Bhíodh brí bhreise ina choiscéim ag dul chuig an doras nuair a chloiseadh sé guthanna gasúr.

Go minic thagadh bannaí go dtí an club agus bhíodh siad ag seinm ansin ar feadh míosa.

Bhíodh am ar dóigh agam i gcónaí ansin.

Is amhránaí an-mhaith í mo mháthair Caitlín Ní Bheaglaoich agus seinneann mo dhaid an bosca ceoil, mar sin bhíodh ceol Gaelach sa tigh i gcónaí.

Fiontar ======= An tAcadamh Ríoga agus Fiontar - dhá ionad oibre atá an-éagsúil lena chéile! San Acadamh Ríoga, bhíodh sí ag obair leis an teanga, le focail, le páipéar fiú! Le Fiontar, is le cúrsaí airgeadais, gnó agus ríomhairí a bhíonn sí ag plé.

ie) Gluais • Glossary ar an drabhlásdrinking heavily dá bharras a result geallwager a bheatha a shaothrúto earn his living i dtuilleamaí ar a chuid airgiddepending on his money cneadgroan damantadamned clár éadainforehead ag sá priocairí te ina ghoilesticking hot pokers into his stomach spící biorachasharp spikes ag lúbarnaíltwisting go míshuaimhneachuneasily imeachtaíevents galántaelegant meidhreachmerry dreoilín teaspaighgrasshopper drithlín gliondaira spark of joy gnúisface folthair faoi dhraíochtunder a spell comwaist cuireadhinvitation go fonnmhareagerly a chompánaighhis companions sméideadhwink a gcuid ráiteas graostatheir obscene comments maorgamajestic cornchlársideboard i ndlúthchipíin serried ranks táim sáchI have enough leachtliquid mionscáth gréinemini parasol do bharraicíníyour toes dlúthdhiosca rómánsachromantic CD tolgcouch chuimil sí a gruashe rubbed her cheek de chogar mealltachin an enticing whisper eiteogawings súimínsip milissweet mearbhalldizziness nuair a tháinig sé chuige féinwhen he came to céimeannasteps ar na cannaíheavy drinking a chártaí creidmheasahis credit cards cloigínbell toradhresult iarrachtaíattempts lámh leis an teachbeside the house curtha i leataobhset aside an bhean ghlantacháinthe cleaning woman shrac a chuid éadaigh de féinhe pulled his clothes off le tuawith an axe osnasigh crotshape láibeachmuddy drochbholadhbad smell anáilbreath stán síshe stared dallógablinds céastatortured breoiteill a chomhairligh síshe advised cearrwrong galardisease An Crannchur NáisiúntaThe National Lottery duaisprize a sheol ar bhóthar d'aimhleasa túwhich lead you astray drabhlásdebauchery ragairnerevelry geallghlacadóiríbookmakers fiántaswildness nuair a bhí ort do bheatha a shaothrúwhen you had to earn a living ní mór dom éiríI have to get up gnó práinneachurgent business í ag machnamh ar éagóir an tsaoilthinking about the unfairness of the world na heasláinthe sick ina seilbh féinin her possession a goideadh uaidhstolen from him burla nótaí airgida wad of notes sonraídetails théadh séhe used to go goileappetite bhíodh meadhrán ina cheannhis head would be swimming spadántasluggish fuinneamhenergy comhairleadvice dochtúir comhairleachconsultant buidéal leighismedicine bottle oideas oiriúnacha suitable prescription máinliasurgeon seomra feithimhwaiting room plódaithepacked cuma na bochtaineachtathe look of poverty go fiosrachinquisitively míchompordachuncomfortable lig sé airhe pretended scuainequeue le dímheaswith lack of respect a chuid otharhis patients do shealsayour turn sciob ColmColm snatched go dubhachgloomily go giorraiscabruptly níos críonnamore prudent níl mo ghoile thar mholadh beirtemy stomach isn't great sracfhéachaintglance aclaíochtexercise draidgháiregrin tréaniarrachta strong effort a choinneáil faoi shrianto keep under control bia róshaibhirfood that is too rich córas néarógachnervous system aclaífit i mbarr do shláintein the best of health géilleann tú do gach mianyou give in to every desire baoisfoolishness sólássolace saothraigh do bheathaearn your living mair ar an bpá a íoctar leatlive on the wage that you're paid maslaitheinsulted go drochmheasúilcontemptuously níor chorraigh ColmColm didn't move geallwager maireachtáil arlive off eagraíocht charthanachtacharitable organization meangadh searbhsarcastic smile cairde rachmasachawealthy friends toilteanachwilling faghairtflash buntáisteadvantage éigeandáilemergency sochar pearsantapersonal benefit má aithnítear méif I'm recognised i ndáiríreserious lándáiríretotally serious a dhearbhai

Bhíodh *frisson *ann nuair a bhíodh buamaí ag pléascadh; bhí muid ag déanamh gáire fán iliomad tabúnna a bhíodh greanta i sochaí an Tuaiscirt, ach le himeacht bhunús an fhoréigin, níl fágtha ach cultacha liatha na polaitíochta.

Feictear dom féin go bhfuil lucht rugbaí, cuir i gcás, tar éis éirí an-mhór ar fad agus téagartha le hais mar a bhíodh.

Níl an saol chomh dian is a bhíodh.

Bhíodh clú agus cáil ar Bhóthar na Seanchille ó thaobh siopadóireacht de, agus tá roinnt mhaith siopaí beaga maithe ansin go fóill.

Ansin, lá amháin, chuaigh mé chuig rang beag Gaeilge sa siopa leabhar Éireannach, *Green Ink*, a bhíodh suite ag bun tí spéire i dTuaisceart Londan.

In oifig amháin ina raibh clos-chlóscríbhneoireacht á déanamh agam, bhí ceannaire agam a d’itheadh agus a bhíodh ag brúchtadh agus í ag deachtú a cuid téipeanna.

Is eaglais Phreispitéireach í Eaglais na hAlban, mar sin níl altóir ann, ach tá puilpid mhaorga ann don mhinistir, agus deasc le fáil faoi don réamhchantóir, a bhíodh chun tosaigh sa chantaireacht.

Tá áthas orm go bhfuil deiseanna foghlamtha agus acmhainní foghlamtha i bhfad i bhfad níos fearr ar fáil na laethanta seo le hais mar a bhíodh sé nuair thosaigh mé féin amach.

” An rud a tharlaíodh ná nuair a bhíodh an buiséad go léir a bhain le cúrsaí riaracháin caite, roinntí an méid a bhíodh fágtha idir cúrsaí teanga agus cúrsaí forbartha pobail.

” Bhí mé féin, Michael Davitt, nach maireann, na Benzini Brothers agus Aodh Ó Domhnaill páirteach i gclub ceoil agus filíochta, “An Café Gorm”, a bhíodh ar siúl i mbialann i Ranallach.

Taobh amuigh, bhí buachaillí óga ag rith thart gléasta mar a bhíodh na Piochtaí, agus sleánna agus sciatha acu, agus bhí bean gléasta sa stíl Lochlannach i mbun cócaireachta i bpota mór dubh os cionn tine oscailte.

Os a choinne sin, tá daoine amuigh ansin a shílfidh go bhfuil mé i mo bhall de Shinn Féin ar an ábhar go raibh baint agam le foilsiú nuachtáin ar le duine é a bhíodh ina chomhairleoir de chuid an pháirtí sin.

Bhíodh ort táillí a íoc san uair sin dá dteastódh uait freastal ar an meánscoil, agus ní bheadh sé d’acmhainn ag mo thuismitheoirí mé a chur chun na scoile sin murach an scoláireacht a bheith faighte agam.

Bhíodh smacht an-mhaith i gceist, léirítí ómós don réiteoir agus ní bhíodh achrann ná troid ann riamh.

Ar an raidió den chuid ba mhó a bhíodh siad le cloisteáil ag an tús, ach de réir a chéile – agus faoi thionchar Kieran – chuaigh BBC TÉ i mbun cláracha teilifíse as Gaeilge a léiriú.

Ach bhíodh fonn air greim bia a ithe.

Bhíodh tóir ag go leor Éireannach ar Mhanainn, áfach: ba mhinic na báid ghaile ag imeacht ó Bhaile Átha Cliath go Doolish tráth nach raibh trácht ar Ryanair ná Michael O’Leary.

An Curfew Bell Bhíodh rud darbh ainm The Curfew Bell ann a chinntigh gur bhog Caitlicigh amach as lár na cathrach suas go dtí na 1960í.

Dá thoradh sin, tá an léirléamh ar na rialacha i bhfad níos fearr anois ná mar a bhíodh.

Ní éadach galánta é, ach ós rud é nach dtréigeann an dath agus é ar tuar faoi sholas na gréine, bhíodh tóir air le héadach tí a dhéanamh, cuirtíní agus clúdaigh adhairte, cuir i gcás, rudaí a bhíonn le níochán go minic.

Maraíodh cimí go mion is go minic san áit, agus bhíodh iachall ar na cimí eile breathnú air.

) Níl sé chomh fada sin ó bhíodh riail ann nach n-íocfaí deontas na mban tí as aon ghasúr a raibh cónaí air laistigh de theorainneacha oifigiúla na Gaeltachta.

(Bhí Jean-Jacques Rousseau ar na céad smaointeoirí a raibh cur chuige páiste-lárnach aige; bhíodh cosaint dlite faoin fhéineachas don ghasúr fosta, dála an scéil).

Briseann éadroime na seanspraoí amach eatarthu, rince sna súile, miongháire beag, macalla tréan an chaidrimh a bhíodh ann tráth.

Bhíodh sé de nós agam é a fhreagairt i mBéarla go díreach d’fhonn cur isteach air.

Rinne Buíon Learphoill dhá cheirnín le chéile fosta: Champions Twice ( Rex LPR 1001) agus Off to Dublin ( Rex LPR 1006) agus is minic a bhíodh siad ar an raidió.

Cé a bhíodh ar láimh leis ach stiúsaí óg mná.

Agus bhíodh sé amhlaidh maidir leis na Gaeil fosta: *“In the period 1974-2007 Irish individuals and groups were represented as a threat to security and to British values and society.

Ach níl na Gaeil chomh tostach is a bhíodh siad.

De réir a athar, bhíodh “dúil aige sa ghalf agus bhí cis aige a bhí thart ar a naoi nó a deich.

Nuair a thosaigh mé ag sléibhteoireacht agus mé i mo stócach, ní minic a bhíodh ceamara ag duine ar bith amuigh ar na cnoic mar go raibh siad mí-áisiúil.

D’oibrigh an bheirt acu i gceardlann fuála agus ba ghnách le Luigi rudaí deasa cosúil le hataí agus éadaí a fhuáil do Mokryna nuair a bhíodh an deis aige, agus thiomsaíodh sise greimeanna beaga bia dósan.

Le roinnt blianta anuas bhíodh sé de nós ag daoine carranna nua a cheannach ag tús na bliana.

Agus mar gheall air seo, bhíodh díoltóirí ag fulaingt an chuid eile den bhliain – toisc nach mbíodh sreabhadh airgid ann dóibh.

Tá óir ar fáil sna cnoic úd gan aon amhras agus tá acmhainní aiceanta na hÉireann mar a bhíodh an Yukon tráth.

Anuas ar sin, is é mo mheas féin gur malairt a chéile a bhíodh na treonna á nglacadh ag dá dhream a roinneann saol na Gaeilge ina dhá leath.


Tá Éire an-tugtha go fóill don talk show agus cé nach bhfuil siad chomh trom is a bhíodh siad, níl siad tugtha suas don tsiamsaíocht ar fad mar atá thall le cláracha Graham Norton agus Jonathan Ross.

Toisc na hamhráin sean-nóis a bheith á seachadadh ó ghlúin go glúin cois teallaigh, ba mhodh é a bhíodh de shíor ag athrú agus ag forbairt.

De réir mar a thuigtear do Dhónall, bíonn drogall ar dhaoine aeracha na cathrach a spéis sa nGaeilge agus i saíocht traidisiúnta na hÉireann a léiriú de dheasca tuiscintí coiméadacha a bhíodh nasctha go haineolach leis an nGaeilge, rud nach bhfuil fíor a thuilleadh dar leis.

Bhíodh sé de nós acu innill de chuid Mercedes Benz a úsáid, ach bheartaigh siad inneall a dhéanamh go sainiúil don charr seo agus don Korando Sports.

Is é an feall é, ach istigh eatarthu tá baile an chinsil, Béal an Mhuirthead, agus bíodh go bhfuil daoine ag saothrú go maith ann anois ar son na teanga seo, thar mar a bhíodh, is mó i bhfad an Béarla as an mBéal céanna ná Gaeilge.

Bhíodh maorlathas faoi na díormaí le coistí, rúnaithe, cisteoirí agus ar ndóigh ceannairí.

Tá an drogall a bhíodh ar an ngeandáil ar líne ag leá le gach croí a eitlíonn ó ghuthán go guthán trí Tinder agus mar gheall ar an méid comhchairde a fheicfeas tú ar an rud – déanann sé seo normálú ar áis a bhíodh aisteach agus coimhthíoch tráth.

Tá an drogall a bhíodh ar an ngeandáil ar líne ag leá le gach croí a eitlíonn ó ghuthán go guthán trí Tinder agus mar gheall ar an méid comhchairde a fheicfeas tú ar an rud – déanann sé seo normálú ar áis a bhíodh aisteach agus coimhthíoch tráth.

Bhíodh mo mhuintir i gcónaí á mholadh.

Is sárcheoltóir í mo dheirfiúr Bríd freisin, agus bhíodh ár dtuismitheoirí bochta dár dtiomáint timpeall na tíre chuig ócáidí ceoil, nó fleadhanna, nó chuig ranganna ceoil i gcónaí.

Ba é a athair siúd a bhíodh de shíor ag tathant air gléas de shaghas éigin a chruthú a bhaineadh geit as a chairde.

Níl na deiseanna chomh flúirseach is a bhíodh áfach.

Don chéad uair ariamh, chas mé le fear agus bhí sé ag smaoiteamh ‘ó, tá sé i nGaeilg, ach tá saol mór amuigh ansin! Cad chuighe nach mbeadh suim acu i scéalta s’againne?’ Bhíodh sé féin ag aistriú scéalta as teangacha eile go Gaeilg agus dúirt sé leis féin, ‘táimid féin chomh maith céanna agus tá na scéalta s’againn féin chomh maith céanna.

Bhíodh sé ag cleachtadh drámaí sa teach i gcónaí.

Bhain mé sásamh as an gcúram a bhí orm le roinnt blianta anuas, a bheith ag tochailt sna cartlanna le haghaidh míreanna spéisiúla sna meáin chlóite i nGaeilge agus bhíodh fáilte i gcónaí roimh an íocaíocht a thugtaí dom as mo chuid oibre.

Dá olcas caighdeán na díospóireachta ag na cruinnithe boird in amanna, ar a laghad bhíodh guth ag an phobal i roghnú na gcomhaltaí.

Cuireadh deireadh i 2013, mar shampla, leis na deontais a bhíodh ar fáil do mhic léinn mhúinteoireachta le freastal ar chúrsaí Gaeilge sa Ghaeltacht.

Níl gnó na fógraíochta ann mar a bhíodh.