faoi bhruach na Life
around the banks of the Liffey
An té a bheadh 'wedi fod yn **yfe**d' (= **ibh**the/ólta), nó 'in**eb**riated', an té a raibh a shá 'imbibed' aige, is dóigh go nglacfaidh sé le teoiric ar bith! Más tugtha don ól é, an duine bocht céanna, b'fhéidir gur Ó Meadhchair/Meachair a bheadh air, tharla go gciallaíonn a shloinne 'cara (na) meá'! Níl mé a rá, áfach, go bhfuil éinne ar m'aithne darb ainm Lifechair Ó Meachair faoi bhruach na Life sa lá inniu.
ar bhruach aille
at the edge of a cliff
An bhfuil stádas Gaeltachta ag an bpobal sin, a bhfuil an brú ón mBéarla lán chomh láidir air? Dúirt sí go raibh an teanga ar bhruach aille seachas ag crosbhóthar, go raibh an pobal i gcoitinne báúil ach fíorleisciúil.
bhruacha
banks
Cónaím cuid bheag de mo shaol fós ar bhruacha Loch Ontario, agus go minic na laethanta seo bím gafa i mbeoshruth leochaileach a ritheann os cionn an Aigéin Atlantaigh ó Chasla, Conamara go dtí mo cheantar féin.
bhruach aille
a cliff's edge
"
I ndearadh Tolle, casann an bóithrín suas an bealach, cuma air go bhfuil sé ag tarraingt ar bhruach aille.
ar an Bhruach Thiar
on the West Bank
D'fhoilsigh an *New York Post *eagarfhocal a mhaígh gurb é Gerry Adams "Osama's Soul Brother" agus d'fhoilsigh scéalta fá bhuamaí IRA ar an Bhruach Thiar, mar dhea.
ar bhruach aille
at the edge of a cliff
Tá staid na tíre ag cur ráiteas ciniciúil i gcuimhne dom: "Bhíomar ar bhruach aille inné, ach tá céim chun tosaigh tugtha againn anois.
ón mbruach
from the brink
Cén fhís atá agat féin don Ghaeilge?
Go ndéanfaí Gaeltachtaí na hÉireann a neartú agus go dtarraingeofaí an Ghaeilge ar ais ón mbruach.
ar bhruach an bhealaigh mhóir
on the side (edge) of the road
A fhaid agus a bhí seo uilig ag dul ar aghaidh bhí fear an ghluaisteáin ghoirm ina sheasamh ar bhruach an bhealaigh mhóir agus a cheann crom aige.
ar bhruach na Life
on the banks of the Liffey River
Suite ar bhruach na Life, ar chúlbhóthar duilleach in aice leis an Droichead Nua atá an Sean-Mhuileann.
bruacha
banks
Tá crainn, caonach agus bláthanna fiáine ar na bruacha.
bhruacha
banks
Eas uisce agus sliabh bréagach rí-ard (tá an-radharc le fáil uaidh) an Parc des Buttes Chaumont; cruinniú le chéile na gcág istigh sa Jardin des Plantes, áit a bhfuil neart lusanna agus luibheanna le feiceáil; crainn mhaorga an chúigiú *arrondissement* sa Jardin de Luxembourg (Bhí suas le 38,000 crann i bPáras nuair a rinneadh an chéad chrannáireamh in 1855, agus tá níos mó anseo anois); an crann is seanda sa chathair, an Robinier, a cuireadh sa bhliain 1601; gan trácht ar bhruacha an Seine, áit a mbíonn neart daoine ag siúl, ag rothaíocht agus ag lannrolláil.
ar an bhruach chuarach
on the curving bank
Bhí an ghrian ag dul síos os cionn na habhann, an Arno, agus na b*palazzi *arda ar an bhruach chuarach.
ar a bruacha
on its banks
Tá canáil i lár na cathrach agus go leor caifí ar a bruacha.
scaipthe ar bhruacha na habhann
scattered on the banks of the river
Tá bailte beaga scaipthe ar bhruacha na habhann agus tá ról lárnach aici i saol mhuintir an cheantair seo maidir le hiascaireacht agus turasóireacht, agus is córas iompair agus foinse uisce don chócaireacht agus don níochán í chomh maith.
bruacha na Laoi a bhaint amach,
to reach the banks of the Lee,
De réir an amchláir, tógann sé 50 nóiméad ar an Boeing 737 atá ag Ryanair bruacha na Laoi a bhaint amach, agus ní thógann sé ach cúig nóiméad breise ar thurba-liáin ATR72 Aer Arann an turas céanna a dhéanamh.
caithfidh tú dreapadh síos bruach abhann
you have to climb down a riverbank
Ach an chuid is mó den am, caithfidh tú dreapadh síos bruach abhann agus go minic dul trasna abhann reoite le bun an oigheareasa a bhaint amach.
ar bhruach féir
on a grass embankment
Tá sé suite ar bhruach féir i gcarrchlós an tí tábhairne The Fir Tree in Croxteth Park, Learpholl.
ar bhruach thoir
on the eastern bank
Ba léir go raibh an t-arm dáiríre faoi seo, agus bhog gach mac máthar a raibh baint aige leis an bpobal Mormannach go Illinois, áit ar bunaíodh eaglais agus baile ar ar thug siad Nauvoo, ar bhruach thoir abhainn an Mississippi.
bruach na mara
the seashore
Faoi dheireadh shroich Brian bruach na mara.
Bhruach Thiar
West Bank
Tá balla mór na Síne ann, balla Hadrian, balla Antonine, bhíodh balla clúiteach i mBeirlín agus tá an-chonspóid ar siúl faoi láthair faoi na ballaí atá na hIosraelaigh á dtógáil ar an Bhruach Thiar.
bruach
bank(s)
As go brách le Balor go Cathair Bhéal Feirste, go bruach an Lagáin, áit ar tháinig sé ar Chircín Mac Cam Luí agus é ag ól caife ina chaife cáiliúil, an Locked Kipper’s Inn.
bhruach
bank
Agus cé a rinne an cur síos maslach seo? Cé eile ach Balor an Bhéil Bhinn, nó tharla go raibh sé féin i láthair ag an scliúchas ar bhruach Loch Léin.
mbruach
bank
Caitheann cuid doíbh an t-am seo mar eithne nó pupa agus nochtfaidh sé amach ina fheithid nua ar an mbruach le téamh an Earraigh.
bhruach
bank
Bhí corr éisc ag faire amach ar bhruach an locha bhig, agus bhí lorg coise coiníní le feiceáil go flúirseach ar bhrat sneachta na mbóithríní mórthimpeall.
bhruach na habhann
riverbank
Is baile beag é Gunnedah, lonnaithe ar bhruach na habhann Namoi, ar an taobh thiar den Imleach Mór, a scarann an stiall chaol ar chósta thoir na hAstráile ó na machairí ollmhóra intíre.
bhruach na habhann
the river bank
Fuair meitheal, a bhí ag deisiú bhruach na habhann, an taisce a bhí adhlactha i gcófra.
bhruach an locha
lakeshore
Dhá cheann de na comharthaí teorainn faoi leith ná an Túr CN agus an tIonad Rogers atá le taobh a chéile ar bhruach an locha.
dá bhruach
two banks
I measc na n-imeachtaí a bhí mar chuid de dheasghnáth na hoscailte, bhí claisceadal de 600 gasúr ó scoileanna éagsúla fud fad na cathrach, a tháinig le chéile ar an droichead ón dá bhruach le tús a chur leis.
bhruach
bank, border
Sheas an traein ar feadh i bhfad ar bhruach na Polainne i stáisiún cúlráideach nár aithnigh mé féin.
bailithe thart ar na bruacha
gathered on the beaches
Measadh go raibh tuairim is milliún go leith duine bailithe thart ar na bruacha nuair a bhuail a long cloch is cuan in Sydney ar 3 Feabhra 1954.
bruach na habhann
the river bank
D’fhan mé ansin thart ar cúig lá, gach maidin ag ceistiú daoine ag bruach na habhann go dtí gur bhain mé amach bád amháin ag dul mo threosa (áit a roghnaigh mé ar léarscáil le mo shúile dúnta).
bhruach
riverbank
Bhain mé an bhruach amach ach bhí an abhainn mór, leathan, domhain agus dorcha.
an bhruach thall
the opposite bank
Le hádh agus le faoiseamh d’éirigh liom agus bhaineamar an bhruach thall amach.
bhruacha
banks
Tá muid ar bhruacha Loch Superior i Milwaukee.
bhruach an tsrutháin
the stream bank
Bóthar cúng a bhí fúm an chéad uair an chloig, cosán gan teara an dara huair an chloig, agus bealach aimhréidh ar bhruach an tsrutháin ina dhiaidh sin.
bhruach
bank
Baile beag ar bhruach abhainn na Maroni, a dhéanann teorainn le Surinam.
bruach na habhann
the riverbank
An chéad uair, cois Abhainn na Réine sa nGearmáin, ó dheas de chathair Bonn, is ag rothaíocht liom a bhíos le bruach na habhann nuair a chonaic mé leacht.
bhruach
bank(s)
Agus ar bhruach an Itapecuru a bhunaigh sé an baile beag Kelru.
mhealladh ó bhruach na habhann
to entice from the river bank
An bhean nach bhfaca mé roimhe sin ná ó shin, rinne sí a dícheall an bhean óg aoibhinn álainn a mhealladh ó bhruach na habhann a fhad leis an ghuthán ar thaobh eile na sráide mar a raibh na Samaritans sásta labhairt léi.
ar bhruach
on the bank(s)
Chuir Pádraig Ó Loingsigh, cathaoirleach an Chlub Éireannaigh, fáilte roimh an Uactharán i nGaeilge, rud a thaitin leis, mar dúirt sé: “Tá sé go hiontach Gaeilge a chloisteáil ar bhruach an Mersey” agus labhair sé faoin dóigh go raibh na fógraí díshealbhaithe i gcónaí i mBéarla, teanga nach raibh ag an chuid is mó de na daoine a díbríodh go Learpholl.
bruach
bank
(brzeg = bruach, kraj = críoch, krowa = bó (féach crú 7 cró), młynek = muileann, morze = muir, niebo = néal, źródło = sruth, łapa do sniegu (lapa do sneachta) = sluasaid adhmaid a dhéanfá féin le sneachta a chartadh, srl.
ag sleamhnú amach ón mbruach ar an bpoll domhain
slipping away from the bank into the deep pool
Bhraith sé aisteach, mar sin féin, ag sleamhnú amach ón mbruach ar an bpoll domhain is gan cuairteoir ar bith thart.
ar na tomacha ar bhruach na habhann
on the bushes on the river bank
Ar thaobh na cathrach den áit a bhfuil an droichead sin inniu, chonaic mé oibrí Bardais ag tomhas thart ar na tomacha ar bhruach na habhann le háiritheoir Geiger.
nó le bruach srutháin
or the bank of a stream
Mhúchadh an crann sitce an fál agus an cosán in imeacht na mblianta sa gcaoi go mbíodh seanfhear ina chónaí leis féin ag siúl isteach tollán dorcha crann, i lár an lae, le gabháil chuig a theach féin! Ba cheadmhach an t-am sin crainn a chur le taobh cosáin nó le bruach srutháin gan srian ar bith agus b'shin é an cur a rinne dochar do shaol an duine agus do bheatha an éisc araon.
ag cur thar bruach
packed to capacity
Tá Pirtek ag cur thar bruach ar laethanta na gcluichí baile ó shin i leith.
ar bhruach na Mara Duibhe
on the shore(s) of the Black Sea
Nuair nach raibh an Bhanríon Angela nó an Rí Barack, nó fiú Tánaiste na hÉireann, sásta dul chun cainte le hImpire an Domhain Thoir, dúirt Balor Calma Curata go rachadh sé féin chun na Rúise le bleid a bhualadh ar Vladimir Poitín ar bhruach na Mara Duibhe.
idir dhá bhruach
between the two banks
Seo tuilleadh dá chuid cainte:
'Bhí siad ansin idir dhá bhruach ag gabháil isteach go Gaillimh in áit an dtugann siad an Caisleán Nua air, gar go maith ansin do dhroichead an railway, an railway a bhíodh ag gabháil go Clifden.
ar bhruach
on the bank(s)
D’inis sé dúinn go raibh sé féin agus a athair i láthair i 1966 nuair a nochtadh leacht cuimhneacháin do 1916 ar bhruach Abhainn na Siúire, leacht le dealbh Críost ar a barr: “*Our leaders were elevated to the stature of ‘godly’*”, a dúirt sé linn.
bhruach
bank, shore
Tá sliocht eile ag Tony Birtill le cur sa chuntas faoin ‘tsaoirse gan só’ ar bhruach thoir Mhuir Éireann.
ar dhá bhruach na teiscinne
on both sides of the ocean
Chas Robert McMillen le cumadóir, ceoltóir agus amhránaí a bhfuil díolamaí seolta aici agus gealladh fúithi le tamall anuas ar dhá bhruach na teiscinne, Julie Feeney as Achréidh na Gaillimhe.
bhruach abhainn
river bank
Is gar i ngaol dúinn gnéithe go leor de bhéascna agus de shean-nósanna na Breataine Bige mar a fuair Diarmuid Johnson amach ar a chamrian trí sheanreilig i gCymru agus ar bhruach abhainn Teifi.
ar bhruach
on the bank(s) of
Chas Seosamh Mac Muirí leis i gceantar Chathail Bhuí ar bhruach Loch Mac nÉan, i bhFear Manach.
Tá Gluais Beo! Pota Focal faoi chóipcheart ag Oideas Gael, foilsitheoirí na hirise Beo!
Pota Focal Beo! Glossary is under the copyright of Oideas Gael, publishers of Beo! magazine.
