Ní fheicim aiste mór ar bith ar na fir atá thart ortsa
I don't see many of the men around you taking the bait
"
Ní fheicim aiste mór ar bith ar na fir atá thart ortsa ach an oiread.
féachaint an bhfuil aiste ar an iasc sa linn bhainne
to see if the fish are taking the bait in the pool of milk
*
Gluais • Glossary
sprioctarget
ní túisce anseo thúno sooner are you here
iontach slachtmharvery tidy
beathalife
mórphearsa ficsingreat fictional character
dílleachtaorphan
sa tsraithin the series
uaighgrave
an oiread is siolla amháin dá shaotharnot even a syllable of his work
oilithreachtpilgrimage
clúiteachrenowned
a mhaíomhto boast
iarsmalannmuseum
tairgtear camchuairteannatours are offered
bantreoraífemale guide
díomhaoinidle
ag blaiseadh den saolgetting a taste of the life
troscánfurniture
sprúillí mionsonraíochaminor fragments
col ceathrachacousins
ní chónaíodh Montgomery féin ann riamhMontgomery himself never used to live in it
adhlacthaburied
i do chomhchuairteoiríin your fellow-visitors
iad a rangúto categorise them
SeapánaighJapanese
díograiseachenthusiastic
searmanasceremony
a fhiafraí deto ask
dúilliking
luachannavalues
chomh patuar intias apathetic towards her
smidword, syllable
carrchlóscarpark
mionsamhailminiature
éalúescape
proinntitherestaurants
camchuairt oidhreachtaheritage tour
baiste asnamed after
a cuid pearsanher characters
bunchlochfoundation-stone
straitéis mhargaíochtamarketing strategy
uimhirphlátaínumber plates
gléastadressed
príomhsheómain show
Oileánaighisland-people
mórtasach asproud of
dúchasachnative
mangairísellers
ollúna mórluachachaself-important professors
tionscalindustry
débhríochambiguous
bréan den ealaín ar fadsick of the whole carry-on
tuairiscítearit is reported
frith-Anneanti-Anne
Is stáitsíodh an t-ilsiamsa AnnekensteinAnd the variety show Annekenstein was staged
fonóidmockery
d'íomhá fholláin Anneof Anne's clean image
casadhtwist
is barrúlafunniest
cúiseamhaccusation
leispiachaslesbianism
(chuir sí(she
nuair a d'áitighwhen she argued
comhdháilconference
leispiachas folaithehidden lesbianism
cairdeasfriendship
cumann leispiach nár cuireadh i gcríchunfulfilled lesbian love
oirirceminent
flúirse tagairtílots of references
homa-anghráchhomo-erotic
traidisiúnaithetraditionalists
ábhar a stoitheadhto take material
comhthéacscontext
náireachshameful
scannalachscandalous
nach bhfuil bun nó barr leiswhich has no basis
i dtólamhalways
treoraí ar leitha separate guide
na sluaite leispiachathe crowds of lesbians
díoltas DéGod's revenge
mallaithedamned
go mear ocrachquickly and hungrily
páirc mhór siamsaíochtaa big amusement park
tithe itheacháineating houses
tuirlingtto alight
ar an drochuairunfortunately
níl tásc nó tuairisc arthere is no sign of
ag foghlúplundering
ag creachlooting
fáilteachwelcoming
go gealgháireachcheerfully
le teann diabhlaíochtaout of devilment
sé glúinesix generations
dubh le turasóirípacked with tourists
cárgrimace
níos féile ó thaobh síntiúis láimhe demore generous when it comes to tips
oineachhonour
freastalaíwaitress
babhla seabhdairbowl of chowder
ciseán bonnóg is craicéira basket of scones and crackers
féachaint an bhfuil aiste ar an iasc sa linn bhainneto see if the fish are taking the bait in the pool of milk
diúilicínímussels
breallachclam
portáncrab
gliomachlobster
trosccod
róshrónachtoo nosey
meascthamixed
glasraívegetables
diúgann tú an t-anraithyou drain the soup
an braonán blasta deiridhthe last tasty droplet
aiste bia
diet
Léirigh staidéar de chuid an National Institute of Health a foilsíodh sa bhliain 1992, áfach, go gcuireann idir 95-98% den dream a chailleann meáchan agus iad ar
aiste bia suas arís é laistigh de chúig bliana, agus go gcuireann 90% den dream sin níos mó meáchain suas ná mar a chaill siad.
aistí tuairimíochta
opinion essays
Aistí léirmheasa is mó atá iontu, ach bíonn colúin rialta agus
aistí tuairimíochta de chineálacha éagsúla sa pháipéar, chomh maith le dánta; níor cheart na dánta a ligean i ndearmad, cé gur annamh a léim iad sin.
aistí tuairimíochta
opinion essays
Aistí léirmheasa is mó atá iontu, ach bíonn colúin rialta agus
aistí tuairimíochta de chineálacha éagsúla sa pháipéar, chomh maith le dánta; níor cheart na dánta a ligean i ndearmad, cé gur annamh a léim iad sin.
haiste
hatch
Ach cá bhfuil an leithreas? Cá bhfuil an citeal? Cé hiad na daoine eile?
Bhí orm suí istigh i seomra an-bheag a bhí cosúil le bosca, agus
haiste ann go dtí an halla iontrála.
dhéanaidís aistí beaga dó
they used to write short essays for him
”
Labhraíodh an Ríordánach leis na mic léinn,
dhéanaidís aistí beaga dó agus cheartaíodh sé iad.
aistí próis
prose essays
Agus é éirithe as, seachas bheith ag tabhairt comhairle do mhic léinn iarchéime, is iad na tionscadail is mó atá curtha ag Ó Coileáin roimhe féin ná
aistí próis Sheáin Uí Ríordáin a ullmhú don chló agus saothar seanchais John Kelleher a thabhairt chun críche.
carnán mór aistí
a big pile of essays
”
Bhíos ag staidéar agus ag múineadh in ollscoil Illinois an seimeastar sin, agus bhí
carnán mór aistí agam ó mo ranganna scríbhneoireachta.
Léití amach aistí de mo chuid féin
essays of mine used to be read out
Léití amach aistí de mo chuid féin agus bhaininn an-phléisiúr as sin.
dubh dóite de cheartú aistí
sick and tired of correcting essays
Tharla mé
dubh dóite de cheartú aistí cúpla lá ó shin agus chuaigh mé isteach i *diner* béal dorais leis an leabharlann le cupán caife a bheith agam.
an rud is aistí
the strangest thing
Ach
an rud is aistí faoin mbaile seo ná nach bhfuil sé folamh – tá grúpa beag aisteoirí a shiúlann thart i bhfeisteas an ama ag ligean orthu gurb é an bhliain 1775 é.
sárchnuasach aistí
an excellent collection of essays
(B’fhiú
sárchnuasach aistí leis an scríbhneoir Dubravka Ugresic, *Thank You For Not Reading*, a léamh sa chomhthéacs seo.
cnuasach eolach aistí
informed collection of essays
Ar an ábhar sin amháin a chuirfinn fáilte roimh *Fáithe an Fichiú hAois* (Foilseacháin Ábhair Spioradálta) le Séamus Ware,
cnuasach eolach aistí ar shaol dáréag a bhí eisceachtúil.
aiste ghairid
short essay
”
Is é gnó Ware, mar sin, léirmheas a dhéanamh ar na léirmheastóirí fáidhiúla agus déanann sé sin ar bhealach simplí – scríobhann sé
aiste ghairid ar na daoine is mó as an aois seo caite a chuaigh i bhfeidhm air féin.
sraith aistí
series of essays
Is iad Caoilfhionn Nic Pháidín agus Seán Ó Cearnaigh eagarthóirí an tsaothair, ina bhfuil
sraith aistí le húdair a áirítear mar údaráis ar a réimse féin saineolais.
Aiste shuntasach
significant essay
Aiste shuntasach is ea í mar go ndéantar plé suimiúil inti, ní hamháin ar an nGaeilge, ach ar an dóigh ar tháinig athrú íde-eolaíoch ar an Stát sna caogaidí nuair a thángthas ar an tuiscint go raibh teipthe ar fhís de Valera – is é sin, go raibh teipthe ar nóisean na hathbheochana agus ar an gcaomhnaitheacht.
níos aistí:
more strange
Uaireanta, mar a deirtear i mBéarla na hAstráile, bíonn siad ar nós cangarú i ngreim ceannsolas!
Má tá aineolas mhuintir na hÉireann maidir le tíreolaíocht na hAstráile intuigthe, tá easpa eile aitheantais i gceist ó thaobh Canberra de atá
níos aistí: an easpa measa ar a bpríomhchathair atá le sonrú go forleathan i measc mhuintir na tíre seo.
ar an chnuasach sin aistí
on that collection of essays
Beidh orm an léirmheas
ar an chnuasach sin aistí a chur ar leataobh go ceann tamaill, an píosa sin scríbhneoireachta a gheall mé don dream i mBéal Feirste a chur ar an mhéar fhada, an leabhar d’fhoghlaimeoirí fásta a chur siar go dtí an fómhar agus an blag sin ar chúrsaí polaitíochta a chur ar athló.
is aistí
strangest
Is é an rud
is aistí faoi am mar choinne ná go mbíonn dhá luas i gceist leis – mall agus gasta – agus siúlann mall agus gasta le chéile lámh ar lámh mar a bheadh cúpla ann.
is aistí an fhírinne
truth is stranger
Ach
is aistí an fhírinne ná an ficsean féin.
haistí dochta bia
rigid diets
Chonaic mé líon mór cailíní i mo rang féin ar an meánscoil ag cloí le
haistí dochta bia is dá bhfolach féin i slaodanna smididh, d’fhonn a bheith chomh caol le gáinne is chomh dóighiúil le bandéithe an phreasa.
aiste
essay
An Tiontú Teanga Mhaigh an tOllamh Declan Kiberd in
aiste ar an Irish Times le déanaí go ndearna muintir na hÉireann margadh leis an todhchaí sna 1830í – go dtabharfaidís cúl dá dteanga is dá gcultúr mar mhalartú ar rath eacnamaíochta (rath nach bhfuair siad faraor géar!).
heachtra aistí
strange incident
Díreach i ndiaidh na
heachtra aistí ar Eitilt Northwest 253 lá Nollag, bhí Michael Chertoff ar fud na meán ag cur scanóirí coirp chun cinn mar an réiteach is fearr ar fhadhbanna slándála aerthaistil SAM.
aiste
diet
Cónaím sa bhaile le mo mhuintir agus tugann mo mháthair agus m’athair an-aire dom! Agus tá glu
aisteán nua agam a bhronn an chuideachta Toyota orm.
aiste bhia
diet
Cé acu ab fhearr leat - an tuismitheoir a thugann bia sláintiúil duit, am leapan luath, agus rothar le dul ar scoil, nó an tuismitheoir a cheannaíonn bia beagmhaitheasa duit, teilifís go lár na hoíche, agus síob ar scoil sa charr ar maidin?
Tá daoine tuirseach den
aiste bhia mar sin.
aiste fhada chritice
a long critique
Tá nótaí cuimsitheacha ag dul le gach uile dhán agus tá
aiste fhada chritice sa leabhar chomh maith a dhéanann dian-iniúchadh ar fhilíocht Learaí agus a shuíonn na dánta i gcomhthéacs na filíochta béil i gcultúir eile ar fud an domhain, san Afraic, i Meiriceá Theas agus áiteacha nach iad.
sraith aistí
a series of essays
De réir
sraith aistí a d'fhoilsigh Assange i 2006, tá sé ag súil go n-éireoidh Rialtas na Stát Aontaithe, agus na comhchealga eile, mar a thugann sé orthu, níos doichte de bharr a chuid oibre.
Dá aistí é
no matter how strange
Dá aistí é mar leagan de Buachaill ón Éirne, b’fhíor é an leagan údaí, dar leis féin: “Is liom Corcaigh Uí Mháirtín, dhá thaobh an ghleanna is Tír Eoghain; is mura n-athróidh mé béasaí, is liom Éire uilig is Maigh Eo.
aiste bhia
diet
Thug an Dochtúir Tim Lobstein, de chuid an International Association for the Study of Obesity, cuairt ar an Astráil anuraidh agus mhaígh seisean go bhfuil
aiste bhia na hóige abhus níos measa ná
aiste bhia na hóige sna Stáit Aontaithe Mheiriceá.
Níos aistí fós
stranger still
”*
Níos aistí fós, nách ndearna Adam Gadahn gar mór dóibh nuair a tharraing sé aird ar an lúb ar lár i reachtaíocht ghunnaí sna SA.
aistí beathaisnéise
biographical essays
Sé atá sa leabhar,
aistí beathaisnéise faoin saol a bhí ag an údar le linn a óige i Brooklyn Nua-Eabhrach agus i Luimneach chomh maith lena choimhlint le bochtanas agus le fadhb ólacháin a athar agus faoi iarrachtaí a mháthar an teaghlach a choimeád beo.
d’fhoilsigh siad aiste chumasach air
they published an excellent essay about it
Is deacair buanna éagsúla an drámadóir teilifíse Mheiriceánaigh David Milch a achoimriú go ginearálta cé gur éirigh go geal leis an New Yorker cúpla bliain ó shin nuair a
d’fhoilsigh siad aiste chumasach air darbh ainm, The Misfit.
aiste bia
diet
”
An bhfuil aon comhairle ag Darach d’imreoirí óga in Éirinn, ó thaobh traenála,
aiste bia, dearcaidh agus mar sin de?
“Déarfainn measaracht a dhéanamh ar rudaí (bia) – gan foracan a ithe.
ní raibh aiste ar na bric
the fish weren’t biting
Thug mé iarraidh *Stand Up for the South Africans* a cheol - in ómós do mhuintir na hAfraice Theas atá mar chnámh droma na foirne - ach
ní raibh aiste ar na bric.
a aiste bhia
its food diet
Itheann an cóála duilliúr na gcrann eoclaipe, ach tá sé fíorbheadaí ó thaobh
a aiste bhia de.
Ina aiste
in his essay
Ina aiste ar L.
aiste cháiliúil
famous essay
Cibé uair a chloisim an stairí eacnamaíochta Niall Ferguson ag caint os ard, tagann
aiste cháiliúil Friedrich Neitzsche chun cuimhne, Vom Nutzen und Nachteil der Historie für das Leben (1872), ’sé sin “Tábhacht agus laigeachtaí na staire ó thaobh shaol an dhuine de”.
aiste shíoraí seo
this eternal essay
Insan
aiste shíoraí seo, cháin Nietzsche na staraithe a leag an iomad béime ar thairngreachtaí fadtéarmacha agus a rinne iarracht na mílte bliain a achoimriú le halt aonaránach.
Céad aiste stiúrtha
the first directing work
Céad aiste stiúrtha Tommy Lee Jones.
aiste dhébhríoch
an ambiguous statement
Ach más dúshlán eisiach é ‘Hors Satan’,
aiste dhébhríoch Bruno Dumont, Francach, is scanrúla go mór ‘Mea Maxima Culpa’, le Alex Gibney.
Aiste scannánaíochta
a cinematic essay
Aiste scannánaíochta ar an maith agus an olc.
aistí dianmhothaitheacha radacacha
emotionally deep and radical essays
Rinne Seoirse Mac Clúin iarracht ceachtanna Matthew Arnold a mhúineadh do lucht na Gaeilge ina leabhar Infhiúchadh ar Phrionnsabail, Fuirmeacha agus Léirmheastóireacht na Litríochta (1926), leabhar a mhol “*the Arnoldian view of literature as a criticism of life…*” Chuir léirmheastóir chantalach éigin i gcoinne an leabhair seo de dheascaibh na bhfoinsí Breatanacha, ach go háirithe Arnold agus
aistí dianmhothaitheacha radacacha William Hazlitt agus rinne sé gearán mar gheall ar “dath gallda” iarracht Mhic Clúin.
An rud is aistí faoi
the most interesting thing about
stm>
An rud is aistí faoi *Minecraft* ansin ná go bhfuil na graificí bunúsach.
cineál aiste reductio ad absurdum
a type article of proof by negation
An Míthátal
=====
Tugann na fírící sin i lár an bhreithiúnais le fios gur
cineál aiste reductio ad absurdum aiste na mbreitheamh, aiste a thug rabhadh don tír mar gheall ar thorthaí diúltacha a thiocfadh aniar aduaidh ar an gcomhphobal, dá n-éireodh le Mrs Fleming Bunreacht na hÉireann a úsáid chun poll a chur sa reacht ó 1993, reacht a shrianaigh í ina cuid ainnise.
ainneoin na staire aistí agus easpa a daonlathais
despite the strange history and lack of democracy
Ní fhéadfaí glacadh leis an gcaoi a fhaigheann daoine isteach ann (gáire), ach
ainneoin na staire aistí agus easpa a daonlathais, éiríonn leis ról dearfach a imirt ar shaol polaitiúil Shasana.
cló agus fótóchóipeáil idir aistí agus
print(ing) and photocopying both essays and
Clódóir agus Feidhmhcláirín Scanóra
===============
An rud is cuimhin liom faoin ollscoil ná
cló agus fótóchóipeáil idir aistí agus leathanach anseo agus ansiúd as leabhar tagartha nach raibh ar fáil ar iasacht ón leabharlann.
aistí scríofa de láimh
handwritten essays
Cúltacaigh gach Ní!
=======
Nuair a d’fhreastail mé ar an ollscoil (agus táimid ag druidim le 20 bliain ó thosnaigh mé ann!) bhí cead againn
aistí scríofa de láimh a thabhairt isteach.
aiste a dhéanann mionscagadh ar
an essay which minutely inspects
’
Ní léir ar chuir an Cadhnach aon spéis i scríbhneoireacht Hubert Butler, ach rinne Butler an téama chéanna a bhreacadh ina aiste ‘Little K’,
aiste a dhéanann mionscagadh ar smaointí na n-údarás Caitliceacha Rómhánacha i leith bhás páistí agus a mhaíonn fé dheireadh
‘*for the essence of law is impartiality and detachment, and those who are detached cannot judge the depth of love and the urgency of despair*’.
Céad aiste ghearr
a hundred short essays
Céad aiste ghearr.
cnuasach aistí ilghnéitheacha
a collection of varied types of essays
Scríobh Hitchens leabhar sainiúil deireanach darbh ainm Mortality,
cnuasach aistí ilghnéitheacha a rinne cur síos ar a mheath tapaidh fisiciúil.
chuas ar aiste bia
I went on a diet
Chaith mé an drogall ar leataobh, cheannaíos éadaí agus bróga reatha maithe,
chuas ar aiste bia, agus chloígh mé le cleachtadh rialta do mharatón.
aiste
composition
Sa mhéid gur bhain ‘Lincoln’ (Spielberg) le tuairimí cinn agus ‘Django Unchained’ (Tarantino) le foréigean (mar ghléas fuascailte na samhlaíochta), beireann
aiste Mc Queen - an tríú mórscannán a thug fén sclábhaíocht le déanaí - greim sna putóga orainn.
ar a n-aiste bia
of their diet
Mhaígh urlabhraí thar ceann an rialtais go raibh sé riachtanach na hainmhithe a mharú mar chuid den chlár le heolas cruinn a fháil
ar a n-aiste bia, ar a bpórú agus ar a n-ionchas saoil.
Aiste fhada
a long essay
Aiste fhada is ea breithiúnais an Bhreithimh Hardiman ar an nasc a cheangal an Stát agus na scoileanna Caitliceacha ó ré Uí Chonaill go dtí na blianta i ndiaidh neamhspléachais.
Agus an aiste seo á léamh
while reading this essay
Agus an aiste seo á léamh, caithfear áiteamh mímhacánta na gcigirí bunreachtúla i 1996 a choinneáil os do chomhar amach.
príomhbhéim na haiste seo
the main emphasis of this essay
B’í sáinn na heisimirce
príomhbhéim na haiste seo, ach go háirithe iadsan a dhiúltaigh aon rud a dhéanamh chun é a leigheas ós rud é go gceaptaí go raibh buntáistí creideamhacha agus sóisialta ag baint leis an sruth daonna ollmhór sin.
Le muinín na cathrach aistí caillte
the city having lost faith in her
Le muinín na cathrach aistí caillte, thuig Marois go raibh sí ag snámh in aghaidh an easa.
Agus níl aon ní níos aistí
there is nothing stranger
Agus níl aon ní níos aistí ná na rudaí a choimeád sé i mboscaí cairtchláir ar feadh na mblianta, mar a mhíníonn Ciara Nic Gabhann.
ag blaiseadh de leabhar mór toirtiúil aistí
dipping into a large tome of articles
Bhí John-Paul Mc Carthy
ag blaiseadh de leabhar mór toirtiúil aistí le deireanas, leabhar a léiríonn gnéithe de shaol is d’ionramháil saíocht na hÉireann.