a bhfuil seanaithne acu ar Mhairéad
who know Mairéad for a long time
Is minic a chloisfeá daoine
a bhfuil seanaithne acu ar Mhairéad ag rá nár athraigh sí riamh, nach bhfuil éirí in airde dá laghad ag baint léi in ainneoin go bhfuil cáil idirnáisiúnta bainte amach aici féin agus ag an ghrúpa.
nach bhfuil an dara rogha acu
that they have no other choice
Tarlaíonn sé seo go rialta, áfach, agus deir na Cúbaigh
nach bhfuil an dara rogha acu mar nach féidir leo a bheith beo ar a dtuarastal amháin ($10 Meiriceánach sa mhí ar an mheán).
Nach bhfuil sé tuillte againn?
don't we deserve it?
"
Nach bhfuil sé tuillte againn?" ar siadsan leo féin, "agus an dua agus an saothar atá caite againn inár suí i mbun na leabhar le bliain anuas.
Nach bhfuil sé tuillte againn?
don't we deserve it?
"
Nach bhfuil sé tuillte againn?" ar siadsan leo féin, "agus an dua agus an saothar atá caite againn inár suí i mbun na leabhar le bliain anuas.
go bhfuil sé sin amhlaidh
that that is the case
Is léir go bhfuil éasclínte sa chóras rialtais i Sasana agus ní ar na hÉireannaigh atá an locht
go bhfuil sé sin amhlaidh!
seo a bhfuil ar a shon agat
this is all you have to show for it
Bhí trí lá agat lena dhéanamh agus
seo a bhfuil ar a shon agat.
Cá bhfuil an bolg buí
used when tickling (the stomach) while playing with a baby
"
Cá bhfuil an bolg buí, cá bhfuil? An bhfuil cigilt ionat go fóill, an bhfuil?" ar sí sa ghuth ard éadrom sin a úsáideann mná le páistí beaga.
nach bhfuil an dara suí sa bhuaile ann
that there is no alternative
Caithfear cur ar a súile don Aire Síle de Valera
nach bhfuil an dara suí sa bhuaile ann - go gcaithfear an £380,000 a chur ar fáil ar ais nó ar éigean.
an bhfuil sé i d'acmhainn
can you afford
Ní hí an cheist atá os do chomhair amach ná
an bhfuil sé i d'acmhainn dul ar líne ach an dtig leat neamhiontas a dhéanamh d'fhorbairt do ghnó féin agus d'fhorbairt do thíre san am atá le theacht?
Suíomh gréasáin An Webbery: http://www.
nach bhfuil aois na hógántachta
who is pre-adolescent
"Faoi láthair tá mé ag iarraidh a bheith ag cabhrú le páiste
nach bhfuil aois na hógántachta go fóill," a dúirt sí.
nach bhfuil sé de chead ag éinne
that no one has the right
Measann sé
nach bhfuil sé de chead ag éinne, áfach, brú a chur ar dhuine teanga a labhairt mura bhfuil sé ag iarraidh í a labhairt, ach, mar sin féin, ós rud é go bhfuil siad ag fáil airgead rialtais, gur cheart dóibh an iarracht a dhéanamh.
go bhfuil sé beartaithe aici
that she intends
Tá sí in Ollscoil na Ríona, Béal Feirste faoi láthair agus tá sí ag baint oiread taitnimh as a tréimhse ansin
go bhfuil sé beartaithe aici cúpla seachtain bhreise a chaitheamh sa choláiste.
ní shílim go bhfuil caitheamh mo chodach ionam
I don't think I could face my food/eat a bite, I'm past hunger
"
"An bhfuil a fhios agat seo,
ní shílim go bhfuil caitheamh mo chodach ionam, tá mé chomh tuirseach sin," arsa Bríd.
a bhfuil ar siúl
everything that is happening
Is é an fhealsúnacht atá taobh thiar de na fuinneoga móra atá sa tosach ná go bhfuil
a bhfuil ar siúl taobh istigh den fhoirgneamh le feiceáil ag an phobal ar an taobh amuigh.
nach bhfuil lá rúin aici
that she has no intention
Cén dóigh faoi Dhia a rachaidh sí i mbun tí nó teaghlaigh?"
"B'fhéidir
nach bhfuil lá rúin aici a leithéid a dhéanamh," arsa Úna.
nach bhfuil a shárú le fáil
which can't be surpassed
Nuair a fheiceann duine cluiche mór peile nó iománaíochta ó Pháirc an Chrócaigh ar an teilifís, mar aon leis na dathanna agus an t-atmaisfear speisialta
nach bhfuil a shárú le fáil in áit ar bith, tuigeann sé/sí go bhfuil an staid nua seo inchurtha le haon staid sacair nó Oilimpeach ar fud an domhain agus gur faiseanta agus gur taitneamhach an rud é bheith páirteach san atmaisféar agus sa "chraic" a ghabhann leis na cluichí Gaelacha.
nach bhfuil a athair á iarraidh
whose father doesn't want him
Baineann *Delbaran *le teifeach óg ón Afganastáin, agus baineann *The Colour of Paradise* le buachaill beag dall
nach bhfuil a athair á iarraidh.
go bhfuil agam lena áit a dhéanamh
that I have to take his place
Déarfaidh mé leo go bhfuil agam le dhul ag obair, go bhfuil duine inteacht tinn agus
go bhfuil agam lena áit a dhéanamh.
go bhfuil an saol ina shuí ar a thóin agat
that everything is going your way
"Anois, a rún," ar seisean, "is dócha go síleann tú
go bhfuil an saol ina shuí ar a thóin agat anois.
a bhfuil clú agus cáil uirthi
who is very famous
Agus tá sí trí bliana déag agus ceithre scór!
"Bhí sé d'ádh orm ansin go raibh Caitlín Ní Dhomhnaill,
a bhfuil clú agus cáil uirthi sa lá atá inniu ann, sa darna doras domh.
de bharr go bhfuil droim láimhe á thabhairt acu lena n-oidhreacht
because they're turning their back on their heritage
Creideann sí go láidir san aos óg agus tá sí den tuairim gur botún mór é a bheith ag tromaíocht orthu agus ag tabhairt amach dóibh
de bharr go bhfuil droim láimhe á thabhairt acu lena n-oidhreacht.
go bhfuil cogadh s'acu thart
that their war is over
Tá an bóthar sin á ullmhú faoi láthair, agus baill shinsearacha Shinn Finn - Adams, McGuinness, Martin Meehan - ag rá
go bhfuil cogadh s'acu thart.
nach bhfuil fiacha orm a inse
that I don't have to say
*
Gluais • Glossary
girseachgirl
clisteclever
giodalachperky, self-conceited
ardnósachpompous
a mhaíomhasserting
go sotalacharrogantly
úimléideachuseful
ag coimhéadwatching
máistreás(female) teacher
ag inse d'achan duinetelling everyone
ciallmeaning
dúilliking
Taispeánfaidh sin daofaThat'll show them
chuartaigh síshe searched
nach bhfuil fiacha orm a insethat I don't have to say
a raibh sa rangeveryone in the class
sámsáilprattling
go bhfuil imdhíonadh agat i gcoinne na tragóide
that you are immunized against the tragedy
Síleann tú
go bhfuil imdhíonadh agat i gcoinne na tragóide tar éis tamaill ach cuireann sé isteach orm go fóill.
go bhfuil rudaí gaibhte siar
that things are regressed
"Cloisim ó dhaoine as Dún na nGall nach bhfuil siad sásta leis an tseirbhís atá Euroceltic ag cur ar fáil agus
go bhfuil rudaí gaibhte siar.
scéal nach bhfuil mórán dealraimh air
a most improbable tale
"Is é sin, fhad is a bhí sé (Collins) beo …" Leis an chasadh spraíúil seo, cuireann McEvoy - a bhog ó Bhaile Átha Cliath go Nua-Eabhrac lena thuismitheoirí nuair a bhí sé trí bliana go leith - tús le
scéal nach bhfuil mórán dealraimh air.
de thairbhe go bhfuil
because there is
Ach tá neart in ann gléasraí ceoil a sheinm
de thairbhe go bhfuil buíon cheoil ar an bhaile ó bhí na 1970í ann.
a bhfuil an braon anuas iontu
that are letting in the rain
Tá go leor míshásta leis an Roinn Oideachais mar gheall ar an éagothroime atá sa chóras oideachais, a fhágann go bhfuil páistí a bhfuil tuismitheoirí saibhre acu á dteagasc i scoileanna breátha galánta agus páistí eile á múineadh i mbothanna bréana
a bhfuil an braon anuas iontu.
nach bhfuil éirithe linn
that we haven't managed
Cén fáth nach féidir le tír bheag mar seo a cuid gnóthaí a eagrú go hionraic agus go cothrom?
An é go bhfuil leithéidí John Waters (*The Irish Times*) ceart nuair a deir sé
nach bhfuil éirithe linn imeacht, fiú fós, ó thionchar an choilíneachais, ar chaith muid na céadta bliain faoi, agus go gcaithfidh muid fós a bheith ag cleasaíocht agus a bheith mímhacánta mar a bhí orainn a bheith leis na tiarnaí talún fadó!
nach bhfuil tásc nó tuairisc orthu
that there is no trace of
Is dhá shuíomh snasta iad sin a mhaíonn go mbaineann siad le hollscoileanna in Éirinn - dhá ollscoil
nach bhfuil tásc nó tuairisc orthu sa tír seo.
dá bhfuil bainte amach againn
of all we have achieved
Sin an rud is tábhachtaí
dá bhfuil bainte amach againn, is dócha.
ina bhfuil cosc ar thobac
in which smoking is prohibited
D'aimsigh mé an áit ar an idirlíon - tá ceol ar shuíomh gréasáin s'acu agus fógraítear an lóistín mar áit
ina bhfuil cosc ar thobac.
An bhfuil tú ag déanamh?
Do you think so?
"
An bhfuil tú ag déanamh?" arsa Aoife.
nach bhfuil faitíos air amhrán a chrochadh
who is not afraid to strike up a song
Is fear deas éirimiúil é féin
nach bhfuil faitíos air amhrán a chrochadh ar son na cúise.
uirlis a bhfuil mé an-cheanúil uirthi
a tool that I'm very fond of
Bhain mé úsáid as an teanga ríomhaireachta Rebol,
uirlis a bhfuil mé an-cheanúil uirthi.
dá bhfuil bainte amach againn
of all we have achieved
Sin an rud is tábhachtaí
dá bhfuil bainte amach againn, is dócha.
a bhfuil an-rath air
which is very successful
Cé gur seo tionscadal acadúil
a bhfuil an-rath air é seo, tá na húdaráis in Institiúid Mhic Eochaidh den tuairim mar sin féin go bhfuil neart oibre le déanamh go fóill.
nach bhfuil faitíos air amhrán a chrochadh
who is not afraid to strike up a song
Is fear deas éirimiúil é féin
nach bhfuil faitíos air amhrán a chrochadh ar son na cúise.
uirlis a bhfuil mé an-cheanúil uirthi
a tool that I'm very fond of
Bhain mé úsáid as an teanga ríomhaireachta Rebol,
uirlis a bhfuil mé an-cheanúil uirthi.
nach bhfuil siad ar aon intinn leis
that they don't agree with him
Is léir go bhfuil mífhoighid ag teacht ar Howard le daoine atá chomh hamaideach sin
nach bhfuil siad ar aon intinn leis.
nach bhfuil an dara rogha aici ach a admháil
that she has no choice but to admit
Praghas: €25 (clúdach crua)*
Gluais • Glossary
beathaisnéis údaraitheauthorized biography
a dialanna pearsantapersonal diaries
páipéir phríobháideachaprivate papers
go dtí gur insealbhaíodh í ina hUachtaránuntil she was installed as President
bailithe le chéilegathered together
bhriseadh lárthéarmamid-term break
ghuigh Patrick oíche mhaith ar gach duinePatrick bade everyone goodnight
as go brách leisoff he went
ina sámhchodladhsound asleep
clagarnachclatter
liúigh Patrick féinPatrick himself yelled
den chosán bristeof the broken pavement
foscadhshelter
tolgcouch
phléasc gloine fhuinneoga an doraisthe glass of the windows in the door exploded
rinne lámhachánshe crawled
dallógablinds
leathorlachhalf an inch
grúpa confachan angry group
idirboth
ag béiceachshouting
casúrhammer
tairnínails
cláir adhmaidwooden boards
gráscardisorderly mob
bosca na bhfiúsannathe fuse box
lúth na ngéagthe power in her limbs
marbhintinneach le heaglamentally paralysed with fear
crógachtbravery
cinnireachtleadership
fuaraigeantacool-headed
ag síneadh na sreinge thart an coirnéalextending the chord around the corner
ag stiúradh cúrsaí cosantadirecting defence matters
as a támhnéal faitísfrom her trance of fear
ag breith ar dhá chamángetting hold of two hurleys
shín amach a cosshe extended her leg
Baineadh tuisle as an bheirt acuBoth of them tripped
a fhad a mhair an t-ionsaías long as the attack lasted
i mbaol a mbáisin danger of being killed
scanraithe as a mbeathascared to death
trost na mbrógthe tramp of the shoes
carr coimhthíoch bána strange white car
go tráthrialtaregularly
nach ndéanfadh Paddy iarracht teacht abhailethat Paddy wouldn't try to come home
róchontúirteachtoo dangerous
í ar a díchealldoing her best
ag iarraidh an tocht a cheilttrying to hide the emotion
leis an mhinicíocht raidió sinwith that radio frequency
barúilidea
gluaiseachtaímovements
i bhfianaisein light of
nach bhfuil an dara rogha aici ach a admháilthat she has no choice but to admit
drogallreluctance
an t-aon chosaintthe only protection
siocar nach bhfuil sí le cluinstin thart orthu
because it is not to be heard around them
Easpa deiseanna
=======
Tá triúr páistí agam féin agus an rud a chuireann as go mór dom ná nach bhfuil deis ar bith acu an Ghaeilge a úsáid go rialta agus go bhfuil leisce orthu í a labhairt
siocar nach bhfuil sí le cluinstin thart orthu.
nach bhfuil chomh hoilte céanna
who are not quite as skilled
Sin patrún atá le feiscint i Sasana freisin - tá Sky ag díriú orthu siúd
nach bhfuil chomh hoilte céanna is atá na daoine a bhí ag baint úsáide as an tseirbhís go dtí seo.
nach bhfuil bun nó barr leis
which has no basis
*
Gluais • Glossary
sprioctarget
ní túisce anseo thúno sooner are you here
iontach slachtmharvery tidy
beathalife
mórphearsa ficsingreat fictional character
dílleachtaorphan
sa tsraithin the series
uaighgrave
an oiread is siolla amháin dá shaotharnot even a syllable of his work
oilithreachtpilgrimage
clúiteachrenowned
a mhaíomhto boast
iarsmalannmuseum
tairgtear camchuairteannatours are offered
bantreoraífemale guide
díomhaoinidle
ag blaiseadh den saolgetting a taste of the life
troscánfurniture
sprúillí mionsonraíochaminor fragments
col ceathrachacousins
ní chónaíodh Montgomery féin ann riamhMontgomery himself never used to live in it
adhlacthaburied
i do chomhchuairteoiríin your fellow-visitors
iad a rangúto categorise them
SeapánaighJapanese
díograiseachenthusiastic
searmanasceremony
a fhiafraí deto ask
dúilliking
luachannavalues
chomh patuar intias apathetic towards her
smidword, syllable
carrchlóscarpark
mionsamhailminiature
éalúescape
proinntitherestaurants
camchuairt oidhreachtaheritage tour
baiste asnamed after
a cuid pearsanher characters
bunchlochfoundation-stone
straitéis mhargaíochtamarketing strategy
uimhirphlátaínumber plates
gléastadressed
príomhsheómain show
Oileánaighisland-people
mórtasach asproud of
dúchasachnative
mangairísellers
ollúna mórluachachaself-important professors
tionscalindustry
débhríochambiguous
bréan den ealaín ar fadsick of the whole carry-on
tuairiscítearit is reported
frith-Anneanti-Anne
Is stáitsíodh an t-ilsiamsa AnnekensteinAnd the variety show Annekenstein was staged
fonóidmockery
d'íomhá fholláin Anneof Anne's clean image
casadhtwist
is barrúlafunniest
cúiseamhaccusation
leispiachaslesbianism
(chuir sí(she
nuair a d'áitighwhen she argued
comhdháilconference
leispiachas folaithehidden lesbianism
cairdeasfriendship
cumann leispiach nár cuireadh i gcríchunfulfilled lesbian love
oirirceminent
flúirse tagairtílots of references
homa-anghráchhomo-erotic
traidisiúnaithetraditionalists
ábhar a stoitheadhto take material
comhthéacscontext
náireachshameful
scannalachscandalous
nach bhfuil bun nó barr leiswhich has no basis
i dtólamhalways
treoraí ar leitha separate guide
na sluaite leispiachathe crowds of lesbians
díoltas DéGod's revenge
mallaithedamned
go mear ocrachquickly and hungrily
páirc mhór siamsaíochtaa big amusement park
tithe itheacháineating houses
tuirlingtto alight
ar an drochuairunfortunately
níl tásc nó tuairisc arthere is no sign of
ag foghlúplundering
ag creachlooting
fáilteachwelcoming
go gealgháireachcheerfully
le teann diabhlaíochtaout of devilment
sé glúinesix generations
dubh le turasóirípacked with tourists
cárgrimace
níos féile ó thaobh síntiúis láimhe demore generous when it comes to tips
oineachhonour
freastalaíwaitress
babhla seabhdairbowl of chowder
ciseán bonnóg is craicéira basket of scones and crackers
féachaint an bhfuil aiste ar an iasc sa linn bhainneto see if the fish are taking the bait in the pool of milk
diúilicínímussels
breallachclam
portáncrab
gliomachlobster
trosccod
róshrónachtoo nosey
meascthamixed
glasraívegetables
diúgann tú an t-anraithyou drain the soup
an braonán blasta deiridhthe last tasty droplet
féachaint an bhfuil aiste ar an iasc sa linn bhainne
to see if the fish are taking the bait in the pool of milk
*
Gluais • Glossary
sprioctarget
ní túisce anseo thúno sooner are you here
iontach slachtmharvery tidy
beathalife
mórphearsa ficsingreat fictional character
dílleachtaorphan
sa tsraithin the series
uaighgrave
an oiread is siolla amháin dá shaotharnot even a syllable of his work
oilithreachtpilgrimage
clúiteachrenowned
a mhaíomhto boast
iarsmalannmuseum
tairgtear camchuairteannatours are offered
bantreoraífemale guide
díomhaoinidle
ag blaiseadh den saolgetting a taste of the life
troscánfurniture
sprúillí mionsonraíochaminor fragments
col ceathrachacousins
ní chónaíodh Montgomery féin ann riamhMontgomery himself never used to live in it
adhlacthaburied
i do chomhchuairteoiríin your fellow-visitors
iad a rangúto categorise them
SeapánaighJapanese
díograiseachenthusiastic
searmanasceremony
a fhiafraí deto ask
dúilliking
luachannavalues
chomh patuar intias apathetic towards her
smidword, syllable
carrchlóscarpark
mionsamhailminiature
éalúescape
proinntitherestaurants
camchuairt oidhreachtaheritage tour
baiste asnamed after
a cuid pearsanher characters
bunchlochfoundation-stone
straitéis mhargaíochtamarketing strategy
uimhirphlátaínumber plates
gléastadressed
príomhsheómain show
Oileánaighisland-people
mórtasach asproud of
dúchasachnative
mangairísellers
ollúna mórluachachaself-important professors
tionscalindustry
débhríochambiguous
bréan den ealaín ar fadsick of the whole carry-on
tuairiscítearit is reported
frith-Anneanti-Anne
Is stáitsíodh an t-ilsiamsa AnnekensteinAnd the variety show Annekenstein was staged
fonóidmockery
d'íomhá fholláin Anneof Anne's clean image
casadhtwist
is barrúlafunniest
cúiseamhaccusation
leispiachaslesbianism
(chuir sí(she
nuair a d'áitighwhen she argued
comhdháilconference
leispiachas folaithehidden lesbianism
cairdeasfriendship
cumann leispiach nár cuireadh i gcríchunfulfilled lesbian love
oirirceminent
flúirse tagairtílots of references
homa-anghráchhomo-erotic
traidisiúnaithetraditionalists
ábhar a stoitheadhto take material
comhthéacscontext
náireachshameful
scannalachscandalous
nach bhfuil bun nó barr leiswhich has no basis
i dtólamhalways
treoraí ar leitha separate guide
na sluaite leispiachathe crowds of lesbians
díoltas DéGod's revenge
mallaithedamned
go mear ocrachquickly and hungrily
páirc mhór siamsaíochtaa big amusement park
tithe itheacháineating houses
tuirlingtto alight
ar an drochuairunfortunately
níl tásc nó tuairisc arthere is no sign of
ag foghlúplundering
ag creachlooting
fáilteachwelcoming
go gealgháireachcheerfully
le teann diabhlaíochtaout of devilment
sé glúinesix generations
dubh le turasóirípacked with tourists
cárgrimace
níos féile ó thaobh síntiúis láimhe demore generous when it comes to tips
oineachhonour
freastalaíwaitress
babhla seabhdairbowl of chowder
ciseán bonnóg is craicéira basket of scones and crackers
féachaint an bhfuil aiste ar an iasc sa linn bhainneto see if the fish are taking the bait in the pool of milk
diúilicínímussels
breallachclam
portáncrab
gliomachlobster
trosccod
róshrónachtoo nosey
meascthamixed
glasraívegetables
diúgann tú an t-anraithyou drain the soup
an braonán blasta deiridhthe last tasty droplet
a bhfuil meas as cuimse uirthi
who is greatly admired
Bhí toradh difriúil ann nuair a tháinig an cáineadh chugainn ó thar lear agus ó Uachtarán
a bhfuil meas as cuimse uirthi.
san fhaopach a bhfuil muid ann
in the fix we're in
Dá mbeadh fís aige den bhealach romhainn, ní bheadh muid
san fhaopach a bhfuil muid ann, a deir siad.
Mura bhfuil
if there isn't
"
Mura bhfuil, tá deireadh leis an Chomhaontú.
nach bhfuil ag teacht le chéile
that are conflicting
"
Mar a léiríonn na tuairimí go léir
nach bhfuil ag teacht le chéile ar tagraíodh dóibh san alt seo, tá gaol fíorchasta ag an duine daonna le bia.
faoina bhfuil i ndán dóibh
about all that is in store for them
Mhaígh sé nach raibh an darna suí sa bhuaile aige ach peann a chur le pár agus rabhadh a thabhairt do mhuintir na hÉireann
faoina bhfuil i ndán dóibh mura mbíonn breith acu ar a n-aiféala.
a bhfuil cáil na grúdaireachta uirthi
which is famous for brewing
Antaine Ó Faracháin: A Stiofáin, cé as thú ó thús agus céard a mheall anall go hÉirinn thú?
Steve Chambers: Is as baile beag i gcroílár Shasana mé, áit darb ainm Burton-on-Trent
a bhfuil cáil na grúdaireachta uirthi.
Mura bhfuil aon cheo eile déanta ag Pauline Hanson
if Pauline Hanson has done nothing else
Mura bhfuil aon cheo eile déanta ag Pauline Hanson, léirigh sí go bhfuil féith an chiníochais beo bríomhar san Astráil go fóill agus go mbeidh.
tán tú anois san áit ina bhfuil an chuid is fearr den nGaeilge
you are now where the best of Irish is to be found
Beannacht Dé leat, a Bharra, agus
tán tú anois san áit ina bhfuil an chuid is fearr den nGaeilge.
An bhfuil ábhar grinn ar bith againn?
Have we anything to laugh at?
An bhfuil ábhar grinn ar bith againn?
Tá, ach is ar éigean é, ainneoin eisceachtaí suntasacha.
go bhfuil acmhainn grinn ag aontachtaithe
that unionists have a sense of humour
"'Bainfidh Trimble den 313ú huair, ach tiocfaidh Jeffrey ar ais ar an bhliain seo chugainn le é a dheánamh arís,' arsa urlabhraí de chuid an UUP sular bhris sé amach a chaoineadh!"
Ach measann daoine gur laoch an aontachtachais é Emerson mar go léiríonn sé
go bhfuil acmhainn grinn ag aontachtaithe, go n-aithníonn sé na lochtanna atá ar an dream a dtugann sé tacaíocht dóibh, oiread le héirí in airde Shinn Féin, agus na lochtanna atá ar phróiseas na síochána.
a bhfuil muintir na háite breá cleachta leo
that the locals are used to/familiar with
Nach dtiocfaí an rud céanna a dhéanamh i gcás an iolair mhara? Nach é sin an sórt ruda atá na turásóirí ag iarraidh a fheiceáil?
Aer úr gan truailliú - a leithéid sin, agus rudaí simplí bunúsacha eile, a mheallann na turasóirí, rudaí
a bhfuil muintir na háite breá cleachta leo ach atá tarraingteach do strainséirí, atá ainchleachta leo.
An bhfuil sin amhlaidh
is that so
An bhfuil sin amhlaidh i gcás Neil Martin? An bhfuil an próiseas cruthaitheach chomh simplí sin?
"Ní shílim go gcumtar ceol amach as folús," ar sé.
cá bhfuil a triall
where it is headed
Is é an scéal is deireanaí sa gcás seo nach bhfuil a fhios go beacht cá bhfuil an long faoi láthair nó
cá bhfuil a triall.
mura bhfuil fonn ort íoc as
if you don't feel like paying for it
I gcás an chláir ríomhphoist Eudora,
mura bhfuil fonn ort íoc as nó má theastaíonn uait triail a bhaint as ar dtús, is féidir leagan saor in aisce a íoschóipeáil.
go bhfuil cúrsaí amhlaidh
that things are so
Níl locht ar Chill Chainnigh
go bhfuil cúrsaí amhlaidh.
muna bhfuil aird á tabhairt
if attention is being paid to
Ach
muna bhfuil aird á tabhairt ar an bpríomhbhealach siar go Gaillimh, cén seans atá ann go n-éistfear leis na hargóintí fiúntacha atá ag lucht West on Track?
Mar a dúirt Romano Prodi, gan an t-airgead a chaitheamh ar an infrastruchtúr ní fheicfear forás eacnamúil sna limistéir chúlráideacha atá scartha amach ón lár.
go bhfuil cúrsaí ag feabhsú
that things are getting better
) Is cosúil gur rud é an t-idirdhealú i gcúrsaí fostaíochta a tharlaíonn do dhaoine eile!
"Níor cheart a bheith bogásach," ar Mike Rosie, "ach mar sin féin, sílim
go bhfuil cúrsaí ag feabhsú.
Braithim go bhfuil droch-chomaoin curtha orainne Meiriceánaigh
I feel we have been disserviced as Americans
"
Braithim go bhfuil droch-chomaoin curtha orainne Meiriceánaigh ag na leabhair sin go léir atá tar éis miotas Camelot a chothú.
go bhfuil an-tóir ar an bhád farantóireachta
that the ferry is very popular
Bhí freastalaí óg croíúil ann, a d'inis dúinn
go bhfuil an-tóir ar an bhád farantóireachta.
an bhfuil ár sáith feicthe againn
have we seen enough
Ainmhithe picilthe, leapacha neamhchóirithe, cac eilifinte, spásanna bána agus solas lom iontu … An bhfuil rud ar bith fágtha amuigh ansin i saol na healaíne chun scannal a chur orainn nó
an bhfuil ár sáith feicthe againn?
Tá am Dhuais Turner tagtha arís agus an rírá agus ruaille buaille a théann leis.
agus tú sa riocht ina bhfuil tú
with you the state you're in
Gheobhaidh sí áit duit
agus tú sa riocht ina bhfuil tú," arsa an fiaclóir.
a bhfuil fíos a gnó go maith aici
who really knows what she's doing
Is duine ionraic díreach í
a bhfuil fíos a gnó go maith aici agus tá sé de nós aici féachaint díreach ort agus í ag caint leat.
a bhfuil an-chlú air
which is very famous
Gach tráthnóna thugaimis cuairt ar áiteanna éagsúla, ina measc Séipéilín Ghallarais,
a bhfuil an-chlú air.
An bhfuil dóigh ar bith eile air?
Is there any other way?
"
An bhfuil dóigh ar bith eile air?"
"Mo chreach nach bhfuil," arsa Nuala.
cá bhfuil do thriall
where are you going/heading?
"Cad é a dhéanfas tú nó
cá bhfuil do thriall ar an bhliain seo chugainn?" ar sí.
nach bhfuil ar a dtoil ag muintir na Baváire
that the people of Bavaria can't speak fluently
Tar éis an tsaoil, is teanga choimhthíoch fós é an Béarla
nach bhfuil ar a dtoil ag muintir na Baváire.
Bímis buíoch as a bhfuil againn.
Let's be thankful for what we have.
Bímis buíoch as a bhfuil againn.
a bhfuil cearr beag air
who is a little touched
Tá mé dubhthinn duit, idir a bheith ag priollaireacht thart agus ag geabaireacht bomaite amháin, agus an chéad rud eile tá tú i do shuí suas áit inteacht agus aoibh an gháire ort mar a bheadh dundarlán ann
a bhfuil cearr beag air.
ina bhfuil an Béarla in uachtar
in which English has the upperhand
Bhí ceisteanna ann faoin tionchar a d'fhéadfadh sé a imirt ar labhairt na Gaeilge san áit, agus an t-eastát poiblí eile atá ar an mbaile mar fhasach acu - eastát
ina bhfuil an Béarla in uachtar.
cé go bhfuil caoi i bhfad níos fearr orainn anois
although we're much better off now
"
An dóigh leis gur cailleadh aon rud mar thoradh ar an dul chun cinn sa gheilleagar; ar chailleamar aon rud mar shochaí leis an bhforbairt sin? "Ní tharlaíonn aon athruithe, fiú amháin athrú chun feabhais, gan ceataithe cinnte a bheith ag baint leis agus,
cé go bhfuil caoi i bhfad níos fearr orainn anois, is laige anois, creidim, an tionchar ar iompar na ndaoine, meas na gcomharsan agus an mhoráltacht thraidisiúnta.
daoine ag a bhfuil cáilíochtaí an-arda a mhealladh
to attract people with very high qualifications
"
Tuigeann sé go bhfuil an-chuid deiseanna fostaíochta ag daoine cumasacha sa lá atá inniu ann agus nach bhfuil an státseirbhís chomh tarraingteach is a bhí le linn a óige siúd, ach tá sé cinnte nach bhfuil deacracht ag an státseirbhís
daoine ag a bhfuil cáilíochtaí an-arda a mhealladh fós.
go bhfuil ár n-oidhreacht á scrios
that our heritage is being destroyed
Bhí tuairim is 10 ngrúpa agus suas le 25 duine sa seomra leis na toscairí agus iad uile ag tabhairt na teachtaireachta céanna dóibh:
go bhfuil ár n-oidhreacht á scrios ar mhaithe le forbairt ainrianta agus go bhfuil an rialtas agus an tAire beag beann ar thuairim an phobail.
go bhfuil a leithéid ag titim amach
that such a thing is happening
Ní iontas ar bith é
go bhfuil a leithéid ag titim amach - tá sé mar chuid de chultúr na Sé Chontae le fada an lá.
nach bhfuil go maith as ar chor ar bith
that are not well off at all
Tá cathracha agus bailte in áiteanna eile sa tír
nach bhfuil go maith as ar chor ar bith, agus atá fós ag iarraidh teacht chucu féin i ndiaidh dheireadh ré an Chumannachais.
agus nach bhfuil tórramh ort
and that you don't have a funeral to go to
"Bhuel, ó tharla nach bhfuil aon duine marbh go fóill
agus nach bhfuil tórramh ort áit ar bith, mholfainn an ceann dúghorm.
san áit a bhfuil a thriall
where he is heading
Bheadh an léitheoir céanna ag dúil lena fháil amach gur saol traidisiúnta a fhágann sé ina dhiaidh sa bhaile, saol athartha a mbíonn sé ar a sheascaireacht ar bhealach éigin ann, agus go mbeidh sé ar a mhíshocracht dá réir
san áit a bhfuil a thriall.
a bhfuil níos mó ná a chion déanta aige
who has done more than his bit
Craobh na hÉireann sa dornálaíocht
=======
Duine amháin
a bhfuil níos mó ná a chion déanta aige ar son aos óg na háite agus ar son na peile agus na dornálaíochta i gCamus is ea Colmán Ó Flatharta.
nach bhfuil cúram clainne orthu
who have no children
Ach is daoine óga go leor acu
nach bhfuil cúram clainne orthu, atá in ann a rá, 'Bhuel, is cuma má bhím as baile ar feadh seachtaine nó ar feadh míosa.
a bhfuil cuma chaoin air
who seems gentle
Téann sí le fear
a bhfuil cuma chaoin air, ach tugann sé drochíde di.
lucht féachana nach bhfuil sásta focal a rá
silent lookers-on
"Ní íospartaigh muid anois ach lucht déanta na coire, nó
lucht féachana nach bhfuil sásta focal a rá.
a bhfuil luí acu leo
that they have an interest in
Is gá na daoine óga sin a léiríonn suim agus cumas a threorú, aire a thabhairt dóibh, traenáil cheart a thabhairt dóibh, cabhrú leo forbairt mar dhaoine agus mar lúthchleasaithe agus iad a threorú i dtreo na spórt
a bhfuil luí acu leo.
Sa timpeallacht ghéariomaíochta ina bhfuil siad ag feidhmiú
in the highly-competitive environment in which they function
Sa timpeallacht ghéariomaíochta ina bhfuil siad ag feidhmiú, braitheann pá agus bónais na bpríomhfheidhmeannach go mór ar luach na scaireanna.
go bhfuil an saol ag déanamh tinnis daofa
that things are getting on top of them
"
"Is dócha go bhfuil siad dubhthinn ag amharc ar thurasóirí nó b'fhéidir go díreach
go bhfuil an saol ag déanamh tinnis daofa," arsa Cathy.
nach bhfuil aon dul as
that there is no choice
Is dóigh
nach bhfuil aon dul as mar, tar éis an tsaoil, tá easpa fuinnimh sa tír, agus is trí thógáil an damba a bheidh siad in ann an fhadhb seo a réiteach.
tá mé ag baint suilt as a bhfuil le feiceáil agam
I'm enjoying what I'm seeing
'Is cuma muna dtuigim,
tá mé ag baint suilt as a bhfuil le feiceáil agam'.
Is iontach nach bhfuil na súile crosach orthu
it's a wonder they're not cross-eyed
Is iontach nach bhfuil na súile crosach orthu," ar sé.
go bhfuil siad le dílárú
that they are to be decentralised
Tá ráfla ag dul thart le bliain nó mar sin
go bhfuil siad le dílárú go Gaoth Dobhair, ach tá faighte amach ag Balor an Bleachtaire nach bhfuil sé sin ar na bacáin anois ar chor ar bith.
a bhfuil cuma an rachmais air
which looks well-to-do
Téann an bóthar síos trí fhoraois giúise go Ros Treabhair, trábhaile gleoite
a bhfuil cuma an rachmais air.
Cá bhfuil do thriall?
Where are you heading?
"
Cá bhfuil do thriall?" arsa fear an tacsaí.
go bhfuil fios a ghnótha aige
that he knows what he's on about
Má tá an ceart aige, agus táim cinnte
go bhfuil fios a ghnótha aige, tá sé thar am a leithéid a chur i bhfeidhm.
beidh a bhfuil de thrioc linn le cuardach agam
I'll have to search through all the stuff we have with us
Nach bhfuil bróga siúil leat?"
"Tá," ar sise, "ach
beidh a bhfuil de thrioc linn le cuardach agam lena bhfáil.
go bhfuil rath ar an lánúin seo
that this couple is successful
Ach, mar sin féin, is cinnte
go bhfuil rath ar an lánúin seo.
go bhfuil an Béarla ag cách
that everyone speaks English
Measann duine a bhfuil an Béarla mar mháthair-theanga aige nach gá dó iarracht a dhéanamh,
go bhfuil an Béarla ag cách.
go bhfuil chuile iarracht á déanamh
that every effort is being made
Tá sé suntasach freisin
go bhfuil chuile iarracht á déanamh le tamall anuas sa mBreatain comhairle an Ard-Aighne don rialtas ansin faoi an raibh an t-ionradh dleathach a choinneáil faoi cheilt.
a bhfuil an teanga ar a dtoil acu
who are fluent
com dírithe ar dhaoine
a bhfuil an teanga ar a dtoil acu, a bhfuil spéis acu sa mhéid atá ag titim amach i saol na Gaeilge agus atá ag iarraidh an teanga a úsáid go laethúil.