athrú meoin
change of mentality
Tá
athrú meoin ag teastáil i gcás mhuintir na Gaeltachta féin, áfach.
a laghad atá athraithe
how little has changed
Feiceann sise na fadhbanna sa chóras sláinte, agus labhrann sí fós faoi stailc na n-altraí cúpla bliain ó shin agus
a laghad atá athraithe ó shin.
ag athrú de shíor
forever changing
Tá na gutháin shoghluaiste agus na ríomhairí neamhshreangaithe
ag athrú de shíor agus is é an t-idirlíon is cúis leis seo.
athraithe ó bhonn
changed completely
Cúlra
=======
Rugadh Higgins i gCorca Dhuibhne corradh le caoga bliain ó shin agus deir sé go bhfuil an saol sa cheantar sin
athraithe ó bhonn ó bhí seisean óg.
Go n-athróinn mo chraiceann
that I would change my skin
Dúirt sí liom, 'Cad é atá siad ag iarraidh?
Go n-athróinn mo chraiceann?'"
Ina dhiaidh sin, labhair Cora liom faoina saol agus faoin mhéid tarcaisne a bhíonn le fulaingt aici.
ráta athraithe lucht oibre
staff turnover rate
Bhí an
ráta athraithe lucht oibre iontach ard, ní nach ionadh.
níor athraigh a dhath
nothing changed
Cáineadh na drochdhaoine, chuaigh daoine chun an bhaile agus
níor athraigh a dhath.
d'athródh mo phearsantacht go mór
my personality would change greatly
Dá bhfanfainn ann,
d'athródh mo phearsantacht go mór dá bharr agus an duine a dhéanfaí díom, ní dóigh liom gur mhaith liom an duine sin in aon chor.
athrú radaiceach
radical change
Sin an fáth nach rachaidh, meastar, ach 65% den phobal amach ag vótáil - creideann an 35% eile nach dtarlóidh aon
athrú radaiceach.
dlúthdhiosca inléite do-athraithe
CD-ROM
An dara rud ná gur éirigh linn an chéad leabhar do pháistí i mBéarla nó i nGaeilge as Éirinn a chur amach ar
dlúthdhiosca inléite do-athraithe.
go dtí go dtig athrú air sin
until that changes
Faraor go gcaithfidh tú do ghnó a dhéanamh i mBéarla agus
go dtí go dtig athrú air sin beidh Gaeltacht Ghleann Fhinne i mbaol.
dlúthdhioscaí inléite do-athraithe
CD-ROMs
Tá réimse breá
dlúthdhioscaí inléite do-athraithe curtha ar fáil ag Fios Feasa ((www.
athrú poirt
a change of tune
"
Fiche bliain níos maille, tá
athrú poirt ann.
athrú suntasach
noticeable change
Ach áit go bhfuil
athrú suntasach tagtha ar an saol ná in úsáid an idirlín chun siopadóireacht agus gnó bainc a dhéanamh, agus chun teilea-obair a dhéanamh.
athrú meoin
change of mind
Creidim féin go bhfuil baint mhór ag Páirc an Chrócaigh leis an
athrú meoin seo i leith an Chumainn Lúthchleas Gael sna ceantair mheánaicmeacha, mheasúla agus sna ceantair aicme oibre araon.
meáite ar rudaí a athrú
resolved on changing things
D'eagraigh siad cruinniú anseo i Learpholl i Samhain 1999 leis na hÉireannaigh agus chuir beirt bhleachtairí, Stuart Parkinson agus Andy Isles, trí cheist orainn: How can we support the Irish community? Do we discriminate against you? In what ways can we make things better?
Bhí fearg ar chuid mhaith de na hÉireannaigh a bhí i láthair ag an chruinniú tar éis cos ar bolg a bheith déanta orthu le blianta roimhe sin, ach dúirt na bleachtairí linn go raibh siad
meáite ar rudaí a athrú.
athraithe
changed
Tá an-mholadh faighte ag *Baran *sna Stáit Aontaithe, agus deir Dr Akrami i rith agallaimh ar an stáisiún raidió PBS: "Nuair a fhágann tú an phictiúrlann, mothaíonn tú go bhfuil tú
athraithe mar dhuine".
athraithe
changed
Sílim go raibh blianta fada nach raibh an corn ag teacht aníos an taobh seo ach, buíochas do Dhia, tá sin
athraithe.
athrú meoin
change of mentality
Seo ceist nó dhó ar féidir le léitheoirí *Beo!* a machnamh a dhéanamh orthu:
Cén dóigh a dtig linn athrú a dhéanamh i measc pobal, a bhfuil nós labhairt na Gaeilge beagnach caillte ag an ghlúin déagóirí atá iontu faoi láthair?
Cén dóigh ar féidir
athrú meoin a chur i bhfeidhm i gcás tuismitheoirí atá ag labhairt Béarla lena gclann agus nach bhfuil ag glacadh aon chinneadh teanga ar thaobh na Gaeilge?
Cén dóigh a dtig linn na bunscoileanna sa Ghaeltacht a fhorbairt mar scoileanna lán-Ghaeilge san dóigh is go mbeidh na páistí ag súgradh sa chlós i nGaeilge agus achan ábhar á theagasc go hiomlán trí mheán na teanga?
Níl iontu seo a trí cheist shimplí.
a ghreim camáin a athrú
to change the way he held the hurley
An chéad rud a rinne sé ná iarracht a dhéanamh
a ghreim camáin a athrú.
athraithe go mór
changed greatly
Cé go bhfuil an saol
athraithe go mór ó bhí sé féin ina ghasúr, agus go bhfuil rogha i bhfad níos mó ag gasúir ó thaobh spóirt agus caitheamh aimsire eile de, tá ceantair fós ann ina bhfuil an iománaíocht fite fuaite le cultúr an phobail agus le rithim laethúil an tsaoil.
Níl cúrsaí athraithe mórán
Things haven't changed much
Níl cúrsaí athraithe mórán.
tá cúrsaí athraithe
things have changed
Anois,
tá cúrsaí athraithe.
athrú meoin
change of mind/mentality
Faoin gceannteideal caithréimeach "We are all Iraqis now", scríobh Shukrallah faoin
athrú meoin a tharla san Éigipt nuair a thuig daoine nach cogadh cúig lá a bheadh ann, agus go raibh muintir na hIaráice ag troid go calma i gcoinne lucht an ionraidh.
athrú réimis
regime change
Deir sé: "Sular thosaigh an cogadh níor chreid mé go raibh meon an phobail chomh láidir sin in aon cheann de thíortha an Mheánoirthir le go mbeadh
athrú réimis mar thoradh air, sin le rá athrú go réimeas a bheadh i gcoinne trádála leis an iarthar.
athrú suntasach meoin
noticeable change in thinking
Ní mar sin, áfach, a d'amharc tromlach na ndaoine in Éirinn ar an cheist agus is
athrú suntasach meoin é seo ón dóigh a raibh cúrsaí.
athrú ollmhór
massive change
Aontaíonn sí leis an tuairim gur
athrú ollmhór a bhí ann.
athrú as cuimse
a great change
D'fhéadfaí
athrú as cuimse a dhéanamh ar chuid de na fadhbanna móra struchtúrtha atá ag tachtadh na príomhchathrach agus ag bánú na tuaithe.
mar athrú
for a change
Nach dtiocfadh libh fanacht,
mar athrú?" arsa Aindí.
athrú tobann
a sudden change
D'iarr sé ar Peter Schwartz, comhairleoir de chuid an CIA agus iarcheannasaí pleanála leis an ollchomhlacht ola Royal Dutch Shell, agus ar Doug Randall ón Global Business Network, staidéar a dhéanamh ar fhianaise áirithe atá ag teacht chun cinn le blianta beaga anuas go bhféadfadh
athrú tobann tarlú - agus go deimhin gur tharla eachtraí den chineál sin i bhfad siar sa stair.
athrú rialtais
change of government
Tá sé ráite ó shin ag Mark Latham, ceannaire an fhreasúra, go dtabharfar sceimhlitheoirí na hAstráile abhaile ón Iaráic roimh an Nollaig má bhíonn
athrú rialtais ann i dtoghchán na bliana seo.
athraithe go deo
changed forever
Is ceist dhomhanda í a chúram agus as an chonspóid tagann ceisteanna eile chun cinn: an fiú i gcónaí athchóiriú a dhéanamh ar shaothar atá chomh luachmhar agus chomh sean le saothar Michelangelo má tá an chontúirt ann go mbeidh sé
athraithe go deo? Agus, cé ba cheart cinneadh mar seo a dhéanamh?
Rinne Gailearaí Uffizi cinneadh gan leanúint ar aghaidh le hathchóiriú ar an "l'Adorazione dei Magi" le Leonardo Da Vinci nuair a fuair siad amach go raibh bunstruchtúr an phictiúir ní ba chasta ná mar a shíl siad.
athrú meoin
change of mind
Tá feachtas poiblíochta tosaithe ag Timor Thoir le gairid atá ag iarraidh
athrú meoin a chur ar Rialtas na hAstráile agus iad a náiriú os comhair an tsaoil.
an t-athrú airí
the cabinet reshuffle
Nuair a rinne Bertie Ahern
an t-athrú airí ag deireadh mhí Mheán Fómhair, d'fhág an tAire Noel Dempsey carn amháin fadhbanna ina dhiaidh i réimse an oideachais chun glacadh le carn eile fadhbanna.
athrú géiniteach
genetic modification
Tá an iarracht is deireanaí bunaithe ar
athrú géiniteach a dhéanamh ar an ainmhí sa gcaoi nach mbeadh ar chumas na gcinn óga fás agus uibheacha a bhreith.
d'athrófaí seo
this would be changed
" *Sin le rá, tá luach na Teamhrach ceangailte leis an cheantar ina bhfuil sé suite agus, trí mhótarbhealach mór a thógáil tríd an cheantar,
d'athrófaí seo.
lena leithéid d'athrú rialach
with such a rule change
Sin í an fhadhb
lena leithéid d'athrú rialach ag leibhéal club agus scoile.
an t-athrú is radacaí
the most radical change
Is dóigh gurb é an sos peaca nó *"sin bin" *
an t-athrú is radacaí a thabharfar isteach faoi na hathruithe seo.
athrú san aeráid
climate change
Fosta, baineann eitleáin úsáid as a lán breosla le dul go gasta agus, ós rud é go bhfuil siad chomh hard sin san aer, déanann siad i bhfad níos mó dochair don chomhshaol,
athrú san aeráid san áireamh.
dá n-athrófaí an t-ainm
if the name were changed
Ní hé an rud céanna a bheadh ann
dá n-athrófaí an t-ainm!
AÓF: Cá bhfaigheann tú do chuid amhrán?
ÁNíD: Ó chairde, ó dhlúthdhioscaí.
athrú cleachtais
change of work-practices
Ach murab ionann agus an t-airgead ar fad a caitheadh ar an tseirbhís sláinte le blianta anuas, ní féirín gan choinníoll a bhí ann mar go raibh
athrú cleachtais ceangailte leis.
athrú bisigh
a change for the better
Ach creidim go bhfuil
athrú bisigh i ndán di.
d’athraigh sé cúrsa na habhann
he altered the course of the river
Nuair a bhí tuilte móra ag bagairt ar an chathair, thóg an t-easpag a ráca agus
d’athraigh sé cúrsa na habhann.
athrú fíor-radacach
a truly-radical change
“Bheadh
athrú fíor-radacach ag baint le hathrú teanga ag an bpointe seo,” a deir.
athrú réabhlóideach
revolutionary change
“Dar liomsa, is
athrú réabhlóideach é.
muna n-athraítear iad
if they are not changed
Ach fiú amháin
muna n-athraítear iad, ní féidir bheith cinnte go gcoimeádfar iad.
san Athrú Creidimh
in the Reformation
Tógadh an scrín i 1275, ach scriosadh í
san Athrú Creidimh.
muna n-athraítear iad
if they are not changed
Ach fiú amháin
muna n-athraítear iad, ní féidir bheith cinnte go gcoimeádfar iad.
athrú stairiúil
historical change
Measann Feeney gur
athrú stairiúil eile é seo do na poblachtánaigh.
athraithe
changed
AÓF: Céard iad na difríochtaí is mó a fheiceann tú in Éirinn anois ón am a d’imigh tú na blianta fada ó shin? An bhfuil muid níos fearr as anois nó an gceapann tú go bhfuil rudaí áirithe caillte againn?
MÓS: Ará, tá an domhan go léir
athraithe, Éire chomh maith, agus cuid de na hathraigh sin olc.
athrú séasúr
the change of seasons
*
Gluais • Glossary
fríd ghloine dhorchathrough a dark glass
smúidmist, murkiness
bréagachfalse
is annamhit is seldom
mionrudaíminor things
doiléirvague
i sruth na éiginnteachtain the stream of uncertainty
glas ceart na gcuibhreannthe correct green of the fields
sin an tuigethat's why
ag stánadh amachstaring out
léanalawn
ag croitheadh a gcinnshaking their heads
íomhánnaimages
iontassurprise
machnamh ceartproper thinking
scáileánscreen
ag preabadhjumping
bladhaire coinnlea candle flame
eachtraíevents
chan éthat's not it
dá thairbhe sinbecause of that
rudaí neamhiontachaunexciting, ordinary things
ar bharr na mbeannon the cliff tops
an lá fá dheireadhthe other day
ag coimhéad ar thonnta ag briseadh go díbhirceachwatching waves breaking with ardour
substaintsubstance
dá dtitfeadh mo chorp de bharr na mbeannif my body fell from the top of the cliffs
taoidetide
fiúntasworth
gníomhact
nó a mhalairtor the opposite
blaiseadhtaste
gan rud ar bith bheith gnóthaithe agam as m’aistearwithout having gained anything from the journey
fuaimeanna fánachaoccasional noises
díoscadhcreaking
coiscéimeanna folmhaempty footsteps
stánadh fadaa long stare
craos na tineadhthe roaring fire
dromchlasurface
cha dtig liomI can't
cha dtig liom í á threorúI can't guide it
déanaim iarracht a gciall a scaoileadhI try to release their meaning
le rachtanna fiáinein wild fits
seileogaspits
sáthadh scinethe stabbing of a knife
aonarachsolitary
staidéarthalevel-headed
teas an phaisinthe heat of passion
breithbirth
a cheiltto hide
anáilbreath
is annamhit is seldom
fiúntachworthwhile
dathanna seachantachaelusive colours
goitsecome on, come here
neadrachanests
seanbhallógaíold ruins
deifrehurry
cha raibh faill aigehe hadn't the time
contráiltewrong
go brách síoraíever
ag déanamh iontaiswondering
i bpeannaireacht chruinn shlachtmharin accurate neat writing
stócach ógyouth
bodhardeaf
pian a fhuilstinto suffer pain
mo bheomy life
lena dhornwith his fist
le mé féin a chosaintto protect myself
ní léimfinn amach as a bhealachI wouldn't jump out of the way
cinneadhdecision
cinntídecisions
go fadálachslowly
chan fhuil an cinneadh déantathe decision has not been made
déanaim mo chac agus mo mhúnI defecate and urinate
cuideachtúilhelpful
athrú séasúrthe change of seasons
de ghlanmheabhairoff by heart
gialljaw
gobachprotruding
gruaig fhionnblond hair
dóighiúlachtbeauty
tarraingteachattractive
rud inteachtsomething
buaireamhsorrow
ag bruidearnaighthrobbing
coimhthíochstrange
idir barra na gcrannbetween the tops of the trees
ag iarraidh mairstin airtrying to live on it
nimhneachsore
bhlais mé an phianI tasted the pain
tchíthear domhit seems to me
go dianstrictly
samhailimage
mar nach bhfuil sé de dhánacht ionam a bheith éagsúilbecause I haven't got the guts to be different
daonnachtaíhumanist
an cine daonnathe human race
bréanfoul
an bréantas a cheiltto hide the foulness
cumhráin bhréigefalse perfumes
lofarotten
gnásanna sóisialtasocial customs
béasamanners
seanseiteannaold sets
ag foscladhopening
ag scamhadhpealing
creatlachframe-work
creidbheáilto believe
scigdhráma an tsaoilthe farce of life
de réir mar atáthar ag dréimas is expected
táirgíproducts
caiteoir eiseamláireachexemplary spender
lúcháireachjoyous
teorainneacha luaisspeed limits
ag cailleadh foighdelosing patience
sceadamánthroat
mo bhrú folamy blood pressure
sciathánarm
go hionraice is a thiocfadh liomas honestly as I could
comhairleadvice
díomádisappointment
sólassolace
lagmheasarthachtrather small amount
ag tochailtdigging
athrú meoin
change of mentality
Ach an bhfuil
athrú meoin ar bith le brath i measc an phobail? An bhfeiceann muid corp, ealaín nó míchumas nuair a mheabhraíonn muid ar an saothar seo de chuid Marc Quinn? Nó an bhfuil sé ag baint úsáide as Alison Lapper nó ag ceiliúradh an cineál difriúil áilleachta atá le feiceáil inti? Nó an raibh amhras riamh ar Alison Lapper faoin dóigh ar leiríodh í sa saothar seo?
“Bhí mé féin ag déanamh obair den chineál céanna ach bhí a fhios agam nach mbeinn ábalta rud chomh suntasach agus ar an scála céanna leis seo a dhéanamh,” a dúirt sí.
athrú saoil
change of life
Lena chois sin, chuir sí fáilte roimh an
athrú saoil.
dá mhéad a athraíonn an mhúinteoireacht is amhlaidh go bhfanann sí mar an gcéanna
the more teaching changes, the more it stays the same
Ach tá rud amháin an-soiléir dom tar éis leabhar McCourt a léamh, mise a chaitheann gach lá ag múineadh an Bhéarla chomh maith i ngairmscoil gharbh, is é sin,
dá mhéad a athraíonn an mhúinteoireacht is amhlaidh go bhfanann sí mar an gcéanna.
athrú meoin
change of attitude
I lár an 18ú haois, tháinig
athrú meoin ar cheannairí na hEaglaise Preispitéirí.
athrú as éadan
a total change
Thiocfadh
athrú as éadan ar an Ghaeltacht mar is eol dúinn í dá gcloífí le slata tomhais an Choimisiúin.
athraithe ó bhonn
utterly changed
*
Tá an saol
athraithe ó bhonn anois.
an t-athrú aeráide féin
the climate change itself
Inseoidh an aimsir is
an t-athrú aeráide féin an pragmatach nó idé-eolaí é Stephen Harper.
má tá air athrú ó eitleán amháin go heitleán eile
if it has to change planes
Cén fáth? Tá cúpla cúis leis:
Ar dtús, mar a deir lucht an ghnó seo, “is cuma le lasta má tá sé ar sheaneitleán” nó “is cuma le lasta
má tá air athrú ó eitleán amháin go heitleán eile”.
a chomhairle a athrú
to change his mind
*
Gluais • Glossary
glúin nuaa new generation
brívigour
ag dul ó neart go neartgoing from strength to strength
fiontar foilsitheoireachtapublishing enterprise
cnuasach gearrscéaltacollection of short stories
cé gur mhionnaigh Artairalthough Artair swore
slíomairesmooth, flattering, hypocritically friendly person
saint an ghoilethe greed of his stomach
a chomhairle a athrúto change his mind
ar fheabhas uiligabsolutely excellent
osnasigh
ar chúl an mhuinílbehind the neck
muisiriúnmushroom
ní réitíonn siad sin liom beag ná mórthey don”t agree with me at all
snaghiccups
gráinnínpinch
cainéalcinnamon
síoltaseeds
a sháith biaenough food
ag cruthú rud úrcreating something new
má thuigeann tú leat méif you know what I mean
a sheachaintto avoid
muiníntrust
blastatasty
ordóg coisetoe
an iarraidh sinthis time
cnapheap
á ghreadadh go cúramachcarefully mixing it
babhlabowl
scilléadskillet
shamhlaigh séhe imagined
go díbhirceacheagerly
subhachascheerfulness
ag leathadhspreading
geirfat
bréanfoul
doilighdifficult
a chreidbheáilto believe
ar leithseparately
mar a thit rudaí amach domhow things worked out for me
ní raibh dadaidh le fáilthere was nothing available
i mo ghlacin my hand
ag diúlsucking
bhí an t-ádh dearg ormI was dead lucky
dea-chumthashapely
láchfriendly
fialgenerous
níor bhlais mé riamhI never tasted
faic na ngrástnot a thing
ag cuimilt a béilrubbing her mouth
a mháshis thigh
seanmóireachtpreaching
greimbite
iomrámention
deisopportunity
luachmharvaluable
seanchaslore
as ar fáisceadh iadfrom which they were wrought
doilíssorrow, difficulty
i leathchogarin a half-whisper
iad a chur i ngníomhto put them in action
seal beag gearra short period
sa Nua-Shéalainnin New Zealand
ina ghabhalcrotch
ag sápressing
críonmhíoltawood-worms
corrachprojecting
lorgashin
damanta nimhneachdamn sore
scoilteadh a chraiceannhis skin was split
crá gan mhaolútorment without alleviation
chun an tí bhigto the toilet
ina gcuideachtain their company
báisteach mhillteanachterrible rain
foscadhshelter
a bhaint amachto reach
ag bleadaracht go díchéillíblattering senselessly
scaiftecrowd
ag casachtachcoughing
breallánfool
millteanach dóighiúilextremely pretty
as miosúrextraordinary
gan choinneunexpected
blas searbha sour taste
breis agus a sáithmore than her fill
strambánachlong-winded
smut féin den fhírinneeven a small bit of truth
é a thionlacanto accompany him
a bhéarfadh íthat would take her
críochend
gan mhórchuid náirewithout a lot of embarrassment
gnóthachbusy
straois léanmharwoeful grimace
trína gruaig mhín bhánthrough her soft white hair
sula bpléascfadh a lamhnánbefore his bladder would explode
ag cogaint a spúnóigechewing the spoon
déaraimislet us say
drochnósannabad habits
tuairimíopinions
cogaíwars
slí mhaireachtála fholláinhealthy way of life
a mhealladhto coax
a chuir fíorionadh uirthiwhich really surprised her
ag cur tharstutalking away
go díbhirceach dícheallacheagerly and diligently
d’fholmhaigh séhe emptied
sásarsaucer
doirtealsink
thriomaigh éhe dried it
slachtmhartidy
á thionlacan féinaccompying himself
sultmharenjoyable
spídslander
gan mhuirnwithout tenderness
magairlítesticles
nuair a dheifrigh Artair tharstu de léimwhen Artair hurried past them with a jump
<t
athrú ar bith chun feabhais
any change for the better
Mo bharúil féin faoi fhreagairt an CLG agus an pionós a gearradh ar dhaoine ná go bhfuil siad an-mhíshásúil ar fad agus nach dtiocfaidh
athrú ar bith chun feabhais dá mbarr.
athraithe go mór
greatly changed
Tá rudaí
athraithe go mór ó bhí mise óg.
athrú aeráide
climate change
Brionglóid gan chiall, nó polasaí fadradharcach?
Ba mhaith leis an rialtas go nglacfadh fuinneamh malartach áit an bhreosla iontaise sula dtarlaíonn géarchéim éigin:
athrú aeráide a scriosfadh an geilleagar, nó ganntanas ola ag dul in olcas (agus praghas na hola gainne céanna ag méadú).
a d’athródh
that would change
Cé a shamhlódh ag an am sin gurb í íobairt seo Sands agus an naonúir eile an eachtra ba mhó
a d’athródh saol polaitíochta na Sé Chontae go deo na ndeor.
athraithe
changes
Léiríonn an taispeántas na h
athraithe stairiúla, sóisialta, polaitiúla agus cultúrtha atá i ndiaidh a theacht ar an tír, ó thuaidh agus ó dheas, agus tugann sé léargas géarchúiseach dúinn ar an saol a bhí ag muintir na cathrach agus ag bunadh na tuaithe trí na daoine atá faoi scrúdú ag an lionsa.
athrú poirt
change of tune
Ach anuraidh, tar éis don Choimisinéir Teanga iniúchadh a dhéanamh ar éifeacht na treorach, bhí an chosúlacht ar an scéal go raibh
athrú poirt tagtha ar an Roinn Airgeadais.
diúltaíodh don athrú
the change was rejected
Moladh, mar shampla, an Béarla a ainmniú mar "theanga a aontaíonn an tír" seachas "teanga náisiúnta" ach
diúltaíodh don athrú.
an t-athrú aeráide
the climate change
Ach ní foláir dúinn athruithe móra a dhéanamh roimhe sin, ar eagla go rachadh
an t-athrú aeráide ar aghaidh níos tapúla fós (agus b’fhéidir go bhfuil ár ndeis caillte cheana féin).
athraithe a laghad sin
changed so little
I ndomhnach, tá an baile féin
athraithe a laghad sin gur féidir cuid mhaith poll a rinne airtléire agus gunnaí an chatha a fheiceáil i bhfoirgintí an bhaile go fóill.
athraithe ó bhonn
completely changed
Fan am a bheidh siad críochnaithe beidh dreach na tíre
athraithe ó bhonn agus, dalta Humpty Dumpty, beidh sé dodhéanta é a chur ina cheart arís.
de réir mar a athraíonn dreach an duine
as the appearance of the person looking at it changes
Úsáidtear dathanna go minic mar aidiachtaí radharcacha le cur síos a dhéanamh ar ghiúmar duine agus is é an bunsmaoineamh sin a spreag grúpa eolaithe ó na Stáit Aontaithe agus an Bhreatain le bealach a aimsiú chun ealaín a léiriú a athraíonn
de réir mar a athraíonn dreach an duine atá á breathnú.
nó athrú chun feabhais a dhéanamh air
or to change it for the better
Gan amhras, is tionscadal suimiúil é seo, tionscadal a osclaíonn amach romhainn féidearthachtaí iontacha maidir leis an teicneolaíocht dhigiteach agus an ealaín, ach is é an cheist mhór a ardaíonn sé ná an ealaín é seo nó cluiche intleachtúil de chineál éigin?
Cé gurb iontach an rud é go bhfuil muid anois ábalta ealaín a bheith againn atá cruthaithe go speisialta le fóirstean do shaol pearsanta duine aonair agus don ghiúmar ar leith atá air ag an am, an gcuidíonn an cineál seo ealaíne linn tuiscint níos fearr a fháil ar an saol sin
nó athrú chun feabhais a dhéanamh air?
Cad é faoin ealaín a chuireann dúshlán romhainn agus a spreagann mothúcháin úra ionainn nó a chuireann ar bhealach suntasach leis an léargas atá againn ar an saol atá thart timpeall orainn?
Is as Doire ó dhúchas í Ciara Nic Gabhann ach tá sí ina cónaí i mBaile Átha Cliath anois, áit a bhfuil sí ag obair mar mhúinteoir ealaíne.
á n-athrú
being changed
Cé go raibh na híomhánna ón K Club ar fad á scannánú in HD, ní raibh siad á gcraoladh i bhfoirm HD i bhformhór na tíre – bhí siad
á n-athrú go gnáthíomhá teilifíse chun go mbeadh seanteilifíseáin in ann déileáil leo.
athrú íomhá
change of image
Cén fhís atá agat féin maidir leis an nGaeilge?
Bhí
athrú íomhá ag teastáil ón nGaeilge le fada an lá.
gur athraíodh iriseoireacht na Gaeilge ó bhonn
that Irish language journalism was changed utterly
Ní haon áibhéil a rá
gur athraíodh iriseoireacht na Gaeilge ó bhonn i mí Dheireadh Fómhair 1996 agus gur cuireadh tús le ré órga na cumarsáide.
bagairt a dhéanamh go n-athróidís dath a gcuid léinte
threatening that they'd change the colour of their shirts
freagra sin, mar aon le cuid mhór *fecks* agus *jaysuses*, i ndiaidh do mhuintir Fhianna Fáil sa bhaile beag Galltachta sin
bagairt a dhéanamh go n-athróidís dath a gcuid léinte mura bhfaighidís cinneadh de réir a dtola? Bhuel, a Éamó? Fírinne ar bith?”
“Céad slán le Bóthar Lansdún, leis an áit sin a ghineadh agus a ghineann fós amhras agus meascán mearaí faoi Éirinn, faoi Phoblacht na hÉireann, faoi *Norn Ire’and*, agus faoin teorainn féin – go ndéana Dia grásta uirthi.
á n-athrú
being changed
Ach an coiscéim mhór chun tosaigh atá sna bogearraí nua seo nó an bhfuil siad
á n-athrú ar mhaithe le margaíocht agus poiblíocht?Cé go gcuireann an clár ríomhaireachta Microsoft Word as do dhaoine ó am go ham is cinnte gur pacáiste iontach úsáideach atá ann agus go bhfuil sé tar éis an tslí ina gcuireann daoine doiciméid de gach saghas le chéile a athrú.
gur tháinig athrú ar a ghlór
that his voice changed
D’aithin sí
gur tháinig athrú ar a ghlór nuair a bhí fearg air.
tá an chomhthéacs athraithe ar fad.
the context has changed completely
Mar a bhí nuair a mharaigh sé triúr ag tórramh na ndaoine a maraíodh i nGiobráltar, bhí Stone ina chadhan aonair, ach in 2006
tá an chomhthéacs athraithe ar fad.
athrú ó bhonn
a complete change
Tiocfaidh
athrú ó bhonn ar chrot an phláinéid agus ar ár slí mhaireachtála dá réir.
le héifeacht an athrú teochta.
with the effect of temperature change.
Deir Tuarascáil Stern go gcaithfí idir 5-20% d’Olltáirgeacht Intíre (GDP) an domhain ar dhul i ngleic
le héifeacht an athrú teochta.
gur cuireadh abhaile é lena éadaí a athrú
that he was send home to change his clothes
Bhí scéal ann gur fhreastail sé ar scoil, Coláiste na Carraige Duibhe, sna héadaí céanna,
gur cuireadh abhaile é lena éadaí a athrú ach nuair a d’fhill sé go raibh culaith oíche eile á caitheamh aige!
Teip ar an sprid
Tháinig deireadh leis an ngrúpa ag Live Aid ach tá sé soiléir ón DVD agus ó leabhar Geldof, *Is That It?*, go raibh sprid an ghrúpa ag teip ar feadh roinnt blianta sula stopadar.
mar go n-athraíonn an aimsir go tobann
because the weather changes suddenly
Bhí pubaill socraithe i gciorcal mór thart ar an fhéar, agus siúlbhealach clúdaithe in aice leo – smaoineamh an-mhaith
mar go n-athraíonn an aimsir go tobann i nDún Éideann! Bhí daoine ina suí ar an fhéar, ag léamh nó ag caint nó ag ól dí, agus neart páistí ag súgradh thart orthu.
athrú ar a n-iompar,
a change in their behaviour,
Cé go ndeir 62% go bhfuil siad ag dul chuig an teach tábhairne chomh minic céanna ó thosaigh na Gardaí ag faire ar thiomáint faoi thionchar an óil, léirigh breis agus an ceathrú cuid (28%)
athrú ar a n-iompar, á rá nach dtéann siad chuig an teach tábhairne chomh minic.
athrú bunúsach
basic change
In áit dul as gnó, áfach, tá
athrú bunúsach tagtha orthu agus iad i mbun gnó anois mar bhialanna Téalannacha nó Áiseacha.
an t-athrú a dhéanamh ón iománaíocht go dtí an cluiche Astrálach,
to make the change from hurling to the Australian game,
Caithfidh sé go raibh sé an-deacair dóibh
an t-athrú a dhéanamh ón iománaíocht go dtí an cluiche Astrálach, agus go mór mór dul i dtaithí ar an liathróid ubhchruthach – ba bheag cabhair dóibh é a dtaithí ar pheil Ghaelach sa chás sin.
Ní fheadar ar athraigh daoine a n-aigne
I wonder did people change their mind
Ní fheadar ar athraigh daoine a n-aigne tar éis dóibh féachaint ar an nuacht? Agus cén todhchaí a bheidh rompu nuair a fhágfaidh siad an ollscoil lena gcáilíochtaí ríomhaireachta?
Iomaíocht
Is léir go bhfuil tíortha san Áis in ann gnó a mhealladh agus is léir freisin gur gá dúinn oibriú go dian chun dul in iomaíocht leo mar thír.
ar tí a mhodh oibre a athrú
about to change his method of working
Is iad na radharcanna iontacha den cheantar a bhí le feiceáil ón árasán ar Rue Lepic a roinn Van Gogh lena dheartháir a spreag na ceithre phictiúr a bhfuil *Vue de Paris aux environs Montmartre *ar cheann acu*,* agus rinneadh é nuair a bhí sé
ar tí a mhodh oibre a athrú de bharr an tionchair a bhí ag na healaíontóirí air ar bhuail sé leo i bPáras.
gur athraigh mé beagáinín é
until I changed it a little
Thosaigh mé ar amhrán amháin trí bliana shin agus níor bhraith mé go raibh sé réidh go dtí
gur athraigh mé beagáinín é cúpla mí ó shin.
athraithe
changed
**Pionós seachas athinniúlú**Is de bharr drugaí atá líon na bpríosúnach i Meiriceá ardaithe ó thús na seachtóidí i leith, ach le fás na bpríosún i Meiriceá tá na dálaí i bhfad níos measa anois ná cheana, agus tá dearcadh na ndaoine i leith na bpríosún
athraithe freisin.
athrú chun donais
change for the worse
Má bhíonn
athrú chun donais ar an aimsir sna sléibhte sin, bíonn sé fíochmhar.
níor mhór an córas a athrú arís
the system would need to be changed again
Dáiríre,
níor mhór an córas a athrú arís sa chaoi is go mbeadh craobhchomórtas ann féin i gceist le haghaidh Chorn Mhic Cárthaigh, comórtas a bheadh neamhspleách ar fad ar chomórtais na Mumhan agus Laighean.
athrú
change
”
Tháinig
athrú ar mheon na n-údarás de réir a chéile, áfach.
ag athrú go mór ó ghlúin go glúin,
changing greatly from generation to generation,
I dtír chomh húr le Meiriceá, atá fós
ag athrú go mór ó ghlúin go glúin, is beag béim a leagtar ar stair nuair atá pobal na tíre ag iarraidh ciall a bhaint go fóill as an ré ina bhfuil siad féin.
i bhfabhar an athraithe.
in favour of the change.
Ach an uair seo, bhí an iomarca brú ar an rialtas sin: bhí gach tír Eorpach sásta leis an dréacht-chomhaontú Open Skies ach amháin an Bhreatain Mhór, agus fiú amháin bhí BMI British Midland
i bhfabhar an athraithe.
mo phort a athrú.
to change my tune.
Gearán mar gheall ar TG4Mar fhocal scoir san alt seo ba mhaith liom
mo phort a athrú.
thagadh athrú mór air féin.
he used to undergo a big change.
Bhí seisean i gcónaí ag obair go crua ach chomh luath géar is a bhíodh muid ar an bhealach go Dún na nGall
thagadh athrú mór air féin.
athraithe as cuimse
changed greatly
Tá a fhios againn ar fad go bhfuil an tír
athraithe as cuimse le blianta beaga anuas.
ag athrú.
changing.
Ach de réir a chéile, bhí an scéal sin
ag athrú.
le hathrú aeráide,
with a change of climate,
Ní raibh orm streachailt
le hathrú aeráide, mar bhí an aimsir sa leathsféar thuaidh ar aon dul leis an aeráid sa leathsféar theas – báisteach ghruama - ach thaitin na tráthnónta geala in Éirinn go mór liom.