a c(h)uid seanma
his/her playing
AÓF: Nuair atá duine ag foghlaim conas seinm, céard atá tábhachtach, dar libh? Cén chomhairle a chuirfeadh sibh ar dhuine atá ag iarraidh feabhas a chur ar a c(h)uid seanma?
LK & YK: Is í an éisteacht an ghné is tábhachtaí ar fad, go cinnte, sa seinm.
Is féidir le dídeanaithe iarratas a dhéanamh ar son a c(h)éile
refugees can make an application on behalf of their spouse
Is féidir le dídeanaithe iarratas a dhéanamh ar son a c(h)éile agus ar son leanaí atá faoi bhun ocht mbliana déag d’aois.
chunús
c**t
Ní chuirfidh duine ar bith biogóideacht nó seicteachas i mo leith, go háirithe crúbachán cúngaigeantach colach cunúil de chunús, mar atá ionat, mar is léir ó do ghnúis ghráiciúil ghránna.
c.
around
Is fíor nach mbuann contaetha áirithe i gcónaí, ach is fíor freisin go mbuann siad go minic.
titeann giota sin shagart Chorkery isteach im’ aigne
that piece of C.’s priest pops into my mind
”* Pé uair a léim aon tagairt i leith reifrinn in Éirinn, titeann giota sin shagart Chorkery isteach im’ aigne.
Rinne Carlos dearmad a lámhainní a thabhairt leis
C. forgot to bring his gloves with him
Rinne Carlos dearmad a lámhainní a thabhairt leis agus mhol Norman dóibh an péire a bhí ag Smith a roinnt.
a chomhghleacaithe mallaithe Ciarraíocha
its beloved C. comrades
Ag Saothrú Meas Namhad
============
A fhad is a bhain sé liom féin áfach agus mé mar bhall de Arm Heffo (fonóta thíos) sna seachtóidí agus ochtóidí, ba é Páidí Ó Sé an namhaid, namhaid nach raibh de chuspóir agus de phléisiúr sa saol aige agus ag a chomhghleacaithe mallaithe Ciarraíocha ach croí gach ‘Dub’ a bhriseadh chomh minic agus ab fhéidir.
Ciarraíoch go smior
a true C.
Bhain cainteoirí agus scríbhneoirí leas as focail agus nathanna áirithe arís is arís eile agus cur síos á dhéanamh acu ar Pháidí Ó Sé: fathach peile, gaiscíoch, laoch, uasal, dílis, tiomanta, láidir, fear cuideachta, fear Gaeltachta, fear spraoi, fear a thug uaidh ar son an phobail, Ciarraíoch go smior.
nach speisialtóir amháin Caitliceach san otharlann
there’s not just one C. specialist in the hospital
Cé shamhlódh go mbeadh Caitliceach choíche ina Ard-Aighne ó thuaidh? Nó go mbeadh Stiúrthóir Ionchúiseamh Poiblí an tuaiscirt ina Ghaeilgeoir Caitliceach - agus ina phíobaire cumasach uilleann chomh maith!
Tá aithne agam ar dhochtúir a dúirt liom nach speisialtóir amháin Caitliceach san otharlann a mbíodh sé ag obair inti.
an leathfhocal
the gist of what (C. was saying)
I ndeireadh na dála, áfach, theip ar chosaint na saineolaithe úd nuair a thuig an t-aos léinn an leathfhocal Coparnaiceach.
is minic go dtagraítear do shloinne
C’s surname is most often mentioned
Is faoina ainm Laidinithe, Nicolaus Copernicus, is fearr atá aithne againn ar an réalteolaí Polannach úd ar na saolta seo agus is minic go dtagraítear do shloinne Copernicus d’fhonn athrú ollmhór ar bith a chur in iúl leis an nath ‘réabhlóid Choparnaiceach’.
Cé na heagráin den iris Comhar
what editions of C.
php)
An Cheist
====
**Cé na heagráin den iris Comhar a bhfuil rochtain orthu faoi láthair le léamh saor in aisce ar shuíomh idirlín Comhar?**
Seol do fhreagra chuig oifig@beo.
tapaíonn daoine go leor in Canberra an deis
many people in C. avail of the opportunity
Roghnaítear an lá sin ionas go mbíonn muintir na cathrach in ann an lá breithe a cheiliúradh sa dóigh fhíor-Astrálach: thar deireadh seachtaine fada! Déanta na fírinne, tapaíonn daoine go leor in Canberra an deis an deireadh seachtaine fada a chaitheamh ar chósta theas New South Wales, cúpla uair an chloig soir uainn, le héalú ó bhrú na cathrach agus ó bhrothall an fhómhair.
clóca lonrach na ceartaiseachta
the shinning mantle of propriety / p.c.
Tá siad i ndiaidh clóca lonrach na ceartaiseachta a tharraingt orthu féin anois.
léirigh Críost é féin
C. revealed himself
”
Focal a bhaineann leis an chreideamh é Eipeafáine a thagraíonn don uair a léirigh Críost é féin do na Gintlithe.
aontachtaithe Caitliceacha
C. unionists
De réir mar a éiríonn leo, beidh a fhios againn cé acu is aontachtaithe Caitliceacha iad, nó aontachtaithe measartha nó gur náisiúnaigh iad a chreideann gurb ionann an rialtas ó dheas agus foireann The Sopranos agus gurbh fhearr leo suí ar an chlaí ar feadh tamaillín go bhfeicfidh siad aiséirí an Tíogair Cheiltigh, ní hamháin saor ach Gaelach chomh maith.
atá mar rannóg faisnéise
Culture which forms the intelligence section of C.
Lonnaithe i sibhialtacht an “*Culture*” tá an chuid is mó de na leabhair gafa le dream darb ainm “*Contact*” atá mar rannóg faisnéise Culture.
Cé go léiríonn an phobalbhreith
although the Red C poll shows
Cé go léiríonn an phobalbhreith Red C, a foilsíodh ar an 13 Meitheamh, go bhfuil 52% den pobal i bhfábhar fáil réidh le Seanad Éireann, táim den tuairim go dteipfidh ar an reifreann nuair a thiocfaidh lá na vótála sa bhfómhar.
as ceantar aoibhinn uaimhiúil
from the pleasant cavernous area (of C. B.)
Bhí cuimhní deasa draíochtúla le tabhairt abhaile liom as ceantar aoibhinn uaimhiúil Chathail Bhuí.
ceann i gcomórtas Chorn Mhic Cárthaigh
one in the Mac C. Cup
Athruithe de Dhíth
=======
É sin ráite, tá an córas idirchontae an-lochtach i gcónaí ó thaobh na féilire de: bhí foirne Uíbh Fhaillí agus Aontroim díbeartha as craobhchomórtas na hÉireann, 2013, tar éis dóibh dhá chluiche a imirt, ceann i gcomórtas Laighean agus ceann i gcomórtas Chorn Mhic Cárthaigh, lá sular imir Corcaigh a gcéad chluiche i gcraobhchomórtas na Mumhan.
sular imir Corcaigh a gcéad chluiche
before C. played their first game
Athruithe de Dhíth
=======
É sin ráite, tá an córas idirchontae an-lochtach i gcónaí ó thaobh na féilire de: bhí foirne Uíbh Fhaillí agus Aontroim díbeartha as craobhchomórtas na hÉireann, 2013, tar éis dóibh dhá chluiche a imirt, ceann i gcomórtas Laighean agus ceann i gcomórtas Chorn Mhic Cárthaigh, lá sular imir Corcaigh a gcéad chluiche i gcraobhchomórtas na Mumhan.
de Shruth na Maoile
of the Mull of C.
Beidh an ceiliúradh seo bunaithe ar an oidhreacht shaibhir de cheol diaga a thagann ó thraidisiúin na Gaeilge ar an dá thaobh de Shruth na Maoile agus beidh slua ceoltóirí ó Albain agus Éirinn rannpháirteach ann.
líníocht Cheilteach
C. design, drawing
Bhí sé an-mhaith ar an líníocht Cheilteach.
fuair tionscnamh eile ó Chorcadorca an lámh in uachtar
another project of C. bettered
Cúpla bliain i ndiaidh dráma na Páise seo, fuair tionscnamh eile ó Chorcadorca an lámh in uachtar fiú ar aisteoireacht spleodrach D’Aughton.
ag plé le ceann Chamuis
dealing with the one in C.
B'é an cigire céanna a bhí ag láimhseáil an iarratais seo agus a bhí ag plé le ceann Chamuis.
hoidhreacht na gCeilteach
C. heritage
Ach bhí ceist eile ann: cén fáth meath ar an Léann Ceilteach sa nGearmáin nuair atá biseach ar imeachtaí a bhaineann le hoidhreacht na gCeilteach? Fear darb ainm Holga Müller, staraí in iarsmalann Stuttgart, a dúirt an méid seo a leanas liom: ‘Tá fadhb mhór ag lucht an Léinn Cheiltigh ó thaobh margaíochta de.
nach dtiocfaidh ceann ar bith de na teangacha Ceilteacha
not one of the C. languages shall
Ba dhóigh leis an bpainéal go bhfuil dhá leagan ann feasta ar na teangacha Ceilteacha éagsúla, an leagan traidisiúnta agus an leagan nua; ba dhóigh leo nach dtiocfaidh ceann ar bith de na teangacha Ceilteacha i réim ina dtír dhúchais féin arís; ba dhóigh leo gur teangachaí mionphobail – micrea-phobail go deimhin – a bheas iontu amach anseo, seachas teangacha mionlaigh.
Cén bhliain a ndeachaigh Coiscéim
what year did C.
ie)
An Cheist
===
**Cén bhliain a ndeachaigh Coiscéim i mbun oibre an chéad uair?**
Seol do fhreagra chuig <oifig@beo.
nach cuid dá ndúchas san atá i dteanga
isn’t the language (of C. 7 O R.) a native part of their upbringing
Céard is teanga dhúchais ann más ea? Fear óg a rugadh sa mBreatain Bheag, mac le Gaeilgeoir nach de chuid na hÉireann é, agus gan cónaí déanta ag ceachtar acu in Éirinn riamh: nach cuid dá ndúchas san atá i dteanga Chéitinn agus Aogáin Uí Rathaille ach oiread le beirt ar bith as Dún Chaoin nó as Oileán Thoraí? Is ea, sa saol atá i ndán, sílim.
a bhuí sin den
we have (the senator C. J.) to thank for that
Ní bheidh tuairim dá laghad acu faoi céard a bhí ar siúl, ná cuimhne ina dhiaidh!
Gníomhú na Fraince
========
Cuireadh an tuarascáil ‘Against Hyper-Sexualisation: A New Fight for Equality’ le chéile sa Fhrainc anuraidh, a bhuí sin den seanadóir Chantal Jouanno.
go ngaibh naomhóg trí Shráid Uí Chonaill aníos
that a boat native to K. went up through O C. St.
Nuair a chífeá ar an lá agus nuair a chloisfeá na scéalta ina dhiaidh san go ngaibh naomhóg trí Shráid Uí Chonaill aníos agus go raibh an Mackerel Céilí Band ann agus go raibh muintir na Gaeltachta ann, cuid acu nach raibh aon spéis acu i gcúrsaí caide ach go mbraitheadar go raibh gluaiseacht pobail éigint ar siúl timpeall an ama san.
cóisir sna flaithis um Nollaig
a party in heaven at C.
”
Tuaisceartach Ó Ciaráin
=========
Beidh cóisir sna flaithis um Nollaig agus beidh cuireadh acu siúd ar fad a d’imigh uainn ar shlí na fírinne i mbliana.
níor buaileadh riamh foireann na gCathasach
the Ó C. team was never beaten
Maidir le rámhaíocht, níor buaileadh riamh foireann na gCathasach in aon rás foirne.
gur chomh-Chriostaithe a chomh-Chriostai Caitlicigh
his fellow Christians are f. C.
Ach ba bheag géillstean a bhí ann gur chomh-Chriostaithe a chomh-Chriostai Caitlicigh.
raibh bob á bhualadh ar an gCoimisiún
the C. was being tricked
Rith sé liom ag an am go raibh acmhainn dhorcha grinn ag an urlabhraí nuair a mhaígh sé go raibh orthu ainmhithe a mharú le heolas faoina n-ionchas saoil a bhailiú! Chothaigh an clár conspóid ón gcéad lá riamh, leis na stiallairí den tuairim go raibh bob á bhualadh ar an gCoimisiún ionas go mbeadh feoil an mhíl mhóir ar fáil i mbialanna agus in ollmhargaí sa tSeapáin, tír ina bhfuil an fheoil ina bia sóchais.
baill de theaghlach Corby san áireamh
members of the C. family included
Foilsíodh agus craoladh líomhaintí i leith daoine áirithe eile, láimhseálaithe bagáiste agus baill de theaghlach Corby san áireamh.
fheiceáil ag teacht in inmhe
to see (C.) coming to fruition
Cé nár mhair ll Duce fada go leor le Cinecittà a fheiceáil ag teacht in inmhe, chuir sé tús le tionscal tábhachtach a chothaigh sainaicme scannaíochta chomh maith le roinnt de na scannáin is suntasaí agus is clúití i stair scannánaíochta na hEorpa.
Athrú ar Chois Fharraige ó Shoin
C. F. has changed since then
”
Athrú ar Chois Fharraige ó Shoin
==============
Baineadh amach go leor sna blianta sin: uisce reatha a chur sna tithe; páirc imeartha nua a fhorbairt don chlub áitiúil Chumann Lúthchleas Gael; nuachtán seachtainiúil Gaeilge a fhoilsiú ar feadh roinnt blianta.
ghríosadh le seasamh níos daingne a thógáil
encourage (the C. F. community) taking a more firm stand
Tá an chuma air go bhféadfadh an comóradh ar Oireachtas ’74 pobal Chois Fharraige a ghríosadh le seasamh níos daingne a thógáil in aghaidh an mheath ar an nGaeilge atá ag tarlú sa gceantar ó shoin i leith.
Cuir Comhar i gcomórtas le
compare C. to A.
Cuir Comhar i gcomórtas le Archaeology Ireland nó History Ireland, dhá iris atá ag freastal ar mhargadh an-teoranta chomh maith.
foilsiú Cuisle
the publication of C.
Bhíos ag plé le foilsiú Cuisle na blianta ó shin.
Sármhúinteoirí Aniar
excellent teachers from C.
Sármhúinteoirí Aniar
========
Ba shin í mo chéad mhúinteoir, Róisín, as Ros Muc, ag an Joe Mooney.
cheol tíre
c&w music
In agallamh cuimsitheach do Beo!, labhair sé le Breandán Delap faoi staid na litríochta agus na foilsitheoireachta Gaeilge, faoi cheol tíre na Gaelachta, faoin chlár conspóideach faisnéise Fairytale of Kathmandu agus faoin drochbhail atá ar dhrámaíocht na Gaeilge faoi láthair.
Thaobhaigh Cabríní le cuspóirí
C. supported the aims
Thaobhaigh Cabríní le cuspóirí Chonradh na Gaeilge le blianta, ní a thug ar aon ardán í le triúr eile ag Oireachtas na Gaeilge i Leitir Ceanainn le caint a thabhairt; caint a tharraing caint.
so-aithnid as Conamara ag cuidiú leo
a well-known C. person helping them
Bhí Gael so-aithnid as Conamara ag cuidiú leo thall.
Tá Gluais Beo! Pota Focal faoi chóipcheart ag Oideas Gael, foilsitheoirí na hirise Beo!
Pota Focal Beo! Glossary is under the copyright of Oideas Gael, publishers of Beo! magazine.
