cainteoir dúchais ======= Ainneoin gur rugadh Aled Eirug i Londain, is cainteoir dúchais Breatnaise é, mac le beirt Bhreatnach a phill ar an fhód dúchais go luath i ndiaidh d'Aled a theacht ar an saol.

Bhí Brain cairdiúil le Ned Maddrell, an cainteoir dúchais deireanach Manainnise, a fuair bás i 1974.

Tá Iain Fearchar Rothach (Feisire Libearalach Dheamocratach do Ros, An t-Eilean Sgitheanach agus Inbhir Nis an Iar, ar cainteoir dúchais é), tá sé buartha faoina hainm oifigiúil nua as Gàidhlig - 'Pàirc Nàiseanta a' Mhonaidh Ruaidh'.

B'as Fánaid i dtuaisceart Dhún na nGall dá máthair agus ba chainteoir dúchais Briotáinise é a hathair Alan a raibh baint mhór aige leis na hiarrachtaí a bhí ar siúl sa Bhriotáin neamhspleáchas a bhaint amach don réigiún.

Chuir na cainteoirí dúchais fáilte romham ceart go leor, cé go raibh siad den tuairim go raibh mé as mo mheabhair! Ach iadsan a raibh an chumhacht acu i gcúrsaí oideachais agus eile, níor chuir siadsan fáilte ar bith romham.

Ba dhoiligh idirdhealú a dhéanamh idir é féin agus cainteoir dúchais.

6 milliún Gaeilgeoir, idir chainteoirí dúchais agus chainteoirí dóchais.

- Áireamh ar riachtanais dhifriúla foghlaimeoirí agus cainteoirí dúchais - Polasaí náisiúnta ó thaobh an tumoideachais de - Scéim ‘Erasmus’ na Gaeltachta a bhunú agus Cúrsa Gaeltachta an BA (Oideachas) a leathnú - Clár oibre d’fhorbairt na hollscolaíochta lán-Ghaeilge - Ábhar scoile eile “Saíocht agus Litríocht na Gaeilge” a sholáthar - Curaclam comhtháite a chur i bhfeidhm -5 Tacaíocht, treoir agus maoiniú cuí a chur ar fáil do na heagrais dheonacha agus phobail a mbeidh ról criticiúil acu i gcur i bhfeidhm pleananna teanga insna ceantair Ghaeltachta.

Cén fáth go gcaithfidh an cainteoir dúchais a theanga a theilgean uaidh le go mbeidh dúil aisteach i bhfoghlaim na teanga sin ag a gharchlainn? Gach dream a thug aghaidh ar SAM as an Eoraip, rinne siad amhlaidh lena gcuid Iodáilise, Yidise, Gearmáinise agus tá sé ag tarlú i gcónaí leis an Pholainnis agus fiú leis an Spáinnis go deimhin.

Oiread éilimh gur cuma le cuid mhaith forais teanga muna mbíonn cáilíocht TEFL ag duine, nó fiú munar cainteoir dúchais é.

Chonaic mé féin trí seachtaine sa Ghaeltacht i measc cainteoirí dúchais aon teanga Gaeilge.

Cumas an chainteora dúchais a bhaint amach sa Ghaeilge D’éalaigh gáire beag tríd an tslua nuair a chonaic siad an méid sin, ach tuigeadh go paiteanta as an chaint a cuireadh leis gur doiligh ainliú in aghaidh an tsrutha láidir Béarla áit ar bith in Éirinn.

Tá An Chonair Chaoch (2012) lán de thagairtí do na codarsnaí seo a dhealaíonn T1 agus T2 óna chéile agus don neamart a eascraíonn go furasta is go flúirseach astu: ‘Cé go bhfuil cinniúint na gcainteoirí dúchais agus na bhfoghlaimeoirí i dtuilleamaí a chéile, .

Tá Antigonish (Am Baile Mór) gar do Cheap Breatainn, áit a raibh an Ghàidhlig a labhairt ar feadh na mblianta, cé go bhfuil líon na gcainteoirí dúchais ag dul i léig anois.

Mar sin, is cainteoir dúchais Gaeilge as Inse Cór mé.

Sa mhullach ar an mhéid sin, ba chainteoirí dúchais Gaeilge suas is anuas le trí cheathrú d’Arm Shasana ag Cath Cionn tSáile.