táirgí ainmhithe
animal products
Faoi láthair, tá tréidlianna na Roinne Talmhaíochta san airdeall ar an ghalar ag an teorainn, ag aerfoirt agus ag calafoirt, agus tá cosc ar iompórtáil ainmhithe agus táirgí ainmhithe.
hainmhithe crúbacha
hoofed animals
Is iad na hainmhithe crúbacha atá tugtha don ghalar seo: eallach, caoirigh, muca, gabhair agus fiara.
Ghillín
large, fat, sleek animal
"'Sé mo Laoch, mo Ghillín Mearaí," a chaoineann Balor.
beithígh
beasts, animals
I ndeireadh thiar thall, muna ndéanann tusa é, cé a dhéanfaidh? Nach é sá an chloiginn suas an tóin a léiríonn gur daoine fásta muid, go bhfuil muid éagsúil le beithígh na bpáirceanna? Níl mise cosúil leis an leanbh a líonann a chlúidín le moll caca agus a shásaíonn é féin leis sin.
Is ar scáth a chéile a mhaireas na daoine
man is a social animal
Is ar scáth a chéile a mhaireas na daoine, agus cabhraíonn an obair dheonach le daoine scileanna nua a fhorbairt, a bheith níos féinmhuiníní, agus leasuithe a chur i gcrích ina bpobal féin.
bheithígh
animals
Tá praghsanna chomh hard is a bhí riamh ar chruithneacht, ar olann is ar bheithígh.
lena mbeithígh
with their animals
Ar an gcéad dul síos tá feirmeoirí thíos leis go mór - tá deacrachtaí acu beostoc a bhogadh agus a dhíol toisc an gnáthpháipéarachas a bhaineann lena mbeithígh a bheith gafa sa Roinn, gan trácht ar na deontais atá reoite istigh ann - ach tá cúis imní ann don phobal i gcoitinne.
líon iomlán na mbeithíoch
the total number of animals
Titfidh líon iomlán na mbeithíoch agus líon na bhfeirmeoirí, agus, lena chois sin, maolófar ar chumhacht na n-eagraíochtaí feirmeoireachta féin.
béithígh
animals
Níl sé ach trí mhíle ar fhad faoi mhíle amháin ar leithead agus ní féidir imeacht den bhóthar mar go bhfuil an talamh príobháideach agus go bhfuil béithígh ann.
gur chóir na hainmhithe atá fanta a mharú
that the remaining animals should be killed
Tá lucht cearta ainmhithe ag rá gur chóir na hainmhithe atá fanta a mharú sa gcaoi nach mbeidís ag fulaingt de bharr an teasa agus an aistir gan staonadh atá orthu.
ainmhí fiáin
wild animal
Breathnaíonn thart mar a bheadh ainmhí fiáin ann.
a mheabhródh ainmhí dúinn
which would remind us of an animal
Duine é a d'fhág ina dhiaidh clúid an bhaile agus, a luaithe a bhí sé ina aonar, a lig scread as a mheabhródh ainmhí dúinn: madra a mbeadh fearg air agus a bheadh ag bagairt foréigin ar an saol, nó a bheadh i bpianaigh, nó an dá rud.
ainmhí fiáin
wild animal
bunúsmost
cé a bheadh ina dhiaidh ormwho would blame me
faraoralas
leaspáindancing, coloured lights before eyes
ag gliosarnachglistening
dhá liathróid mearcairtwo balls of mercury
le míshuaimhneasuneasily
clóscríobhántypewriter
úsáid inteachtsome use
i sruthannain torrents (of words)
ainmhí fiáinwild animal
teorainneacha mo chuid leathanachthe borders of my pages
aibhneacha mo chuid dúighthe rivers of my ink
déistinnausea
samhnasdisgust
ag tarraingt na léine allasaípulling the sweaty shirt
buarthaworried
scalltawretched, puny
sa bhúireachin the roaring
ag preabarnaílthrobbing
aicíd ghallda inteachtsome foreign disease
folcadh mór fadaa very long bath
tintreacha ifrinnthe sparks of hell
i dtólamhalways
galar na dúiseachtathe disease of wakefulness
bándeargpink
níor chuir duine ar bith chugam ná uaimnobody bothered me
seileogaspits
mo mhacasamhailsethe likes of me
doilighdifficult
mo phlucmy cheek
nimhneachsore
conáiltefreezing
ailleog cheoilburst of song
i mo chuid samhlaíochtain my imagination
creathashivers
trupnoise
gnúisface
farraige fhíochmharferocious sea
go fuarbhruitelistlessly
ealaíswans
faitíos millteanacha great fear
tráidiretray
ainmhithe na mara
the sea animals
Bhí thart fá thríocha againn ar an bhád agus an cuspóir a bhí ann ná amharc ar éin agus ar ainmhithe na mara.
ainmhithe dúchasacha
native animals
Tá imní ar lucht comhshaoil mar go bhfuil scrios déanta ag an mbuaf ar ainmhithe dúchasacha atá ar thóir an bhia chéanna.
ainmhithe maorga
stately animals
Níor thuig mé sin ar chor ar bith; cé nach bhfuil suim agam féin i gcapaill, caithfidh mé a rá gur ainmhithe maorga iad agus thapaigh mé an deis le hiad a fheiceáil chomh minic is a thiocfadh liom agus mé ag obair ag Aintree.
ag éileamh cearta d’ainmhithe
demanding rights for animals
5 míle an rás is faide sa tír, agus bhí lucht agóide taobh amuigh ag éileamh cearta d’ainmhithe.
faoi ionsaí ag cúig ainmhí
being attacked by five animals
Tá íomhá ar cheann acu d’fhear faoi ionsaí ag cúig ainmhí – is dócha gur scéal Dhainéil agus na leon atá i gceist.
nuair is le hainmhí casta ilchosach atá tú ag iomrascáil
when you're wrestling with a complicated multi-legged animal
Ní beag san nuair is le hainmhí casta ilchosach atá tú ag iomrascáil.
ag cur a gcuid beithíoch go dtí an Tasmáin,
sending their animals to Tasmania,
I Victoria, tá feilméaraí ag cur a gcuid beithíoch go dtí an Tasmáin, in ainneoin costas $100 an ceann a bheith ag baint leis, sa gcaoi go mbeidh stoc póraithe acu nuair a bheas deireadh leis an triomach.
ainmhithe dúchasacha
native animals
Tá sé d’aidhm acu ar a laghad 1% den Astráil a bheith acu faoi cheann 20 bliain le gnáthóg agus ainmhithe dúchasacha a chosaint.
mar a bheadh ainmhí sa zú ann,
like an animal in the zoo,
Mhothaigh mé mar a bheadh ainmhí sa zú ann, ach bhain mé sult as an bhalla oighir, cé nach raibh sé ró-ard.
le hasal mar bheithíoch iompair
with a donkey as a carrying animal
Is beag duine a théann thar an áit seo gan grianghraf a thógáil de na dealbha déthoiseacha d’oilithrigh ‘ag gabháil thar bráid’ ar muin capaill nó de shiúl na gcos, cuid acu le hasal mar bheithíoch iompair acu.
do na hainmhithe,
for the animals,
Bhí trí sheomra sna tithe seo: ceann amháin do na hainmhithe, ceann eile ar sheomra suí é agus tine ina lár, agus ceann eile ar sheomra codlata é agus seomra speisialta do chuairteoirí.
Ceann de na beithígh tinn?
One of the animals sick?
Ceann de na beithígh tinn?
Peaitín: Níl.
Scuabaire Ifrinn
Fast-Moving Animal from Hell
fós!
Beidh sibh i gcónaí in ann a mhaíomh gur anseo, ar *Beo Ar Éigean*, a léigh sibh ar dtús é: foilsiú fíor forúnach na síntiús rúnda uilig a fuair Enda Aoibhinn Aoibhiúil – cinn nach bhfuil ag Vincent Browner than Brown de Brún go fóill fiú – cinn nár lig Enda thar a anáil fós, fiú faoi rún na faoistine, le Scuabaire Ifrinn é féin, Flopsy Flannery.
na hainmhithe is coitianta anseo
the most common animals here
Is iad na hainmhithe is coitianta anseo ná an t-éalann (an t-antalóp is mó ar domhan), an ruán, an *reedbuck*, an *bushbuck* agus an séabra, ach feictear liopaird, hiéanaí agus eilifintí ó am go chéile freisin.
na hainmhithe fiáine.
the wild animals.
Is féidir le haon duine dul ag marcaíocht idir uair an chloig agus sé huaire an chloig, agus radharc ar leith a fháil ar an tírdhreach agus ar na hainmhithe fiáine.
na hainmhithe ollásacha seo
these magnificent animals
Is féidir suí ar an gceann tíre agus na hainmhithe ollásacha seo a fheiceáil amuigh san aigéan, agus cuireann comhlachtaí áitiúla turais bháid ar fáil chun iad a fheiceáil amuigh san uisce.
olann agus seithí ainmhithe
wool and animal hides.
Onnmhairíodh bunábhair mar olann agus seithí ainmhithe agus allmhairíodh éadach agus só-earraí.
corrainmhí bocht donasach
the odd unfortunate animal
Nemeton – garráin dhiaga a dtagadh druideanna le chéile iontu tráth den saol, lena ndeasghnátha a chleachtadh agus le corrainmhí bocht donasach a bhronnadh ar na déithe mar íobairt.
ainmhí atá i sáinn
a trapped animal
Tá comparáid déanta aige idir iad agus ainmhí atá i sáinn agus a dhéanann ionsaí dá bharr.
mar ainmhithe móra
such as big animals
“Is é sin, ní shílim go mbeidh teacht ar bith ar bheathraí mar ainmhithe móra nó a leithéid.
Maidir le hainmhithe
with regard to animals
Maidir le hainmhithe agus plandaí, tá stádas maith ag 50 faoin chéad, uireasach ag 40 faoin chéad agus drochstádas ag 10 faoin chéad.
gur ar scáth a chéile a mhaireas na daoine
man is a social animal or no man is an island
“Is í an tuiscint a bhain mé as m’óige ná go bhfuil muid ar fad fite fuaite lena chéile; gur ar scáth a chéile a mhaireas na daoine.
i seilg ainmhithe móra
in hunting big animals
Dála a chara Bernhard agus cheannairí eile CFD, tá dúil mhór ag Diúc Dhún Éideann i seilg ainmhithe móra – tíogair, eilifintí, agus araile; na hainmhithe sin uilig ba chóir dóibh a bheith ag caomhnú.
beithigh
animals
Coinníonn siad na garrantaí glanta, coinníonn siad beithigh, caoirigh, caiple a dhéanann mo shiúloid laethúil níos spéisiúla.
ainmhí
animal(s)
Cáintear an Bhuaf Chána
Níl aon amhras ach gurb é an bhuaf chána an t-ainmhí andúchasach a chuireann isteach ar mhuintir na hAstráile níos mó ná aon ainmhí eile i measc na n-eachtronn sa tír.
ainmhithe coimhthíocha
introduced animals
D’fhoilsigh Roinn Chomhshaoil na hAstráile tuarascáil eolaíoch dhá bhliain ó shin ar an dochar uafásach don chomhshaol atá déanta ag ainmhithe coimhthíocha atá scaoilte amach san éiceachóras ar Oileán Mhic Guaire.
ainmhithe fiáine
wild animals
Meallann an féarach úr méith ainmhithe fiáine as an bhfásach freisin agus tá camaill go leor le feiceáil sna grinnill agus cois locha i láthair na huaire.
hainmhithe
animals
Bronnadh céad heicteár de thalamh mhaith churaíochta ar na hiarshaighdiúirí gorma gar do Asunción agus mar aon leis an talamh fuarthas na hainmhithe is an trealamh is gá chun feirmeoireacht a dhéanamh.
ainmhithe
animals
Is fiú a lua chomh maith go bhfuil an dearcadh ann gur gránna an radharc iad go feiceálach ar dhroim na talún agus go gcuireann an torann a dhéanann na muilte isteach ar dhaoine agus ar ainmhithe araon.
hainmhithe
animals
Seal crua do na hainmhithe é an geimhreadh.
n-ainmhithe
animals
Thóg siad eallach isteach agus rinne innilt na n-ainmhithe seo an-dochar do na foinsí traidisiúnta bia a raibh an mhuintir dhúchais logánta ag brath orthu, go háirithe nuair a thit triomach amach sa limistéar tirim seo.
ainmhithe contúirteacha
dangerous animals
Tá clú – nó b’fhéidir droch-chlú - ar an Astráil mar thír a bhfuil ainmhithe contúirteacha go leor inti.
ainmhí mara
marine animal
Samhlaigh tú féin mar dhealbh ach in áit a bheith i do sheasamh ar phlionta i ndánlann nó i lár cearnóige poiblí leis na colúir ag eitilit thart ort, tá tú ar an ghrinneall go domhain i bhfarraige agus gach cineál ainmhí mara ag snámhaíocht ar dhromchla do choirp.
nAinmhithe
animals
Go deimhin, is i Ríocht ceart na nAinmhithe atáimid, agus sí Janine ‘Smurf’ Cody an leon baineann is cumhachtaí agus is contúirtí díobh uile ar sirtheoireacht sa domhan thíos – an domhan as riocht fá bhun bhruachbhailte sceite an éadóchais.
t-ainmhí
animal
(Samhlaigh mise agus an chearc fhrancach seachtain roimh Lá Nollag - ní fhéadfainn é a dhéanamh!) Cuirtear an t-ainmhí ina luí ar an talamh, a aghaidh i dtreo Mheice, agus gearrtar a scornach in ainm Allah.
ríocht na n-ainmhithe
the animal kingdom
Ar scáth a chéile a mhaireann na daoine, mar a deir an seanrá, ach céard a dhéanann ár gcairde i ríocht na n-ainmhithe is na n-éan sa drochshíon? Tá ceithre rogha acu:
- A) Caithfidh siad dul i dtaithí ar na cúinsí agus iad féin a ‘oiriúnú chun maireachtála; nó
- B) Rachaidh siad ar imirce; nó
- C) Titfidh codladh an gheimhridh orthu, faoi thalamh go hiondúil, go dtí go mbogfaidh an aimsir ar ball; nó
- D) Siocadh síos faoi uisce sa phuiteach nó ina leithéid.
gcineál míl
type of animal
Braithfidh an rogha sin ar an gcineál míl é féin agus ar a thimpeallacht.
mionmíolta
of small animals
Deirtear go n-itheann na sionnaigh sméara agus ruainne ar bith a dtiocfaidh siad air san earrach, ach b’fhearr leo feoil na mionmíolta, nó creimirí beaga, in aimsir fuachta mar seo.
hainmhithe allta
wild animals
Mheallfadh an radharc tíre mórthaibhseach agus na hainmhithe allta duine ar bith mar ní duine mór safari mise ar chor ar bith.
bheatha stoic
animal fodder
Rinneadh an-dochar do na barraí agus díolfar an chuid ba mhó d’fhómhar an arbhair faoina luach mar bheatha stoic.
Cailleadh a lán ainmhithe
a lot of animals died
Cailleadh a lán ainmhithe agus rinneadh dochar millteanach do bhonneagar na habhantraí.
ainmhithe
animals
Thugtaí aitheantas don bheatha nua i lusanna agus sna ainmhithe agus a braitheadh i ngach neach beo.
ainmhithe boga, cosantacha
soft defensive animals
Baintear feidhm as an mhoncaí i mbéaloideas Mheicseiceó mar chomhartha drúise (ar nós an choinín abhus faoi bhualadh craicinn, b’fhéidir), ach léiríonn sí mar ainmhithe boga, cosantacha iad.
cúrsaí ainmhithe de
regarding animals
Bhí an-eolas aige cúrsaí ainmhithe de ach tháinig sé ar rón a bhí an-tinn lá amháin agus ní raibh áit sábháilte ar bith ar fáil don rón.
d’ainmhithe na mara
for sea animals
As an lá cinniúnach sin, cuireadh tús leis an *“Irish Seal Sanctuary”* i 1986 i ngairdín Bhreandáin mar thearmann do fhiadhúlra agus d’ainmhithe na mara, rónta ach go háirithe.
Míolta Oíche
nocturnal animals
Siúl i Measc na Míolta Oíche
============
Ionad eile a mheallann na mílte cuairteoirí gach bliain ná Gairdín Ainmhithe Shingeapór, áit ar féidir siúl oíche a dhéanamh.
beithí nimhiúla allta
wild poisonous animals
Agus ba iad na siorcanna, cadhmain agus beithí nimhiúla allta de gach saghas a bhí mar lucht coimeádta ar an duine.
mórán ainmhithe
many animals
Tá go leor cineálacha éin ar an oileán ach, ar nós gach oileáin bhig, níl mórán ainmhithe air.
mar ainmhithe, sáinnithe i gcaighean
like animals caught in a cage
“Bhí muid mar ainmhithe, sáinnithe i gcaighean” dúirt mo dheartháir John liom.
daonna, ainmhíoch agus flórach
human, animal and flora
Tugann fear fá na foraoiseacha chun an bás a shaothrú, i gcuideachta na dtaibhsí is na sprid uilig, daonna, ainmhíoch agus flórach.
ainmhithe, damháin alla
animals, spiders
Ligeann an chéad cheann don imreoir leanúint leis an tógáil gan tionchar ó ocras, caitheamh an lae nó ó ionsaitheoirí cosúil le ainmhithe, damháin alla nó *zombies*.
fiacail a shá in ainmhí eile
stabbing of teeth into another animal
Iompar ainmhithe é fiacail a shá in ainmhí eile, plaic a bhaint as ainmhí eile agus go deimhin béilí a dhéanamh d’ainmhí eile.
béilí a dhéanamh d’ainmhí eile
making a meal of another animal
Iompar ainmhithe é fiacail a shá in ainmhí eile, plaic a bhaint as ainmhí eile agus go deimhin béilí a dhéanamh d’ainmhí eile.
cnámha ainmhithe le gearrthacha orthu
animal bones with cut markings
Fuarthas go dtí seo:
1) Fásra agus ainmhithe (flora & fauna);
2) déantáin bhreochloiche;
3) cnámha ainmhithe le gearrthacha orthu;
4) 50 lorg coiscéimeanna daonna.
ainmhithe feirme
farm animals
D’ith luchóga beaga féir roinnt nuair a thosaigh siad ag gobadh aníos, ach d’ith ainmhithe feirme, ba is caoirigh, an chuid is mó acu, creidim.
Fhóirithint ar Ainmhithe
animal rescue
Bíonn breis is deich míle madra ar díol ar líne gach aon lá in Éirinn, dar le staidreamh ó Chumann Bhaile Átha Cliath um Fhóirithint ar Ainmhithe (CBFA).
chomhdháil um leas ainmhithe
conference on animal welfare
Tá na rialacháin á gcur i bhfeidhm de réir a chéile, ach go dtí seo níl ach 67 ionad pórucháin cláraithe leis na húdaráis, dar le staidreamh a thug Brian Gillen, Príomhfheidhmeannach an CBFA ag an gcéad chomhdháil um leas ainmhithe a d'eagraigh an Roinn Talmhaíochta i mí Bealtaine.
Is iomaí ainmhí coimhthíoch atá scaoilte amach
many an animal has been set free
Is iomaí ainmhí coimhthíoch atá scaoilte amach san Astráil ó theacht an chine dhaonna agus atá ina n-anachain don chomhshaol, mar a míníodh in Eagrán 98, Meitheamh 2009, den iris seo.
hainmhí andúchasach amháin
one introduced animal
Ní hamhlaidh an scéal, áfach, i dtaca le hainmhí andúchasach amháin, capall fiáin na hard-dúiche, agus é ag déanamh dochair as cuimse don chomhshaol dála na n-ainmhithe coimhthíocha eile.
dála na n-ainmhithe coimhthíocha eile
like the other alien animals
Ní hamhlaidh an scéal, áfach, i dtaca le hainmhí andúchasach amháin, capall fiáin na hard-dúiche, agus é ag déanamh dochair as cuimse don chomhshaol dála na n-ainmhithe coimhthíocha eile.
chuaigh na hainmhithe i gcion go mór orthu
they became really fond of the animals
Thug na coilínigh ‘*brumby*’ ar an gcapall fiáin agus ar chúiseanna áirithe chuaigh na hainmhithe i gcion go mór orthu.
líon na n-ainmhithe
the numbers of the animals
Baintear feidhm as slite éagsúla le líon na n-ainmhithe sa tuaisceart a laghdú agus ní chothaíonn a ndealú aon chonspóid.
hainmhithe
animals
Maidir le hainmhithe agus lusanna, bhí stádas maith ag 50 faoin chéad, uireasach ag 40 faoin chéad agus drochstádas ag 10 faoin chéad.
ainmhí agus feithide
of animal(s) and insect(s)
Tá an SPNF ina cuid den Roinn Ealaíon, Oidhreachta agus Gaeltachta agus is cuid de chúram na Seirbhíse raon gnáthóg agus cineálacha ainmhí agus feithide in Éirinn a chaomhnú.
chúram ainmhithe
husbandry, animal care
ie/en/blascaod/) ná an t-eolas ar fad faoi conas a mhair muintir na mBlascaod in áit chomh garbh is eascairdiúil: na sonraí beaga faoi obair tí is iascaireachta, faoi chúram ainmhithe agus faoi thograí móra ar nós tógáil curaigh.
ainmhí
animal(s)
Is iomaí ainmhí a tháinig nó a cuireadh i dtír is a rinne leas.
hainmhithe
animals
Bhí Laoise Ní Chléirigh ag faire amach d’ealta an aeir agus do na hainmhithe le linn na drochaimsire.
mhíolta beaga
small animals
Tá Laoise Ní Chléirígh i ndiaidh súil a chaitheamh ar mhíolta beaga na linne, an phuitigh agus an mhachaire chladaigh, óir tá an loscann ag dúiseacht, an t-earc luachra ag snámh trí dhufair an fhéir agus tá an cnádán ag righniú leis ar bhán an ghailf in athuair.
ainmhí diamhrach
mysterious animal
Bhí Laoise Ní Chléirigh ag fuirseadh faoi thearmann do Chlann Mhic Conghaola, an Irish Seal Sanctuary, le teacht ar an eolas faoin ainmhí diamhrach seo.
beithígh
animals, cattle
Ní hé amháin gur buachaill bó é Seán Greif, ach tá ceird na smuigleála beithígh foghlamtha aige ar theorainn na Bolivia.
aos grá ealtaí is ainmhithe
bird and animal lovers
An bhfuil Seán Greif ag iarraidh aos grá ealtaí is ainmhithe a chur le craobhacha, óir bhronn sé cead coise agus eite ar a pheata coiligh le taobh Loch Malawi.
ainmhí clúmhach a bhfuil cách ceanúil air
furry animal which everyone is fond of
Tá idir údaráis agus mhuintir na hAstráile araon buartha faoin ainmhí clúmhach a bhfuil cách ceanúil air, faoi stró mór.
Tá Gluais Beo! Pota Focal faoi chóipcheart ag Oideas Gael, foilsitheoirí na hirise Beo!
Pota Focal Beo! Glossary is under the copyright of Oideas Gael, publishers of Beo! magazine.
