bá
sympathy
Chaill siad sin
bá an rialtais, meas an phobail agus deich lá pá; agus b'éigean dóibh an ceardchumann a íoc go daor ar a shon sin uilig.
bá
empathy
Is í aidhm na Comhdhála
bá agus tacaíocht don Ghaeilge mar bheotheanga agus cumas inti a neartú agus a bhuanú, le go mbeidh sí á húsáid go saoráideach agus go forleathan i ngach gné de shaol mhuintir na hÉireann.
Bhá Thuaidh
The North Bay
Má fhéachtar fós aduaidh ar an oileán, tá dealramh dáimh air, a cheann is a dhroim in airde, ag snámh siar i dtreo Charraig Aonair, agus na trí Laotha ina theannta sa
Bhá Thuaidh.
i mbaol báite
in danger of sinking
D'iarr seirbhísí tarrthála na hAstráile ar an long lastais an Tampa as an Iorua, a bhí ar a bealach ó Fremantle go Singapore dul i gcabhair orthu mar go raibh an bád ag tógáil uisce go tréan agus
i mbaol báite.
duilleog báite
water-lillies
Tugann sráidhreach atá le feiceáil go luath sa taispeántas, a rinne Monet roimh thús ceart an Impriseanachais, deis dúinn an fás agus an fhorbairt a tháinig ar a shaothar siúd a fheiceáil; tá seo fíor chomh maith faoin tsraith cháiliúil a rinne sé ar choca féir agus an staidéar iontach ar an loch
duilleog báite ag Giverny.
bhá
sympathy
Spreagann Mary's Center, a fhaigeann idir mhaoiniú poiblí agus mhaoiniú prío
bháideach, na hothair le táille a íoc (a bhíonn ar scála aistritheach bunaithe ioncam).
an-bhá
empathy
* Is fiosrúchán é an chéad cheann atá faoi stiúir na seirbhíse póilíneachta ar cuid de an Brainse Speisialta, agus tá an ceann eile faoi stiúir Sir John Chilcot a bhfuil
an-bhá aige le fórsaí rúnda slándála na Breataine.
i mbaol a mbáite
in danger of drowning
Is minic a bhíonn ar an Capitaneria di Porto (póilíní teorann na mara) teacht i dtarrtháil ar na daoine seo de bharr go mbíonn siad
i mbaol a mbáite.
bá
sympathy
Nuair a bhíonn daoine go mór faoi mhíbhuntáiste agus beo ar an ghannchuid, is minic a théann siad i dtuilleamaí na coireachta agus tá sé seo amhlaidh i gcás na nAl
bánach go háirithe, a bhfuil a *mafia* gach pioc chomh dainséarach leis an cheann dúchasach Iodálach.
i mbaol báite
in danger of being drowned
Bhí sé i gcontúirt i 1998 nuair a bhuail gála é taobh thoirthuaidh den Astráil a d'fhág
i mbaol báite sa bhfarraige é.
bá
empathy
Mhothaigh mé
bá agus beann leo, agus ba léir domh go raibh mé ar mo shuaimhneas ina measc.
droimníní báite
drowned drumlins
Tá sé go hálainn ar fad, i mo bharúilse, lena uisce síodúil lonrach, agus a oileáin chruinne ghlasa, a dtugtar
droimníní báite orthu.
bá
sympathy
Fiú an duine a bhfuil an
bá is lú aige leis an phoblachtánachas, ní thig leis gan iontas a bheith air fá iompar Sheirbhís Phóilíneachta Thuaisceart Éireann.
Fuarthas a chorp báite
his drowned body was found
*
Gluais • Glossary
doirtealsink
cith fearthainnea rain shower
trup na veainthe noise of the van
cabhsalane
uiligall
thriomaigh méI dried
go bhfeicfinnuntil I'd see
inneall an chairrthe engine of the car
casta asturned off
ar bheannaigh sé domhthat he greeted me
modhúilgentle
bradáinsalmon
scadáinherring
beithíochbeast
boladh milis an éisc ár gclúdúthe sweet smell of the fist covering us
leitheannaflat-fish
troisccod
Ar mhothaigh tú an toirneach?Did you hear the thunder?
cibé ar bithanyway
reoiteoirfreezer
bheir sé ar na scadáin ina bpéiríhe caught the herring in pairs
crágalarge hands
gágcrack
de bharraíochtin excess
cúpla crág oighreoigea few handfuls of ice
ina mullachon top of them
bhog sé go fadálachhe moved slowly
cruithump
go foighdeachpatiently
drochthimpistea bad accident
is mór an garit's a good thing
dhéanfaidh sin muidthat'll do
gan a thomhaswithout weighing it
dlaíóg ghruaigestrands of hair
sa chisteanachin the kitchen
cuma bhrónacha sad look
ó mhaidinsince this morning
corrlásome days
deoirdrop
go fuireachaircautiously
ródhánatoo bold/cheeky
sliosslice
tarraingtto draw
Tae uilig a ólaimseI only drink tea
an aimsir seothese days
Ailt an ChorráinBurtonport
ráchairtrun, demand
monarchainfactories
d'fhear céileseyour husband
iascairefisherman
An ScreabánThe area in Gaoth Dobhair where factories are located
cibé cá fhad is a mhairfeas sin!however long that'll last
dhéanaim i dtólamh dearmadI always forget
a cailleadhwho died
an lá faoi dheireadhthe other day
Char mhothaighI didn't (hear)
stócach óga young lad
ailsecancer
cearrwrong
Thug sé a bhásIt killed him
bolgam taea mouthful of tea
Fuarthas a chorp báitehis drowned body was found
dhá chónairtwo coffins
dhá fhairetwo wakes
coisreacadh Dé orainnGod bless us
A Dhia ár sábháilGod save us
buille tromheavy blow
bíodh slios den cháca sinséir sin agathave a slice of that ginger cake
lán marahigh tide
sruthánstream
meascaithe leismixed with it
slanntracha éiscfish scales
fearthainnrain
níochánwashing
ar son an taefor the tea
B'fhearr domhsa a bheith ag gabháil giota eileI'd better be going
ar shiúlgone
ag teacht isteach domhon my return
uchtánarmful, load carried close to chest
éadaí leaththirimehalf-dry clothes
a smaointigh méthat I remembered
nár íoc méthat I didn't pay
greim an duine bháite
a firm hold
Tá Comharchumann Dhún Chaoin ag iarraidh láthair na huachtarlainne a fháil ó Ghrúpa Chiarraí ach tá
greim an duine bháite ag an ngrúpa fíorshaibhir seo ar an láthair agus iad ag iarraidh é a dhíol leis an té is mó a thabharfadh airgead dhóibh.
Fuarthas a chorp báite
his drowned body was found
*
Gluais • Glossary
doirtealsink
cith fearthainnea rain shower
trup na veainthe noise of the van
cabhsalane
uiligall
thriomaigh méI dried
go bhfeicfinnuntil I'd see
inneall an chairrthe engine of the car
casta asturned off
ar bheannaigh sé domhthat he greeted me
modhúilgentle
bradáinsalmon
scadáinherring
beithíochbeast
boladh milis an éisc ár gclúdúthe sweet smell of the fist covering us
leitheannaflat-fish
troisccod
Ar mhothaigh tú an toirneach?Did you hear the thunder?
cibé ar bithanyway
reoiteoirfreezer
bheir sé ar na scadáin ina bpéiríhe caught the herring in pairs
crágalarge hands
gágcrack
de bharraíochtin excess
cúpla crág oighreoigea few handfuls of ice
ina mullachon top of them
bhog sé go fadálachhe moved slowly
cruithump
go foighdeachpatiently
drochthimpistea bad accident
is mór an garit's a good thing
dhéanfaidh sin muidthat'll do
gan a thomhaswithout weighing it
dlaíóg ghruaigestrands of hair
sa chisteanachin the kitchen
cuma bhrónacha sad look
ó mhaidinsince this morning
corrlásome days
deoirdrop
go fuireachaircautiously
ródhánatoo bold/cheeky
sliosslice
tarraingtto draw
Tae uilig a ólaimseI only drink tea
an aimsir seothese days
Ailt an ChorráinBurtonport
ráchairtrun, demand
monarchainfactories
d'fhear céileseyour husband
iascairefisherman
An ScreabánThe area in Gaoth Dobhair where factories are located
cibé cá fhad is a mhairfeas sin!however long that'll last
dhéanaim i dtólamh dearmadI always forget
a cailleadhwho died
an lá faoi dheireadhthe other day
Char mhothaighI didn't (hear)
stócach óga young lad
ailsecancer
cearrwrong
Thug sé a bhásIt killed him
bolgam taea mouthful of tea
Fuarthas a chorp báitehis drowned body was found
dhá chónairtwo coffins
dhá fhairetwo wakes
coisreacadh Dé orainnGod bless us
A Dhia ár sábháilGod save us
buille tromheavy blow
bíodh slios den cháca sinséir sin agathave a slice of that ginger cake
lán marahigh tide
sruthánstream
meascaithe leismixed with it
slanntracha éiscfish scales
fearthainnrain
níochánwashing
ar son an taefor the tea
B'fhearr domhsa a bheith ag gabháil giota eileI'd better be going
ar shiúlgone
ag teacht isteach domhon my return
uchtánarmful, load carried close to chest
éadaí leaththirimehalf-dry clothes
a smaointigh méthat I remembered
nár íoc méthat I didn't pay
bádh an bheirt eile
the other two were drowned
Is amhlaidh a
bádh an bheirt eile.
a bádh
that sank
Is iomaí bád agus long
a bádh ar chósta creagach callánach carrach an oileáin, ón HMS Wasp sa naoú haois déag go Báidín Bídeach Báidín Beosach Báidín Bóidheach an liúdramáin sin Feildhlimidh, cibé am ar cumadh an rabhcán faoin churrach mí-ámharach a briseadh i dToraigh.
bá
bay
Bhí an t-ádh orm, mar fuair mé seomra i m'aonar, agus radharc ón fhuinneog trasna na
bá.
fliuch báite
soaking wet
*
Gluais • Glossary
i gcoinne na dtonntrachaagainst the waves
ag dreapadhclimbing
gíogsqueak
ionadhsurprise
míthuiscintmisunderstanding
a bhéic CathalCathal shouted
bhfolachhiding
an-mhíshasúilvery unsatisfactory
ní chuirfidh mise isteach ortI won't bother you
gáire meidhreachmirthful laugh
ag útamáil thartfumbling around
gan amhrasundoubtedly
lig dom mo mhachnamh a dhéanamhlet me have a think
ag déanamh aithrise arcopying
a cásher situation
bhraith séhe felt
praiseachmess
os ísealin a low voice
mí-ádhbad luck
piseogsuperstition
caladhport, harbour
Gháir SaidíSaidí laughed
catachcurly
chun é a ghríosadhto incite him
ceangalbond
an tríú mílaoisthe third millennium
mí-ádhbad luck
cinneadhdecision
chun na líonta a tharraingtto draw the nets
péarlachpearly
íoróinirony
i gcruachásin a predicament
ag treabhadhploughing
déanachlate
ag ardúrising
ag luascadh go fíochmharrocking fiercely
fothainshelter
fliuch báitesoaking wet
cuma chrostaa cross look
sorncooker
doirtealsink
cuisneoirfridge
ar eagla go gcasfadh séin case he'd turn around
Bhí sí i bponc ceart.
bá an phobail
the sympathy of the community
Ceann de na conclúidí a dtáinig gluaiseacht na Poblachta air ná gur léirigh an dá bhua seo tacaíocht do "fheachtas na teorann" agus lean siad leo ag scaoileadh agus ag buamáil agus
bá an phobail acu, dar leo.
madadh giobach báite
a wet shaggy dog
Bhí Louis lena thaobh agus é mar a bheadh
madadh giobach báite ann.
Droimníní báite
drowned drumlins
Droimníní báite atá iontu, cosúil leis na hoileáin i gCuan Mó i gContae Mhaigh Eo.
scioból mór sa bhá thoir
big barn in the east bay
Ní thuigim cén chaoi a n-éireodh le héinne obair ar bith a dhéanamh san áit!
Chaith an grúpa an chéad oíche sa Talla Mhòr sa choláiste, áit a bhíodh mar scioból tráth (is as seo a thagann ainm an choláiste, a chiallaíonn "
scioból mór sa bhá thoir".
do bhaol a mbáite
to the danger of being drowned
*
Gluais • Glossary
dul i dtaithí arget used to
seanmóirsermon
léachtaíreadings
gnáthchomhráordinary conversation
chomh tuirseach is a bhínnhow tired I used to be
luasspeed
sruth caintea stream of words
foighneachpatient
botúinmistakes
séiplíneachchaplain
bosca faoistineconfession box
ag éisteachthearing confessions
eascainíswearing
iarrachtattempt
leithreastoilet
sna Flaithisin Heaven
seálshawl
sa Nigéirin Nigeria
deoisediocese
gáneed
ualachburden
misneachhope
leictreachaselectricity
cuisneoirífridges
cadhnrabattery
a bheadh le luchtúwhich would have to be charged
gineadóirgenerator
go han-spárálachvery sparingly
scannán an-mholtaa highly-praised film
deontasgrant
bolgánbulb
mionrud éiginsome small thing
le caoi a chur airto repair it
m'airdmy attention
draíochtmagic
a d'ardaíodh mo chroíwhich used to lift my heart
a chuaigh i bhfeidhm go mór ormthat really made an impression on me
spioradáltachtspirituality
achrannquarrelling
aighnisdisputes
tuairimí láidrestrong opinions
pearsantachtaí láidrestrong personalities
in árach a chéileat loggerheads
Ghoill naimhdeas mar sin go mór ormthat sort of hostility really upset me
chruthódh séit would prove
turas na croisethe stations of the cross
an CarghasLent
aisteachstrange
gníomh creidimhan act of faith
ráiteasstatement
briathar Déthe word of God
béimemphasis
trí chéilein general
gannscarce
comaoineachcommunion
fireann nó baineannmale and female
an-ghar don nádúrvery close to nature
do bhaol a mbáiteto the danger of being drowned
scór ógánachtwenty young men
a bádhwho were drowned
truamhéalachheart-breaking
strompthastiff
ina baclainnon her arm
mothúcháinemotions
ar tír móron the mainland
ag cur láimhe ina mbás féincommitting suicide
d'aireofáyou would feel
bádrowning
sciobadh na farraigethe sea's snatching
sólássolace
i gcréin the soil
i ngaineamh na cillein the sand of the grave
faraoralas
uaigneas imeachtathe loneliness of departure
cé is moite de na laethanta saoireapart from the holidays
a fhilleann go lánaimsearthawho return on a full-time basis
de cheal postanna feiliúnachadue to a lack of suitable jobs
ábhair acadúlaacademic subjects
a bádh
who were drowned
*
Gluais • Glossary
dul i dtaithí arget used to
seanmóirsermon
léachtaíreadings
gnáthchomhráordinary conversation
chomh tuirseach is a bhínnhow tired I used to be
luasspeed
sruth caintea stream of words
foighneachpatient
botúinmistakes
séiplíneachchaplain
bosca faoistineconfession box
ag éisteachthearing confessions
eascainíswearing
iarrachtattempt
leithreastoilet
sna Flaithisin Heaven
seálshawl
sa Nigéirin Nigeria
deoisediocese
gáneed
ualachburden
misneachhope
leictreachaselectricity
cuisneoirífridges
cadhnrabattery
a bheadh le luchtúwhich would have to be charged
gineadóirgenerator
go han-spárálachvery sparingly
scannán an-mholtaa highly-praised film
deontasgrant
bolgánbulb
mionrud éiginsome small thing
le caoi a chur airto repair it
m'airdmy attention
draíochtmagic
a d'ardaíodh mo chroíwhich used to lift my heart
a chuaigh i bhfeidhm go mór ormthat really made an impression on me
spioradáltachtspirituality
achrannquarrelling
aighnisdisputes
tuairimí láidrestrong opinions
pearsantachtaí láidrestrong personalities
in árach a chéileat loggerheads
Ghoill naimhdeas mar sin go mór ormthat sort of hostility really upset me
chruthódh séit would prove
turas na croisethe stations of the cross
an CarghasLent
aisteachstrange
gníomh creidimhan act of faith
ráiteasstatement
briathar Déthe word of God
béimemphasis
trí chéilein general
gannscarce
comaoineachcommunion
fireann nó baineannmale and female
an-ghar don nádúrvery close to nature
do bhaol a mbáiteto the danger of being drowned
scór ógánachtwenty young men
a bádhwho were drowned
truamhéalachheart-breaking
strompthastiff
ina baclainnon her arm
mothúcháinemotions
ar tír móron the mainland
ag cur láimhe ina mbás féincommitting suicide
d'aireofáyou would feel
bádrowning
sciobadh na farraigethe sea's snatching
sólássolace
i gcréin the soil
i ngaineamh na cillein the sand of the grave
faraoralas
uaigneas imeachtathe loneliness of departure
cé is moite de na laethanta saoireapart from the holidays
a fhilleann go lánaimsearthawho return on a full-time basis
de cheal postanna feiliúnachadue to a lack of suitable jobs
ábhair acadúlaacademic subjects
bá
drowning
*
Gluais • Glossary
dul i dtaithí arget used to
seanmóirsermon
léachtaíreadings
gnáthchomhráordinary conversation
chomh tuirseach is a bhínnhow tired I used to be
luasspeed
sruth caintea stream of words
foighneachpatient
botúinmistakes
séiplíneachchaplain
bosca faoistineconfession box
ag éisteachthearing confessions
eascainíswearing
iarrachtattempt
leithreastoilet
sna Flaithisin Heaven
seálshawl
sa Nigéirin Nigeria
deoisediocese
gáneed
ualachburden
misneachhope
leictreachaselectricity
cuisneoirífridges
cadhnrabattery
a bheadh le luchtúwhich would have to be charged
gineadóirgenerator
go han-spárálachvery sparingly
scannán an-mholtaa highly-praised film
deontasgrant
bolgánbulb
mionrud éiginsome small thing
le caoi a chur airto repair it
m'airdmy attention
draíochtmagic
a d'ardaíodh mo chroíwhich used to lift my heart
a chuaigh i bhfeidhm go mór ormthat really made an impression on me
spioradáltachtspirituality
achrannquarrelling
aighnisdisputes
tuairimí láidrestrong opinions
pearsantachtaí láidrestrong personalities
in árach a chéileat loggerheads
Ghoill naimhdeas mar sin go mór ormthat sort of hostility really upset me
chruthódh séit would prove
turas na croisethe stations of the cross
an CarghasLent
aisteachstrange
gníomh creidimhan act of faith
ráiteasstatement
briathar Déthe word of God
béimemphasis
trí chéilein general
gannscarce
comaoineachcommunion
fireann nó baineannmale and female
an-ghar don nádúrvery close to nature
do bhaol a m
báiteto the danger of being drowned
scór ógánachtwenty young men
a
bádhwho were drowned
truamhéalachheart-breaking
strompthastiff
ina baclainnon her arm
mothúcháinemotions
ar tír móron the mainland
ag cur láimhe ina m
bás féincommitting suicide
d'aireofáyou would feel
bádrowning
sciobadh na farraigethe sea's snatching
sólássolace
i gcréin the soil
i ngaineamh na cillein the sand of the grave
faraoralas
uaigneas imeachtathe loneliness of departure
cé is moite de na laethanta saoireapart from the holidays
a fhilleann go lánaimsearthawho return on a full-time basis
de cheal postanna feiliúnachadue to a lack of suitable jobs
ábhair acadúlaacademic subjects
a bháigh é féin
who drowned himself
Is leis an traidisiún céanna a bhaineann "Waltzing Matilda", an t-amhrán náisiúnta neamhoifigiúil faoi ghadaí caorach
a bháigh é féin i bpoll uisce nuair a bhí na póilíní sa tóir air.
ag bá na dtuamaí
drowning the tombs
Gluais • Glossary
slatairea slip
ar dhath na mealahoney-coloured
lasairflame
tochtdeep emotion
ó shaol na mbeofrom the world of the living
deorantachtaloofness
colgrage
caidéisinquisitiveness
ar a buaicat its highest point
go lomghéagachwith bare limbs
reoitefrozen
leáitemelted
carnthaheaped
gágacracks
saothar na seanbhaiclethe work of the old crowd
cleiteánpainter's brush
cuideachtúilsociable
leafa gáirefaint smile
brí fhiáin na beathathe wild meaning of life
amhrasachsuspicious
ag bá na dtuamaídrowning the tombs
go híoróntaironically
go neamhshaoltaethereally
í a fháscadhto squeeze her
tathagsubstance
go duasmántagloomily
ní háil léi iad a dhíolshe doesn't want to sell them
an dúluachairmidwinter
cor tolgachstrong turning movement
Fastaím!Nonsense!
an chreachthe booty
bruth féasóigea fluff of beard
sméid sí isteach éshe beckoned him in
súimínsip
coscairtthaw
i ngátarin distress
ar foluainfluttering
i mbreo samhratain a summer-like glow
ciumhaisedge
ina sheilbhin his possession
agus shín uaidh a lámh á lorgand he extended his hand looking for it
rian a choshis footprints
bá
sympathy
Bhí clár an lae in ómós do Peter Jordan, fear áitiúil a fuair
bás roimh an Nollaig, agus é sé bliana is daichead d’aois.
bá
empathy
I dtús
báire, ba cheart aird a thabhairt ar na cúiseanna gur dhiúltaigh Kevin Moore, cigire de chuid an Bhoird Pleanála, cead pleanála a thabhairt don chríochfort in Aibreán na bliana 2003.
bhá
bay
Tagann a lán turasóirí anseo leis an
bhád farantóireachta a fháil go Steòrnabhagh ar Leòdhas, nó i rith turais thart timpeall Gharbhchríocha na hAlban.
bá
sympathy
Ní bhfuair an fear óg – nach raibh baint ar bith aige le grúpaí paraimíleatacha –
bás, ach beidh sé dall an chuid eile dá shaol.
báite i bhfiacha
heavily in debt
Is é fírinne an scéil ná go bhfuil muid
báite i bhfiacha.
a bádh
who were drowned
Faoinár gcosa, curtha sa talamh, bhí na mílte fear a cailleadh,
a bádh sa phloda, b'fhéidir, agus na mílte seanphléascán nach bhfuil pléasctha go fóill.
fliuch báite
drenched
Lánúin ó Watford, Louise agus Stewart, a bhí i gceannas an bháirse agus iad ar laethanta saoire lena gclann, agus bhí siad breá sásta síob a thabhairt do bheirt siúlóirí a bhí
fliuch báite.
Bá is múchadh air
drowning and smothering on him
folachcovering
nochtnaked
slaitín saileachwillow rod
á lascadhthrashing her
ar chúl na gclaíochabehind the stone walls
an iarraidh seothis time
Cuardaitheoirí Rudaí AisteachaSearchers for Strange Things
saineolaitheexperts
ráflaírumours
cleamhnaitherelations by marriage
fireann nó baineannmale or female
a ndrioballtheir tail
ganntan olaoil shortage
stangadhstart
ag útamáilfumbling
ag cogarnaílchewing
gaibhte a chodladhgone to bed
sórt baoitea kind of bait
go mbéarfaidís airthat they would catch him
drochfhliúa bad flu
cragtha ceartbadly hit
cliabhrachchest
cáirseán aisteachstrange wheeze
duáinkidneys
ag fual ina threabhsarwetting his trousers
fliuchándrenching
eascainecurse
Bá is múchadh airdrowning and smothering on him
cóir leighistreatment
seanmóirsermon
a rachthis outburst
a phaca diabhalyou pack of devils
ar bhealach bhur n-aimhleasaon the road to ruin
go bagrachthreateningly
fainicwarning
cúrfoam
ag gíoscángrating
i ngábhin a dangerous situation
collachcrude, fleshy person
scuaid tearraa splattering of tar
isteach ina chlabinto his mouth
bá
bay
Tá Beannchar suite ar theacht isteach Loch Lao agus tá
bá mór foscúil in aice leis.
Bá Bhaile Hóm
Ballyholme Bay
Fuarthas adhlacadh Lochlannach ag
Bá Bhaile Hóm in aice le Beannchar.
bá
sympathy
Trí lá roimh an phionós ó UEFA, fuair Fowler moladh ó cheannaire FIFA, Sepp Blatter, as cothrom na Féinne a léiriú i gcluiche in aghaidh Arsenal nuair a chuir sé in iúl don mholtóir, Gerald Ashby, nach ndearna cúl
báire Arsenal, David Seaman, feall air, rud a shíl an Ashby.
bhá
bay
Ba é an píosa ab áille dar liomsa ná fonn de chuid Rossa a chum sé i dteannta Karl Odlum i gCorca Dhuibhne i measc na sléibhte agus spéartha drámatúla sin os cionn
bhá Bhaile na nGall.
bá
bay
Tá Beannchar suite ar theacht isteach Loch Lao agus tá
bá mór foscúil in aice leis.
Bá Bhaile Hóm
Ballyholme Bay
Fuarthas adhlacadh Lochlannach ag
Bá Bhaile Hóm in aice le Beannchar.
greim an fhir bháite
the clutch of a drowning man
Agus nuair a bhí an talamh sleamhain faoi chosa Milosevic i 1989 agus
greim an fhir bháite aige ar an gcumhacht, cad é a rinne an sionnach lofa ach sean-néaróis Sheirbiaigh na Cosaive a mhúscailt le briathra lasracha ag comóradh cúig chéad bliain Chath Ghort na Lonta Dubha.
donn báite
mousy brown
Cineál
donn báite an dath atá ar do ghruaig anois; tógfaidh na himireacha an dath agus beidh tú i do bhean úr.
bá
bay
Tá Beannchar suite ar theacht isteach Loch Lao agus tá
bá mór foscúil in aice leis.
Bá Bhaile Hóm
Ballyholme Bay
Fuarthas adhlacadh Lochlannach ag
Bá Bhaile Hóm in aice le Beannchar.
bá bheag
a small bay
Tá
bá bheag in aice leis, áit a dtagadh báid na n-oilithreach i dtír.
a chlár éadain báite le hallas
his forehead covered in sweat
Stad Liam, a ghéaga ag crith le teannas an taistil,
a chlár éadain báite le hallas.
an-bhá
great empathy
Is léir go bhfuil
an-bhá ag an dá pháirtí rialtais le lucht tógála agus forbartha ach bheadh na Glasaigh ag éileamh go gcuirfí srianta dochta pleanála i bhfeidhm.
bá
bay
Deirtear gur sheol sé go Lios Mòr ar charraig, agus gur tháinig sé i dtír ag
bá a dtugtar Port Mo-Luáig air go fóill.
aon bhá
any sympathy
”
Fiafraím de Risteard a raibh
aon bhá aige leis an dream a d’úsáid foréigean i gcoinne na bhfórsaí slándála ag an am agus ar feadh na mblianta ina dhiaidh sin.
deineadh iarracht a gcultúr a bhá,
an attempt was made to drown their culture
Ó 1868, nuair a thug an rialtas cead don Seapánach tailte an oileáin, Hokkaido, a phlandáil, tugadh neamhaird orthu, cuireadh brú orthu a bheith “Seapánach”,
deineadh iarracht a gcultúr a bhá, bailíodh an-chuid acu le chéile agus seoladh go *reservations* iad ar nós na nIndiach Rua.
trasna na bá,
across the bay,
Bhí mé amuigh le grúpa siúlóirí ó chúrsa Oideas Gael ar Ros Eoghain nuair a chas muid air agus bhí sé ag díriú a mhéire ar Chionn Ghlinne agus ar an Storrúil,
trasna na bá, ag rá, “Sliabh Liag, Sliabh Liag” linn.
i mbá bheag chiúin
in a small quiet bay
Ar an gcéad dul síos, tá sé suite
i mbá bheag chiúin ar bhruach an locha agus tá an loch le feiceáil as gach seomra.
bá dhomhain dháiríre
a deep and sincere empathy
Ba dhuine mórchroíoch é a raibh
bá dhomhain dháiríre aige le daoine nach raibh go maith as.
dá mbá
being drowned
Mar a bheadh mála cat
dá mbá in abhainn; mar a bheadh brú tráchta na cathrach cúig a chlog tráthnóna fliuch Samhna, le gach bíp focann bíp mífhoighdeach; mar a bheadh gach mungailt sna carranna céanna le ham teann ag brú anuas orthu.
suite ar bhá
situated on a bay
D’fhan mé thar oíche i mbrú óige san Òban, baile gleoite atá
suite ar bhá mór idir cnoic agus oileáin.
lena bhrón a bhá.
to drown his sorrows.
Is amhlaidh gur fhág cailín é an oíche roimhe sin agus go ndeachaigh sé ag ól ina dhiaidh sin
lena bhrón a bhá.
nach mbáfadh faoi thonn mhór fonótaí thú.
which wouldn't submerge you under a big wave of footnotes.
Foilsíodh an leabhar le comóradh a dhéanamh ar 90ú bliain Éirí Amach na Cásca agus, mar a mhíníonn an t-údar, leabhar don ghnáthléitheoir atá ann, is é sin, leabhar léitheoireachta nach gcuirfeadh eagla do chraicinn ort ó thaobh líon na leathanach nó
nach mbáfadh faoi thonn mhór fonótaí thú.
leis an fhéinlochtú a bhá.
to drown out the self-blaming.
” Agus thosaigh Diarmuid an Dearthóir Gairdíní ag diúgadh as buidéal eile, féachaint an gcuideodh an Dom Perignon
leis an fhéinlochtú a bhá.
bá mhór ghainmheach
a big sandy bay
Tá
bá mhór ghainmheach ansin a bhfuil teach mór agus reilig in aice léi.
agus mé féin a bhá,
and to drown myself,
”
Ní luann Mac Giolla Chomhaill, ámh, na línte eile san alt: “Óg is mar bhí mé, thigeadh fiche smaoineamh tríom léim a thabhairt síos
agus mé féin a bhá, agus deireadh a chur le cuid magaidh na bpáistí.
bádh a ghuth sa ruabhéic
his voice was drowned out by the wild roar
Diaidh ar ndiaidh,
bádh a ghuth sa ruabhéic a bhí ag éirí d’aonghuth aníos ón scaifte: ‘Éamó is our Aire – we shall not be moved!’ – iad á ghlaoch arís agus arís eile, go dtí gur éalaigh an fear ionaid faiteach isteach sa Mother Macree Pretzel Cottage.
bá faoi leith aige
special empathy
Bhí
bá faoi leith aige le healaíontóirí agus ba mhinic é ag tacú leo.
go mbeadh na mic báite
that the sons would be drowned
Ní mó ná sásta a bhí Rangi agus Papa leis an scaradh; bhí baol ann
go mbeadh na mic báite ag deora Rangi ag titim ón spéir.
sula mbáfaí ar fad mé
before I got totally drowned
Baineadh geit uafásach asam nuair a chonaic mé an duine míshláintiúil seo sa scáthán agus thuig mé ansin go raibh orm mé féin a shaoradh
sula mbáfaí ar fad mé i measc na gcúisíní agus na bpluideanna! Ar thóir oibre
Dúirt mé liom féin go mbeadh orm dul sa tóir ar phost samhraidh.
fliuch báite.
soaked
Bhí clúdach leathair ar an déantán agus é
fliuch báite.
fliuch báite
soaked
Ba é sprioc an taighde ar tugadh faoi ná meastachán a dhéanamh maidir le cé chomh minic is a bhíonn duine
fliuch báite má théann sé chun a oifige gach lá ar rothar.
a bhá
drown
**********************************
Tar éis dom “Sinnerman” a chloisteáil, chuaigh mé chuig Tower Records i lár chathair Bhaile Átha Cliath agus cheannaigh mé trí albam dá cuid le go bhféadfainn mé féin
a bhá ina ceol! Tá mé báite!
Agus anois tá mé suite sa seomra suí ag éisteacht leis an rithim sa chéad chúpla soicind de “See-line Woman”.
báite
drowned
**********************************
Tar éis dom “Sinnerman” a chloisteáil, chuaigh mé chuig Tower Records i lár chathair Bhaile Átha Cliath agus cheannaigh mé trí albam dá cuid le go bhféadfainn mé féin a bhá ina ceol! Tá mé
báite!
Agus anois tá mé suite sa seomra suí ag éisteacht leis an rithim sa chéad chúpla soicind de “See-line Woman”.
go mbáfaidís teorainneacha Mheiriceá le drugaí.
that they would flood the borders of America with drugs.
Anuas air sin, bhí Bo Hi Pak, giolla gualainne Moon agus iaroifigeach de chuid KCIA, ar na daoine is túisce a rinne comhghairdeas leis an rialtas nua, rialtas ar gheall aire dá chuid
go mbáfaidís teorainneacha Mheiriceá le drugaí.
ní bá chonspóidí fós
more controversial still
**Naitsithe**Bhí a chaidreamh leis an CIA tromchúiseach go leor, ach tá sé curtha i leith an Dalaí Láma go raibh caidreamh
ní bá chonspóidí fós aige roimhe seo – le beirt Naitsithe.
Tá a haigne báite i gcuimhní.
her mind is drowned in memories
Tá a haigne báite i gcuimhní.
bádh go leor daoine
a lof of people were drowned
Arís, baineadh úsáid as báid nach raibh oiriúnach don turas contúirteach ón Indinéis agus, ar an drochuair, thit cuid acu as a chéile agus
bádh go leor daoine.
Ba é bá thábhachtaí lena teaghlach
the most important thing to her family
Ceart sóisialta
Ba é bá thábhachtaí lena teaghlach, áfach, ná ceart sóisialta, cé nach n-úsáididís an téarma sin.
báite i bhfiacha.
drowning in debt
Mar shampla, tá muintir na tíre
báite i bhfiacha.
báite
drowned out
Ach tá scéal an rialaitheora
báite cheana féin ag an chonspóid a tharraing an cháinfháisnéis ar an rialtas, agus is beag seans anois go ndéanfar athbhreithnú ar struchtúr an Rialtóra.
aon bhá
any sympathy
Rinne rialtas náisiúnta na hAstráile ag an am – in ainneoin nach raibh
aon bhá aige le lucht smuigleála drugaí – dianiarracht an fear óg a shábháil, ach theip air.
bá
a positive attachment to, a liking for
Chomh maith le sin, tugann an dara teanga súil eile don bpáiste - bíonn
bá aige/aici le daoine ó chúlraí éagsúla agus é ag fás aníos” a dúirt John liom.
bádh
were drowned
Amach leis na francaigh ina dhiaidh, na mílte agus na milliúin agus na billiúin acu, agus
bádh gach uile cheann acu.
báite
drowned
Tá siad
báite i bhfiacha agus chuaigh siad thar fóir nuair a bhí an borradh eacnamaíochta i mbarr a réime.
Bá
swamping
Na Sluaite Isteach ag
Bá Mhuintir Batwa
Ba ghearr gur líonmhaire i bhfad na pobail socraithe nua ná na Batwa agus ba ag bun na sochaí nua a bhí áit na Batwa.
Dá mbáfadh
were (he) to bury/drown
Dá mbáfadh sé san eangach é, b’shin deireadh le Tiobraid Árann.
bháigh
sunk
Cluiche ab ea é a bhí idir dhá cheann na meá go dtí an nóiméad ar
bháigh Máirtín Comartún an sliotar in eangach Bhreandáin Uí Choimín, cúl báire Thiobraid Árann, agus gan ach cúig nóiméad fágtha chun imeartha.
báite
swamped
Tá cosáin ar nós *The Western Way* i gContaetha na Gaillimhe agus Maigh Eo
báite agus ligthe i bhfiáin, cheal aire cheart, leanúnach.
bá
sympathy
com/watch?v=3c9lUvn5qC8) Ní mholfaí a dhath nach mbeadh
bá Shinn Féin leis nó nach mbeadh an páirtí Sinn Fein ábalta
bá a lucht vótála a fháil ar a shon.
ní bá dhéanaí
later on
Fuarthas an-tinn é ina stábla cúpla seachtain
ní bá dhéanaí agus fuair sé bás faoi imthosca amhrais.
gCeantar na Bá
Bay Area
html) Eagraíonn Nikki Ragsdale, saineolaí ríomhairí agus amhránaí ar an sean-nós, cúrsa deireadh seachtaine gach bliain sa Lárionad do na scórtha i "
gCeantar na Bá" gur suim leo an Ghaeilge.
báite
drenched
Tá deireadh leis an lá a bhfeicfeá laoch foirne ag filleadh ar pháirc an ‘áir’, a gheansaí
báite lena chuid fola féin, bindealán bán timpeall a chloiginn, agus an slua tacaíochta ag béiceach go fiáin os ard.
báite i bhfiacha
up to its neck in debt
Agus faoi cheann bliana eile, deireadh 2009, bhí na céadta míle díomhaoin, bhí an tír
báite i bhfiacha, agus bhí cuma na n-ochtóidí tagtha ar chúrsaí airgeadais.
tonn bháite
sunami
Béal Feirsteach a bhfuil a ainm in airde sa chathair agus sa tír a thug rabhadh fán
tonn bháite a bhí ag scuabadh iarsmaí an tseanchultúir Ghaelaigh de chlár an oileáin sa 19ú haois déag.
greim an fhir bháite
a dying grip
Is é atá againn in oidhreacht na dtaifeadtaí agus na leathanach de chur síos ar na faisnéiseoirí a théann leo, a d’fhág tionscnamh Doegen ina dhiaidh agus atá curtha inár láthair ar shlí chomh soiléir sin ag Róise, ná grianghraf, grianghraf a glacadh ag am faoi leith i saol na hÉireann ina dtairgíonn daoine a choinnigh greim – in amanna
greim an fhir bháite – ar ar mhair dá gcultúr béil, samplaí de na gnéithe a ba luachmhaire leo féin: seanscéalta agus amhráin, agus, lena chois sin uaireanta, eachtraí as a saol féin.
saoiste báite
sunami
Tharla crith talún faoin bhfarraige san Aigéan Indiach 26 Mí na Nollag 2004 ba chúis leis an
saoiste báite, nó an súnámaí, is mó a bhfuil cur amach ag domhan mór an lae inniu air.
báite
swamped
Taispeántar an Veasúiv ina shliabh caoin torthúil i múríomhá a aimsíodh i bPompeii, an baile a raibh i ndán dó a bheith
báite ag an sliabh chéanna in AD 79.
greim an fhir bháite
a ‘deadfast grip’
Ag coinneáil
greim an fhir bháite ar a gcumhacht a bhí siad.
bá
sympathy
Tháinig iarurlabhraí Gaeltachta an pháirtí, Fergus O'Dowd, i gcomharbacht air agus bhí gníomhaithe teangan áirithe dóchasach go mbeadh a mhalairt de phort aige, ó tharla gur léir go bhfuil
bá aige leis an Ghaeilge.
bá faoi leith
particular sympathy
Borradh agus Athrú Saoil
==========
Maíonn Blair go raibh
bá faoi leith aige le hÉirinn de bharr a chúlra Conallach agus na laethanta saoire glórmhara a chaith sé i Ros Neamhlach sular chuir na trioblóidí stad tobann leo.
Bánn siad
they drown
Bánn siad na hainmhithe talún a mbeireann siad orthu, ag baint úsáide as cleas darb ainm únfairt an bháis, agus ansin téann siad ar an talamh lena gcreach a ithe.
chathair bháite
drowned city
Níl mé ag caint faoi lámhdhéantúsáin ó
chathair bháite Atlantis, Uí Bhreasaíl nó faoi radharc as an chéad sraith eile de na Pirates of the Caribbean, ach ar thionscadal atá ar bun ag an dealbhóir timpeallachta Jason de Caires Taylor, atá dírithe ar aird a tharraingt ar sceireanna coiréil an domhain agus ar chuidiú le timpeallacht na sceire a shábháil.