Ní bheadh an alltacht chéanna anois ar dhaoine faoin eolas nua atá tagtha chun cinn faoi rólanna Des O'Malley agus Jack Lynch murach an stádas beannaithe a bhí tugtha dóibh i gcaitheamh na mblianta.

Ba chuimhin leo na sagairt ag dul ó fheirm go feirm, ag croitheadh uisce coisricthe agus salann beannaithe ag na geataí le cosaint a chur ar fáil.

Go mbeannaí Dia Meiriceá! *Is as Iarthar Chorcaí ó dhúchas é Barra Ó Donnabháin.

An cúis mhaith í sin? Feicfimid amach anseo cé acu an ea nó nach ea, ach tá rud amháin cinnte agus is é sin go mbeidh éileamh an-láidir ag an Gaelic Players Association ar son íocaíochta má fheiceann siad imreoirí móra na gcluichí eile ag imirt ar an "bhfód beannaithe" agus na mílte euro á n-íoc leo as ucht sin a dhéanamh.

Ach nach bhfuil an Pápa ar shiúl ar oilithreacht go Ceanada agus Meicsiceo agus áiteanna beannaithe eile? Rún docht daingean é seo, rún nach féidir a scaoileadh le bhur mbeo, rún a chualthas ó ghníomhairí rúnda "Beo Ar Éigean" sa Róimh, rún ar tháinig an foláireamh scanrúil seo leis: "Do Not Repeat This!" Mar sin, níl mé sásta é a rá ach an t-aon uair amháin: Ní hé an Pápa atá imithe ar oilithreacht ar chor ar bith.

Thosaigh fearthainn bhog ag titim agus mhothaigh mé baiste, beannaithe.

"Tá an dearcadh ann gur teanga bheannaithe an Ghaeilge, gur teanga mhaighdeanúil í agus nach bhfuil cead ag scríbhneoir ar bith casadh úr a bhaint aisti ar an dóigh sin.

Is iad is iomráití orthu sin ná Cartha féin, Conall, Muire agus Pádraig, ach deirtear gurbh é Tobar Chiaráin i mBabhdhún is mó airde ó thaobh toibreacha beannaithe i dTír Chonaill.

* Gluais • Glossary doirtealsink cith fearthainnea rain shower trup na veainthe noise of the van cabhsalane uiligall thriomaigh méI dried go bhfeicfinnuntil I'd see inneall an chairrthe engine of the car casta asturned off ar bheannaigh sé domhthat he greeted me modhúilgentle bradáinsalmon scadáinherring beithíochbeast boladh milis an éisc ár gclúdúthe sweet smell of the fist covering us leitheannaflat-fish troisccod Ar mhothaigh tú an toirneach?Did you hear the thunder? cibé ar bithanyway reoiteoirfreezer bheir sé ar na scadáin ina bpéiríhe caught the herring in pairs crágalarge hands gágcrack de bharraíochtin excess cúpla crág oighreoigea few handfuls of ice ina mullachon top of them bhog sé go fadálachhe moved slowly cruithump go foighdeachpatiently drochthimpistea bad accident is mór an garit's a good thing dhéanfaidh sin muidthat'll do gan a thomhaswithout weighing it dlaíóg ghruaigestrands of hair sa chisteanachin the kitchen cuma bhrónacha sad look ó mhaidinsince this morning corrlásome days deoirdrop go fuireachaircautiously ródhánatoo bold/cheeky sliosslice tarraingtto draw Tae uilig a ólaimseI only drink tea an aimsir seothese days Ailt an ChorráinBurtonport ráchairtrun, demand monarchainfactories d'fhear céileseyour husband iascairefisherman An ScreabánThe area in Gaoth Dobhair where factories are located cibé cá fhad is a mhairfeas sin!however long that'll last dhéanaim i dtólamh dearmadI always forget a cailleadhwho died an lá faoi dheireadhthe other day Char mhothaighI didn't (hear) stócach óga young lad ailsecancer cearrwrong Thug sé a bhásIt killed him bolgam taea mouthful of tea fuarthas a chorp báitehis drowned body was found dhá chónairtwo coffins dhá fhairetwo wakes coisreacadh Dé orainnGod bless us A Dhia ár sábháilGod save us buille tromheavy blow bíodh slios den cháca sinséir sin agathave a slice of that ginger cake lán marahigh tide sruthánstream meascaithe leismixed with it slanntracha éiscfish scales fearthainnrain níochánwashing ar son an taefor the tea B'fhearr domhsa a bheith ag gabháil giota eileI'd better be going ar shiúlgone ag teacht isteach domhon my return uchtánarmful, load carried close to chest éadaí leaththirimehalf-dry clothes a smaointigh méthat I remembered nár íoc méthat I didn't pay

Bheannaigh cúpla duine dó ag amanna éagsúla i rith an chomhrá agus ní raibh sé soiléir an raibh aithne phearsanta acu air nó nach raibh.

* Gluais • Glossary doirtealsink cith fearthainnea rain shower trup na veainthe noise of the van cabhsalane uiligall thriomaigh méI dried go bhfeicfinnuntil I'd see inneall an chairrthe engine of the car casta asturned off ar bheannaigh sé domhthat he greeted me modhúilgentle bradáinsalmon scadáinherring beithíochbeast boladh milis an éisc ár gclúdúthe sweet smell of the fist covering us leitheannaflat-fish troisccod Ar mhothaigh tú an toirneach?Did you hear the thunder? cibé ar bithanyway reoiteoirfreezer bheir sé ar na scadáin ina bpéiríhe caught the herring in pairs crágalarge hands gágcrack de bharraíochtin excess cúpla crág oighreoigea few handfuls of ice ina mullachon top of them bhog sé go fadálachhe moved slowly cruithump go foighdeachpatiently drochthimpistea bad accident is mór an garit's a good thing dhéanfaidh sin muidthat'll do gan a thomhaswithout weighing it dlaíóg ghruaigestrands of hair sa chisteanachin the kitchen cuma bhrónacha sad look ó mhaidinsince this morning corrlásome days deoirdrop go fuireachaircautiously ródhánatoo bold/cheeky sliosslice tarraingtto draw Tae uilig a ólaimseI only drink tea an aimsir seothese days Ailt an ChorráinBurtonport ráchairtrun, demand monarchainfactories d'fhear céileseyour husband iascairefisherman An ScreabánThe area in Gaoth Dobhair where factories are located cibé cá fhad is a mhairfeas sin!however long that'll last dhéanaim i dtólamh dearmadI always forget a cailleadhwho died an lá faoi dheireadhthe other day Char mhothaighI didn't (hear) stócach óga young lad ailsecancer cearrwrong Thug sé a bhásIt killed him bolgam taea mouthful of tea fuarthas a chorp báitehis drowned body was found dhá chónairtwo coffins dhá fhairetwo wakes coisreacadh Dé orainnGod bless us A Dhia ár sábháilGod save us buille tromheavy blow bíodh slios den cháca sinséir sin agathave a slice of that ginger cake lán marahigh tide sruthánstream meascaithe leismixed with it slanntracha éiscfish scales fearthainnrain níochánwashing ar son an taefor the tea B'fhearr domhsa a bheith ag gabháil giota eileI'd better be going ar shiúlgone ag teacht isteach domhon my return uchtánarmful, load carried close to chest éadaí leaththirimehalf-dry clothes a smaointigh méthat I remembered nár íoc méthat I didn't pay

Timpeall na leithinise tá scáthláin, carraigeacha Aifrinn agus go leor toibreacha beannaithe, mar thobar Cholm Cille agus tobar Phádraig.

Shiúil lanúin i mo threo, agus bheannaigh siad dom.

"Sid í anois an dara heala!" Éan beannaithe eile ba dh' ea an eala.

Bhí na Cailvínigh i ndiaidh cosc a chur ar shamhlacha beannaithe agus na séipéil ar fad a ghealadh le haol agus, dá bharr seo, b'éigean d'ealaíontóirí fostóirí nua a fháil agus ábhair nua dá saothar.

* Gluais • Glossary mo dhícheallmy best a gheallaim dom féinI promise myself san fhásachin the desert d'fhéadfainn staonadh ó sheacláidI could abstain from chocolate don Charghasfor Lent cleastrick chuirfinn dallamullóg orm féinI'd delude myself blastatasty íobairtsacrifice maitheasgood bródúilproud casacht mhór ghroía great big cough tairseachthreshold tanaíthin fiáinwild de shíoralways seanfhaiseantaold-fashioned láchfriendly, pleasant mearbhallconfusion cheapasI thought a bhlas tuaisceartachhis northern accent chloisimis a chasachtwe used to hear his cough bhímis ar bíswe used to be excited/impatient cúbógacollections of Easter eggs scaoilimis gach uile ní uainnwe'd cast everything aside go scafántaspeedily ghlacadh sí buíochas leisshe would thank him chuireadh sí i bhfolach éshe would hide it ag iomrascáil lena chéilewrestling one another suachmáneasy-going person gan puth análawithout a puff of breath parlúsparlour, sitting-room deireadh sí linnshe would say to us cur i gcéill iomlántotal pretence thuigeadh siseshe'd understand Bheannaímis dówe would greet him d'fhiafraímis dewe'd ask him d'fhreagraímiswe would answer go fuarbhruiteindifferently ag tóraíocht an mhálasearching for the bag nodclue go n-alpfadh Daidí siar iadthat Dad would devour them beadaílover of sweet things dá bharras a result d'éalaigh méI escaped cófrapress ag póirseáil thartrummaging about málaí plaisteachaplastic bags doirtealsink de phreabsuddenly go raibh mo chosa nitethat it was all up with me polaitíocht an tuaiscirtthe politics of the north daoine muinteartharelations díospóireachtaí bríomharalively debates a chuairteannahis visits b'annamh cuideachta na bhfear aigehe seldom had the company of men ag útamáilfumbling ba ghiorra in aois diclosest to her in age mo dhála féin agus Tríonajust like myself and Tríona fé mar a chaitheadh Tríona liomsaas Tríona used to treat me barrúilfunny de shíor dár gcáineadhalways criticizing us ag spochadh as m'uncailteasing my uncle agus uasal le híseal á dhéanamh aigesean uirthiseand he was patronizing her tá sé chomh maith agamI may as well á leanúintfollowing him garda gradaimguard of honour cársánwheeze inchreidtecredible plúchadhasthma ag sméideadh ar m'uncailnodding at my uncle dá mbéarfaí ormif I was caught isteach sna gnáthchróite folaighinto the usual hiding-places macalla na nglórthathe echo of the voices tuaromen, sign an ceann ab ansa liom féinthe one I liked best mealltachenticing bonnánhorn fardoraslintel of door vardúswardrobe bheir mé barróg airI hugged him ag cóiriú na n-adhartánarranging the cushions glicsly caoi a chur ar an áitto tidy up the place margadhdeal a roinntto share stróic méI tore daitecoloured dúil chráitetorturous desire candaí móra seacláidebig chunks of chocolate blúire ar bhlúirebit by bit giodalachperky bhuail fonn múisce muidwe felt like vomiting tháinig iarracht den cheann faoi orainnwe became a little bit down smeartha le seacláidcovered in chocolate teipfailure

An cheist a bhí á plé ná cé acu ar cheart nó nár cheart cead a thabhairt do chumainn spóirt eile cluichí a imirt i bPáirc an Chrócaigh nó, le bheith cruinn, faoi an mbeadh baill CLG sásta go n-imreofaí cluichí idirnáisiúnta sacair agus rugbaí ar thalamh bheannaithe an Chrócaigh.

Cuid lárnach de thírdhreach beannaithe na hÉireann is ea an bandia - ní gá duit ach féachaint ar an Dá Chích i gCiarraí.

Tá cultúr saibhir na nGael mealltach mar go bhfuil sé difriúil: an ceol draíochtúil, an damhsa fuinniúil, na cúirtchairn agus na dolmain, an tírdhreach traidisiúnta agus na turais bheannaithe agus, níos mó ná aon rud eile, an teanga mhisteach sheanda.

In áit sin a dhéanamh, tugadh deis eile d’iar-Theachtaí Dála ar nós Martin O' Donoghue, Des O'Malley agus Padraig Faulkner an Loingseach a bheannú agus diabhal a dhéanamh as Ó hEochaidh.

Rianaíonn sé fosta an dóigh ar fhás agus ar leath an Chríostaíocht amach as seict áitiúil de thoradh na bhforbairtí ar theicneolaíocht na scríbhneoireachta a chuir ar chumas *élite *sagartúil téacsanna beannaithe a iompar agus a shíolteagasc ach iad a choinneáil faoi smacht an tionscadail láir i rith an ama.

Cuireadh an Bíobla ar fáil go forleathan agus spreag sin an léitheoireacht phearsanta a shaor idirmhíniú an bhriathair bheannaithe ó smacht na sagart.

Rianaíonn sé fosta an dóigh ar fhás agus ar leath an Chríostaíocht amach as seict áitiúil de thoradh na bhforbairtí ar theicneolaíocht na scríbhneoireachta a chuir ar chumas *élite *sagartúil téacsanna beannaithe a iompar agus a shíolteagasc ach iad a choinneáil faoi smacht an tionscadail láir i rith an ama.

Cuireadh an Bíobla ar fáil go forleathan agus spreag sin an léitheoireacht phearsanta a shaor idirmhíniú an bhriathair bheannaithe ó smacht na sagart.

Tá almóir sa bhalla, ar cófra beag é agus glas air, agus is féidir rudaí beannaithe a choinneáil ann, mar arán agus fíon sacraimintiúil agus taisí.

Is cuimhin liom fós an siúl mall, an ghluaiseacht réidh agus an beannú láimhe ríoga a rinne sé don slua a bhí i láthair i bPáirc an Chrócaigh an lá áirithe sin.

Bean álainn a bhí inti agus nuair a d’fhilleamar ar an mbialann cúpla lá ina dhiaidh sin bheannaigh sí dúinn mar a bheannódh duine dá iníonacha.

Bhí daoine an-dearfach den chuid is mó faoi chluichí rugbaí a bheith á n-imirt i bPáirc an Chrócaigh, cé go raibh mionlach láidir, agus ní seanfhondúirí ar fad ab ea iad, a bhí go láidir in aghaidh cluichí rugbaí/gallda a bheith á n-imirt ar fhód beannaithe an Chrócaigh.

Beannaíonn siad dom – beannú ardghlórach áibhéileach na póite.

I ndiaidh an agallaimh chuaigh muid go dtí bialann phlódaithe, áit ar bheannaigh sé de réir ainm do chuile dhuine san áit.

Tá tobar beannaithe ann fosta, agus tugann muid cuairt air sula dtéann muid trasna Cosán an Aon Fhir leis an mhullach a bhaint amach.

Ansin, tosaíonn Nina ag canadh - ní gá dom níos mó a rá ná go bhfuilim ceannaithe, beannaithe, díolta agus múchta aici.

Um an dtaca seo anuraidh, rinne mé cur síos ar an tobar beannaithe a scriosadh ar Shliabh Liag (c.

Ní bhíonn an t-am acu an t-am de lá a bheannú duit agus shílfeá go raibh siad ag glacadh páirt i rás.

Bhí áthas orm an samhradh seo nuair a bhí mé i gceannas buíon siúlóirí le hOideas Gael ar Sliabh a Liag, mar chonaic muid go léir go bhfuil an tobar beannaithe, atá cóngarach do mhullach an tsléibhe, deisithe arís.

‘Beannaithe idir Mhná.

Bheannaigh mé di agus d’ordaigh mé cupán caife uaithi.

Bhí craobh de Chlann na hÉireann (SF oifigiúil) san ollscoil agus nuair a chuala siad go mbeadh eaglaiseach ag beannú brat nua an *Parachute Regiment Association* sa teampall St.

Tá scéal ann, leoga, go ndearna na gasúir eile maistíneacht air nuair a chualadar é ag labhairt lena mhadra sa ‘teanga bheannaithe’, mar a thugadar uirthi.

Tá sé ráite ann, mar shampla, go gcuirfear cúrsaí ar fáil do fháilteoirí i bhfoirgintí Rialtais lena chinntiú go mbeidh ‘smeadar Gàidhlige’ agus roinnt cora cainte úsáideacha acu le beannú dóibh siúd a labhrann an teanga.

Nach maith a bhí a fhios ag Fear na Súile Nimhe gur ar bharr an tsléibhe bheannaithe sin a thiocfadh sé ar Thaoiseach Úr na hÉireann.

Fuair siad beannú na ndaoine fad is a bhí an t-airgead flúirseach ach bhí an bhunsraith tacaíochta a bhí fúthu fíorleochaileach.

Tá cuma mhaorga bheannaithe uirthi agus, i lár a héadain, tá mionphortráid dá fear céile, Diego.

Go tobann, fógraítear ón stáitse go bhfuil Uachtarán na hÉireann tar éis teacht chun beannú dúinn! Seo isteach le Cearbhall Ó Dálaigh agus suas leis ar an ardán leis, le cúpla focal a rá linn.

Chas mé mo dhroim leis ach nuair a chuala mé dhá cluc cluc brónach, le hosna mhór, chas mé ar mo sháil arís agus leisean ar bhacainn mo láimhe, d’aimsigh mé crann dó agus chuir mé ar ghéig é, agus bheannaigh mé oíche mhaith codlata leis.

Nuair a bhíonn an deatach ag guairdeall go tiubh, amach leo le néal den deatach bheannaithe a chur sa scioból agus sa teach leis an mí-ádh a dhíbirt.

Bheannaigh sí dom: “Salaam aleichum.

Beannaithe i Measc na mBan ============= A mhalairt ar fad a bhí sa bpuball a bhí réitithe do na mná.

com/Astro_Soichi/status/259329507998179328> Amach leat agus beannaigh dó os do chionn! An Chruinne Phóca ======= Feidhmchláirín eile atá agam le fada, fada ná Pocket Universe déanta ag *Craic Design*.

Agus bhí sé ag labhairt theanga an námhad, an Rúisís bhréan, ar thalamh bheannaithe na Rómaine.

Duine díobh sin, Tomás, bhí sé ag obair i siopa leabhar Ystwyth ar an mbaile i rith an tsamhraidh, agus nuair a chonaic sé an doras isteach mé, is i nGaeilge a bheannaigh sé dom.

'A Mhaighdean Bheannaithe,' a dúirt mé leis.

B'é a dheartháir Bassel oidhre beannaithe an athar go dtí a bhás tobann i dtimpiste cairr i 1994.

Fé mar a dúirt Dara féinig, “tá sé beannaithe i measc na mban”!

Glacadh leis an tsuíomh mar áit dhiaganta, bheannaithe de bharr seo agus níor bhain duine ar bith leis ar feadh na gcéadta.

Is scrín bheannaithe í Iarsmalann na gCogaí thuasluaite a thugann urraim chuí do na hAstrálaigh a cailleadh i gcogaí éagsúla i bhfad i gcéin, saighdiúirí bundúchasacha ina measc.

Gura fada buan iad ag beannú don éan is don dúlra thart orthu.

Bíonn sé suairc i dtólamh agus beannaíonn sé do chách.

Bheannaigh sé ar ais dó.

**Aguisín:** Ar mo bhealach siar i dtreo Ghleann Fearna, bheannaigh fear i nGaeilg bhreá Theallaigh Eachach domh le taobh leac chuimhneacháin an fhile, Cathal Buí, ar bhruach Loch ‘Mhic an Éin’.

Ní bheadh Éire sa riocht ina bhfuil sí dá mbeadh spiorad an niachais beo inár measc; ní ligfí do na húdaráis Teamhair na Ríthe a réabadh; ní ligfí don Triúracht (Troika) cos a leagan ar thalamh bheannaithe na hÉireann.