mheiriceá.
chomh dona céanna
every bit as bad
Bhí siad scriosta agus gan chodladh i rith na Nollag agus gach seans go mbeidh cúrsaí
chomh dona céanna go ceann cúpla mí go fóill.
chóir a bheith chomh baolach
nearly as dangerous
Is contúirteach an stuif é,
chóir a bheith chomh baolach le custard.
bhí cúrsaí chomh dona sin
things were so bad
*
Gluais • Glossary
beathaisnéis údaraitheauthorized biography
a dialanna pearsantapersonal diaries
páipéir phríobháideachaprivate papers
go dtí gur insealbhaíodh í ina hUachtaránuntil she was installed as President
dódh nó tréigeadh 1,800 teach1,800 houses were burnt or abandoned
lámhachshooting
rachtoutburst
acraí tíhousehold utensils
as go brách leooff they went
léiriúproduction
cheanncheathrúheadquarters
coistí cosanta áitiúlalocal defence committees
dírbheathaisnéisautobiography
gan strówithout difficulty
i dtaiscesaved
do lá na coise tinnefor a rainy day
bhí cúrsaí chomh dona sinthings were so bad
dá mba gháif it was necessary
leithleachasselfishness
scoilt aduainstrange split
chiap sé Máire ar fadit really tormented Máire
easpa suimelack of interest
tragóidítragedies
Cumann Naomh Uinseann de PólVincent de Paul Society
baill shinsearacha na heagraíochta sin cois Lifethe senior members of that society in Dublin
tuairisc suas lena bhéal dóa report up to his face
géarchéimcrisis
chun an Cumann a ghríosadhto spur the Society into action
saothar in aiscewaste of time
déistindisgust
ag cáineadhcriticising
ciúnaithe go mórgreatly quietened
línte síochánapeace lines
ruathair laethúladaily raids
polarúpolarization
girseacha ógayoung girls
nóibhéinenovena
cailín aonaira lone girl
ní ba ghaire don ghráscarnearer to the scuffle
le dul i gcabhair ar Catherineto go to Catherine's help
an cúigear a ruaigeadhto drive the five off
riochtstate
a cuid néarógher nerves
clocharconvent
ar an Iúrin Newry
tachrántoddler
eachtraincident
círéibriot
faoi lán seoilin full swing
ag glioscarnachglistening
bréan le boladh gáissmelling bad from gas
comhracfight
otharcharrambulance
formhór an bhealaighmost of the way
ag dul ar foscadhsheltering
ag sciorradhsliding
ag lámhacáncrawling
fras lámhaighvolley
babhlaíbowls
a gciarsúirtheir hankies
leachtliquid
cosaintprotection
bodhardeaf
bhí scolaíocht speisialta de dhíth airhe needed special schooling
ba ghnách leishe used to
d'fhaigheadh sé síob abhailehe used to get a lift home
stad an bhusthe bus stop
thuirling séhe disembarked
neamhurchóideachinnocent
bábántainnocent
ag cogarnaíl taobh thiar dewhispering behind him
trup na mbrógthe sound of the shoes
neamhchoireachinnocent
níor shamhlaighhe didn't imagine
an t-uafásthe horror
anfaterror
cortwist
dírithe ar a chloigeann lomaimed at his bare head
scáilshadow
scoilteadh a bhlaoschis skull was split open
scréachascreams
na hionsaitheoiríthe attackers
níos truacántamore plaintive
go prasquickly
ag maothú an chairpéidmoistening the carpet
Ba dhóbair dó bás a fháilHe nearly died
go raibh an t-ádh dearg airthat he was extremely lucky
ar mire le feargmad with rage
beaginmhehelplessness
cé a bhí ciontachwho was responsible
níor cúisíodh duine ar bith riamhnobody was ever charged
ciontach i ndúnmharúguilty of murder
go gairid i ndiaidh an ionsaitheshortly after the attack
ag maíomhstating
seanphionós na fuipethe old whip punishment
i gcás coirpeach a gheofaí ciontach i dtromionsaíin case of criminals found guilty of assault
peann a chur le párto put pen to paper
aiféalaregret
gur éiligh sí pionós corparthathat she demanded corporal punishment
ag teacht salach ar gach ar chreid sí riamh anngoing against everything she ever believed in
chomh luath agus a fuair sí a cos a chur fúithi
as soon as she managed to stand
Rinne sí iarraidh éirí ach
chomh luath agus a fuair sí a cos a chur fúithi bhuail an phian í.
chomh réchúiseach
as laid-back
Mar a admhaíonn sé féin, áfach, ní i gcónaí a bhí sé
chomh réchúiseach agus chomh socair agus atá anois.
chomh místuama sin
so clumsily
Ach cuireadh na bréaga inár láthair ar bhealach
chomh místuama sin an chéad seachtain gur thit an straitéis óna chéile, agus ó shin i leith tá na hIarácaigh ag déanamh go maith sa gcoimhlint bholscaireachta.
nach bhfuil chomh hoilte céanna
who are not quite as skilled
Sin patrún atá le feiscint i Sasana freisin - tá Sky ag díriú orthu siúd
nach bhfuil chomh hoilte céanna is atá na daoine a bhí ag baint úsáide as an tseirbhís go dtí seo.
chomh diúltach
as negative
Léachtóir ar chúrsaí an Mheánoirthir in Ollscoil Londain é Paul Lalor, agus chomh fada agus a bhaineann sé leis siúd ní raibh dearcadh
chomh diúltach riamh in an-chuid tíortha sa Mheánoirthear agus i dtuaisceart na hAfraice i leith SAM agus Tony Blair is atá faoi láthair.
chomh patuar inti
as apathetic towards her
*
Gluais • Glossary
sprioctarget
ní túisce anseo thúno sooner are you here
iontach slachtmharvery tidy
beathalife
mórphearsa ficsingreat fictional character
dílleachtaorphan
sa tsraithin the series
uaighgrave
an oiread is siolla amháin dá shaotharnot even a syllable of his work
oilithreachtpilgrimage
clúiteachrenowned
a mhaíomhto boast
iarsmalannmuseum
tairgtear camchuairteannatours are offered
bantreoraífemale guide
díomhaoinidle
ag blaiseadh den saolgetting a taste of the life
troscánfurniture
sprúillí mionsonraíochaminor fragments
col ceathrachacousins
ní chónaíodh Montgomery féin ann riamhMontgomery himself never used to live in it
adhlacthaburied
i do chomhchuairteoiríin your fellow-visitors
iad a rangúto categorise them
SeapánaighJapanese
díograiseachenthusiastic
searmanasceremony
a fhiafraí deto ask
dúilliking
luachannavalues
chomh patuar intias apathetic towards her
smidword, syllable
carrchlóscarpark
mionsamhailminiature
éalúescape
proinntitherestaurants
camchuairt oidhreachtaheritage tour
baiste asnamed after
a cuid pearsanher characters
bunchlochfoundation-stone
straitéis mhargaíochtamarketing strategy
uimhirphlátaínumber plates
gléastadressed
príomhsheómain show
Oileánaighisland-people
mórtasach asproud of
dúchasachnative
mangairísellers
ollúna mórluachachaself-important professors
tionscalindustry
débhríochambiguous
bréan den ealaín ar fadsick of the whole carry-on
tuairiscítearit is reported
frith-Anneanti-Anne
Is stáitsíodh an t-ilsiamsa AnnekensteinAnd the variety show Annekenstein was staged
fonóidmockery
d'íomhá fholláin Anneof Anne's clean image
casadhtwist
is barrúlafunniest
cúiseamhaccusation
leispiachaslesbianism
(chuir sí(she
nuair a d'áitighwhen she argued
comhdháilconference
leispiachas folaithehidden lesbianism
cairdeasfriendship
cumann leispiach nár cuireadh i gcríchunfulfilled lesbian love
oirirceminent
flúirse tagairtílots of references
homa-anghráchhomo-erotic
traidisiúnaithetraditionalists
ábhar a stoitheadhto take material
comhthéacscontext
náireachshameful
scannalachscandalous
nach bhfuil bun nó barr leiswhich has no basis
i dtólamhalways
treoraí ar leitha separate guide
na sluaite leispiachathe crowds of lesbians
díoltas DéGod's revenge
mallaithedamned
go mear ocrachquickly and hungrily
páirc mhór siamsaíochtaa big amusement park
tithe itheacháineating houses
tuirlingtto alight
ar an drochuairunfortunately
níl tásc nó tuairisc arthere is no sign of
ag foghlúplundering
ag creachlooting
fáilteachwelcoming
go gealgháireachcheerfully
le teann diabhlaíochtaout of devilment
sé glúinesix generations
dubh le turasóirípacked with tourists
cárgrimace
níos féile ó thaobh síntiúis láimhe demore generous when it comes to tips
oineachhonour
freastalaíwaitress
babhla seabhdairbowl of chowder
ciseán bonnóg is craicéira basket of scones and crackers
féachaint an bhfuil aiste ar an iasc sa linn bhainneto see if the fish are taking the bait in the pool of milk
diúilicínímussels
breallachclam
portáncrab
gliomachlobster
trosccod
róshrónachtoo nosey
meascthamixed
glasraívegetables
diúgann tú an t-anraithyou drain the soup
an braonán blasta deiridhthe last tasty droplet
dhiúl sí isteach a hanáil chomh domhain agus a thiocfadh léi
she took as deep a breath as she could
Nuair a d'oscail doras an ardaitheora,
dhiúl sí isteach a hanáil chomh domhain agus a thiocfadh léi, ag dúil go dtabharfadh sin rud beag uchtaigh di.
mo dhá lámh chomh fada lena chéile
empty-handed
"Tháinig mé anseo agus
mo dhá lámh chomh fada lena chéile.
chomh fada céanna ó thuaidh leis An Iorua
as far north as Norway
Seo iad na sléibhte is airde ar na hoileáin seo, atá
chomh fada céanna ó thuaidh leis An Iorua.
dá chomh-Chaitlicigh Éireannacha
of his fellow Irish Catholics
Is cinnte go raibh go leor
dá chomh-Chaitlicigh Éireannacha - agus iad ag troid le Protastúnaigh Nua-Eabhrac chun cothroime pholaitiúil agus shóisialta a bhaint amach - den bharúil gur cheart do McAuley fanacht i Sing Sing.
chomh folláin le breac
as healthy as a trout
Chuir siad masc thar mo bhéal agus dúirt liom teacht ar ais i gceann coicíse - dá mbeinn fós beo! Anois ní scaoilfidh siad mise ná mo mhasc isteach sa bheár i dTeach Laighean, ná isteach sa bhialann, ná fiú isteach sa *jacks*! Cad é a dhéanfaidh mé?
An cuma le duine ar bith? An bhfuil an (blíp) sin, Charlie McCreepy, sásta an t-airgead a thabhairt do na dochtúirí le hiad a mhealladh ar ais ag obair? Níl, ná baol air! Tá sé féin agus Bertie an (blíp-ing) bodach
chomh folláin le breac i bpoll brandaí agus is cuma sa tsioc leis na (blíp-ing) clabhstair fúmsa bocht breoite.
chomh hiontach is atá an taithí atá acu
how great their experience is
Fé mar is eol duit, níl Meiriceánaigh cúthalach; tá siad breá sásta iad féin a chur os comhair an phobail agus a mhíniú
chomh hiontach is atá an taithí atá acu.
chomh fada agus is féidir
as much as possible
Déanaim iarracht
chomh fada agus is féidir mo chuid oibre a fhágáil anseo nuair a théim abhaile.
Bhí sé chomh cúramach sin aici
she was so careful/cautious of him
"
Bhí sé chomh cúramach sin aici is gurbh iontas go bhfuair sé a chos a chur amach ar an doras.
dhá uair chomh mór le Páirc an Chrócaigh
twice as big as Croke Park
An Atlantic Dawn
=======
Tá an Atlantic Dawn beagnach
dhá uair chomh mór le Páirc an Chrócaigh.
chomh dásachtach
as audacious
Ní cúis iontais é gur spreag eachtra
chomh dásachtach leabhra, amhráin agus tuilleadh.
chomh téisiúil céanna
every bit as shameless
Dá bhfeicfeá na forránaigh! Bhí cuid mhór acu gléasta i mionsciortaí agus cíochbhearta dathannacha… agus bhí na mná
chomh téisiúil céanna.
chomh ramhar le brúitín
as thick as champ
Bhí sé
chomh ramhar le brúitín.
chomh tiubh géar agus a thiocfadh leis
as quickly as he could
Bhain sé amach a thuáille agus shín sé amach ar an charraig é
chomh tiubh géar agus a thiocfadh leis.
chomh comhcheangailte sin
so bound together
An cuid duit féin é nó an cuid den cheol tusa? Tá achan rud
chomh comhcheangailte sin," a chreideann sé.
chomh gasta sin
so quickly
Ní gach Ballstát atá ar aon aigne léi gur féidir an obair a dhéanamh
chomh gasta sin.
chomh forbartha
as developed
"
"Faoi láthair, níl an earnáil neamhspleách
chomh forbartha is ba cheart di a bheith.
chomh hilchiníoch céanna
as multi-cultural
Speag sé go mór é a bheith i measc oiread cultúr difriúil agus chonacthas dó go rachadh sé go mór chun sochair a thíre dúchais a bheith
chomh hilchiníoch céanna is atá Meiriceá.
chomh corraithe sin
so hyped-up
Mar sin de, agus na daoine óga seo ar fad
chomh corraithe sin, agus iad breá sásta a bheith ag crostacht leo, an bhféadfadh saothar Sheridan dul i bhfeidhm orthu, gona scéal casta grá, faoin streachailt a bhíonn le déanamh ag tuismitheoirí, agus faoi chruálacht an bháis?
An bhféadfadh scéal Éireannach an croí a bhogadh ag na déagóirí seo, as áiteanna ar fud an domhain mar Háití, Boisnia, an Cholóim agus Portó Ríce ina bhfuil saol an-chorrach ag daoine?
An-tógtha leis
=======
Múchadh na soilse, agus tosaíodh ag taispeáint an scannáin, agus roimh i bhfad ba léir go raibh na daoine óga seo as Manhattan an-tógtha le scannán an stiúrthóra Éireannaigh.
chomh gasta
as quickly
Ní athraíonn siad
chomh gasta agus ba mhaith linn iad athrú, ach athraíonn siad.
chomh dian is a bhíodh
as hard as it used to be
Níl an saol
chomh dian is a bhíodh.
chomh foighdeach sin
so patiently
Tá creidiúint mhór ag dul do na gardaí - ar deireadh thiar thall, a deir tú, agus an ceart ar fad agat - as fiosrúchán mall a dhéanmah
chomh foighdeach sin.
chomh rathúil céanna
every bit as successful
Agus bliain eile romhainn anois, caithfear a chinntiú go mbeidh bliain
chomh rathúil céanna againn agus go dtógfar ar an bhunsraith atá leagtha síos le tamall anuas.
chomh haerach céanna
every bit as lively
*
Gluais • Glossary
as an tom coillfrom the hazel bush
scoilbsplinters
ina chiotógin his left hand
cloch speilescythe-stone
faobharsharp edge
lann na scinethe blade of the knife
dheamhan a gcloisfeadh sé béicíl na ngasúrhe wouldn't hear the shouting of the children
araebecause
clósyard
i ngeall ar an mbáisteachbecause of the rain
a ghoilehis stomach
dornán eileanother small quantity
slámamount
ag an gcrann mór darachat the big oak tree
beartbundle
lagweak
an scoththe best
cáilreputation
a bhí uaidhthat he wanted
garbhchomhaireamha rough count
deich scillingten shillings
gadwithe, rope
chuir sé an ruaig ar an madrahe chased the dog
seascaircosy, snug
caonachmoss
stoc storrúil an chrainnthe strong trunk of the tree
choisrigh sé é féinhe blessed himself
éadan síonchaite rocachweather-worn wrinkled face
ar mhullach a chinnon the top of his head
scáinteacht ghruaigesparseness of hair
bun tornapathe bottom of a turnip
eala bhána white swan
ag
fairewatching
thuirling an spideog ar an talamhthe robin landed on the ground
le dúilwith desire
ag preabadhjumping
ruainnín aráina small piece of bread
beathafood
sprúillemorsel
ag samhlúimagining
síógínlittle fairy
dea-shíóga good fairy
de dhoirte dhairtedartingly, suddenly
a dhá luaithe isas soon as
in airde ar leac na fuinneoigeup on the window-sill
a broinn deargher red breast
giodamachfrisky, jaunty
mífhoighdeachimpatient
ag bíogaílchirping
go háiridespecially
uaibhreachproud, spirited
ar leathadhopen
lena bréagadhtoo woo her
babhtaísometimes
cuinneogchurn
drisiúrdresser
dos cabáistetuft of cabbage
máimín fataía handful of potatoes
ag cuardach na nuachreafóigesearching the new soil
cruimhmaggot
bagrachthreatening
binnsweet
a ghlaoití amanta air féinhe used to be called sometimes
spideoga difriúladifferent robins
á leanúintfolllowing him
conairpathway
ag moilliúslowing
nuair a d'iniúch séwhen he examined
súil ribesnare (of thin cord or wire)
d'fheith siseshe waited
de réir dealraimhapparently
ina ghnóthaíin his affairs
ar nós gasúirínlike a young child
go n-abrofaíthat it be said
gileacht a súlthe brightness of her eyes
frídthe smallest thing
go beachtprecisely
chomh haerach céannaevery bit as lively
achairína very short time
seafóidnonsense
<td cl
samhlaigh a bheith chomh dúr!
imagine being so thick!
Agus iad ag baint mí-úsáide as a ainm baiste (toisc go raibh amadán nó dhó sa Choláiste thíos i bPort Láirge nach raibh in ann Setanta a rá i gceart -
samhlaigh a bheith chomh dúr!), chuir an *Sunday Tribune* an scéala in iúl mar seo a leanas "How Santy ruined Cork's Christmas".
chomh tobann
as suddenly
Ach, d'imigh an laoch
chomh tobann nó níos tobainne ná mar a tháinig sé.
chomh tarraingteach
as attractive
"
Tuigeann sé go bhfuil an-chuid deiseanna fostaíochta ag daoine cumasacha sa lá atá inniu ann agus nach bhfuil an státseirbhís
chomh tarraingteach is a bhí le linn a óige siúd, ach tá sé cinnte nach bhfuil deacracht ag an státseirbhís daoine ag a bhfuil cáilíochtaí an-arda a mhealladh fós.
chomh míshuaimhneach is a bhraitheann daoine
how uneasy people feel
Úsáidtear na sofhriotail seo - *the birds and the bees* nó *the facts of life *- chomh minic céanna, b'fhéidir, is a úsáidtear na cinn a bhaineann le gnéas féin, rud a léiríonn
chomh míshuaimhneach is a bhraitheann daoine faoi oideachas gnéasachta a chur ar dhaoine óga.
Ghoill an cinneadh faoin loisceoir chomh mór sin ar UNESCO
UNESCO were so troubled by the decision regarding the incinerator
Ghoill an cinneadh faoin loisceoir chomh mór sin ar UNESCO gur scríobh siad chuig an rialtas anuraidh ag lorg eolais agus tugadh neamhaird orthu ar feadh sé mhí.
gur thacaíodar chomh mór sin leis an CLG
that they supported the GAA so much
Creideann iar-uachtarán an CLG, Seosamh Mac Donncha, gur de bharr gur mhothaigh muintir na hÉireann ciontach as an Ghaeilge a thréigean, is cúis cuid mhór, i ngan fhios dóibh féin,
gur thacaíodar chomh mór sin leis an CLG.
chomh haontaithe sin
that united
Mar is eol do chách, is dóigh, tá bainisteoir ar United (nach bhfuil
chomh haontaithe sin faoi láthair, de réir mar a thuigim) agus tá sé molta go hard mar bhainisteoir i ngeall ar an méid corn agus craobh atá buaite ag an gclub úd faoina stiúir le beagnach 20 bliain anuas.
mo dhá lámh chomh fada le chéile
empty-handed
Tá sibh i gcónaí ag gearán go dtagaim agus
mo dhá lámh chomh fada le chéile.
má tá todhchaí chomh héiginnte sin in ndán dúinn
if such an uncertain future awaits us
Céard is fiú €350,000 a chaitheamh ar theach inniu
má tá todhchaí chomh héiginnte sin in ndán dúinn? Ar ndóigh, deir Randall nach dóigh leis go dtarlóidh siad i ndáiríre, ach gurb é an jab atá aige ná an cineál sin pleanála a dhéanamh.
Toisc gur réitíomar ar fad chomh maith sin le chéile
because we all got on so well together
I lár coille a bhíomar anuraidh, seisear léachtóirí agus fiche mac léinn, agus chaitheamar seachtain ansin ag plé litríocht Bhéarla agus Ghaeilge na hÉireann, ag glacadh páirte i ndráma, ag féachaint ar scannáin, ag siúl, ag gabháil foinn os comhair tine chnámh, agus ar ndóigh, ag blaiseadh braon beorach is fíona anois is arís! Thug foireann ghnó ó Jameson cuairt orainn fiú amháin, agus físeán leo faoin bpróiseas stiléireachta, agus thángadar le cúpla braon saor in aisce dúinn chomh maith!
Toisc gur réitíomar ar fad chomh maith sin le chéile, fuaireas cuireadh caint a thabhairt in Olomouc níos déanaí sa bhliain.
Tá sé chomh maith agam
I may as well
*
Gluais • Glossary
mo dhícheallmy best
a gheallaim dom féinI promise myself
san fhásachin the desert
d'fhéadfainn staonadh ó sheacláidI could abstain from chocolate
don Charghasfor Lent
cleastrick
chuirfinn dallamullóg orm féinI'd delude myself
blastatasty
íobairtsacrifice
maitheasgood
bródúilproud
casacht mhór ghroía great big cough
tairseachthreshold
tanaíthin
fiáinwild
de shíoralways
seanfhaiseantaold-fashioned
láchfriendly, pleasant
mearbhallconfusion
cheapasI thought
a bhlas tuaisceartachhis northern accent
chloisimis a chasachtwe used to hear his cough
bhímis ar bíswe used to be excited/impatient
cúbógacollections of Easter eggs
scaoilimis gach uile ní uainnwe'd cast everything aside
go scafántaspeedily
ghlacadh sí buíochas leisshe would thank him
chuireadh sí i bhfolach éshe would hide it
ag iomrascáil lena chéilewrestling one another
suachmáneasy-going person
gan puth análawithout a puff of breath
parlúsparlour, sitting-room
deireadh sí linnshe would say to us
cur i gcéill iomlántotal pretence
thuigeadh siseshe'd understand
bheannaímis dówe would greet him
d'fhiafraímis dewe'd ask him
d'fhreagraímiswe would answer
go fuarbhruiteindifferently
ag tóraíocht an mhálasearching for the bag
nodclue
go n-alpfadh Daidí siar iadthat Dad would devour them
beadaílover of sweet things
dá bharras a result
d'éalaigh méI escaped
cófrapress
ag póirseáil thartrummaging about
málaí plaisteachaplastic bags
doirtealsink
de phreabsuddenly
go raibh mo chosa nitethat it was all up with me
polaitíocht an tuaiscirtthe politics of the north
daoine muinteartharelations
díospóireachtaí bríomharalively debates
a chuairteannahis visits
b'annamh cuideachta na bhfear aigehe seldom had the company of men
ag útamáilfumbling
ba ghiorra in aois diclosest to her in age
mo dhála féin agus Tríonajust like myself and Tríona
fé mar a chaitheadh Tríona liomsaas Tríona used to treat me
barrúilfunny
de shíor dár gcáineadhalways criticizing us
ag spochadh as m'uncailteasing my uncle
agus uasal le híseal á dhéanamh aigesean uirthiseand he was patronizing her
Tá sé chomh maith agamI may as well
á leanúintfollowing him
garda gradaimguard of honour
cársánwheeze
inchreidtecredible
plúchadhasthma
ag sméideadh ar m'uncailnodding at my uncle
dá mbéarfaí ormif I was caught
isteach sna gnáthchróite folaighinto the usual hiding-places
macalla na nglórthathe echo of the voices
tuaromen, sign
an ceann ab ansa liom féinthe one I liked best
mealltachenticing
bonnánhorn
fardoraslintel of door
vardúswardrobe
bheir mé barróg airI hugged him
ag cóiriú na n-adhartánarranging the cushions
glicsly
caoi a chur ar an áitto tidy up the place
margadhdeal
a roinntto share
stróic méI tore
daitecoloured
dúil chráitetorturous desire
candaí móra seacláidebig chunks of chocolate
blúire ar bhlúirebit by bit
giodalachperky
bhuail fonn múisce muidwe felt like vomiting
tháinig iarracht den cheann faoi orainnwe became a little bit down
smeartha le seacláidcovered in chocolate
teipfailure
chomh tógtha sin liom
so taken with me
*
Gluais • Glossary
grian líomóideach shearbh Van GoghVan Gogh's bitter lemon sun
dá mo dhallúblinding me
sócúlachcomfortable
go diansmaointeachextremely thoughtful
mar is dual dóas it usually does
scáthannashadows
ag atswelling, expanding
in aice an chaibinéidbeside the cabinet
ag siotgháiresniggering
fá dtaobh deabout it
aitstrange
ag gríosú mo chuid samhlaíochtainciting my imagination
searmanasceremony
chóir a bheithnearly
ag druidim liomapproaching
dá freagairtanswering her
go drúisiúillustfully
ag teannadh liomgoing close up to me
ba ghnách liom amharc uirthiI used to look at her
fireannmale
i dtólamhalways
marcaíocht ar rudaíto ride things
leasrachathighs
de shíor dá mo leanstan thartalways following me around
chomh tógtha sin liomso taken with me
ghoillfeadh sí go dtí an croí ormit would really upset/bother me
dá tochas féinscratching herself
ag casachtáilcoughing
dá mhacasamhail seolike this
ag goillstean ortbothering you
drochspionna bad mood
bulógloaf
corruairsometimes
buanchairdefriends for life
gliondarjoy
faoi smachtunder control
bosca na mbréagánthe toy box
go dtí gur ghéill m'athairuntil my father gave in
brionglóid ar dóigha great dream
corroíchethe odd night
smúitdust
gníomhaction
rachtanna na fírinneachtabouts of truthfulness
dóighiúilgood-looking
aibíripe
a cuid murnán beag bánher little white ankles
osnasigh
ag barr a malaíat the top of her brows
smigeadchin
toradhfruit
a scoilteadhwhich was split
stán mé uirthiI stared at her
mo chuid lochtannasamy faults
íomháimage
Más ionúin an chráin is ionúin an t-ál.
chomh tábhachtach céanna
just as important
I dtoghcháin na hEorpa ó thuaidh, tá neamhshuim an phobail
chomh tábhachtach céanna leis an líon daoine a thig amach ag vótáil agus d'fhéadfadh sé tionchar mór a imirt ar shaol polaitíochta an tuaiscirt.
Chomh minic lena athrach
as often as not
Chomh minic lena athrach, bíonn na mná á ndíspeagadh acu fosta.
chomh sciobtha céanna
quite as fast
Ar íoróiní an tsaoil, spreag na deacrachtaí sin an comhlacht le dlús a chur lena iarrachtaí margaí agus treonna nua a aimsiú - rud nach dtarlódh
chomh sciobtha céanna, b'fhéidir, dá mbeadh an saol ar a gcompord acu sa mbaile i gcónaí.
chomh rómánsach céanna
every bit as romantic
Nuair a bhí mé ar ais i Maidrid thosaigh mé ag siúl amach le José (nach bhfuil an Ghaeilge
chomh rómánsach céanna leis an bhFraincis!).
chomh cleachtach sin ar an mbréag
so accustomed to lies
Tá an pobal
chomh cleachtach sin ar an mbréag anois nach dtugann siad mórán airde uirthi.
leata chomh mór
open so wide
leac oighirice
liomóidlemon
ag diúlsucking
bodhairedeafness
béasamanners
gránnahorrible
cumhachtpower
mo leithéidsethe likes of me
docharharm
múrshower
caiteover
fás maithgood growth
ag feadaílwhistling
sáite amachstuck out
stróeffort
leidclue
bodhraithedeafened
gleonoise
oibleagáideachtobligingness
cothrom na Féinnefair play
dúnárasachreticent
cantalpetulance
aisteachasqueerness, strangeness
ar fheabhasexcellently
a chur as a riochtto distort
sádh amach an cloigeann údthat head was stuck out
an iarraidh seothis time
coiscéimstep
filltefolded
muinchillesleeve
plaitbald patch
burlaí bána gruaigewhite trusses of hair
malaíbrows
ag sméideadh a chloiginnnodding his head
gach re soicindevery second second
in ard a chinnas loud as he could
ríforearm
clúmhachdown (on face)
smigchin
dallamullóg a chur ormto hoodwink me
nár thug mé neamhaird airthat I didn't ignore him
ar feadh na síoraíochtafor an eternity
bearnagap
tuillteearned
meangadhsmile
clamhsáncomplaint
luaigh séhe mentioned
bréanfoul
tá fíorbhrón ormI'm really sorry
múiscnausea
slisínslice
chinn mé arI decided
a chur díomto give up
tioncharinfluence
á tochasbeing scratched
go gontaconcisely
eachtra gadaíochtatheft incident
trealamh lofarotten equipment
ag geonaílwhimpering
croitheadh uafásachterrible shaking
samhlaighimagine
a scáthhis shadow
leata chomh móropen so wide
macallaecho
boinnsoles
ag coisíochtpacing
ag comhaireamh na gcoiscéimeannacounting the steps
óltachdrunk
dheasaighadjusted
mo bhaithisthe top of my head
luasc siarrocked backwards
sálaheels
glanbhearrthaclean-shaven
olldoirdbasses
bhreac mé na sonraí cuíI wrote down the appropriate details
ceann dúbáiltea double
bhain searradh asam féinI stretched myself
shéid séhe blew
á spreagadhencouraging him
á thionlacanaccompanying him
clingireachttinkling
cantaireachtchanting
grágaílcroaking, braying
dalltavery drunk
ag éalúescaping
go séimhgently
a chonúisyou useless person
an oiread fuadair faoi teitheadhtrying to flee so quickly
bailigh leat mar singet lost then
mallachtaícurses
líomhaintíallegations
mhaslaigh éI insulted him
barántas gabhálaarrest warrant
ionchúiseamh poiblípublic prosecution
cillíncell
luaithreadáinashtrays
stóltastools
go ngéillfeadh sé gach rud domuntil he would surrender everything to me
pleotafool
sciotaíl searbhasachsarcastic tittering
uirlisíinstruments
píopaí lonrachashining pipes
tiubhthick
tanaíthin
boghabow
sreangáinstrings
béicílyelling
búireachroaring
leis an imeacht thar fóir seofor this going overboard
bródpride
uabhararrogance
i mbarr mo réimeat my peak
a admháilto admit
ní raibh neart agam airI couldn't help it
iomrascálaíwrestler
togha a
chomh hádhúil is atá siad
how lucky they are
"
Tá sí den tuairim go ndéanfadh sé maitheas do go leor múinteoirí seal a chaitheamh ag obair i bpostanna eile, go dtuigfeadh siad ansin
chomh hádhúil is atá siad.
chomh-aireacht
cabinet
Tá an beart déanta ag Bertie! Bhí na hathruithe a bhí sé beartaithe ag an Taoiseach a dhéanamh ar a
chomh-aireacht ar cheann de scéalta móra an tsamhraidh in Éirinn.
chomh trína chéile
so upset
Ar aon nós, b'fheidir nach raibh an ceart agam bheith
chomh trína chéile is a bhí.
a chomh-aireacht nua
his new cabinet
Feicfear go luath an focail iad sin a scaoileadh le gaoth nó an bhfuil Bertie Ahern agus
a chomh-aireacht nua le tabhairt faoin dúshlán sin i ndáiríre.
ghné chomh tábhachtach sin
such an important aspect
Cén fáth go bhfuil sé seo mar
ghné chomh tábhachtach sin den cheol daoibh?
LK & YK: Tá níos mó taitnimh le baint as a bheith ag roinnt an cheoil, idir a bheith ag éisteacht leis agus a bheith á sheinm.
chomh rialta
as regularly
B'fhéidir go bhfuil míniú eile ar fad ar an eachtra a tharla sa chluiche club úd, míniú níos soineanta b'fhéidir, ach is é an rud a ritheann liom ná go nglactar leis ró-éasca i measc mhuintir Chumann Lúthchleas Gael (CLG) gur cuid den chluiche a leithéid sin d'eachtra toisc nach mbristear gialla ná cnámha *de ghnáth*!
Ag tarlú go rialta
=======
Dar ndóigh, deir urlabhraithe éagsúla agus Uachtarán CLG é féin nach bhfuil aon áit don iompar sin sa CLG, ach cén mhaith sin nuair atá sé ag tarlú chomh minic agus
chomh rialta is a bhíonn.
baileach chomh simplí sin
quite that simple
Ar ndóigh, níl an scéal
baileach chomh simplí sin, mar fiú amháin dá mbeadh Ospidéal Thuama faoi lánseol tá gach seans ann go mbeadh an t-ospidéal i nGaillimh fós ag cur thar maoil, mar gheall go bhfuil an t-éileamh chomh mór sin ann agus an freastal ar riachtanais chomh heasnamhach i láthair na huaire.
chomh tógtha sin
so taken
Bhí sé
chomh tógtha sin leis an mhéid a chonaic sé gur chuir sé a chuid laethanta saoire ar ceal chun taispeántas a eagrú ar an toirt.
chomh héifeachtach céanna
just as effectively
Thug an *New York Times *cuireadh do pháiste ó Manhattan píosa beag péintéireachta a dhéanamh chun go bhfeicfeadh siad an raibh bua Marla neamhghnách nó, go deimhin, le feiceáil an dtiocfadh le páiste ar bith péint aicrileach agus buidéil citsip lán péinte a láimhseáil
chomh héifeachtach céanna.
chomh tuirseach is a bhínn
how tired I used to be
*
Gluais • Glossary
dul i dtaithí arget used to
seanmóirsermon
léachtaíreadings
gnáthchomhráordinary conversation
chomh tuirseach is a bhínnhow tired I used to be
luasspeed
sruth caintea stream of words
foighneachpatient
botúinmistakes
séiplíneachchaplain
bosca faoistineconfession box
ag éisteachthearing confessions
eascainíswearing
iarrachtattempt
leithreastoilet
sna Flaithisin Heaven
seálshawl
sa Nigéirin Nigeria
deoisediocese
gáneed
ualachburden
misneachhope
leictreachaselectricity
cuisneoirífridges
cadhnrabattery
a bheadh le luchtúwhich would have to be charged
gineadóirgenerator
go han-spárálachvery sparingly
scannán an-mholtaa highly-praised film
deontasgrant
bolgánbulb
mionrud éiginsome small thing
le caoi a chur airto repair it
m'airdmy attention
draíochtmagic
a d'ardaíodh mo chroíwhich used to lift my heart
a chuaigh i bhfeidhm go mór ormthat really made an impression on me
spioradáltachtspirituality
achrannquarrelling
aighnisdisputes
tuairimí láidrestrong opinions
pearsantachtaí láidrestrong personalities
in árach a chéileat loggerheads
Ghoill naimhdeas mar sin go mór ormthat sort of hostility really upset me
chruthódh séit would prove
turas na croisethe stations of the cross
an CarghasLent
aisteachstrange
gníomh creidimhan act of faith
ráiteasstatement
briathar Déthe word of God
béimemphasis
trí chéilein general
gannscarce
comaoineachcommunion
fireann nó baineannmale and female
an-ghar don nádúrvery close to nature
do bhaol a mbáiteto the danger of being drowned
scór ógánachtwenty young men
a bádhwho were drowned
truamhéalachheart-breaking
strompthastiff
ina baclainnon her arm
mothúcháinemotions
ar tír móron the mainland
ag cur láimhe ina mbás féincommitting suicide
d'aireofáyou would feel
bádrowning
sciobadh na farraigethe sea's snatching
sólássolace
i gcréin the soil
i ngaineamh na cillein the sand of the grave
faraoralas
uaigneas imeachtathe loneliness of departure
cé is moite de na laethanta saoireapart from the holidays
a fhilleann go lánaimsearthawho return on a full-time basis
de cheal postanna feiliúnachadue to a lack of suitable jobs
ábhair acadúlaacademic subjects
pus chomh fada le bliain
a big long face
Bhí Siobhán ina suí ar a uillinn chlé agus
pus chomh fada le bliain uirthi.
chomh cuimsitheach is a d'fhéadfainn
as comprehensively as I could
Tá gach rud mínithe agam
chomh cuimsitheach is a d'fhéadfainn - na díochlaontaí, uimhreacha, an chopail, srl.
chomh tiubh géar agus is féidir leo
as quickly as they can
Bíonn impleachtaí ag na drugaí go minic, áfach, fiú dóibh siúd nach dtéann in aice leo riamh - tagann méadú ar an fhoréigean agus ar an ghadaíocht mar nach mbíonn an dara rogha ag na handúiligh ach tuilleadh airgid a aimsiú
chomh tiubh géar agus is féidir leo chun drugaí a cheannach.
chomh sáite sin
so taken up with
Bhí a Monicagate féin ag Cullen agus, dalta Clinton, bhí sé
chomh sáite sin ina chuid fadhbanna pearsanta nach raibh a shúil ar an bhunchúram.
chomh callánach
as noisy
Is í an fhís atá agam don Ghaeilge go mbeidh sí le cluinstin i gcuideachta na dteangacha eile sin sna glúnta atá romhainn
chomh callánach, glórach céanna agus a bhíonn an Spáinnis agus an Iodáilis le cluinstin ar an 46A i lár an tsamhraidh anois.
préamhaithe chomh daingean sin
rooted so firmly
Ní mórán é, mar chuimhne, i gcomórtas le heachtraí móra na staire, ach insíonn sí rud beag dúinn faoi nádúr an stáit ó thuaidh agus faoin gcaoi a mbíodh an seicteachas
préamhaithe chomh daingean sin i mórán chuile ghné den saol ann.
chomh hádhúil
as fortunate
Tá mé cinnte go mbeadh siad sásta teacht chun fóirthinte ar dhaoine nach bhfuil
chomh hádhúil leo féin, dá n-iarrfaí orthu.
chomh luath is a d'fhéadfainn
as soon as I could
Fuair mé mo chuid sóláis ón cheol Gaelach, agus gheall mé dom féin go bhfeicfinn an tír, tobar an cheoil seo,
chomh luath is a d'fhéadfainn.
mo chomh-Ghaeilgeoir dílis
my loyal fellow Irish speaker
Chuir mé tús maith le caidreamh nua freisin agus, tar éis bliana de shuirí, lán de thurais eitleáin agus glaonna teileafóin go mall san oíche, d'fhág mé mo shaol míshásúil i Meiriceá agus bhog mé go Sasana chun
mo chomh-Ghaeilgeoir dílis a phósadh.