Meallann an áit lucht scoir níos óige - tá a bhformhór sna caogaidí nó sna seascaidí.

Agus mise i mo ghasúr sna caogaidí (roimh theacht na teilifíse), bhíodh nós againn a bheith ag canadh ag ócáidí teaghlaigh, um Nollaig mar shampla.

" deireadh na gcaogaidí ======= Is mar eacnamaí, seachas mar Ghaeilgeoir, áfach, a bhain Whitaker amach ionad sa stair dó féin.

" An aisteoireacht agus an ceol ======= Chas sé le Kitty Ní Ghallchóir ag tús na gcaogaidí nuair a bhíodar beirt ina mbaill d'Aisteoirí Ghaoth Dobhair.

Ba iad na healaíontóirí Norah McGuinness, Nano Reid agus Louis le Brocquy a bhí mar ionadaithe na hÉireann sa *Biennale *sna caogaidí, agus ansin Patrick Scott sna seascaidí.

B’fhéidir, dá mbeadh an deis sin aige, go bhféadfadh Clooney fiafraí de JFK cén fáth a raibh McCarthy ar dhuine de na cairde ab fhearr a bhí ag muintir Chinnéide sna caogaidí.

Ó na tríochaidí anuas go dtí na caogaidí, mar shampla, d’fhaigheadh aisteoirí óga cóipeanna beaga den deilbhín in áit cinn mhóir.

D’oscail taispeántas suntasach grianghrafadóireachta in Áras Nua-Ealaíne na hÉireann (IMMA) i mBaile Átha Cliath i rith na míosa seo caite a thugann ábhar machnaimh don té ar spéis leis an saol in Éirinn idir na caogaidí agus an lá atá inniu ann.

Murphy, le hiarracht den gceart aige, go raibh seal Dev mar pholaiteoir / státaire tugtha fá thús na gcaogaidí.

Imircigh a d’fhág Éire i gcaogaidí an chéid seo caite ab ea tuismitheoirí Joyce, Marr (Maher) agus Morrissey; glúin rompu siúd a thug athair Rourke an bád bán air féin.

Bhí, ar bhealach – mar níor baisteadh an t-ainm úd ar an sliabh go dtí na hocht déag caogaidí, i gcuimhne ar Shasanach nach ndearna rud ar bith ach suí ar a thóin in oifig léarscáileanna.

Aisphreabadh atá ann, b’fhéidir, i ndiaidh tonn throm na teilifíse, a thit ar an spórt áitiúil i Meiriceá ó na caogaidí i leith.

Ba é teacht na teilifíse sna caogaidí a d’athraigh gach rud.

Beidh an saol ina cheart arís, díreach mar a bhí i Meiriceá sna caogaidí, ar an *tele*.

Ní raibh sé ar ais in Éirinn ach uair amháin ó bhí deireadh na gcaogaidí ann, i 1985, ach deir sé nach dtógfadh sé ach seachtain air teacht isteach ar an teanga arís.

Go deimhin, tá rian na gcaogaidí air.

In ainneoin a chuid scannal gnéis, faoi dheireadh a théarma bhí sé ar an uachtarán ba mhó a raibh gean air ó na caogaidí amach.

D'fhoghlaim sé an Ghaeilge agus é ag triall ar na Cruacha Gorma i dTír Chonaill sna caogaidí.

Chuala mé den chéad uair é ag céilí ar an gCeathrú Rua i lár na gcaogaidí.

Ba iad na caogaidí aimsir fhás na mbruachbhailte, agus déantar trácht go forleathan anois ar "*White Flight*" – teitheadh na ndaoine geala ó phlódcheantair na gcathracha amach go dtí na bruachbhailte.

Aiste shuntasach is ea í mar go ndéantar plé suimiúil inti, ní hamháin ar an nGaeilge, ach ar an dóigh ar tháinig athrú íde-eolaíoch ar an Stát sna caogaidí nuair a thángthas ar an tuiscint go raibh teipthe ar fhís de Valera – is é sin, go raibh teipthe ar nóisean na hathbheochana agus ar an gcaomhnaitheacht.

Ba bhreá liom fáil amach cad é a bhí taobh thiar den drochíde fhíochmhar béil a thug sé do Chaitlicigh gan choir sna caogaidí agus sna seascaidí.

Tá faitíos ar leith orainn in Éirinn, áfach, mar feictear dúinn nach bhfuil an t-éalú céanna againn agus a bhíodh sna caogaidí agus sna hochtóidí le dul ar eisimirce; níl postanna ar fáil, ach an oiread, sna tíortha a mbíodh muid ag tarraingt orthu mar Shasana, Meiriceá nó Ceanada.

DVD a bhí ann, DVD ar a bhfuil na scannáin ‘Christy Ring’ agus ‘Peil’ agus nócha nóiméad de nuachtscannáin de chluichí iomána agus peile ó na caogaidí agus na seascaidí.

Ach a deir Máirtín ‘ó lár na gcaogaidí amach ní raibh an pháirc feiliúnach le haghaidh cluiche ar bith mar bhí dochar mór déanta don chriathrach ag peil, beithígh agus ag an mbáisteach’.

Deireadh na gcaogaidí agus tús na seascaidí ag fás aníos dom i gCluain Meala, bhíodh fíórchoimhlint i gCúige Mumhan idir Corcaigh agus Tiobraid Árann.

I bhfocail eile, daoine a thosaigh ar scoil idir lár na gcaogaidí agus lár na nóchaidí is mó a bheadh san fhórsa oibre i 2006 agus níor mhiste a rá go raibh rogha na gaelscolaíochta teoranta go maith i gcaitheamh formhór an ama sin.

(Is dóigh liom go raibh a leithéid le sonrú i mBéal Feirste agus mise ag fás aníos ann sna caogaidí agus seascaidí, ach sin scéal do lá éigin eile.

Faoi dheireadh na gcaogaidí, bhí bunús tacaíochta faoin pháirtí ar fud na tíre a bhí bunaithe ar dhearcadh maoth pobalach: thaobhaigh siad le cúis na poblachta le mórán briathra agus le beagán beart; bhí tuiscint shimplí shoineanta acu ar an tsaol faoin tuaith; mhaígh siad go raibh siad ag seasamh ar son lucht oibre na gcathracha – rud a raibh craiceann na fírinne air ón uair a thug siad faoi shlumaí suaracha Bhaile Átha Cliath a fheabhsú agus a ghlanadh sna tríochaidí.

Féachann Éamonn Ó Dónaill siar ar shaol an fhir seo a d'fhág a cheantar dúchais i Maigh Eo sna caogaidí agus ar éirigh leis oiread a bhaint amach le linn na mblianta fada a chaith sé i Meiriceá.