Tá an fiosrúchán poiblí i Halla na Cathrach i Manchain i mbun oibre arís anois tar éis shos an tsamhraidh agus foilseofar dara tuarascáil an chathaoirligh, Dame Janet Smith, san Earrach 2003.
AÓF: Cathain a thosaigh tú do ghnó i mBaile Átha Cliath, mar sin?
SC: Bhuel roimhe sin chuaigh mé go dtí an coláiste i Manchain, áit a raibh ceol bríomhar gaelach ag an am, agus ansin bhog mé go Londain de bharr go raibh an ceol gaelach chomh láidir ansin ag an am freisin.
Chuir Emmet Stagg i gcuimhne don rialtas na hÉireannaigh óna ghlúin féin arbh éigean dóibh dul go Sasana chun obair a fháil sna 1950í agus 1960í, dream atá anois sean, agus go minic ina n-aonar agus bocht, in áiteanna mar Londain, Manchain, Birmingham agus Learpholl.
Ach is é an scéim is ardaidhmeannaí ar fad (agus scéim a bhfuil scrúdú, de réir tuarascála, á dhéanamh ag Rialtas na Bhreataine uirthi) ná rian a chur idir Londain agus Glaschú (a rachadh thart le Birmingham, Manchain, Leeds, Newcastle agus Dún Éideann) a thabharfadh paisinéir ó chathair Londan go Glaschú in dhá uair agus 40 nóiméad.
Ach is é an scéim is ardaidhmeannaí ar fad (agus scéim a bhfuil scrúdú, de réir tuarascála, á dhéanamh ag Rialtas na Bhreataine uirthi) ná rian a chur idir Londain agus Glaschú (a rachadh thart le Birmingham, Manchain, Leeds, Newcastle agus Dún Éideann) a thabharfadh paisinéir ó chathair Londan go Glaschú in dhá uair agus 40 nóiméad.
Ní féidir a thuar cad é mar a bheidh an gréasán iompair Éireannach i gceann deich mbliana eile, i 2025, ach tá mórán suime faoi láthair sa scéim chun droichead agus tollán a thógáil chun Baile Átha Cliath a cheangal leis an líne thapa iarnróid nua “Maglev” atá beagnach i bhfeidhm agus a cheanglóidh Albain, Manchain, Learpholl agus Londain le traenacha a bheidh ag taisteal ag 500 cileaméadar san uair.
Anuas air sin, deir sé go bhfuil sé bródúil nach le tuin Mhanchain a labhraíonn sé: taobh na máthar den gclann, daoine atá “an-Éireannach”, ina fhocail féin, a thóg é nuair a scar a thuismitheoirí.
Mar shampla, is féidir le hAer Lingus seirbhís nua a thosú idir Vársá agus Nua-Eabhrac, nó idir Manchain agus Bostún, ach is féidir le Lufthansa nó British Airways freisin eitilt idir Baile Átha Cliath agus Meiriceá (ní dócha go dtarlóidh sé seo, áfach).
D’eagraigh MFAW agóid mhór ag an chomhdháil ceannasaíochta i Manchain ar an 24 Meitheamh agus agóid eile taobh amuigh de 10 Sráid Downing nuair a d’fhág Blair an teach sin den uair dheireanach.
Lean an athbheochan seo ar aghaidh i gcúrsaí peile i mbliana nuair a bhí bua ag John Mitchels in aghaidh St Peter's i Manchain i gcluiche ceannais chontae Lancashire ar an 30 Meán Fómhair.
B’ait go rabhas ag breathnú ar theachtaireacht dea-mhéine Ken Loach agus Eric Cantona ar an scáileán i Sydney ag tabhairt le fios nach mbeidís i láthair toisc gur seoladh domhanda tríchosach a gheobhadh an scannán seo i Manchain, Londain agus i mBleá Cliath sa tseachtain chéanna.
"Cúis náire don réigiún," a dúirt an Feisire Tony Lloyd (Páirtí an Lucht Oibre, Manchain Lár) nuair a toghadh Nick Griffin de chuid an British National Party (BNP) mar Feisire Eorpach d’Iarthuaisceart Shasana.
Bhí Conraitheoirí eile as Glaschú agus as Manchain ann fosta, chomh maith le baill den Manchester Irish Language Group, an Coventry Irish Society agus as Coláiste na nGael, atá lonnaithe in Essex agus Londain.
Bhíothas ag eitilt go tráthrialta go háiteanna ar nós Páras, Maidrid, An Róimh, Prág, Dún Éideann, Manchain, Luton, Newcastle, Caerdydd, Beirlin, Vín, Zurich, Kraków, Frankfurt, Búdaipeist, Bilbo, srl.
Ainneoin cóir na gaoithe a bheith le Fianna Fáil sna pobalbhreitheanna le fada an lá, tosaíonn an tóin ag titim as a bhfeachtas nuair a thagann líomhaintí chun solais maidir le beartaíocht airgeadais an Taoisigh, Bertie Ahern, agus an teach a cheannaigh sé i nDroim Conrach ón fhear ghnó as Manchain, Michael Wall.
Ceann de na rudaí a chuir isteach orm i gcónaí, nuair a chonaic mé a ndúthracht agus a ndílseacht don teanga, ná nach raibh slite níb éifeachtaí acu le coinneáil i dteagmháil leis an Ghaeilge agus iad bailithe leo abhaile i ndiaidh cúrsa, baile a d’fhéadfadh bheith i Manchain nó i München, i Santa Barbara, Sydney nó Seattle.
Ach ba chuma cé mba as na himreoirí, bhí a lucht leanúna tagtha as Londain go Manchain le tacú lena laochra agus thug na laochra neart údair dóibh le bheith ag canadh is ag gleo le linn an cluiche.
I 1956, in aois a shé bliana déag, chuaigh an scorach anonn go Manchain Shasana áit ar chuir sé tús lena shlí bheatha mar imreoir gairmiúil sacair le Manchester United.
Cá bhfuil príomhchathair an tsacair i Sasana? Learpholl, Manchain, Londain ?
Ceist chonspóideach atá ann, gan amhras, agus is dócha go raibh Preston, Lancashire, ina ‘suíomh neodrach’ nuair a roghnaíodh é mar láthair do Iarsmalann Náisiúnta an tSacair i 2001.
Féachann Ian Ó Caoimh ar an gcoimhlint idir an tÉireannachas agus an Sasanachas i saol agus saothar an amhránaí as Manchain, Morrissey, a bheidh ag seinm i mBaile Átha Cliath ag deireadh na míosa seo.