Bhíos le cúpla seachtain anuas istigh i bpluais dhorcha na leabharlainne i gColáiste na Tríonóide ag léamh thuarascáil Choimisiún na Gaeltachta ón mbliain 1926.

Ach nach sásta atá muid go bhfuil Balorina, a dheirfiúr dhiabhlaí dheisbhéalach dheargnaimhdeach ar shiúl ar ais go dtí an phluais a dtáinig sí as, agus í i ndiaidh feic saolta a dhéanamh di féin agus dá muintir ar "Beo Ar Éigean" na míosa seo caite.

Ansin, tá ainmneacha ar na hoileáin agus ar na huaimheanna.

Stán Balor go mailíseach ar an ghuthán póca, scríob sé a gheadán, a imleacán, a dhá ascaill agus fabhraí a shúile leis an aeróg, dhruid an fearas fuafar agus chuaigh ag meabhrú os cionn na tine ina phluais bhrocach.

Stán Balor go mailíseach ar an ghuthán póca, scríob sé a gheadán, a imleacán, a dhá ascaill agus fabhraí a shúile leis an aeróg, dhruid an fearas fuafar agus chuaigh ag meabhrú os cionn na tine ina phluais bhrocach.

Gan ann ach fanacht agus fanacht go ciúin sa dorchadas ansin i bpluais neodrach, ina raibh an t-am reoite nó curtha ar ceal.

Dá thairbhe sin níor chuir sé aon stró air féin i rith na Bealtaine agus a thóin mhór mhaorga á coinneáil teolaí te aige cois na tine ina phluais.

Tá na bailte beaga gnóthach ach mallghluaiseach agus tá mílte de chaorán, cnoic agus farraige ann don duine atá ag iarraidh é féin a thumadh sa tsuaimhneas ar feadh tamaill.

(Rabhadh: Tá an t-alt seo fóirsteanach dóibh siúd os cionn ocht mbliana déag d'aois agus dóibh siúd amháin!) Bhí brionglóid ag Balor - tromluí iontach trom a tháinig chuige agus é ar a leathluí ina phluais cháidheach, a chuid srann (agus eile) ag baint creathadh as an sliabh os a chionn agus as putóga na cruinne faoina leath-thóin.

Nó, mar a deirtí i bpluais Bhalor fadó: Cuir cac isteach agus gheobhaidh tú cac amach.

Tá an sabhaircín agus lus an chromchinn ag damhsa sa leoithne; tá na huain óga ag damhsa ar na bánta; tá an duilliúr úr ag damhsa ar ghéaga na gcrann; tá an magairlín meidhreach ag damhsa ar na méilte; tá Bertie an Bodach ag damhsa ó ghéarchéim go héigeandáil; tá Peewee Flynn agus an Half Leper Ó Leath Lobhair ag iarraidh damhsa amach ar dhoras an Bhinse Fhiosraithe, agus - Dia idir muid agus an t-olc - tá Balor na Súile Nimhe ag damhsa thart istigh sa phluais.

Is leo sin anois Lá Bealtaine, dar leo féin, agus ag iad ag sleamhnú amach as a gcuid pluaiseanna le trioblóid a chothú sa tírín seo nach bhfuil taithí ar bith aici ar thrioblóid.

AÓF: Ag breathnú ar chuid de na hainmneacha atá ar na scéalta - 'An Fear A Raibh Rón Mar Mhnaoi Aige', 'An Leanbh A Goideadh' , 'An Fáinne Óir A Shlog Iasc', 'An Chéad Tobaca', 'Fear A Chaith Bliain In uaimh', 'An Crann Úll' - is cosúil go bhfuil éagsúlacht mhaith iontu? JMcB: Tá.

Ach bhí Balor míshocair ina luí ina phluais; Bhí rún ag cur as dó le gráin agus guais.

Bhí scéalta aige faoi Bhalor agus an phluais mhór agus bhíodh seisean ag caint faoi amhail is gur tharla sé an bhliain roimhe sin.

Cuairteoir beag saoithiúil a bhuail isteach chugam ar maidin is mé i mo phrochóg i gceann mo mharana - le fírinne bhí mé i gcás idir dhá bhuille de mo mheana, cé acu ba chóra dom a leithéid seo ná a mhacasamhail úd de stríoc a thriail.

* Gluais • Glossary cuairteoirvisitor saoithiúilpeculiar prochógcave, hovel i gceann mo mharanaengaged in contemplation meanaawl a thriailto try oidíteachers dá ngníomhóinn mar a iarradh ormhad I acted as I had been told brocaisden le m’uillinnbeside my elbow ag stánadh uirthistaring at it go mínósachrudely an léaráid áirithe sinthat particular sketch sula gcuirfeadh sé forrán ormbefore he would address me dúil bheolive creature cruinniú mo mheabhrachthe gathering of my thoughts frídín deannaighdust germ m’fhabhramy eyelash aireattention glasuainevivid green donnliath na huaimhethe grey brown of the cave feisteas coimhthíochstrange attire seacht fairsingeseven times more wide leadhb leathana wide piece fionnachrithgoose-flesh tír shiocthafrozen country géagalimbs aeráid fhionnuar s'againneour cool climate ionsar achan rud sa phluaistowards everything in the cave Cliseadh Shráid Wallthe Wall Street Crash Géarchéim Munchenthe Munich Crisis slis creigea piece of rock ina dhornin his fist ionsormtowards me cén treo a léifinn íwhat direction I'd read it treoraitheguides toilteanachwilling comhléaráideoirífellow illustrators cúigear glaschraicneach eilefive other green-skinned creatures brollach is másaíbosom and thighs ag sciolladóireachtscolding ag fiafraí dá chéileasking each other dheamhan fonn ormI wasn't in the mood ghréasobairfancywork saothraithelabourers mo chuid líníochta féinmy own drawing mo shamhlaíocht féinmy own imagination a míniúto explain it tinfeadhinspiration leamhdull páistí fuaite earraí leathairthe children who sew leather goods sclábhlannasweatshops fá mo choinne féinfor myself a dhath ar bithanything i gceathrú inteacht eile den domhanin some other quarter of the world

* Gluais • Glossary cuairteoirvisitor saoithiúilpeculiar prochógcave, hovel i gceann mo mharanaengaged in contemplation meanaawl a thriailto try oidíteachers dá ngníomhóinn mar a iarradh ormhad I acted as I had been told brocaisden le m’uillinnbeside my elbow ag stánadh uirthistaring at it go mínósachrudely an léaráid áirithe sinthat particular sketch sula gcuirfeadh sé forrán ormbefore he would address me dúil bheolive creature cruinniú mo mheabhrachthe gathering of my thoughts frídín deannaighdust germ m’fhabhramy eyelash aireattention glasuainevivid green donnliath na huaimhethe grey brown of the cave feisteas coimhthíochstrange attire seacht fairsingeseven times more wide leadhb leathana wide piece fionnachrithgoose-flesh tír shiocthafrozen country géagalimbs aeráid fhionnuar s'againneour cool climate ionsar achan rud sa phluaistowards everything in the cave Cliseadh Shráid Wallthe Wall Street Crash Géarchéim Munchenthe Munich Crisis slis creigea piece of rock ina dhornin his fist ionsormtowards me cén treo a léifinn íwhat direction I'd read it treoraitheguides toilteanachwilling comhléaráideoirífellow illustrators cúigear glaschraicneach eilefive other green-skinned creatures brollach is másaíbosom and thighs ag sciolladóireachtscolding ag fiafraí dá chéileasking each other dheamhan fonn ormI wasn't in the mood ghréasobairfancywork saothraithelabourers mo chuid líníochta féinmy own drawing mo shamhlaíocht féinmy own imagination a míniúto explain it tinfeadhinspiration leamhdull páistí fuaite earraí leathairthe children who sew leather goods sclábhlannasweatshops fá mo choinne féinfor myself a dhath ar bithanything i gceathrú inteacht eile den domhanin some other quarter of the world

Ní bhfaighfeá an meon sin anois i bpluais chluthar lánfhostaíochta an Tíogair Chraosmhair Cheiltigh.

Is ar cháipéisí ársa, na *Scrollaí Coptacha* a fuarthas i Nag Hammadi san Éigipt, agus *Scrollaí na Mara Mairbhe* a fuarthas i bpluais i Wadi Qumran (trí mhíle dhéag soir ó Iarúsailéim), atá na teoiricí seo bunaithe.

Oíche a shochraide, nuair a bhí lucht glanta glún ag dul siar ar bhóithrín na smaointe agus ag caoineadh isteach ina gcuid piontaí, thug mise aghaidh ar mo phluais bheag uaigneach agus scríobh mé a fheartlaoi.

Chomh maith le Taigh Mhàrtainn féin, tá Oileán Whithorn agus uaimh Naomh Ninian ann.

“Ní bheadh a fhios agat cé a chasfaí ort i ndiamhracht na pluaise sin.

B’in é Balor an Bromaire Bomannach ag meabhrú os cionn na tine istigh ina phluais bhrocach; fuílleach dreoite dhinnéar na Nollag ag lobhadh ina gcairn thart air.

Agus é sin ar intinn aige thug sé cuireadh don Aire Talmhaíochta, Máire Ní Chochráin, cuairt a thabhairt air ina phluais chun babhla sú a chaitheamh ina chuideachta cois na tine, le súil is go roinnfeadh sí a gaois pholaitiúil leis i dtéarmaí simplí talmhaíochta – téarmaí a bheadh sothuigthe dó féin agus dá chuid léitheoirí.

Nuair a tharraing sé é féin ó urlár brocach na pluaise lean sí lena scéal: “Sa mhéid is go dtéann daidí amach ag obair agus go dtugann sé airgead abhaile, is féidir *Caipitleachas* a thabhairt air.

Fadó, d’úsáid treibheanna a bhí ag taisteal tríd an gceantar na pluaiseanna mar fhoscadh.

Níos deireanaí, chuir mairnéalaigh urlár adhmaid isteach in uaimh mhór le halla damhsa a dhéanamh aisti.

Fanann siad ar shíleálacha uaimheanna, agus meallann siad cuileoga lena gcuid soilse.

Ciallaíonn “Te Anau-au” uaimh ina bhfuil uisce corrach, ach tá siad tar éis éirí an-socair le himeacht aimsire.

Thug muid aghaidh ansin ar uaimh ollmhór ar imeall na farraige ar a dtugtar Smoo Cave.

Ní raibh mo chompás liom, mo léan! Ach an mhaidin dár gcionn ghlacamar misneach agus amach linn arís chun pluais in Hahei, ar a dtugtar Cathedral Cave, a fheiceáil.

Bhí orainn rith síos an trá chun an phluais cháiliúil a bhaint amach sula mbéarfadh an taoide orainn.

Is féidir cuairt a thabhairt ar réimse mór áiteanna mar liagchorcail, brugha Pioctacha, caisleáin agus uaimheanna.

Oíche Shamhna bhí Balor ina phluais bhrocach cháidheach shalach, ag meabhrú os cionn na tine agus ag cogaint cnámh mar is gnách leis ag an am seo den bhliain, nuair a tharla dó fís.

Oíche Shamhna bhí Balor ina phluais bhrocach cháidheach shalach, ag meabhrú os cionn na tine agus ag cogaint cnámh mar is gnách leis ag an am seo den bhliain, nuair a tharla dó fís.

Ceithre scór deireadh seachtaine ag meabhrú os cionn na tine ina phluais uaigneach, ag tochas a thóna agus ag cuimilt a bhoilg, ag iarraidh seoda litríochta a scríobh do *Beo Ar Éigean!* Ceithre scór deireadh seachtaine ag iarraidh comhfhreagraithe eile na liarlóige seo a sheachaint ar eagla go ngoidfidís a chuid péarlaí luachmhara de smaointe agus iad ag iarraidh a gcuid truflaise féin a chumadh.

Stán Balor go mailíseach ar an ghléas ghránna, scríob sé a gheadán, a imleacán, a dhá ascaill agus fabhraí a shúile aonaraí leis, chaith an fearas fuafar ar leataobh agus chuaigh ag meabhrú os cionn na tine ina phluais bhrocach.

Stán Balor go mailíseach ar an ghléas ghránna, scríob sé a gheadán, a imleacán, a dhá ascaill agus fabhraí a shúile aonaraí leis, chaith an fearas fuafar ar leataobh agus chuaigh ag meabhrú os cionn na tine ina phluais bhrocach.

nó nach bhfuil? An t-oibrí ar thug taobh an trinse uaidh sa mhullach air, an tiománaí bus a maraíodh faoi bhealach, an t-oibrí sa stáisiún cumhachta a maraíodh le linn oibre is a mhúch tithe dhá chontae thart air; – chuala mé siopadóirí ag casaoid ar an ‘terrible blackout is a disgrace’ gan chuimhne go mb’fhéidir gur chaill clann a n-athair ná bean a fear céile – níor thuigeadar comh-mheá tábhacht na míre nuachta dá saol féin ‘sa terrible blackout’, le hais tubaiste an teaghlaigh eile.

Beairic: Tarlaíonn sé sin i gcónaí nuair a bhím i bpluaiseanna.

) Bhí brionglóid ag Balor – tromluí trom, tromchúiseach, tromchiallach, tromsmaointeach a tháinig chuige agus é ar a shleasluí ina phluais cháidheach, a chuid srann (agus eile) ag baint creathaidh as an tsliabh os a chionn agus as putóga na cruinne faoina leath-thóin.

Labhraíonn sé leis tar éis cúpla gal cnáibe, goidte as pluais fholaithe fear den chlannmhac chliamhain.

Bhí an Nollaig thart agus bhí Balor an Bromaire Bocht Breoite ag meabhrú os cionn na tine ina phluais bheag bhrocach.

Má tá tú ag lorg polaiteora i láthair na huaire, mar sin, go háirithe ceann atá sa Pháirtí Daonlathach, nó i measc lucht eadrána an Pháirtí Phoblachtánaigh, féach suas sna crainnte, nó isteach sna pluaiseanna.

Bhí na daoine ceaptha i bpluais ar an bhfarraige an lá sin.

Cur na Ceiste ====== Ach, níor mhaith liom imeacht rófhada ón scéal, agus mar sin pillfidh mé ar Bhalor Óg bocht ina sheasamh go faiteach ag béal na pluaise, é ag bogadach thart le teann faitís, agus é ag fanacht le freagra a athar faoin bhrí atá le ‘polaitíocht’.

Tá ceantar Wanaka baileach chomh suntasach ó thaobh an tírdhreacha de ach is é Loch Te Anau a fhanann i mo chuimhne óir gurbh ann a thug muid cuairt ar phluaiseanna breochruimheanna.

Nuair a bhí a sháith den chearc fhrancach ite ag Balor an Bromaire Bocht Breoite agus a sháith de gach deoch mheisciúil ólta aige, shín sé a chnámha craptha siar ar an charn craicne a bhí os comhair na tine ina phluais bhrocach cháidheach agus thosaigh sé ag meabhrú.

Cad é an rud é ‘an bonneagar riachtanach’ seo atá ag teacht idir muintir na Gaeilge agus codladh na hoíche? Sin an cheist a chuir Laoch na Litríochta ar roinnt de mhaithe agus de mhóruaisle na Gaeilge a bhí ag freastal ar chruinniú rúnda i bpluais Bhaloir ar na mallaibh.

“Cé thú atá sásta seasamh na Foraoise a chosaint anseo i bPluais Bhaloir? Cé thú atá sásta le cinneadh na Foraoise gan dul i gcomhairle leis na heagraíochtaí Gaeilge faoin gceist seo? An cuma leatsa nach mbeidh todhchaí i ndán don amhránaíochta ar an sean-nós? An cuma leat todhchaí an Lúibín, nó todhchaí an damhsa ar an sean-nós?” “Sea! Cé thú?” a d’fhiafraigh Éamó Ó Caoimhnis.

Is breá liom na radharcanna galánta de na Beanna Boirche i bhfad uaim nó de thuaisceart Aontroma sa treo eile, nó de Bheann Mhadagáin, tírdhreach a cruthaíodh “sula dtáinig blianta nó laetha chun an tsaoil as broinn chian cheoch na haimsire,” mar a scríobh Séamus Mac Grianna faoi Ghaeltacht Thír Chonaill in An Druma Mór.

Oighreata! D’fhág mé béal na huaimhe i mo dhiaidh mar sin, gach lapadaíl ag baint macalla as ballaí na huaimhe.

Oighreata! D’fhág mé béal na huaimhe i mo dhiaidh mar sin, gach lapadaíl ag baint macalla as ballaí na huaimhe.

Ballaí ag síneadh isteach i gcroí na huaimhe, an díon go hard os mo chionn.

Ar an drochuair, ní dócha go bhfuil aon fhiúntas ins an réiteach a bhí molta ag cleas CU BURN, ’sé sin go dtógfaí istigh i bpluaiseanna iad! Tugann an easpa rialtachta, áfach, spreagadh do fhiontraithe gur cuma sa tsioc leo faoi áilleacht na tíre a fhad is go bhfuil cúpla punt le tuilleamh.

Cá bhfios cathain a líonfaidh teicneolaíocht bearna i do shaol? De réir Dlí Lucht Pluaise Kaku (Spiegel)(http://www.

Anois agus na híomhánna curtha ag gluaiseacht aige, d’aistrigh Robertson an seó go hionad níos taibhsiúla fós, uaimh thréigthe faoi bhun chlochar na gCaipisíneach sa Place Vendôme.

Anois teacht an tsamhraidh tá fonn ar Bhalor a phluais a fhágáil agus aghaidh a thabhairt ar an saol mór arís.

Den dara mí as a chéile, tá an tAire Talmhaíochta, Máire Ní Chochráin, ag roinnt a gcuid gaoise le Balor ina phluais.

Bhí dáréag glic a d'fhan in uaimh le barr tuisceana gurb í an fhearthain a bhí ag milleadh na ndaoine.

Ní hionann is spiaireacht, nó cogaíocht faoi choim, ach thug Colm Ó Ceallacháin aghaidh ar an uisce faoi thalamh gar d’ionad chruinnithe an Ochtair, is é sin, uaimheanna an Marble Arch.