ar gcúl
backwards
"Is páirt ar leith é Raidió na Gaeltachta don tseirbhís chraoltóireachta poiblí sa tír seo," a dúirt sé le *Beo!*, "agus is céim ar gcúl don Raidió go bhfuil uirthi cláracha a ghearradh ag an tráth seo dá saol agus í beagnach 30 bliain d'aois.
coisméig ar gcúl a thógáil
to take a step backwards
Deirtear nach bhfuil ar chumas ceachtar acu coisméig ar gcúl a thógáil agus gur mar gheall air sin a ceapadh iad a bheith feiliúnach mar shiombail don stát nua.
ar gcúl
behind the times
(Tá mise ar gcúl, mar sin!) Taispeántar go minic ag féilte scannán iad, agus tá a lán duaiseanna bronnta orthu.
ní gá ach breathnú ar an tslí a ndeachaigh an caighdeán Gaeilge sna scoileanna ar gcúl
one only has to look at how the standard of Irish went down in schools
Ainneoin ráiteas an Uasail Burke - ar chainteoir breá Gaeilge é, dála Enda Kenny féin - go raibh an dá chinneadh thuasluaite bunaithe, “on respect for and promotion of the Irish language”, ní gá ach breathnú ar an tslí a ndeachaigh an caighdeán Gaeilge sna scoileanna ar gcúl le linn na seachtóidí agus na n-ochtóidí le haithint gur a mhalairt a tharla.
ní gá ach breathnú ar an tslí a ndeachaigh an caighdeán Gaeilge sna scoileanna ar gcúl
one only has to look at how the standard of Irish went down in schools
Ainneoin ráiteas an Uasail Burke - ar chainteoir breá Gaeilge é, dála Enda Kenny féin - go raibh an dá chinneadh thuasluaite bunaithe, “on respect for and promotion of the Irish language”, ní gá ach breathnú ar an tslí a ndeachaigh an caighdeán Gaeilge sna scoileanna ar gcúl le linn na seachtóidí agus na n-ochtóidí le haithint gur a mhalairt a tharla.
le nótaí a bhreacadh ar a gcúl.
to write notes on the back of them.
B’fhíor do Miriam Lord nuair a dúirt sí nach bhfuil d’úsáid ag preasráitis ach le nótaí a bhreacadh ar a gcúl.
ag dul ar gcúl,
going backwards,
“Tá rudaí airithe ag dul ar gcúl, an amhránaíocht go háirithe, toisc nach bhfuil an comhthéacs sóisialta ann a thuilleadh.
i ndiaidh dóibh titim ar gcúl le deich bpointe
after they had fallen ten points behind
Dáiríre, seans maith gur fháiltigh go leor daoine roimhe ar an ábhar gur amhrán poblachtánach é!
An chéad chluiche rugbaí mar chluiche, céard tá le rá faoi? Díomá is mó a bhí ar lucht leanúna na hÉireann toisc gur scóráil an Fhrainc úd sna soicindí deireanacha chun an bua a “robáil” tar éis d’Éirinn troid ar ais i ndiaidh dóibh titim ar gcúl le deich bpointe go luath sa chluiche.
imithe ar gcúl,
lagging behind, disimproved
Tá Corcaigh imithe ar gcúl, beagán, ó 2005 agus tá a n-aird ar rudaí eile faoi láthair.
Ar gcúl
backwards
Ar gcúl atá Eric imithe ó scaradar.
Dul ar gCúl
retreat
org/wiki/War_of_the_Triple_Alliance)
Teacht Aniar, Dul ar gCúl
In ainneoin an bhuille a bhuail Cogadh an Chomhaontais Triaraigh ar Phobal Chambacuá, théarnaigh siad slán agus cuireadh siúl faoi chúrsaí talmhaíochta arís, rud a bhí ciallmhar agus margadh mór Asunción chomh gar sin.
ar gcúl
back, in retreat
Cé tá chun a chur faoi ndeara an Chomhchoiste sin gur céim mhór ar gcúl a bheadh ann, deireadh a chur leis an aon áisíneacht stáit, ag a bhfuil fócas Gaeltachta faoi láthair.
ar thóir na gcúl
looking a goal
Spás cruthaithe do na tosaithe againne mar go raibh an freasúra go dtí sin ag ionsaí an chúil againne ar thóir na gcúl.
ag sleamhnú ar gcúl
slipping behind
Chomh maith leis sin tá a mbunús oscailte – ó thaobh an gheilleagair agus an chultúir de – agus tá siad ag díriú a n-aghaidh chun tosaigh in áit bheith ag sleamhnú ar gcúl.
a ndeachaigh an Béarla ar gcúl ann
where English receded
Málta an t-aon áit san Eoraip a ndeachaigh an Béarla ar gcúl ann idir 2000 agus 2010.
gur chéim mhór ar gcúl a bheas ann
it shall be a very retrograde step
Níl aon cheist ach an oiread gur chéim mhór ar gcúl a bheas ann do chaighdeán na Gaeilge labhartha sna scoileanna seo má chuirfear na rialacha úra iontrála do scoileanna atá beartaithe ag an Aire Oideachais, Ruairí Quinn, i bhfeidhm.
rud beag ar gcúl ar na tíortha eile
a little behind the other E. countries
Is cosúil go bhfuil Éire fós rud beag ar gcúl ar na tíortha eile Eorpacha – léirigh tuarascáil ó Akamai Technologies go bhfuil Éire san 15ú áit ó thaobh luas na gceangal idirlíon.
imithe ar gcúl de réir cosúlachta
regressed apparently
Measaim go mbuafaidh Maigh Eo ar Dhún na nGall toisc go bhfuil siad níos fearr ag aimsiú na scóranna agus go bhfuil siad gafa chun cinn mar fhoireann i mbliana fad is atá Dún na nGall imithe ar gcúl de réir cosúlachta.
ar an gcúl
in the rear
Tá crochadh an chairr déanta de chnáimhín dúbailte ard de chuid an 156 – chomh maith le crochadh ilnascach ar an gcúl.
ag titim níos faide ar gcúl ar
falling further behind
Is é a mhalairt atá fíor san Astráil, ar an drochuair, agus earnáil na déantúsaíochta ag titim níos faide ar gcúl ar thíortha forbartha agus ar thíortha i mbéal forbartha araon le blianta anuas.
mórán dul ar gcúl
much retreat
Ní dhéanfar mórán dul chun cinn ach ní féidir mórán dul ar gcúl a dhéanamh ach an oiread.
ar gcúl
back, in retreat
Céim mhór ar gcúl a bheadh ann, dar le Donncha Ó hÉallaithe.
faoina bhfuil ar a gcúl
into what’s behind it
Is ait an mac na CyberDissidents ach iniúchadh a dhéanamh faoina bhfuil ar a gcúl, siar chomh fada le Estée-Lauder, mar a rinne Maidhc Ó Cathail.
Dul ar gcúl
receding, retreat
Ceapann Donncha Ó hÉallaithe go mbeadh sé níos ionraice tuarascáil a chur ar fáil faoin ‘Dul ar gcúl’ i saol na Gaeilge le trí bliain anuas.
Tá Gluais Beo! Pota Focal faoi chóipcheart ag Oideas Gael, foilsitheoirí na hirise Beo!
Pota Focal Beo! Glossary is under the copyright of Oideas Gael, publishers of Beo! magazine.
