Cá bhfuil an bolg buí
used when tickling (the stomach) while playing with a baby
"
Cá bhfuil an bolg buí, cá bhfuil? An bhfuil cigilt ionat go fóill, an bhfuil?" ar sí sa ghuth ard éadrom sin a úsáideann mná le páistí beaga.
Ionnach nár bhain an dath buí a bhí ar bhallaí an halla radharc na súl de Nell
the yellow colour on the hall wall almost blinded Nell
Ionnach nár bhain an dath buí a bhí ar bhallaí an halla radharc na súl de Nell.
a bhuí sin don idirlíon
thanks to the Internet
Tá sé i mbun an chláir sin le tuairim is ceithre bliana anuas anois agus tá lucht éisteachta dílis aige, ní hamháin anseo in Éirinn ach ar fud na cruinne,
a bhuí sin don idirlíon.
a bhuí sin le
thanks to
Cloisfidh tú amhráin i dtaobh na himirce chomh maith, nó fiú tuairiscí nuachta ina dtugtar an scéal is úire faoi ghortaí an lae inniu,
a bhuí sin le trealamh éisteachta an ionaid.
mhin bhuí
Indian meal
Bia ginchóirithe atá i gceist acu a thabhairt ann, an
mhin bhuí ach go háirithe.
feamainne buí
knotted wrack
Tá lagan tagtha ar thionscal na
feamainne buí - tionscal a thug saothrú séasúrach do chuimse teaghlach ar chósta thiar Chonamara.
fir bhuí
orangemen
De ghnáth baineann mórshiúlta sa chathair le taobh amháin nó taobh eile den phobal -
fir bhuí nó poblachtánaigh - agus siúlann na rannpháirtithe i línte fada.
veisteanna geala buí
bright yellow vests
Bhí sé lán póilíní, áfach,
veisteanna geala buí ag clúdach a n-éide leamh bhuí.
a bhuí sin le
thanks to
Bhí amhráin le cloisteáil faoin imirce, mar aon leis na scéalta is nua faoi ghortaí an lae inniu,
a bhuí sin le córas fuaime an ionaid cuimhneacháin.
a bhuí sin don spreagadh
thanks to the encouragement
Lean Cole lena iarracht,
a bhuí sin don spreagadh a fuair sé ó fhir dhóiteáin mar Eric Allen ó Scuad 18.
ag dáileadh min bhuí
distributing Indian corn
Bhunaigh sí teach súip agus oifig chun airgead a bhailiú i mBaile Átha Cliath, agus chabhraigh sí leo siúd a bhí
ag dáileadh min bhuí ar na daoine a bhí ag streachailt leis an saol ag tús an Ghorta.
fá choinne bannaí buí
for orange bands
Tá athruithe ar an *Twelfth *anois, go háirithe in Drumcree Le comórtas mór éigeantach
fá choinne bannaí buí, Ach beidh príosún saoil ag banna ar bith nach sroicheann caighdeán cuí Ó chuaigh Mary Mac isteach arís san Áras.
na Fir Bhuí
the Orangemen
Teifigh ó
na Fir Bhuí.
min bhuí
maize flour
Is féidir leis trí shaghas plúir a dhéanamh: plúr castáin,
min bhuí, agus plúr cruithneachta.
muintir Sheáin Bhuí
the English
Thriail
muintir Sheáin Bhuí an dá chultúr a chur fé chois ach níor éirigh leo! Ag dul i neart atáimid!
AÓF: Céard iad na hamhráin a phioc tú suas le linn duit a bheith san Astráil?
MÓS: “Banks of the Condomine”, “Morton baby”, “Andy's gone with cattle” agus mar sin de.
a bhuí sin
thanks to
Rinneadh na scéimeanna seo ón mbunphlean a luathú,
a bhuí sin le brú leanúnach poiblí (agus cúpla suíochán imeallach san olltoghchán in 2007).
Fir Bhuí
Orangemen
Is éard atá in *Love Ulster *na comhghuaillíocht ina bhfuil
Fir Bhuí, dílseoirí paraimíleatacha agus daoine a bhí thíos le foréigean an IRA.
buí-ómra
yellow-amber
Anois siúlaim leat i gcaorán na bhfuiseog is éistim le monabhar abhna do bhriathra ó Bhéal an Áthaagus cuirim mo bheola le do chneas atá cumhra, a ghrá, le sméara dubha Ghleann an Átha …i dtobainne, tá mé lán díot, a mhian, is níl a dhath le déanamh agam ach luí síos leat go dianar leaba seo an dáin agus tú a bhriatharú chun beatha …
Gluais • Glossary
glao coiligh a póigethe rooster call of her kiss
mullaightop of house
buí-ómrayellow-amber
bruth análahot breathing
múr teasabank of heat
cága callánachanoisy jackdaws
á ngríosúinciting them
a ngiúmaráilhumouring them
go breabhsántasprightly
meall gréineorb
cabhail chathrachcity body
spréite go hanástaspread awkwardly
tnáitejaded
basár a brollaighthe bazaar of her bosom
ag borradhswelling
dlaoithe casacurly tresses
cabhsaí dúshlánachachallenging lanes
á gclutharú féinhiding themselves
méalasorrow
buairtvexation
cruachásdistress
ag déanamh tochtagrieving silently
an tréanthe strong
ag tromaíocht ar an truadenigrating the wretch
meannánkid
méileachbleating
scrínteshrines
bean feasa na gclós ársawise woman of the ancient yards
dhorchaigh spéir a súlthe sky of her eyes darkened
ceannaircrevolt
a d’fheall orthuwhich failed them
boige paidrethe softness of prayer
le báinífurious
bhruth bréan bildeálathe foul heat of the building site
ag déanamh angaidhfestering
i bhforógraí bagracha lucht léirsithein the threatening proclamations of the demonstrators
bhachlógachindistinct
siogairlínípendants
glémhaiseachexquisitely beautiful
go ríogúilregally
teanga túisetongue of incense
ag clingireachtringing
bantracht bheoshúileachthe quickeyed women
le coim na hoícheat nightfall
ag spréamh
cheannbhrat glé an dorchadaisspreading the bright canopy of darkness
bioráinpins
ag lonrúshining
clóca sróilcloak of satin
aigeantaspirited
buimefoster-mother
deoch shuainsleeping-draft
spréachspark
súgachmerry
ag glinniúintsparkling
tú a mhuirniúto caress you
linntepools
cumhaloneliness
le tú a aoibhnniúto make you blissful
ionúinbeloved
másaíthighs
a niamhraigh mo dhánwho made resplendent my poem
i gcaorán na bhfuiseogin the bog of the larks
monabharmurmur
chneasskin
cumhrafragrant
miandesire
a bhuí sin le teicneolaíocht chliste
thanks to a clever technology
Luathaíonn sé ó bheith stadta go dtí 100 ciliméadar san uair níos tapúla ná Ferrari, agus gan fuaim – ach amháin seabhrán beag cosúil le fuaim triomadóra gruaige! Cuirtear le chéile é i monarcha Lotus i Sasana – agus má dhéanann tú é a phlugáil isteach um thráthnóna, is féidir leis turas 400 ciliméadar a dhéanamh an maidin dár gcionn,
a bhuí sin le teicneolaíocht chliste a úsáideann ceallraí iain litiam, cosúil leis na cinn a bhíonn i ríomhairí glúine (ach i bhfad níos mó).
An bhodóg bhuí
the yellow heifer
An bhodóg bhuí a bhfuil an dáir caite aríst aici ó aréir, tá sí ag imeacht craiceáilte is ag *cause*áil trioblóide.
amhrán de chuid na bhFear Buí,
one of the Orangemen's songs,
Thug sé caint i mBéal Feirste blianta fada ó shin inar léirigh sé go raibh Gaeilge in
amhrán de chuid na bhFear Buí, Lilly Bolero: “lilí, ba léir ó, b’againn an lá.
den leacht leamh buí
of the generic yellow liquid
Le fada bhí, agus tá go fóill, lucht ólta Mheiriceá ag éirí písín tuirseach
den leacht leamh buí atá déanta as rís ghinchóirithe agus atá ar fáil i ngach tábhairne agus siopa eischeadúnais sa tír.
is dual don Fhear Buí
as is natural to the Orangemen
Thaitneodh sé leis dá bhfeicfeadh sé ag a leithéid d’ócáidí “bratacha Oráisteacha ar crochadh go maíteach ard, agus an Sash i gcóiriú nua Gaelach Albanach, á chanadh leis an mustar sin
is dual don Fhear Buí.
bhuinneach bhuí
skitters
Anois caidé a bhí tú ag rá, a Chacail?” I lomchodarsnacht le ráitis Mháire Ní Chlochráin, tá George Lee den bharúil gur sa
bhuinneach bhuí atá muid agus nach bhfuil romhainn amach ach a thuilleadh den sciodar.
leathanaigh bhuí
yellow pages
Rachaidh an easpa láithreachta i bhfeidhm níos mó agus níos mó, mar is domhan eile é seo, domhan na ndúchasach digiteach áit nach mbeidh
leathanaigh bhuí le fáil amach anseo, ná caint dá laghad fúthu.
fir bhuí
Orangemen
Bhí Union Jack sa lár, ach sna ceithre chúinne bhí brat ó Shasana, Alban, An Bhreatain Bheag agus trídhathach na hÉireann agus an mana *'Europe in one city*' air!!! Seo i gcathair atá lán de na
fir bhuí, dream a iompraíonn brat dílseachta Uladh ar a gcuid paráidí go rialta.
bhuí
yellow
Cur i gcéill atá ina leithéid sa tír seo; fir
bhuí greannta ar chuaillí agus gan léarscáil, gan eolas ná leabhrán ar fáil le tuilleadh eolais a thabhairt duit faoi.
Fiabhras Buí
yellow/gold fever
In 1848 bhuail an
Fiabhras Buí California nuair a fuarthas ór sna haibhneacha agus sna sléibhte.
buí
golden
An réamh-mhacalla iad na ribíní bána seo de na comharthaí réaltógacha
buí lena mbrandálfaí díchumhachtacha eile sa tsochaí céanna scór bliana ar aghaidh? Agus, más ea, arbh iad Klara agus Martin a smaoinigh ar a leithéid de chleas úiríslithe? Meabhrú na ‘ciontachta’, agus náiriú poiblí san am gcéanna? Arís, fágann Haneke an dúcheist ar oscailt dúinn.
bhuí
thanks
Tá gan amhras, a
bhuí do Dhia.
scéal an ghamhna bhuí a dhéanamh
being longwinded
Ach cluiche ceart crua agus iomaíocht ghéar, ba scéal eile ar fad é sin! Gan
scéal an ghamhna bhuí a dhéanamh de, shocraíomar an deis a thapú.
Marach Buí
yellow blemish
Marach Buí na Léige
========
Mar cuid den iarracht siúlóirí a bhrú i dtreo Cosán an Oilithrigh, tá líne carraigeacha atá péinteáilte buí geal ón fhothrach séipéil go dtí imeall na haille, áit a bhfuil fógra nua ann.
buí
yellow
Bíonn breicne
buí/flannbhuí ar an bhfireannach, agus bricíní ar an mbaineannach.
buí ag an ngréin
sun-bronzed
Bhí sé
buí ag an ngréin, dea-bhéasach agus réidh i dtólamh cuidiú le lucht snámha i sáinn, nó bhí cluiche spóirt éigin á imirt aige.
chomh buí le
as yellow as
Mullach catach dubh orthu, agus a gcneas
chomh buí le céir na mbeach.
buí geal
bright yellow
Leanann siad líne charraigeacha atá péinteáilte
buí geal go dtí an fothrach séipéil, líne a thug na siúlóirí ‘Bóthar na mBrící Buí’ air nuair a nochtadh é i 2010.
tá teanga Sheáin Bhuí ag scuabadh roimpi
English is sweeping all in its way
Ar fud na mór-roinne, agus ar fud na cruinne go deimhin, cés moite de Mheiriceá Theas b’fhéidir,
tá teanga Sheáin Bhuí ag scuabadh roimpi ina maidhm bháite.
Is í an bus buí a bhí fúm
I travelled by bus
Is í an bus buí a bhí fúm an chéad tseachtain, ach is beag siúl a bhí inti seachas stad agus seasamh.
a bhuí do Dhia
thankfully
Níor bhris sé ach a leathrúitín san eachtra,
a bhuí do Dhia, agus bhí an t-ádh air go raibh Foireann Tarrthála Llanberis sa cheantar ag an am - bhain siad Mark amach faoi cheann 30 bomaite.
go linn bhuí na gcaolán
(hurt them) grievously
Ghoill sé ar bhallstáit an Chomhlathais
go linn bhuí na gcaolán nuair a shínigh an Taoiseach, Éamon de Valera, leabhar an chomhbhróin faoi bhás Adolf Hitler i mí na Bealtaine 1945, cé nach raibh i gceist ach nósmhaireacht taidhleoireachta.
ní a scoilt an tír a bhuí siúd
do something which split the country thanks to
Conchobair co sochraiti moir do Gaidelaib leis hi furtacht in Rig i mBretnaib, & ro milset an tir uili’ 1245AConn), Gaill in aghaidh Gaeil na hÉireann agus Protastúin in aghaidh na nGael nuair a d’fhóir sin, Muslamaigh in aghaidh Induach na hInde,
ní a scoilt an tír a bhuí siúd do MtBatten, Tuirc in aghaidh Ghréagaigh na Cipire, Sínigh agus Mong in aghaidh Vítneamach i Víteam, Shia agus Curdaigh in aghaidh Sunni na hIaráice agus Sunni in aghaidh Shia agus Críostaithe na Siria ad infinitum.
buí agus uaithne
yellow and green
Gorm agus geal,
buí agus uaithne
===========
Tharraing mé grianghraf ag cearnóg Campo Grande a chuaigh i bhfeidhm orm go mór: dathanna na Brasaíle á gcur ar aghaidh mhná gile, a raibh cúpla bliain le cois an trí scór aici, ag fear gorm nach raibh an scór féin bainte amach aige.
A bhuí don
thanks to
A bhuí don Chlár Cabhsa <http://www.
a bhuí sin den
we have (the senator C. J.) to thank for that
Ní bheidh tuairim dá laghad acu faoi céard a bhí ar siúl, ná cuimhne ina dhiaidh!
Gníomhú na Fraince
========
Cuireadh an tuarascáil ‘Against Hyper-Sexualisation: A New Fight for Equality’ le chéile sa Fhrainc anuraidh,
a bhuí sin den seanadóir Chantal Jouanno.
A bhuí den Uasal Ciotach
thanks to mr. wrong
Ciotaíl Chainte agus Loiceadh na bPáirtithe
=============
A bhuí den Uasal Ciotach, gabh mo leithscéal, Chittick, nuair a chuirtear an scéal chun seafóide uilig uilig, feictear do dhaoine, dá ndaille iad an chuid eile den am, nach bhfuil stuaim sa deargnaimhdeas do theanga ar bith seachas a chéile.
a bhuí leis na meáin
thanks to the media
Feictear dom go bhfuil sí fós i gcarcair –
a bhuí leis na meáin a rinne dúshaothrú uirthi beagnach ón bhomaite a gabhadh í deich mbliana ó shin.
faoi shoilse buí na sráide
with the yellow street lighting
Sa gheimhreadh féin bhí spórt againn,
faoi shoilse buí na sráide go minic.
a bhuí don
thanks to
Ar an Mháirt, an 18ú Márta,
a bhuí don Ambasadóir James Mc Intyre, bhí mé ag ceiliúradh de chuid Ambasáid na hÉireann san Airgintín i gceann de na hionaid is galánta in Buenos Aires, Lo de Aberg Cobo, é plódaithe le meascán mearaí de Gaeil-Airgintínigh agus a gcairde.
a bhuí don
thanks to the
A luaithe is a insealbhaím uirlis nasctha beidh mé in ann é a leanúint gach áít is mian liom,
a bhuí don tseirbhís nua Dweet.
a bhuí sin leis an teicneolaíocht nua
thanks to the new technology
Tá an Ghaeilge faoi bhrú an-mhór sna Gaeltachtaí go léir ach tá an teanga ag scaipeadh ar fud an domhain ag an am chéanna,
a bhuí sin leis an teicneolaíocht nua go háirithe.
a bhuí sin leis an teicneolaíocht nua
thanks to new technology
Míníonn Diarmaid Mac Mathúna an tslí a raibh deis ag gnáthdhaoine cur le tuairiscí nuachta na meán cumarsáide tar éis bhuamáil Londan an mhí seo caite,
a bhuí sin leis an teicneolaíocht nua.
a bhuí sin leis na hinimircigh
thanks to the immigrants
Tá réimse i bhfad níos leithne bia le fáil san Astráil na laethanta seo,
a bhuí sin leis na hinimircigh atá tagtha chun na tíre ó bhí aimsir an Dara Cogadh Domhanda ann, mar a mhíníonn Dáithí Ó Colchúin.
a bhuí sin le craobh de chuid Chonradh na Gaeilge
thanks to a branch of Conradh na Gaeilge
Tá an-bhorradh faoin Ghaeilge i nGlaschú faoi láthair,
a bhuí sin le craobh de chuid Chonradh na Gaeilge atá lonnaithe in Govanhill, ceantar ina bhfuil roinnt mhaith Éireannach ag cur fúthu go fóill.
Dhánlann Mhic Giolla Bhuí
McGilloways' Gallery
Thug Ciara Nic Gabhann cuairt ar
Dhánlann Mhic Giolla Bhuí mar a bhfuil taispeántas ealaíne de shaothar Phatsy Dan Mac Ruairí á léiriú faoi láthair.