Tá post aige mar Oifigear Coimhearsnachd Gàidhlig; ach is cosúil go bhfuil níos mó ná 'jab' idir lámha aige.

"Ach, an dtuigeann tú, creidim go daingean go bhfuil dualgas orm an Ghàidhlig a chur chun cinn.

) Measaim féin go spreagfaidh sin Gaeil le cuairt a thabhairt ar an Phàrlamaid - beidh siad ag plódú isteach, tá súil agam, agus beidh mise gnóthach! "Ardóidh sé stádas na teanga in Albain go ginearálta fosta.

Níl a fhios againn go fóill cé hé an gníomhaí ach ós é "Bullaí Mhártain" teideal an scéil, agus ó tá eolas againn ar chóras traidisiúnta na hainmníochta sa tsochaí Ghaelach, glacaimid leis - agus an ceart againn - gurb é Bullaí an gníomhaí agus gurb é Mártan an t-athair.

Dáiríre, go dtí go mbíonn sé soiléir go n-íocfaidh imreoirí praghas daor as calaois "ghairmiúil" nó "chiniciúil", ní bheidh rath ar an bpeil Ghaelach.

Mar a dúirt mé le linn m’óráide ag an ócáid ar an 14 Bealtaine, tháinig cuid mhór daoine chuig ranganna Gaeilge thar na blianta, daoine a raibh baint acu leis an rince Gaelach nó le Cumann Lúthchleas Gael ach fuair siad amach go raibh sé i bhfad níb fhusa coiscéim damhsa a fhoghlaim, nó cúl a scóráil sa pheil, ná greim a fháil ar ghramadach na Gaeilge! Luigh Seán isteach ar fhoghlaim na Gaeilge le díograis agus, dá bharr sin, tá an ghramadach agus an comhrá ar a thoil aige.

Féasta peile ======= Níl aon dabht faoi ach go bhfuil saol an mhada bháin ag lucht leanta na peile Gaelaí maidir le cluichí a bheith “beo” ar an teilifís.

Toradh atá sa taispeántas seo ar nasc idir traidisiúin na Gaeilge in Éirinn agus in Albain a thosaigh mar choincheap a bhí ag Stiúrthóir Phroiseact nan Ealan, Calum MacGill Eain, agus ag an fhile Éireannach agus an té a bhí taobh thiar den *Great Book of Ireland*, Theo Dorgan, nuair a bhuail siad le chéile i 1997 i gCaisleán Bhaile Átha Cliath.

Ní gnáthchúrsa Gàidhlig a bhí sa chúrsa seo, ach cúrsa a bhí dírithe ar dhaoine a bhfuil Gaeilge na hÉireann ar a dtoil acu.

Canadh na sailm i mBéarla ar dtús, ansin aistríodh go Gàidhlig iad.

Is ceantar é seo nach roinntear an chumhacht ann, ina bhfuil bratach an Aontais ar foluain os cionn gach foirgnimh phoiblí, nach bhfuil áiseanna ann do na cluichí Gaelacha (agus gach uair a iarraidh cead pleanála do pháirc Chumann Lúthchleas Gael nó do theach pobail Caitliceach, cuireadh ina éadan).

Ní gnáthchúrsa Gàidhlig a bhí sa chúrsa seo, ach cúrsa a bhí dírithe ar dhaoine a bhfuil Gaeilge na hÉireann ar a dtoil acu.

Ar an 14 Nollaig seo caite, ag ócáid i Músaem an Chumainn i bPáirc an Chrócaigh, rinne Uachtarán Chumann Lúthchleas Gael (CLG), Seán Ó Ceallaigh, an seoladh oifigiúil ar chlár teilifíse in ómós don pheileadóir Cormac McAnallen agus ar an tsraith nua de “Laochra Gael” do TG4.

Ní gnáthchúrsa Gàidhlig a bhí sa chúrsa seo, ach cúrsa a bhí dírithe ar dhaoine a bhfuil Gaeilge na hÉireann ar a dtoil acu.

Eagróidh Cumann Lúthchleas Gael sraith de chluichí Gaelacha tráthnóna Dé Sathairn agus beidh Club na Féile speisialta ann gach oíche, áit a mbeidh na ceoltóirí agus an lucht eagraithe ábalta a scíste a dhéanamh ag deireadh an lae.

Chuala fear darbh ainm James MacPherson na scéalta seo agus d’fhoilsigh sé leaganacha Béarla díobh a dúirt sé a d’aistrigh sé díreach ó na bunleaganacha Gàidhlig.

Ní bhíonn an ceangal chomh láidir idir muintir na háite agus foireann sacair de chuid an Premiership i Sasana is a bhíonn idir muintir na háite agus foireann de chuid Chumann Lúthchleas Gael in Éirinn.

Caithfidh sé go raibh sé an-deacair dóibh an t-athrú a dhéanamh ón iománaíocht go dtí an cluiche Astrálach, agus go mór mór dul i dtaithí ar an liathróid ubhchruthach – ba bheag cabhair dóibh é a dtaithí ar pheil Ghaelach sa chás sin.

Tabharfaidh na ceardlanna agus ranganna seo deis do dhaoine taithí a fháil ar an nGàidhlig, an Ghaeilge agus Gaeilge Mhanann, mar aon le traidisiúin amhránaíochta agus rince na dtíortha sin.

Tá Colmcille, an eagraíocht a chuireann oidhreacht Ghaelach choiteann Thuaisceart Éireann, na hAlban agus Phoblacht na hÉireann (idir theanga agus chultúr) chun cinn, tar éis sonraí na scéime sparánachta do 2007 a fhógairt.

Oileán draíochta, turas anama, tírdhreach Gaelach.

Caithfidh sé go bhfuil dúil ag Dia sna cluichí Gaelacha! An té a bhí ag breathnú ar chraoladh beo na gcluichí ar an teilifís cheapfadh sé go raibh an aimsir go breá fiú agus an bháisteach throm ag titim, a bhuíochas sin don teicneolaíocht teilifíse agus do dhea-chuma Pháirc an Chrócaigh i mbliana.

Go dtí sin, níor imir mé riamh ach peil Ghaelach agus iománaíocht.

Ní ba dhéanaí sa lá, chuaigh mé chomh fada leis an mBráthair Thomas le rá leis nach mbeinn ar fáil ar an Satharn, dá mbeinn ag teastáil, mar go mbeadh cluiche peile Gaelaí agam de ghnáth an tráthnóna sin.

Is dócha go maireann íomhá den bhean Ghaelach go fóill in aigne an Bhéarlóra – seanbhean mhantach ag ól a píopa.

Tá Cumann Gaelach Cultúrtha Montana ag tabhairt thraidisiún láidir na Gaeilge ar aghaidh sa stát álainn iargúlta sin.

Milliún euro de cháin sa bhliain á leagan ar choláistí Gaeilge do dhaoine fásta nach bhfuil lonnaithe i gCúige Mumhan ná i gCúige Connacht ná i gCúige Laighean, agus nach bhfuil fá bhúir asail den Eargail! Tá iriseoirí ón Sindo agus ón Sun ag iarraidh a fháil amach cé mhéad coláiste a bheidh i gceist; tá tráchtairí polaitíochta ó RTÉ agus BBC ag iarraidh a fháil amach cad chuige gur cúngaíodh an trál chomh géar sin; agus tá Leamh Ó Cuinnegáin ó Odious Gael ar shiúl chun na hAstráile ar saoire.

Le hais na peile, tá éirim agus ealaín ag baint leis an sacar, mar atá leis an iomáint.

Cé nach bhfuil a fhios againn cad é atá muid á lorg, beidh a fhios againn go cinnte nuair a bheas sé faighte againn, nó tosóidh Pat Kenny agus a chairde ag caitheamh anuas go trom agus go leatromach ar na múinteoirí arís!” Ar Son na Drúise Beidh ar gach fíor-Ghael fíorghaelach sna Gaeltachtaí fíorghaelacha agus sna Galltachtaí breacghaelacha éirí as an Irish Star agus an Irish Sun agus an Irish Mirror a cheannach gach Céadaoin feasta, agus tosú ar an Irish Indo a cheannach ina n-áit.

Chuaigh mé ar aghaidh sna meáin Ghaeilge nuair a bhí sé sin bainte amach agam.

Agus deir beagnach gach duine gur mhaith leo cuairt a thabhairt ar Éirinn uair éigin, agus is cinnte go mbímse ag aontú leo! Mar a luaigh mé, tá béim níos mó ar an Ghàidhlig ná ar an Ghaeilge anseo, agus tá sin le sonrú sa Roinn Ceiltise i StFX.

Dá bhrí sin, is é bunfhealsúnacht an chumainn dar liom deiseanna rialta, leanúnacha tríd an bpeil Ghaelach agus tríd an iománaíocht móide ócáidí siamsaíochta a bheith ar fáil trí mheán na Gaeilge agus ar an gcaoi sin comhluadar inmharthana teanga a spreagadh agus a neartú.

An bhfuil an baol ann go bhfuil an tuar ag teacht fán tairngreacht i dtaobh an steiréitíopa náisiúnta, ar throid ár sinsir go fíochmhar ina éadan? Cumas Teanga sa Mheá ========== Eascraíonn an cheist ar ndóigh faoi cad is brí le bheith id’ Éireannach sa lá atá inniu ann? An bhfuil an té a ghlac páirt i Lá Mór na Gaeilge an mhí seo caite chun cearta a éileamh do chainteoirí Gaeilge a dhath níos Éireannaí ná deisceabail Ross O Carroll Kelly a bheas ag tarraingt ar Staid Aviva ar Lá 'le Pádraig le tacaíocht a thabhairt do Choláiste na Carraige Duibhe nó do Chlongowes Wood i gcluiche ceannais rugbaí scoileanna Chúige Laighean? Ar cheart idirdhealú a dhéanamh feasta idir an t-ionannas Gaelach agus an t-ionannas Éireannach? Ní thig a shéanadh ach an oiread go bhfuil a rian fágtha ag cultúr na n-imirceach a tháinig chun na tíre seo le linn réimeas an Tíogair Cheiltigh ar an aitheantas dúchasach fosta.

Baineadh leas as na logainmneacha, sloinnte agus araile chun a mhíniú gur de shliocht na nGael na pobail éagsúla agus nach raibh seilbh nó úinéireacht ag dream seachas a chéile ar an oidhreacht seo.

Futa Fata agus an Saol Mór Amuigh Ansin ===================== **SMM: Tá tú ag ’ul do scríbhneoireacht na leabhar, le Futa Fata agus tá siad ag déanamh aistriúchán Sínise, Gaidhlig, Cóirise orthu.

Bíonn Blas ar an Bheagán ========== Mar aon leis na himeachtaí ceoil bhí blaschúrsaí teanga ann a thug deis d’fhoghlaimeoirí beagán de Ghaeilge na hAlban, na hÉireann, den Mhanannais agus den Bhreatnais a fhoghlaim chomh maith le sraith léachtaí ar ghnéithe de bhéascna agus de theangacha na gCeilteach.

B’fhéidir nach dtuigeann sé gur gearr uainn an t-am a mbeidh sí ar an gcaoi chéanna leis an Manannais, ag brath ar dhíograiseoirí agus ar scoláirí.

Tá Colm Mac Séalaigh den tuairim gur gá don Chumann Lúthchleas Gael níos mó tacaíochta a chur ar fáil do na cumainn áitiúla.

Bhí díomá ar go leor daoine nuair a chinn an Cumann Lúthchleas Gael (CLG) ar chead a dhiúltú do lucht spórt eile úsáid a bhaint as Páirc an Chrócaigh.

Tá míbhuntáistí áirithe ag baint le córas "an chúldorais" a thug an Cumann Lúthchleas Gael isteach den chéad uair cúig bliana ó shin, dar le Colm Mac Séalaigh.

Féachann Dónall Ó Maolfabhail ar na cúiseanna go mbeidh sé deacair ag an gCumann Lúthchleas Gael Riail 42 a chur ar ceal agus cead a thabhairt cluichí sacair agus rugbaí a imirt i bPáirc an Chrócaigh.

Tá Colm Mac Séalaigh go láidir den tuairim go bhfuil cuid mhór de na córais agus rialacha atá ag Cumann Lúthchleas Gael thar a bheith lochtach.

Féachann Colm Mac Séalaigh ar na hargóintí atá acu siúd a deir gur cheart imreoirí na gcluichí Gaelacha a íoc.

Ní raibh an córas smachta a bhí ag Cumann Lúthchleas Gael roimhe seo foirfe ach ar a laghad bhí sé i bhfad níos soiléire ná an córas atá i bhfeidhm faoi láthair, dar le Colm Mac Séalaigh.

Measann Colm Mac Séalaigh nach bhfuil an toil i gCumann Lúthchleas Gael le déileáil le foréigean agus drochiompar ar an bpáirc imeartha.

Féachann Colm Mac Séalaigh ar an méid atá á éileamh ag cumann na n-imreoirí, an GPA, ó Chumann Lúthchleas Gael.

Tá Colm Mac Séalaigh ag caitheamh an tsamhraidh i gConamara ach tá ag éirí leis súil a choinneáil ar an bpeil Ghaelach agus ar an iomáint, mar sin féin.

Ní aontaíonn Colm Mac Séalaigh leo siúd a deir gur sárbhliain a bhí ann do na cluichí Gaelacha ach measann sé go raibh caighdeán na himeartha go han-mhaith mar sin féin.

Tá Learpholl go mór faoi anáil an chultúir Ghaelaigh agus, san alt seo, déanann Tony Birtill cur síos ar chuid de na himeachtaí a bhí ar siúl i mbliana – agus Learpholl mar Phríomhchathair Chultúrtha na hEorpa – leis na naisc seo a cheiliúradh.

D’fhoilsigh Rialtas na hAlban a bplean do thodhchaí na Gàidhlige ar na mallaibh, ach is mór idir an straitéis seo agus a bhfuil á bheartú don Ghaeilge in Éirinn dar le Breandán Delap