gearr ig
blow me down (lit. cut a notch)
"Bhuel,
gearr ig!" arsa Deirdre le Cian agus í ag amharc suas ar Shíle, "tá deoch ceannaithe aici.
gearr ig
blow me down (lit. cut a notch)
"Bhuel,
gearr ig!" arsa Deirdre le Cian agus í ag amharc suas ar Shíle, "tá deoch ceannaithe aici.
Buillí
blows
Buillí leanúnacha dóláis do phobail bheaga tuaithe agus do shaoránaigh na mbailte beaga nuair a mharófaí mac leo.
buille marfach
deadly blow
An teannas dochreidte agus na Cait réidh chun
buille marfach a thabhairt d'Áth Cliath.
an buille fill
the treacherous blow
Is ansin a bhuail sé
an buille fill: "Ó, agus ar chuidigh an t-ól leat an stádas a bhaint amach?" Seanchoncas faisisteach.
a bhainfeadh blaosc do chinn duit
that would blow your head off (loud)
Leis sin lig cailleach inteacht racht
a bhainfeadh blaosc do chinn duit.
buille
blow
"Is
buille trom, millteanach é mac a chailleadh.
cnagaide
blow, rap
Scanraigh mé gur amach thar chuntar le
cnagaide a thabhairt dó a bhí Dónal ag teacht.
buille mór
big blow
Agus sin ráite,
buille mór in éadan fheisire Bhanna Uachtaraí a bhí sa chruinniú deireanach.
buillí
blows
Cé go bhfuil
buillí faighte ag an tionscal sin sa gceantar, tá saothrú ag thart ar 100 duine ann i gcónaí.
buille mór síceolaíoch
big psychological blow
Má thig an tuar fán tairngreacht,
buille mór síceolaíoch a bheas ann d'aontachtaithe nach mbeidh ábalta labhairt ar an mhóramh aontachtach níos mó.
buille tubaisteach
a disastrous blow
Is dóigh liom gur
buille tubaisteach a bheadh ann don Ghaeilge dá gcuirfí deireadh (mar atáthar ag moladh) le deontas labhairt na Gaeilge.
bhuille trom
heavy blow
"
"A Dhia ár sábháil, bhí sin ina
bhuille trom aici, an créatúr.
gonc ar an ghualainn
a blow on the shoulder
Leis sin thug duine inteacht
gonc ar an ghualainn di agus ann ach gur leagadh as a seasamh í.
buille
blow
Agus cúrsaí olc go leor cheana féin ó thaobh an gheilleagair de, dhealraigh sé go raibh
buille tubaisteach eile i ndán do lucht gnó - díreach ag an am is gnóthaí den bhliain, aimsir na Nollag.
bhuille trom
heavy blow
"
"A Dhia ár sábháil, bhí sin ina
bhuille trom aici, an créatúr.
ní thiocfadh leo aontú ar aird na gaoithe
they couldn't agree on which way the wind was blowing
An lá ab fhearr a bhí siad
ní thiocfadh leo aontú ar aird na gaoithe.
buille d'fhuip
a blow from a whip
Téann stair na Gaeilge sa tír seo chomh fada siar leis na chéad daoránaigh a tháinig dá neamhthoil agus a d'fhaigheadh
buille d'fhuip dá labhróidís le chéile ina dteanga dhúchais.
ag séideadh aníos tríothu
blowing up through them
Bíonn an fharraige
ag séideadh aníos tríothu sa gheimhreadh.
réabtha as a chéile
blown apart
)
Ach leis an spotsolas á dhíriú ar "an chogadh salach" tá seans (caol) ann go mbeidh an íomhá dhubh agus bhán den choimhlint ó thuaidh
réabtha as a chéile.
buille
blow
Bac
=======
Ach tá srian mór amháin eile ar an gcóras - agus is
buille i gcoinne na hEorpa é.
buille mór
a big blow
Is cinnte go bhfuil
buille mór tugtha ag na víris do tháirgiúlacht daoine a bhíonn ag obair ar ríomhairí.
an buille ba mheasa
the worst blow
Nó b'fhéidir gurb é an t-airgead urraíochta a chaill sí
an buille ba mheasa.
mbuille marfach
mortal blow
Sin ráite, ní shamhlaím na toghcháin a bheith ina
mbuille marfach ag an Taoiseach.
buille
blow
Sin
buille a mbeidh sé deacair ag David Trimble beag a dhéanamh de.
Buille
blow
Buille mór, damanta do lucht leanúna Chorcaí ab ea imeacht Setanta, ach don chuid eile againn nach as Corcaigh dúinn (an tromlach!) ní drochscéala amach is amach atá ann.
Gearr ig
I'll be damned/blowed. (Used in unusual circumstances.)
"
Gearr ig.
Buille níos tromchúisí
a more serious blow
Dúirt sé fosta: "An céasadh?
Buille níos tromchúisí do na Stáit Aontaithe ná 11 Meán Fómhair.
Buille
blow
Buille eile in aghaidh réimeas Bush is ea an tóir rábach atá ar scannán conspóideach Michael Moore, Fahrenheit 9/11.
shéid sé
he blew
leac oighirice
liomóidlemon
ag diúlsucking
bodhairedeafness
béasamanners
gránnahorrible
cumhachtpower
mo leithéidsethe likes of me
docharharm
múrshower
caiteover
fás maithgood growth
ag feadaílwhistling
sáite amachstuck out
stróeffort
leidclue
bodhraithedeafened
gleonoise
oibleagáideachtobligingness
cothrom na Féinnefair play
dúnárasachreticent
cantalpetulance
aisteachasqueerness, strangeness
ar fheabhasexcellently
a chur as a riochtto distort
sádh amach an cloigeann údthat head was stuck out
an iarraidh seothis time
coiscéimstep
filltefolded
muinchillesleeve
plaitbald patch
burlaí bána gruaigewhite trusses of hair
malaíbrows
ag sméideadh a chloiginnnodding his head
gach re soicindevery second second
in ard a chinnas loud as he could
ríforearm
clúmhachdown (on face)
smigchin
dallamullóg a chur ormto hoodwink me
nár thug mé neamhaird airthat I didn't ignore him
ar feadh na síoraíochtafor an eternity
bearnagap
tuillteearned
meangadhsmile
clamhsáncomplaint
luaigh séhe mentioned
bréanfoul
tá fíorbhrón ormI'm really sorry
múiscnausea
slisínslice
chinn mé arI decided
a chur díomto give up
tioncharinfluence
á tochasbeing scratched
go gontaconcisely
eachtra gadaíochtatheft incident
trealamh lofarotten equipment
ag geonaílwhimpering
croitheadh uafásachterrible shaking
samhlaighimagine
a scáthhis shadow
leata chomh móropen so wide
macallaecho
boinnsoles
ag coisíochtpacing
ag comhaireamh na gcoiscéimeannacounting the steps
óltachdrunk
dheasaighadjusted
mo bhaithisthe top of my head
luasc siarrocked backwards
sálaheels
glanbhearrthaclean-shaven
olldoirdbasses
bhreac mé na sonraí cuíI wrote down the appropriate details
ceann dúbáiltea double
bhain searradh asam féinI stretched myself
shéid séhe blew
á spreagadhencouraging him
á thionlacanaccompanying him
clingireachttinkling
cantaireachtchanting
grágaílcroaking, braying
dalltavery drunk
ag éalúescaping
go séimhgently
a chonúisyou useless person
an oiread fuadair faoi teitheadhtrying to flee so quickly
bailigh leat mar singet lost then
mallachtaícurses
líomhaintíallegations
mhaslaigh éI insulted him
barántas gabhálaarrest warrant
ionchúiseamh poiblípublic prosecution
cillíncell
luaithreadáinashtrays
stóltastools
go ngéillfeadh sé gach rud domuntil he would surrender everything to me
pleotafool
sciotaíl searbhasachsarcastic tittering
uirlisíinstruments
píopaí lonrachashining pipes
tiubhthick
tanaíthin
boghabow
sreangáinstrings
béicílyelling
búireachroaring
leis an imeacht thar fóir seofor this going overboard
bródpride
uabhararrogance
i mbarr mo réimeat my peak
a admháilto admit
ní raibh neart agam airI couldn't help it
iomrascálaíwrestler
togha a
ag pléascadh na háite
blowing up the place
Is macasamhail mhuintir Kennedy iad, amuigh ansin ag tarraingt raic an diabhail,
ag pléascadh na háite, ag dó na hambasáide go talamh agus a leithéidí sin.
buille marfach
mortal blow
Meastar nach bhfuil aon driopás ar an DUP socrú a dhéanamh roimhe sin le go dtig leo
buille marfach, an *coup de grace*, a thabhairt do pháirtí Trimble agus seasamh s'acu féin a dhéanamh do-ionsaithe.
ag séideadh
blowing
Tá gaoth fhuar gheimhridh
ag séideadh taobh amuigh.
buille tubaisteach
a disastrous blow
Buaileadh an
buille tubaisteach ceart go leor air, i mí an Mheithimh, nuair a fógraíodh torthaí na dtoghchán áitiúil agus Eorpach, ach níor thit sé ar a chlaíomh.
buille
blow
An pas atá anois ann is minic go bhfuil cuma an chaithimh air - is deacair an
buille ón lámh a fheiceáil go minic, ach níl aon athrú molta air seo.
buille
a blow
Caillfear 48 post de bharr deireadh a bheith á chur léi -
buille don gheilleagar áitiúil i Learpholl, áit a bhfuil fadhb dífhostaíochta go fóill.
ag séideadh a fheadóige
blowing his whistle
"Dála cluiche peile, más drochchluiche é, is é an chuimhne is mó a bheidh agat ná an réiteoir ag rith thart
ag séideadh a fheadóige.
buille
blow
Ansin, deir siad le chéile, *"Qu'ainsi périsse les ennemis de la république!" *(go bhfaighe naimhde na poblachta bás mar seo) agus, le
buille mór, scriosann siad an pota agus a bhfuil ann.
buille mór
a big blow
Seans gurb é a dhéanfaidh mo dhuine agus a leithéid ná aistriú chuig club áitiúil san áit ina bhfuil cónaí uirthi; agus cé gur bronntanas iontach a bheas ansin don chlub áitiúil,
buille mór a bheas ann don chlub i mBaile Átha Cliath a thug traenáil agus oiliúint dóibh ar feadh na mblianta.
Ní lá go fóill é!
Well, I'll be blowed!
"
"
Ní lá go fóill é!" arsa Siobhán "Shíl mé go gcuirfeá suas dó.
bhuille mór
big blow
Ba ghnách le leithéidí Ted Kennedy agus Peter King an chluas bhodhar a thabhairt do chlamhsáin na Breataine ach ba
bhuille mór don ghluaiseacht phoblachtánach é a gcinneadh gan castáil le Gerry Adams aimsir na Féile Pádraig i mbliana.
buille an bháis
death blow
buille an bháis
=======
Rinne pobal na tíre seo gnaithe maith aimsir an ghalair crúibe is béile nuair a tharraing muid le chéile lena chinntiú go dtabharfadh an tionscal is mó sa tír na cosa leis ón ghéarchéim.
bhuille marfach
killer blow
Trí
bhuille marfach a bhualadh ar fhaicsean poblachtánach an pháirtí bhí ar chumas an Loingsigh agus a chomrádaithe na seanslabhraí a chaitheamh díobh agus treo nua a thabhairt don pháirtí agus, anuas ar sin uilig, d'éirigh leo an céile comhraic ba dhainséaraí a bhí acu a chur as an imirt ar feadh tréimhse fada.
buille
blow
Tá an t-iaraire Máire Uí Ruairc tar éis
buille a fháil mar gheall ar an ró-chaiteachas faoi thrí a bhí i gceist maidir leis an Luas i mBaile Átha Cliath.
buillí mailíseacha
malicious blows
Tá an bealach céanna á thógáil anois ag daoine a bhfuil
buillí mailíseacha tugtha dóibh ar pháirceanna imeartha na tíre agus gan sásamh ceart á fháil acu, dar leo féin, ó údaráis CLG.
buille
blow
Chuirtí pionós breise ansin ar imreoir, ag brath ar dhonacht na calaoise a bhí déanta aige (imirt chontúirteach,
buille le dorn nó camán, agus araile) Má bhí imreoir ar fionraí, sheas sé sin i gcás aon sórt cluiche a raibh an t-imreoir i dteideal imirt ann – ní raibh aon eisceacht i gceist.
Buille trom
heavy blow
Buille trom, mar sin, do go leor daoine ab ea cinneadh Bhanc Ceannais na hEorpa (ECB) go dtiocfadh méadú de 0.
Buille trom
heavy blow
Buille trom do ghluaiseacht na poblachta atá san admháil agus fios acu gur dócha gur “*tip of the iceberg*” atá ann.
buille fuilteach
bloody blow
D’imigh rudaí ó smacht nuair a thosaigh poblachtánaigh an trioblóid agus go tobann – rud nach rabhthas ag dúil leis – chonaic na dreamanna sin a chreideann go bhfuil an Stát, an Tíogar Ceilteach, ag déanamh neamairt iontu, chonaic siad deis le
buille fuilteach a bhualadh in éadan na n-údarás.
á séideadh
being blown
! Bhí daoine ar na sráideanna, adharca carranna
á séideadh agus atmaisféar féile timpeall na háite, ach bhí sé ar fad thar a bheith sibhialta! Ní fhaca mé éinne ar deargmheisce (seans gur athraigh sé sin ní ba dhéanaí san oíche!), agus is cosúil go gcaitheann an-chuid daoine an oíche sa bhaile nó i mbialann lena dteaghlach.
á séideadh
being blown
! Bhí daoine ar na sráideanna, adharca carranna
á séideadh agus atmaisféar féile timpeall na háite, ach bhí sé ar fad thar a bheith sibhialta! Ní fhaca mé éinne ar deargmheisce (seans gur athraigh sé sin ní ba dhéanaí san oíche!), agus is cosúil go gcaitheann an-chuid daoine an oíche sa bhaile nó i mbialann lena dteaghlach.
buille tubaisteach
disastrous blow
Measann sé gur
buille tubaisteach a bheadh ann don teanga dá mba rud é go gcuirfí a leithéid de pholasaí i bhfeidhm.
ó bhuillí fill
from low blows
Gan dabht, dhéanadh na smísteoirí leathanghuailleacha ar a fhoireann arbh é a bpríomhdhualgas é Gretzky a chosaint
ó bhuillí fill, agus lucht stiúrtha an NHL a thuig gurbh earra luachmhar é, dhéanaidís cinnte de nach ndéantaí mórán dochair dó i gcluiche atá contúirteach go leor.
ceann de na buillí is fealltaí
one of the most treacherous blows
Is léir, mar sin, go bhfuil daoine atá báúil leis an Ghaeilge i bhFine Gael ach fós tá siad ag iarraidh
ceann de na buillí is fealltaí a thabhairt don teanga a tugadh di ó bhí aimsir Reachtanna Chill Chainnigh ann! Céard is fiú do stát ar bith a bheith ag caitheamh airgid ar mhúineadh teanga agus ansin a rá nach mbeidh sí mar ábhar lárnach i gcúrsaí oideachais? Má dhéantar imeallú ar an Ghaeilge sa chóras oideachais, is cinnte nach mbeidh go leor daoine ann i gceann fiche bliain leis an teanga a shlánú mar theanga náisiúnta.
cúpla clabhta
a few blows
“Agus é ina bhuachaill óg thug sé aghaidh ar Acadamh Naomh Pádraig nó theastaigh óna mhuintir go bhfaigheadh sé scoth na scolaíochta agus
cúpla clabhta faoin chluas gach lá chun béasaí a chur air.
shéid sé anáil amach le teann sásaimh
he blew out his breath with pure satisfaction
Ar ár siúl dúinn síos an halla rinne sé iontas den mhéid dlúthdhioscaí a bhí sa teach, ar sheilfeanna ar an dá thaobh dínn, sa chistin freisin, tuilleadh seilfeanna lán leo, cófraí, seastáin greamaithe den bhalla, bhí siad carntha ar an gcuisneoir—thug me gloine bhainne dó agus rinne sé ceapaire dó féin—agus ar an inneall níocháin, leath an bhoird tógtha acu, dhá stól, go fiú ar leac na fuinneoige sa leithreas—rinne sé mún—agus túrbhloic díobh i ngach cúinne sa chistin, ar dhá thaobh an dorais, taobh istigh agus taobh amuigh sa halla, sa spás faoin staighre agus sa seomra suí—bhí siad i ngach áit, gan an balla le feiceáil acu ach anseo is ansiúd, dlúthdhioscaí, a dúirt sé agus
shéid sé anáil amach le teann sásaimh, dlúthdhioscaí, nach iontach é?
Ina shuí ar an tolg—bhí air scíth a thabhairt do na seanchnámha, mar a deir sé féin—dúirt sé gur chuimhin leis a óige, gurbh é a aisling leabharlann cheoil a bheith aige, sa bhaile, cartlann de gach uile dhlúthdhiosca a eisíodh riamh, in aon seomra amháin aige, seomra stórais nó garáiste mór ar chúl an tí.
ag séideadh
blowing
De réir réamhaisnéis na haimsire, bheadh gaoth ghéar
ag séideadh in aice leis an chósta an lá sin, ach shíl mé féin go mbeadh an aimsir measartha maith ar Chró na Rad, áit a bhíonn faoi cheo cuid mhaith den am.
buille
blow
Maidir le John de Courcy, dúirt Mark: “Deirtear go bhféadfadh sé ceann fir a scoitheadh d’aon bhuille, agus géag nó lámh le
buille eile.
buille nimhneach
a sore blow
Fuair mé
buille nimhneach i mo lámh.
ag séideadh tharainn go mall
blowing slowly over us
Bhí sé fuar an Chéadaoin sin, agus bhí sneachta tirim
ag séideadh tharainn go mall ar an mbóthar agus gach aon rud thart orainn ciúnaithe dá réir.
tréanbhuillí,
heavy blows,
Mar shraith
tréanbhuillí, chaill na Poblachtánaigh (an páirtí is mó a bhí i bhfabhar an chogaidh) Teach na nIonadaithe agus an Seanad araon sa toghchán meántéarma, d’éirigh Donald Rumsfeld as a phost mar Rúnaí Cosanta (ar iarratas ón uachtarán), agus foilsíodh tuarascáil Ghrúpa Staidéir na hIaráice.
an chéad bhuille,
the first blow,
Ba é an cosc ar chaitheamh tobac in áiteanna poiblí
an chéad bhuille, cé nach raibh an tionchar diúltach aige is a bhí á thuar ag na tábhairneoirí ag an am.
an buille is troime
the hardest blow
Ach gan dabht ar bith is é an dianfheachtas atá ar bun ag na Gardaí le dornán míonna anuas
an buille is troime atá faighte ag tionscal na dtithe leanna le fada.
buille an bháis
the death blow
Go deimhin, tá go leor ann a deir gur
buille an bháis é don tábhairne tuaithe.
le buille beag an-mhailíseach dá ciotóg.
with a small very malicious blow of her left jab.
“*Blíp*! *Blíp! Blíp!* a Bhaloir,” ar sise go magúil, lách, carthanach, agus í ag síneadh Laoch na Litríochta ar fhleasc a dhroma
le buille beag an-mhailíseach dá ciotóg.
na ráigeanna gaoithe a shéideann tríd an mbearna ard seo
the gusts of wind which blow through this high gap
Ábhar iontais dom nach scuabann
na ráigeanna gaoithe a shéideann tríd an mbearna ard seo chun siúil iad.
séidim go mall réidh,
I blow slowly and smoothly,
Agus gach lá ar feadh leathuair an chloig ar a laghad
séidim go mall réidh, seinnim go cúthaileach.
as an bhuille
of the blow
Tugadh a luach saothair d’Adams as an obair a bhí déanta aige féin agus ag gluaiseacht na poblachta le deireadh a chur leis an choimhlint ó thuaidh ach is coimhthigh iad na tuaisceartaigh diamhra, scanraitheacha seo agus beidh Michael McDowell bródúil
as an bhuille a thug sé do Gerry Adams le linn na díospóireachta ar RTÉ seachtain an toghcháin.
ag séideadh an deannaigh óna rothair
blowing the dust from their bicycles
Thuigfeá an fáth a bhfuil pobal na cathrach
ag séideadh an deannaigh óna rothair agus ag tabhairt faoin mbóthar ar dhá roth – níl an dara rogha acu a thuilleadh!
Tá na bóithre ag titim as a chéile mar thoradh ar an mbrú tráchta agus tá táillí taistil ag dul i méad, ach caithfear a admháil go bhfuil iarrachtaí á ndéanamh chun cúnamh a thabhairt do rothaithe trí rianta nua rothaíochta a thógáil i ngach ceann de na cúig bhuirg atá sa chathair.
an buille seo
this blow
”
B’fhéidir gurb é
an buille seo a bualadh ar Izabela le linn a hóige an fáth go bhfuil sí sásta nach mbíonn aon deabhadh ar Éireannaigh óga an lae inniu pósadh agus socrú síos.
Thosaigh an séasúr i mbliana le dhá dhroch-thuairt d'ollscoileanna móra.
The season began this year with two blows for the big universities.
Shílfeá go seasfainnse ar leataobh ag breathnú ar an radharc seo go searbhasach – ach bhíos i lár baill ag canadh leo, gan de cheangal agam féin leis an ollscoil ach gur chaith mé seimeastar ag teagasc inti!
Éirí na n-íochtarán
Thosaigh an séasúr i mbliana le dhá dhroch-thuairt d'ollscoileanna móra.
An buille ba throime
the heaviest blow
Ionsaí Squinter
An buille ba throime a bualadh ar Gerry Adams agus a pháirtí ná an t-ionsaí fíochmhar a rinne an scríbhneoir Squinter orthu ina cholún clúiteach ar an *Andersonstown News* coicís ó shin.
buille a bhualadh
to strike a blow
Sa bhliain 1906, bhuaigh Peter O’Connor bonn óir agus ceann airgid in Aithin na Gréige sna comórtais léime, agus thapaigh sé an deis
buille a bhualadh ar son neamhspleáchas na hÉireann.
buille marfach
fatal blow
Thuig fórsaí slándála na Breataine agus an IRA araon nach dtiocfadh leo
buille marfach a thabhairt dá chéile agus d’fhóir an idirbheartaíocht do gach taobh.
nuair a shéideann sí
when it blows
Cuidíonn gaoth mhór an tseanchais le feachtas an phobail
nuair a shéideann sí ar feadh trí lá agus trí oíche, ag ligean do Chillín *Chait*ríona solas an lae a fheiceáil den chéad uair leis na cianta cairbreacha.
is olc an ghaoth nach séideann maitheas do dhuine éigin.
it is a bad wind that doesn't blow good for somebody
Ach mar a deir an seanfhocal,
is olc an ghaoth nach séideann maitheas do dhuine éigin.
i dtreo na gaoithe a shéideann
in the direction of the wind that blows
Is coimisiún é a bhogann
i dtreo na gaoithe a shéideann ó Oifig Thuaisceart Éireann (OTÉ), agus faoi láthair, ba mhaith le OTÉ brú a chur ar an
DUP glacadh le haistriú cumhachtaí póilíneachta agus cirt ó Westminster go dtí an Tionól, ar mór-éileamh é de chuid Shinn Féin.
bhuille i gcoinne tíorántachta.
a strike or blow against tyranny
D’éirigh go hiontach le Saakashvili, ar ndóigh, agus mhol na meáin an *coup d’état* gan mharú mar bhua iontach ar son na saoirse agus an daonlathais agus mar
bhuille i gcoinne tíorántachta.
shéid sé an bonn
he blew the horn
Bhí fhios ag an tiománaí gur bhuail sé mé, mar
shéid sé an bonn orm mar freagra nuair a chroith mé mo dhorn ina dhiaidh.
séidfear
shall be blown
Ach na muilte atá le déanamh is le crochadh ar fud na hÉireann:
Dá dtairbhe, fostófar roinnt daoine ar fud na tíre nach mbeadh ag obair dá n-uireasa, b’fhéidir; Ach na muilte a bheith crochta,
séidfear an breosla chugainn saor in aisce gan a dhath a dhó ná smid smúite a scaoileadh san aer inár dtimpeall; Is lú an méid breosla dá réir a loscfar sna stáisiúin ghinte leictreachais agus is lúide an dochar imshaoil an méid sin; Is lú an méid gáis agus artola a allmhaireofar ar loing nó i bpíplíne feasta le haibhléis a ghiniúint in Éirinn, rud a fhágfas an t-airgead abhus inár measc.
Buille tábhachtacht
an important blow
08 ar *How the Irish Invented Slang* faoin teideal '
Buille tábhachtacht i gcogadh teanga':
"Más fíor gur tír gan anam tír gan teanga, is seacht n-uaire níos measa é más féidir a chur i gcéill nach raibh teanga againn riamh.
Is iomaí buille
many a blow
Is iomaí buille a buaileadh ar an Ghaeilg in imeacht an ama, ach tá an ceann is tromchúisí ar na gaobhair - fear beag féasóige as tuaisceart Bhéal Feirste! Cuireadh Reacht Chill Chainnigh i bhfeidhm sa 14ú céad, 1367 le bheith beacht, 35 reacht a raibh sé d'aidhm acu smacht a chur ar an lucht plandála sin a bhí ag éirí níos Gaelaí ná na Gaeil féin, i gcodanna den tír.
ráib
blow, stroke
Is cosúil gur beag scéim Gaeltachta arbh fhiú a choinneáil agus go hindíreach tá cibé aitheantas a bhí ag an Ghaeltacht mar cheantar sonrach le stádas ar leith, le cur ar ceal nach mór, d’aon
ráib amháin.
buille
blow, stroke
B’fhéidir go bhfuil sé níos tábhachtaí a chinntiú anois, cuir i gcás, go mbeadh cúram na Gaeltachta agus na Gaeilge mar chuid d’Aireacht eile - An Roinn Oideachais, Eolaíochta agus Gaeltachta b’fhéidir, cé go bhfuil go leor ann a chreideann gur
buille tubaisteach eile a bheadh ann cúrsaí na teanga a chur faoi scáth Roinne a meastar nár léirigh ach doicheall don teanga le blianta fada.
smitín
a blow, hit
Fuair mé
smitín ó paratrooper uair eile agus mé i mo dhéagóir cionn is go raibh pas Éireannach agam.
séideadh
blowing
Tá an aimsir fóirsteanach arís do nádúr an Ghaeil: an díle anuas orainn agus an ghaoth fhuar aithrinneach ag
séideadh aduaidh agus aneas agus anoir agus aniar ag an am céanna.
buille
blows
Ní hé go bhfuil
buille na gclaimhte nó gáir chatha le cluinstean, nó bhí trí céad bliain idir seasamh deireanach na bhfíor-Ghael agus an daonáireamh atá i gceist againn anseo.
bhuille
blow, setback
org/wiki/War_of_the_Triple_Alliance)
Teacht Aniar, Dul ar gCúl
In ainneoin an
bhuille a bhuail Cogadh an Chomhaontais Triaraigh ar Phobal Chambacuá, théarnaigh siad slán agus cuireadh siúl faoi chúrsaí talmhaíochta arís, rud a bhí ciallmhar agus margadh mór Asunción chomh gar sin.
ag séideadh
blowing
Anuas air sin, taispeántar nach féidir na muilte gaoithe a chur ag obair ach nuair atá an ghaoth
ag séideadh ar luas áirithe (má tá an ghaoth rólag, ní fiú iad a chur ar siúl; má tá an ghaoth róláidir, ní féidir iad a chur ar siúl) agus go mbíonn siad díomhaoin 75% den am dá bharr! Fiú sa Danmhairg, áit a bhfuil 5,500 muileann gaoithe ann a sholáthraíonn 20% de chumhacht aibhléise na tíre, is gá aibhléis a allmhairiú go rialta as an tSualainn agus as an Iorua.
ag síobadh
blowing
Má bhí sé róthe thíos, tá sé anois rófhuar, le gaoth sheasmhach
ag síobadh tríd an mbearna seo idir an dá leithinis.
bhuille marfach
fell stroke, death blow
‘Bunaíodh formhór na gcuntas ar an nGorta Mór dar foilsíodh go fóill ar dhoiciméid Bhéarla, ainneoin gur chainteoirí Gaeilge go leor acu sin ar bhuail an t-imeacht úd a
bhuille marfach féin orthu.
buillí
blows
Siocair Mhaith le Clogaid
Ní mór a rá áfach go bhfuil cúis an-mhaith agus chiallmhar leis an riail nua agus é sin, oiread cosanta agus is féidir a bheith ag gach imreoir maidir le
buillí isteach ar an gcloigeann agus ar an éadan.
buille
a blow, thump
Plimp! Fuair na breithiúna
buille as cinneadh a dhéanamh a thug cead do chomhlachtaí móra airgead a thabhairt do pholaiteoirí.
straiméad
a resounding blow
Agus plimp! Leag sé
straiméad ar smig pháirtí an fhreasúra as chomh dígeanta is a bhí siad i dtaobh clár oibre na comhdhála.
buille
a blow
Más
buille don turasóireacht í an mhéid atá ráite faoi Ghaoth Dobhair, tá íomhá níba tharraingte tugtha do pharóiste Gaeltachta eile i ndeisceart an Chontae: “*’There’s nothing feckin’ here,’ endearingly blunt locals forewarn visitors to.
buille an bháis
death blow
Bhí tráchtairí áirithe ag tuar gur
buille an bháis a bheadh sa mholadh seo do na coláistí samhraidh; tionscail a chothaigh na glúnta de theaghlaigh Ghaeltachta mar aon le tuiscint a thabhairt do dhaltaí na Galltachta ar an Ghaeilge ina láthair aiceanta labhartha.
séideadh ar stoc
blowing a trumpet
Feictear buachaill óg sa phictiúr á dhúiseacht as a chodladh ag spiorad sciathánach atá ag
séideadh ar stoc.
síobfadh
were/should blow
Ós rud é go bhfuil cuid mhór daoine mar sin ar m’aithne, an cóir dom iad ar fad a cheangal dá chéile agus tonna cloch a cheannach ó Roadstone, nó an mbeadh sé ceart go leor i súilibh Dé dá
síobfadh an coirpeach óg dífhostaithe de dhroim an tsaoil iad nuair a bheas sé réidh leis an tiománaí bus?
A Phápa agus a Iris, a chairde na páirte, is agaibhse atá na freagraí a chuirfidh suaimhneas ar m’anam.
Buille
blow
“
Buille tubaisteach eile don Ghaeilge,” a thugann urlabhraí Oideachais Fhianna Fáil, Willie O Dea, air ach maíonn an tAire Hayes nach bhfuil rún aige culú ar a chinneadh.
buille trom
heavy blow
Agus gan oiread is mí go leith imithe ó chuir Jan Brewer a síniú le SB1070, tá
buille trom buailte ar thionscal turasóireachta an Stáit a bhfuil sí mar ghobharnóir air.